Εξήντα χρόνια συμπλήρωσε φέτος το φεστιβάλ του Αιξ της Προβηγκίας, ένας από τους σημαντικότερους ευρωπαϊκούς μουσικούς θεσμούς. Από το 1948 έως σήμερα ανανεώνεται διαρκώς, διευρύνοντας τις δραστηριότητές του και προσφέροντας στο φιλόμουσο κοινό νέες προκλήσεις. Στην πιο πρόσφατη δεκαετία του, υπό τη διεύθυνση του Στεφάν Λισνέρ, σήμερα καλλιτεχνικού διευθυντή της Σκάλας του Μιλάνου, διεκδίκησε μία θέση πλάι στο φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ. Αν και με πολύ διαφορετικά οικονομικά, κατόρθωσε να ανανεώσει τους χώρους του και να εγκαινιάσει το 2007 μία μεγάλη νέα αίθουσα. Παράλληλα, προτείνει στο κοινό του ρεπερτόριο λιγότερο συμβατικό σε παραγωγές υψηλών προδιαγραφών.
Μία από τις πιο πολυσυζητημένες υπήρξε αυτή της όπερας του Λέος Γιάνατσεκ «Από το σπίτι των νεκρών» που παρουσιάστηκε στη νέα αίθουσα τον Ιούλιο του 2007 αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Το έξοχο θέαμα διατίθεται ήδη στο παγκόσμιο κοινό σε μορφή dvd (DG 004400734426). Η συγκλονιστική όπερα του Τσέχου συνθέτη δόθηκε σε σκηνοθεσία του Πατρίς Σερώ, σκηνικά του Ρισάρ Πεντούτσι και μουσική διεύθυνση του Πιέρ Μπουλέζ, των τριών συνεργατών που είχαν ταράξει τον καλλιτεχνικό κόσμο με τη ρηξικέλευθη παραγωγή του βαγκνέριου «Δαχτυλιδιού» στο Μπαϊρόιτ το 1976. Η νέα δουλειά τους αποδείχτηκε εξίσου συναρπαστική και επιβεβαίωσε ότι το συγκεκριμένο έργο ανήκει στα πιο ακραία και πλέον συγκινητικά δείγματα μουσικού θεάτρου του 20ού αιώνα.
Ουσιαστικά χωρίς υπόθεση, η όπερα αποτελείται από σκηνές που στηρίζονται στις αναμνήσεις του Ντοστογέφσκι από τα κάτεργα στη Σιβηρία. Ζοφερό, με θαυμαστή δραματική οικονομία, το κείμενο διεισδύει με ευστοχία και λιτότητα μέσων στην ψυχή ανθρώπων που υπό τη σιδερένια γροθιά ενός απολυταρχικού καθεστώτος βρίσκονται σε οριακή κατάσταση. Απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς, η μουσική του Γιάνατσεκ μεταδίδει στο ακέραιο την έντονη φόρτιση και με ανάλογα λιτά μέσα σκιαγραφεί τους χαρακτήρες.
Μακριά από κάθε ωραιολογία, λιτό και αυστηρό, το θέαμα του Πατρίς Σερώ αντλεί τη δύναμή του από τη μελετημένη καθοδήγηση κάθε τραγουδιστή και την ανάδειξη κάθε χαρακτήρα ως ξεχωριστής προσωπικότητας που δικαιούται τη δική της στιγμή. Στην ατμόσφαιρα συνεισφέρει το απέριττο σκηνικό, τεράστιοι όγκοι από σκυρόδεμα που με τη γύμνια και το βάρος τους εντείνουν την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα. Εξοχοι, επίσης, είναι οι υποβλητικοί φωτισμοί του Μπερτράν Κουντέρκ. Το όλο υποστηρίζεται από τη μουσική διεύθυνση του Πιέρ Μπουλέζ, που αναδεικνύει τη δύναμη της παρτιτούρας αυτής του 1928, τον χαρακτήρα μουσικής δωματίου που διαθέτει, όπως επίσης την ενδιαφέρουσα ενορχήστρωση. Η μεταφορά του σε dvd έχει διατηρήσει την ένταση της παράστασης. Υποδειγματική δουλειά, υποδειγματικά μεταφερμένη.
No comments:
Post a Comment