ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΥΔΗΣ: Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΜΑΕΣΤΡΟΥ-ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ ΠΟΥ ΔΙΑΤΑΖΕΙ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΥΠΑΚΟΥΟΥΝ ΕΧΕΙ ΧΑΘΕΙ

Το κοινό της κλασικής μουσικής έγινε μηρυκαστικό

Το όνομα του αρχιμουσικού Κωνσταντίνου Καρύδη είναι γνωστό σε όσους παρακολουθούν την κλασική μουσική στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Ανιψιός του αείμνηστου μαέστρου Μιλτιάδη Καρύδη, ο τριαντατετράχρονος αρχιμουσικός σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών. Συνέχισε σπουδές στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου, ενώ μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν μόνιμος μαέστρος στο Gartnerplatz Theater του Μονάχου.

«Η μορφή του μαέστρου δικτάτορα που διατάζει και όλοι υπακούουν έχει χαθεί και καλώς έχει χαθεί», λέει ο Κωνσταντίνος Καρύδης, που κάνει καριέρα στο εξωτερικό

Σήμερα και μεθαύριο θα διευθύνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη») την Ορχήστρα της Εθνικής Οπερας της Λυών στην εξαίσια όπερα του Μπέντζαμιν Μπρίτεν «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Κάρσεν.

Η πορεία του Κωνσταντίνου Καρύδη στο εξωτερικό θα συνεχίσει να είναι εντυπωσιακή. Το πρόγραμμά του για τα επόμενα χρόνια είναι φορτωμένο με παραστάσεις στις όπερες Βερολίνου και Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν) και κονσέρτα στο Μόναχο, τη Φλωρεντία, το Τελ Αβίβ, τη Βιέννη κ.α.

• Ποια είναι τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της όπερας του Μπρίτεν;

«Το λιμπρέτο είναι γραμμένο από τον ίδιο και τον Πίτερ Μπίαρς. Στην ουσία, εκτός από κάποιες μικρές προσαρμογές, πρόκειται για το αυθεντικό κείμενο του Σέξπιρ. Ο Μπρίτεν όχι μόνο δεν αλλοιώνει το κείμενο αλλά το αναδεικνύει μέσα από τη μουσική του. Θα έλεγα ότι το έργο είναι ένα συνεχές ρετσιτατίβο, μια διαρκής αφήγηση από την πρώτη νότα μέχρι την τελευταία. Αρκετό ενδιαφέρον έχει επίσης η ενορχήστρωση, μια έξυπνη και εκλεπτυσμένη ενορχήστρωση, που αναδεικνύει την ατμόσφαιρα του έργου. Ο Μπρίτεν δεν επιχειρεί να περιγράψει μια κατάσταση. Απλώς δίνει κάποια χρώματα στον θεατή για να τη νιώσει».

Ο φυσικός χώρος της δράσης στην όπερα «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Μπέντζαμιν Μπρίτεν είναι τα δάση γύρω από την Αθήνα, τόπος ουτοπικός και συμβολικό

• Η προσέγγισή σας είναι πιστή στο κλίμα του συνθέτη;

«Για μένα ήταν σημαντικό να υπηρετήσω όλες τις λεπτομέρειες που σημειώνει εκείνος για να αναδείξω το έργο».

• Αν και νέος, έχετε ήδη μια επιτυχημένη πορεία στο εξωτερικό ως διευθυντής ορχήστρας. Ηταν εύκολο να αναγνωριστείτε εκτός ελληνικών συνόρων;

«Οφείλω να πω ότι είχα αρκετά μεγάλη τύχη σε ό,τι έκανα».

• Φαντάζομαι όχι μόνο τύχη.

«Ελπίζω όχι μόνο τύχη. Υπήρξαν, πάντως, κάποιες καλές συγκυρίες που με βοήθησαν».

Οι ευκαιρίες για έναν νέο διευθυντή ορχήστρας στο εξωτερικό είναι περισσότερες;

«Στη Γερμανία σαφώς υπάρχουν πολύ περισσότερα θέατρα και ορχήστρες. Οπότε, και μεγαλύτερη δυνατότητα για κάποιον που ξεκινά να δείξει τη δουλειά του. Τώρα η μετέπειτα εξέλιξή του, σαφώς, έχει σχέση και με την ποιότητά του».

• Τα τελευταία χρόνια και στον χώρο της κλασικής μουσικής διακρίνεται μια αμηχανία και η ανάγκη τα κονσέρτα και οι παραστάσεις να υπακούουν σε κάποιους κανόνες σχετικούς με το θέαμα και την αγορά. Πόσο επηρεάζεται η δουλειά σας από τέτοιου είδους παράγοντες;

«Είναι ένα γενικότερο φαινόμενο, το οποίο σίγουρα επηρεάζει και τη δική μας δουλειά. Οπως, επίσης, την επηρεάζει και ένα είδος κορεσμού. Τι ενοοώ; Σε γενικές γραμμές, παίζονται συνεχώς τα ίδια έργα και ο κόσμος έχει συνηθίσει να περιμένει κάποιες συγκεκριμένες ερμηνείες και να τις αποζητά. Εάν δεν του τις δώσεις, ενδεχομένως και να αντιδράσει. Αυτή η παρατήρηση δεν ισχύει για όλους και δεν ισχύει πάντα. Το κοινό της κλασικής μουσικής έχει κατά κάποιον τρόπο, σε πολλά εισαγωγικά, γκετοποιηθεί. Περιμένει συχνά να ακούσει κάτι που ξέρει. Υπάρχει γενικότερα μια τάση να μηρυκάζουν πράγματα, είτε σε επίπεδο ερμηνείας είτε σε επίπεδο δημιουργίας».

• Εχει αλλάξει, επίσης, η σχέση αρχιμουσικού και ορχήστρας;

«Θα έλεγα ότι η μορφή του μαέστρου δικτάτορα που διατάζει και όλοι υπακούουν έχει χαθεί και καλώς έχει χαθεί. Οι ορχήστρες έχουν πολύ περισσότερα δικαιώματα, κατ' αρχήν σε συνδικαλιστικό επίπεδο. Επίσης, οι καλές ορχήστρες έχουν μια παράδοση που οφείλουν να διατηρούν. Ταυτόχρονα, όμως, οι άνθρωποι που παίζουν στις μεγάλες ορχήστρες είναι εξαιρετικοί μουσικοί και έχουν την ικανότητα να προτείνουν καινούργια πράγματα με το παίξιμό τους».

• Οι παραστάσεις της όπερας που διευθύνετε στην Αθήνα είναι αφιερωμένες στη μνήμη του θείου σας, Μιλτιάδη Καρύδη. Πόσο επηρέασε την πορεία σας στη μουσική;

«Με επηρέασε, ενδεχομένως, ασυνείδητα. Διότι εκείνος ζούσε στη Βιέννη κι εγώ στην Ελλάδα. Δεν βλεπόμασταν πολύ. Από παιδί ήξερα ότι υπάρχει ένας πολύ καλός, διάσημος μαέστρος στην οικογένεια. Τότε δεν γνώριζα τι είναι μαέστρος. Συνυπήρξαμε, μάλιστα, το 1995 στο Ηρώδειο, εγώ ως πιανίστας με τη Συμφωνική της ΕΡΤ σ' ένα έργο του Μπάρτοκ. Η επιρροή του ήταν έμμεση αλλά καθοριστική». *

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 07/07/2008