Μάικλ Νάιμαν: «Η "Ηλέκτρα" με "γύρισε" πίσω»

• Πολύπλευρος, πολυάσχολος, σύνθετος, απρόβλεπτος. Σε αντίστιξη με τη μινιμαλιστική μουσική του, η πληθωρική προσωπικότητα του Μάικλ Νάιμαν έχει βρει διόδους έκφρασης στη σκηνοθεσία και πρόσφατα στη φωτογραφία. Ο 65χρονος Λονδρέζος συνθέτης, που απέκτησε το 2008 τίτλο ευγενείας για τη συνολική προσφορά του στη βρετανική μουσική, έρχεται στις 28 & 29 Μαρτίου μαζί με την μπάντα του στην Αθήνα, στο θέατρο Badminton, για να παίξουν στο πλαίσιο της παράστασης της Σοφίας Σπυράτου «Ηλέκτρα Αυτουργός».

• Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία; «Η Σοφία Σπυράτου με προσκάλεσε να “ντύσω” με τη μουσική μου τη νέα της χορογραφία. Πέρα από το “Τρίτο Χορικό” και το “Θρήνο του παιδιού”, τα υπόλοιπα μουσικά κομμάτια της παράστασης είναι από προηγούμενες δουλειές μου. Αυτό έγινε για λόγους πρακτικούς και οικονομικούς. Εδωσα, λοιπόν, στη Σοφία ελεύθερη πρόσβαση σε ολόκληρο το συνθετικό μου αρχείο κι αυτή έκανε την επιλογή της σύμφωνα με το τι χρειαζόταν για κάθε σκηνή. Στη συνέχεια, δούλεψα πάνω στους χρόνους των μουσικών κομματιών, καθώς οι διάρκειές τους έπρεπε να προσαρμοστούν στη χορογραφία. Το ενδιαφέρον, βέβαια, σε όλο αυτό το εγχείρημα ήταν πως και η χορογράφος είδε το μύθο της “Ηλέκτρας” από διαφορετική γωνία μέσα από τη μουσική μου, αλλά και εγώ είδα μετά τη μουσική μου μέσα από τα δικά της μάτια. Είναι πραγματικά μεγάλο πλεονέκτημα για έναν καλλιτέχνη να μπορεί μετά από χρόνια να επιστρέψει σε μια παλιότερη δουλειά του και να δει πώς συνομιλεί μαζί της σε παρόντα χρόνο», παρατηρεί ο τιμημένος με Οσκαρ συνθέτης.

• Στην παράσταση, τον ενημερώνω, ακούγεται και ο στίχος του Στρατή Πασχάλη «η οικογένεια είναι ένας ύπουλος ιστός και η μάνα η αράχνη του». Βγάζει ένα πνιχτό επιφώνημα και προσθέτει με το απαράμιλλο βρετανικό φλέγμα: «Τι να πω για την τραγωδία του ανθρώπου στις 9.00 το πρωί, μετά από 12 ώρες ταξίδι με το αεροπλάνο και υποφέροντας από jet lag; Αυτός ο στίχος με πάει πίσω στα χρόνια που φορούσα κοντά παντελόνια και η μητέρα μου με κρατούσε από το χέρι. Αλλά νομίζω ότι χρειάζομαι τουλάχιστον έξι εβδομάδες για να σκεφτώ πραγματικά τις διαστάσεις αυτού του στίχου».

Φαν του ποδοσφαίρου

• Εκτός από τη μεγάλη του αγάπη, τη μουσική, ο Νάιμαν παθιάζεται όταν μιλάει για πολιτική και ποδόσφαιρο. «Είμαι οπαδός της Queens Park Rangers, γνωστής και ως QPR, που την έχει αγοράσει ο Φλάβιο Μπριατόρε, γνωστός Ιταλός επιχειρηματίας από τη Φόρμουλα 1. Σε λίγες μέρες, μάλιστα, θα συναντηθούμε με τους ανθρώπους της QPR, καθώς μου έχει ζητηθεί να συνθέσω μουσική για την ομάδα. Είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για μένα να συνδεθεί η μουσική μου με τους αγώνες της QPR, να ακούγεται η μουσική μου στο γήπεδο την ώρα του αγώνα, γιατί από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να γράψω μουσική για την ομάδα μου. Μάλλον είμαι πολύ τυχερός άνθρωπος, αφού η μουσική μου μπορεί να συνοδέψει φαινομενικά εντελώς ανόμοιες στιγμές της ανθρώπινης έκφρασης, από τη χορογραφία μίας τραγωδίας του Ευριπίδη ως τα παιχνίδια της αγαπημένης μου ποδοσφαιρικής ομάδας».

