Δημήτρης Καβράκος: «Σήμερα δεν βγαίνουν Ντομίνγκο και Παβαρότι»

Είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Από τα εφηβικά του χρόνια που συμμετείχε στη χορωδία Τρικάλων, όπου ερμήνευαν τραγούδια του κορυφαίου Ελληνα συνθέτη, η μουσική χαράχτηκε στο μυαλό και την καρδιά του. Η λαμπρή καριέρα του στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης, αλλά και στα άλλα μεγάλα λυρικά θέατρα της Ευρώπης και της Αμερικής, όπου πρωταγωνιστεί εδώ και τριάντα χρόνια, δεν στάθηκε ικανή να μειώσει την αγάπη του για τα τραγούδια του Μίκη.

Την επόμενη Τετάρτη ο Δημήτρης Καβράκος καταθέτει στο Ηρώδειο μια εντελώς διαφορετική άποψη του έργου του μεγάλου δημιουργού, έχοντας στο πλευρό του συμπαραστάτες του το μαέστρο Λουκά Καρυτινό, που θα διευθύνει τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, αλλά και την πιανίστα Τατιάνα Παπαγεωργίου, η οποία θα ερμηνεύσει το κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2 και είχε και την επιμέλεια της μεταγραφής των έργων στη δική του φωνή. Μια μεγαλειώδης παραγωγή με 300 συντελεστές επί σκηνής, αρκεί να συμπεριλάβουμε και τις χορωδίες της Εμπορικής Τραπέζης, που είναι και ο μέγας χορηγός της εκδήλωσης, του Δήμου Αθηναίων, του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και της «Ambitus» του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης.

Ο Δημήτρης Καβράκος μιλά στην Agenda με συγκίνηση για τη μεγάλη βραδιά. Γυρίζει πίσω στην πρώτη του επαφή με το έργο του Μίκη:

«Γεννήθηκα στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, όπου τα ακούσματά μας ήταν λιγοστά. Μέσα από τη Χορωδία Τρικάλων και τη δασκάλα μου Τερψιχόρη Παπαστεφάνου ήρθα σε επαφή με τη μουσική του Θεοδωράκη, που έγινε οδηγός μου. Μου έδωσε ελπίδες να προχωρήσω. Να πιστέψω ότι μπορώ να ασχοληθώ με το τραγούδι και τη μουσική, που πάντα ήταν το όνειρό μου.

Όταν έγινα 18 χρόνων, ήρθα στην Αθήνα για να σπουδάσω. Αργότερα, βρέθηκα στο χώρο της όπερας, ένα διαφορετικό μουσικό κόσμο, όμως ποτέ δεν ξέχασα το μελωδισμό της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη, που είχε αφήσει βαθιά αποτυπώματα στην καρδιά μου. Είμαι συγκλονισμένος από το έργο του, τον θεωρώ έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες όχι μόνο στον ελληνικό, αλλά και στο διεθνή μουσικό χώρο. Είμαι βαθιά Ελληνας και πιστεύω ότι η μουσική του έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη χώρα ολόκληρη. Μας βοήθησε να έχουμε όνειρα».

• Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε με τον Μίκη Θεοδωράκη...

Πράγματι, δεν είναι η πρώτη φορά. Εξι χρόνια πριν, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, είχα ερμηνεύσει αποσπάσματα από τον κύκλο Μαουτχάουζεν, όπου αιφνιδιάζοντας το κοινό ο συνθέτης σηκώθηκε και διηύθυνε ο ίδιος. Συμμετείχα επίσης στη Λυσιστράτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2002.

• Ποια είναι η ιδιαιτερότητα του προγράμματος της συναυλίας στο Ηρώδειο;

Πρόκειται για πρόγραμμα που δεν συνηθίζεται σε βαθύφωνους. Τα «Επιφάνια Αβέρωφ», τα οποία ερμηνεύω πρώτη φορά, είναι ένα συναρπαστικό έργο, η ποίηση του Γιώργου Σεφέρη είναι καταλυτική και με τη μελοποίηση του Μίκη αποκαλύφθηκε. Επίσης, τα μεταγραμμένα για συμφωνική ορχήστρα τραγούδια που θα ερμηνεύσω είναι κάτι εντελώς ασυνήθιστο για έναν βαθύφωνο. Πρόκειται για τραγούδια που αγαπώ βαθιά. Ανάμεσά τους το «Ασμα Ασμάτων», το «Χάθηκα», η «Μαρίνα», το «Αλλόκοτο φεγγάρι», οι «Δρόμοι παλιοί», το «Μάνα μου και Παναγιά», το «Χρυσοπράσινο φύλλο». Τραγούδια που αποτελούν κλασικές δημιουργίες του Μίκη, τις οποίες έχει αγαπήσει το κοινό και τώρα θα ακούσει σε εντελώς νέα διάσταση.

• Θεωρείτε ότι ένας λυρικός τραγουδιστής πρέπει να τραγουδά αποκλειστικά το σοβαρό τραγούδι ή μπορεί να μπαίνει και στο πιο ελαφρύ ρεπερτόριο, όπως έκαναν οι τρεις τενόροι για παράδειγμα;

Το βρίσκω σωστό γιατί έκαναν διαφήμιση στην όπερα. Αλλωστε, όποιος μπαίνει και σε ένα άλλου είδους ρεπερτόριο, δεν σημαίνει ότι αφήνει την όπερα. Κι εγώ τώρα κάνω ένα πολύ ευχάριστο διάλειμμα. Δεν εγκαταλείπω την όπερα. Εχω μεγαλώσει με την ελληνική μουσική και τα τραγούδια. Μπορεί να υπηρετώ την όπερα, αλλά αγαπώ και το ελληνικό τραγούδι και όταν μου δίνεται η ευκαιρία το τραγουδώ.

