Εξ Ανατολών είδος μιξιγενές...

• Δύο συναυλίες, μία στη Θεσσαλονίκη (Μονή Λαζαριστών 28/5/2009) και μία στην Αθήνα (Μέγαρο Μουσικής 30/5/2009), έδωσε πρόσφατα στη Ελλάδα ο διάσημος Τούρκος δεξιοτέχνης του νέι, Ομάρ Φαρούκ Τεκμπιλέκ.

Ο Τουρκοαιγύπτιος φλαουτίστας Ομάρ Φαρούκ Τεκμπιλέκ

Εχοντας απολαύσει προηγούμενη αθηναϊκή εμφάνιση περίπου προ δεκαετίας, θέλησα να επαναλάβω την εμπειρία. Διαφημιζόμενη με τον πολλά υποσχόμενο τίτλο «Η μουσική των Sufi και οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες», η παραγωγή περιλάμβανε οκτώ εκτενή μουσικά κομμάτια: δύο συνθέσεις του Τεκμπιλέκ, μία του Μπράιαν Κίνι, μία συνδημιουργία των δύο, δύο διασκευές παραδοσιακών κομματιών από τους Τεκμπιλέκ/Κίνι και δύο δημιουργίες άλλων.

Φιλόδοξα όσο και ριψοκίνδυνα μιξιγενές, το ακρόαμα υλοποιήθηκε με συμμετοχή του ίδιου του Τεκμπιλέκ, τεσσάρων άριστων οργανοπαικτών -εν οις και ο υιός Τεκμπιλέκ- από διάφορες χώρες, καθώς επίσης της Νέας Συμφωνικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης και της Μικτής Χορωδίας «Νίκος Αστρινίδης». Διηύθυνε ο Καμπάνης Σαμαράς. Ασφαλώς, για να είναι βιώσιμο, το υβρίδιο «συμφωνική world music» προϋποθέτει πολύ ειδικές ισορροπίες γονιδίων. Φαινομενικά πιστοί στη συνταγή της world music, οι παραγωγοί επιδίωξαν να καταστήσουν το μίγμα όσο πιο ελκυστικό, στριμώχνοντας υπερβολικά πολλά, αλλά μάλλον αβασάνιστα. Μείζων αστοχία πρόβαλε η άτονη -ένθεν περιττή- συμμετοχή του συμφωνικού συνόλου που «αραίωνε» τον αυθεντικό ανατολίτικο ήχο υπονομεύοντας το όλο με ασάφεια στίγματος και ενδημική αφλογιστία. Μόνο στις -ευτυχώς όχι λίγες- στιγμές όπου επικρατούσε ξεκάθαρα η συμμετοχή του Τεκμπιλέκ, φωνητικά, είτε στο παίξιμο οργάνων, η ακρόαση γινόταν αίφνης ερεθιστική, ανεπιφύλακτα πειστική. Επιπλέον, συντελεσμένη στο θολό πεδίο της αμφιλεγόμενη συνάντησης ανάμεσα στη world music και την τουριστική απλούστευση, η συμμετοχή των δερβίσηδων αναλώθηκε τελείως έξω από το δομημένο τελετουργικό του τάγματός τους: δίχως την τυπική γι' αυτούς μουσική συνοδεία, οι τέσσερις ανώνυμοι Μεβλεβίτες (;) στροβιλίζονταν διακοσμητικά στα άκρα της σκηνής στη διάρκεια κάποιων κομματιών, υποτίθεται ενισχύοντας (;) το «ανατολίτικο» χρώμα του show. Πάντως οι εγχώριοι θιασώτες της world music, που κατέκλυσαν το Μέγαρο Μουσικής, παραληρούσαν από ενθουσιασμό! [Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009]