Ο ανεξάντλητος Μάνος Χατζιδάκις

• Ενότητα τραγουδιών του συνθέτη ερμηνεύει ο Μάριος Φραγκούλης, ενώ ο «Σείριος» ετοιμάζει νέες εκδόσεις

• Της Γιωτας Συκκα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 6/6/2009
  

Δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι η παρουσία του μοιάζει απαραίτητη περισσότερο από ποτέ. Σήμερα που ο πολιτικός λόγος έχει γίνει τηλεοπτική συνθηματολογία, απουσιάζει ο ακριβής δείκτης του δικού του λόγου.

Τώρα που ο κοινωνικός ιστός έχει παραδοθεί σε κυνικές ομάδες συμφερόντων, χρειάζεται το μέτρο που τον χαρακτήριζε. Οσο για την ελληνική μουσική, εκείνη κι αν τον έχει ανάγκη.

Στην εποχή που το ελληνικό τραγούδι μοιάζει με διαφημιστικό ρεφρέν, η δημιουργικότητα και η μελωδικότητά του θα επανέφεραν τον πήχυ ψηλότερα.

Ο Μ. Χατζιδάκις ήταν σαφής όταν μας ξεκαθάριζε: «Δεν είναι το τραγούδι μου απλοϊκό κι ευχάριστο σαν το τενεκεδένιο σήμα μιας πολιτικής παράταξης ή ενός αθλητικού συλλόγου. Δεν κολακεύει τις συνήθειές σας ούτε και διασκεδάζει την αμηχανία σας, την οικογενειακή σας πλήξη ή την ερωτική σας ανεπάρκεια. Δεν είναι το τραγούδι μου μονόφωνη αρτηρία ούτε μια πολυφωνική και λαϊκή υστερία. Είναι μια μυστική πηγή, μια στάση πρέπουσα και ηθική απέναντι στα ψεύδη του καιρού μας, ένα παιχνίδι ευφάνταστο μ' απρόβλεπτους κανόνες, μια μελωδία απρόσμενη που γίνεται δική σας, δεμένη αδιάσπαστα με άφθαρτες λέξεις ποιητικές και ξαναγεννημένες...».

Απών, αλλά γι' αυτούς που τον αναζητούν ο Μ. Χατζιδάκις είναι πάντα παρών. Οι δίσκοι του επανεκδίδονται με όλο και πιο πλούσιο υλικό. Τα τραγούδια του έχουν σταθερή ζήτηση εκεί που οι άλλες εκδόσεις βυθίζονται στην ανεμόσκαλα του τοπ - τεν, και οι μελωδίες του αποτελούν σταθερή αξία εκεί όπου τα νέα παιδιά ανακαλύπτουν το μύθο του.

Δέκα πέντε χρόνια χωρίς τον Μάνο Χατζιδάκι. Τι σήμαινε αυτό για τον γιο του Γιώργο Χατζιδάκι; «Περάσαμε πολλά σκαμπανεβάσματα. Αλλά τα καταφέραμε». Παραδέχεται ότι του επιτέθηκαν, άλλοι με καλή πρόθεση άλλοι με κακή, ωστόσο όπως λέει: «το έργο του παραμένει ζωντανό και ενεργό. Αυτό δεν εξαρτάται από μένα αποκλειστικά αλλά κυρίως από τη δυναμική του».

Και συγκινείται από τα νέα παιδιά: «Είναι απελευθερωμένα από τη βιωματική σχέση, λειτουργούν πιο ελεύθερα από μας. Δεν αισθάνονται την απώλεια που αισθανόμαστε εμείς, αλλά μια χαρά γι' αυτό που ανακαλύπτουν. Αυτό επιθυμούσε και ο ίδιος. Ηθελε να τον ανακαλύπτουν στον χρόνο».

• Αντιαφιέρωμα με «Εποχή της αγάπης»

«...Δεν μ' αρέσει η αναμνησιολογία, την απεχθάνομαι. Είναι η χειρότερη κι από μνημόσυνο. Τι πάει να πει «μνημόσυνο»; Κάποιον που δεν θυμάμαι και μια δεδομένη στιγμή, καθορισμένη, οφείλω να τον θυμηθώ. Τους ανθρώπους που έχουν φύγει, αλλά παραμένουν ζωντανοί, τους έχουμε καθημερινά τοποθετημένους μέσα μας και τους κουβαλάμε σ' ολόκληρη τη ζωή μας».