• Ποια είναι η γνώμη σας για τη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην όπερα;

Σήμερα είναι πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί έχουν βγει πολλοί καλλιτέχνες στην αγορά από πολλές και διαφορετικές χώρες. Μπορεί να είναι πιο μορφωμένοι από μουσικής πλευράς, αλλά καλλιτέχνες σαν τον Παβαρότι και τον Ντομίνγκο δεν βγαίνουν σήμερα. Υπάρχουν ωραίες φωνές, αλλά ως εκεί. Δεν φτάνουν στο ύψος των δύο προηγούμενων.

Πολύ συχνά διαπιστώνουμε ότι οι νεότεροι δεν σέβονται την παράδοση της όπερας. Κι αυτοί που κάνουν σήμερα τους μάνατζερ δεν γνωρίζουν την όπερα. Τους απασχολεί να βγάλουν χρήματα και να εκσυγχρονίσουν υποτίθεται το λυρικό θέατρο. Ο Ρικάρντο Μούτι, όσο καιρό ήταν στη Σκάλα του Μιλάνου, δεν δεχόταν σύγχρονες απόψεις πάνω στα κλασικά έργα της όπερας. Ελεγε χαρακτηριστικά «αν θέλετε να καταθέσετε μια μοντέρνα άποψη, κάντε το πάνω σ’ ένα καινούργιο έργο». Συμφωνώ μαζί του.

• Δίνονται περισσότερες δυνατότητες στο εξωτερικό σ’ έναν ερμηνευτή της όπερας;

Αν δεν βγεις στο εξωτερικό, δεν μπορείς να κάνεις καριέρα ούτε στην Ελλάδα. Αν δεν αναγνωριστείς εκτός Ελλάδος, δεν σε αναγνωρίζουν ούτε εντός της χώρας σου. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην όπερα. Αλλά και στον ελληνικό κινηματογράφο. Για παράδειγμα, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος έγινε περισσότερο αποδεκτός στην Ελλάδα από τότε που βγήκε στο εξωτερικό.

• Λείπετε τρεις δεκαετίες στο εξωτερικό, όπου κάνετε διεθνή καριέρα. Σας έλειψε η Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια;

Η Ελλάδα δεν έφυγε ποτέ από το μυαλό μου. Ομως κάθε χρόνο επέστρεφα, έστω για δέκα μέρες στην Ελλάδα για διακοπές. Ή αν ήμουν στην Ευρώπη για κάποια παράσταση, μετά θα ξέκλεβα λίγο χρόνο και θα ερχόμουν και στην πατρίδα. Αν και έχω εμφανιστεί στη Μετροπόλιταν Οπερα, ή στη Σκάλα του Μιλάνου, όπου είναι πολύ αυστηροί, ωστόσο το μεγαλύτερο τρακ το έχω όταν εμφανίζομαι σε ελληνικό θέατρο. Το διαπίστωσαν η Τατιάνα Παπαγεωργίου και ο μαέστρος Λουκάς Καρυτινός, κατά τη διάρκεια των προβών, όπου η συγκίνησή μου όταν τραγουδούσα τα «Επιφάνια Αβέρωφ» ήταν τεράστια. Θέλω και να τους ευχαριστήσω για τη μεγάλη συμβολή τους στην πραγματοποίηση αυτής της παράστασης, όπως και την Ελισάβετ Παπαγεωργίου της Elisarte, που έχει αναλάβει την παραγωγή.

• Ποιες είναι οι απαιτήσεις για να ασχοληθεί κάποιος με την όπερα;

Οι απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές. Πέρα από τις ερμηνευτικές δυνατότητες και την τεχνική κατάρτιση, για να ασχοληθείς με την όπερα πρέπει να είσαι μοναχός. Η ευθύνη είναι μεγάλη. Ούτε να αρρωστήσεις δεν μπορείς. Πρέπει να έχεις γεννηθεί για την όπερα για να ασχοληθείς με αυτήν. Να την αγαπάς και να είσαι αφοσιωμένος. Και να έχεις και την υποστήριξη και την κατανόηση της οικογένειάς σου.

• Πότε οφείλει να σταματά ένας καλλιτέχνης;

Αμέσως μόλις αντιληφθεί ότι κάτι δεν πάει καλά. Να ανοίξει χώρο στους νεότερους. Κι εμένα μου αρέσει να βοηθάω τους νέους.

• Σκέφτεστε αργότερα να σκηνοθετήσετε ίσως;
  

Όχι, δεν νομίζω ότι μου ταιριάζει. Μόνο με τη διδασκαλία θα μπορούσα να ασχοληθώ. Αλλά προς το παρόν δεν θέλω να σκέφτομαι τη στιγμή της οριστικής αυλαίας.

Info

ΜΟΤΟ: «Μίκης Θεοδωράκης, ο Συμφωνικός». Τετάρτη 10/09, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 9.00 μ.μ. Με τον Δημήτρη Καβράκο. Την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Σολίστ στο πιάνο: Τατιάνα Παπαγεωργίου. Παραγωγή: Elisarte-Ελισάβετ Παπαγεωργίου.
Τιμές εισιτηρίων 25€, 40€, 50€, 60€, 80€. Προπώληση στο 210-3272000, στη Στοά Πεσμαζόγλου 39 και το herodeion-events.gr. Μέρος των εσόδων θα διατεθεί για τον εμπλουτισμό της συλλογής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου. Μέγας χορηγός: Εμπορική Τράπεζα. Υπό την αιγίδα του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.

Από τη Δέσποινα Σαββοπούλου, φωτό Κώστας Τσιρώνης, Ελεύθερος Τύπος, Παρασκευή, 05/09/2008