Luz σημαίνει φως

• Η μουσική βιομηχανία χρόνια τώρα καλλιεργεί τα στερεότυπά της με μια επιμονή που μάλλον της κάνει καλό. Εχουμε την «Ξυπόλυτη ντίβα από το Πράσινο Ακρωτήρι», τη Σεζάρια Εβόρα, το «τυφλό ζευγάρι από το Μάλι», Αμαντου και Μαριάμ και, βέβαια, τη «μούσα τού Αλμοδοβάρ», τη Λουθ Καζάλ.

• Γεννήθηκε σ' ένα παραθαλάσσιο χωριό της Γαλικίας στη βόρεια Ισπανία, όπου, εκτός από το φλαμένκο, υπάρχουν στη μουσική και οι κελτικές ρίζες. Ωστόσο, το πρώτο τραγούδι που εκείνη ηχογράφησε το 1981 ήταν ένας φόρος τιμής στον Μπομπ Μάρλεϊ. Από τότε παραμένει σημείο αναφοράς στην καλή ποπ της Ισπανίας, με επιτυχίες όπως τα «Un ano d' amor» και «Piensa en mi», που όλοι όσοι είδαν τα «Ψηλά τακούνια» του Πέδρο Αλμοδοβάρ σιγοψιθύριζαν βγαίνοντας από το σινεμά.

• Το όνομά της σημαίνει φως. Ομως η Λουθ σκοτείνιασε όταν, πριν από δυο χρόνια, οι γιατροί διέγνωσαν ότι πάσχει από καρκίνο του μαστού. Η 51χρονη σήμερα τραγουδίστρια το πάλεψε και, έξι μήνες μετά, ανακοίνωσε ότι θεραπεύθηκε. Ανάμεσα στα πολλά βραβεία της, και το Γκόγια της ισπανικής κινηματογραφικής ακαδημίας. Αυτό τον καιρό τελειώνει τις ηχογραφήσεις του νέου της δίσκου με κλασικά μπολέρο της δεκαετίας του '50. Μερικά από αυτά θα τραγουδήσει μαζί με τις επιτυχίες της και στη μοναδική συναυλία της το ερχόμενο Σάββατο στο Μέγαρο.

• «Σ' αυτή τη δουλειά», μας λέει η ίδια, «μερικές στιγμές αισθάνθηκα σαν αρχαιολόγος. Επρεπε να ταξιδέψω αρκετά πίσω στον χρόνο. Ανακάλυψα υπέροχους συνθέτες και τραγουδιστές εκείνης της εποχής, που είχαν γράψει για τον Νατ Κινγκ Κόουλ, από το Μεξικό, την Κούβα, την Αργεντινή και το Πουέρτο Ρίκο. Πρόκειται για πολύ δυνατά τραγούδια για την αγάπη, την πίστη και την ελπίδα. Ενας δίσκος κλασικός για την ισπανόφωνη κουλτούρα».

Επιρροές από Στόουνς και ιταλική μουσική

- Θυμάστε πότε αποφασίσατε να γίνετε μουσικός;

• «Αρχισα να παίζω ζωντανά στα οκτώ μου. Η μουσική από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση ασκούσε πάντα έντονη επιρροή πάνω μου που δεν ασκούσαν το σινεμά ή το θέατρο. Ομως, εκτός από το ισπανικό τραγούδι, με επηρέασαν οι Μπιτλς και οι Ρόλινγκ Στόουνς. Ακόμη λατρεύω το γαλλικό σανσόν και το ιταλικό τραγούδι».

- Πολλά και διαφορετικά πράγματα.

• «Για μένα η μουσική είναι μία. Εξαρτάται από τη στιγμή και τη διάθεσή μου. Μπορώ ν' ακούσω Τσαϊκόφσκι και λίγο μετά να αναζητήσω τους Kings of Leon. Θυμάμαι μια μέρα που έβγαλα από το ράφι τους περισσότερους δίσκους του Ντίλαν και τους άκουγα τον έναν μετά τον άλλο».

- Αφότου προβλήθηκαν τα «Ψηλά τακούνια», γίνατε διάσημη. Μπήκατε στον πειρασμό να τραγουδήσετε και στα αγγλικά;

• «Α, η συνεργασία με τον Αλμοδοβάρ ήταν ό,τι πιο αβίαστο έχω κάνει στη ζωή μου. Σε μία μόλις μέρα ηχογράφησα τη φωνή, τα έγχορδα, τα πάντα. Μετά από αυτή την ταινία, τραγούδησα δύο κομμάτια στα αγγλικά και δύο στα γαλλικά. Είναι καλό το να τραγουδάς σε μια άλλη γλώσσα όταν έχεις ένα πρωτότυπο τραγούδι που δεν το έχει πει άλλος. Δεν μου αρέσει όμως η ιδέα της προσαρμογής των στίχων. Ηχούν παράξενα».

- Ενα άλλο γνωστό τραγούδι σας είναι το «Negra sambra» σε ποίηση της Ροζάρια ντε Κάστρο. Η ποίηση μοιάζει να είναι σημαντικό κομμάτι του ισπανικού τραγουδιού. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ελλάδα.

• «Συμβαίνει επίσης στο γαλλικό σανσόν. Υπάρχει μια σημαντική παράδοση ποιητών στην Ισπανία, από τον Ματσάδο, τον Λόρκα και άλλους πολλούς. Πολλά πορτογαλέζικα φάδο έχουν επίσης υπέροχη ποίηση ανθρώπων όπως ο Φερνάντο Πεσόα, που έχει ιδιαίτερο στιλ. Ουσιώδες συστατικό ενός καλού τραγουδιού είναι ο στίχος, που κοινωνεί τις ιδέες, τα όνειρα και την προσωπική ματιά του δημιουργού».

- Περάσατε μια μεγάλη περιπέτεια με την υγεία σας πριν από δύο χρόνια. Πόσο επηρέασε τη ζωή και τη μουσική σας;

• «Αποφάσισα να είμαι δυνατή, να ζω μια φυσιολογική ζωή, να ηχογραφώ δίσκους και να δίνω συναυλίες. Το άλμπουμ που κυκλοφόρησα το 2007, το "Vida toxica", ηχογραφήθηκε ανάμεσα σε χημειοθεραπείες. Ομως, πολλά τραγούδια μιλούν για την ελπίδα και την πίστη και όχι για τον πόνο και το δράμα της αρρώστιας. Είπα όχι στη μεμψιμοιρία». *

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 22/03/2009