Με τα αφιερώματα αυτής της μορφής, ο Μάνος Χατζιδάκις δεν τα πήγαινε ποτέ καλά. Ομως οι συναυλίες «Η εποχή της αγάπης» που ξεκινούν από τον Λυκαβηττό στις 24 και 25 του μηνός με τον Μάριο Φραγκούλη και το Μουσικό Σύνολο Μάνος Χατζιδάκις, είναι ενότητα τραγουδιών του με άξονα την αγάπη. Αυτή, άλλωστε, μαζί με την αλήθεια και την τρυφερότητα, αποτελούν τα βασικά στοιχεία του δικού του μύθου..

«...άρχισα να γράφω μουσική για να μ' ερωτευθούν όσοι ήθελα και επιθυμούσα την αγάπη τους». Ενα «αντιαφιέρωμα», λοιπόν, όπως θέλει να το χαρακτηρίζει ο γιος του Γ. Χατζιδάκις, σε πείσμα των καιρών.

Τι θα περιλαμβάνει; «Αθανασία», «Ο οδοιπόρος το μεθυσμένο κορίτσι & ο Αλκιβιάδης» «Για την Ελένη», «Οδός Ονείρων», «Μυθολογία», « Reflections» και την ενότητα της «Ρωμαϊκής Αγοράς». Μαζί το τραγούδι «Εποχή της αγάπης» (είχε ερμηνεύσει πριν από χρόνια η Δ. Γαλάνη σε στίχους που είχε γράψει η Λ. Νικολακοπούλου), «Η σκάλα του ουρανού» στην πρωτότυπη εκδοχή σε αγγλικούς δηλαδή στίχους αλλά και το «The Martlet's tale» σε κιθάρα. Στην ουσία πρόκειται για την πρώτη εκδοχή της «Μπαλάντας των Αισθήσεων και παραισθήσεων».

Ο Μ. Φραγκούλης έχει τραγουδήσει κατά καιρούς Χατζιδάκι, ποτέ όμως κατ' αποκλειστικότητα. Εδώ παρουσιάζει ενότητα τραγουδιών με τις αυθεντικές ενορχηστρώσεις, στο ύφος που απαιτούσε ο δημιουργός τους. «Δίχως ναρκισσισμούς, υπερβολικό αίσθημα αλλά με μια εσωτερικότητα και εσωτερική ένταση. Οσο πιο χαμηλόφωνα ακούγεται η φωνή τόσο πιο μεγαλόφωνα την αισθανόμαστε μέσα μας. Αυτός ήταν ο κώδικάς του. Οπως να υπηρετεί ο ερμηνευτής το μουσικό αίσθημα του τραγουδιού και το νόημα των λέξεων κι όχι το τραγούδι να υπηρετεί εκείνον».

• «Σείριος» ο εναλλακτικός, ο χώρος για τους πρωτοεμφανιζόμενους

Εκδόσεις. Σ' αυτό το κλίμα είναι και οι εκδόσεις του εναλλακτικού «Σείριου». Ενα cd με την μέτζο τραγουδίστρια Καίτη Κοπανίτσα είναι έτοιμο για κυκλοφορία, ενώ στην ενότητα των νέων καλλιτεχνών μας συστήνει «ευαίσθητη ελεκτρόνικα» από την πρωτοεμφανιζόμενη Μαρί - Λουίζ Πολυμεροπούλου. Στα σειρά των ανέκδοτων έργων του Μάνου Χατζιδάκι δρομολογούνται σε κοινή έκδοση τα σάουντρακ «Faccia de spia» (σκηνοθέτησε ο Τζουζέπε Φεράρα το 1975) και το «The Martlet's tale» που γύρισε το 1970 ο Τζον Κρόουθερ. Η προπώληση των εισιτηρίων ξεκίνησε στα: Metropolis, Public, Fnac, Village, Ιανός, Φεστιβάλ Αθηνών, www.i-ticket.gr