Ο ίδιος πια δεν παίζει ποδόσφαιρο, μιας και πριν από τρία χρόνια είχε ένα ατύχημα, αλλά παλιότερα έπαιζε στο Hyde Park με φίλους αλλά και ανθρώπους που συναντούσε εκεί σε αυτοσχέδια παιχνίδια.

• «Αλλοτε έπαιζα επιθετικός, άλλοτε αμυντικός, αλλά συχνότερα απλώς περιφερόμουν προσπαθώντας να βρω τη θέση μου στο παιχνίδι. Παρακολουθήστε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα και θα καταλάβετε τα πάντα για την αντρική σεξουαλικότητα και τον τρόπο άσκησης της πολιτικής από τους άντρες. Το ποδόσφαιρο είναι παραδοσιακά αντρική υπόθεση. Εξάλλου, όταν πρωτοεμφανίστηκε το ποδόσφαιρο το 19ο αιώνα, οι γυναίκες δεν ήταν σε θέση να αφήσουν πίσω το σπίτι και την οικογένειά τους, να φορούν κοντά παντελόνια και να εκθέτουν το σώμα τους μπροστά σε χιλιάδες αντρικά μάτια. Δυστυχώς, δηλαδή. Ευτυχώς, σήμερα είμαστε σε θέση να βλέπουμε γυναίκες να κάνουν διάφορα σπορ – και ποδόσφαιρο. Και προσωπικά προτιμώ να βλέπω γυναικεία κορμιά να αθλούνται παρά αντρικά. Αλλά, βλέπετε, πέρα από την όποια οπτική τέρψη, οι άντρες εξακολουθούν να είναι πολύ καλύτεροι ποδοσφαιριστές από τις γυναίκες». Και μιας και περί ποδοσφαίρου ο λόγος, η κουβέντα μας αναπόφευκτα στρέφεται προς το football icon και δισεκατομμυριούχο συμπατριώτη του, Ντέιβιντ Μπέκαμ.

• «Για να είμαστε ειλικρινείς, το φαινόμενο Μπέκαμ δεν έχει να κάνει με το ποδόσφαιρο. Ο Μπέκαμ είναι ένα προϊόν. Και πρέπει να του το αναγνωρίσουμε του τύπου ότι είναι πολύ έξυπνος. Ξέρει πώς να πουλάει τον εαυτό του. Σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στα γήπεδα και σίγουρα δεν είναι ο πιο ταλαντούχος μπαλαδόρος της γενιάς του. Επίσης, έχει μπερδέψει το γήπεδο με την πασαρέλα. Αυτή τη στιγμή το Λονδίνο έχει γεμίσει με ημίγυμνες αφίσες του Μπέκαμ να κοιτάζει λάγνα τους περαστικούς φορώντας μόνο το Armani εσώρουχό του», λέει σκωπτικά.

Φωτογραφικές συνθέσεις

• Ο Μάικλ Νάιμαν μόλις ολοκλήρωσε μια έκθεση φωτογραφίας στο De la Warr Pavilion, ενώ θα εγκαινιάσει μια νέα στις 26 Απριλίου στον πολυχώρο Sketch στο Λονδίνο. Αφορμή το περιορισμένων αντιτύπων φωτογραφικό του άλμπουμ «Sublime» με τις 1.946 φωτογραφίες.
• «Εχω ξεκινήσει να τραβάω φωτογραφίες από το 2003. Τι μπορεί να τραβήξει την προσοχή μου; Οτιδήποτε. Μια κίνηση σε εξέλιξη, μια απροσδόκητη σύνθεση, πρόσωπα, λεπτομέρειες αντικειμένων, νυχτερινά τοπία, βιτρίνες καταστημάτων. Στο “Sublime” υπάρχουν και κάποιες φωτογραφίες που τράβηξα πριν από τρία χρόνια στην Κεντρική Κρεαταγορά, στην Αθήνα. Πορτρέτα χασάπηδων και σφαχτάρια ζώων να κρέμονται από τα τσιγκέλια».

• ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Κυριακή, 22.03.09