Wednesday, July 9, 2008

ΚΩΣΤΑΣ ΜΥΛΩΝΑΣ: ΕΝΤΕΧΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ


[Σε ήχο ελληνικό, Του ΓΙΩΡΓΟΥ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/07/2008]
ΚΩΣΤΑΣ ΜΥΛΩΝΑΣ: ΕΝΤΕΧΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΔΗΜΟΣ ΚΕΡΑΤΕΑΣ, ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝ. ΑΤΤΙΚΗΣ, ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΕΡΑΤΕΑΣ «ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ»

Σπάνιες ηχογραφήσεις - τεκμήρια της περιόδου 1927-1931 του διάσημου, προπολεμικώς, τενόρου Κώστα Μυλωνά, από το αρχείο του συλλέκτη και μελετητή της ζωής και του έργου του, Στάθη Αρφάνη.
Ο φημισμένος τραγουδιστής του μελοδράματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο συλλέκτης των δίσκων του, γεννήθηκε στην Κερατέα το 1889 από γονείς αγρότες. Στα 17 του δούλευε στα μεταλλεία της Γαλλικής Εταιρείας Λαυρίου, όπου τον άκουσε τυχαία κάποιος, ονόματι Κυριακίδης, ο οποίος το 1908 τον έγραψε στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής του Ωδείου Αθηνών για να γίνει ψάλτης. Το 1910 γράφτηκε και στη Σχολή μονωδίας, μαθητής της Σμαράγδας Γεννάδη πρώτα και του Κίμωνα Τριανταφύλλου (αδελφού του Αττίκ) έπειτα. Αποφοίτησε το 1920 με άριστα και χάλκινο μετάλλιο «Ανδρέου και Ιφιγενείας Συγγρού» (το χρυσό μετάλλιο πήρε τότε ο Νίκος Σκαλκώτας). Πήρε υποτροφία κι έφυγε για την Ιταλία, όπου απέτυχε να σταδιοδρομήσει εξαιτίας του μικροσκοπικού αναστήματός του (απέκτησε μάλιστα και το παρατσούκλι The pocket Caruso - Καρούζο τσέπης). Σταδιοδρόμησε ωστόσο σε γερμανόφωνες χώρες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο Αμστερνταμ υπήρχε κατάστημα δίσκων με το όνομά του, αλλά και σύλλογος θαυμαστών του. Επειδή η φωνή του έμοιαζε πολύ με του Καρούζο, φαίνεται ότι έκανε λαμπρή δισκογραφική καριέρα, αφού αρκετοί δίσκοι του κυκλοφόρησαν με το όνομα του κορυφαίου Ιταλού τενόρου!... Οι περισσότεροι από αυτούς τους δίσκους ηχογραφήθηκαν στο Βερολίνο.
Οι εκδότες διάλεξαν 26 σπάνια ελληνικά και ξένα τραγούδια καθώς και δύο άριες (Lunge da lei... Dei miei bollenti Spiriti από την Τραβιάτα και Di tu se fedele από τον Χορό Μεταμφιεσμένων του Βέρντι). Οι εγγραφές αυτές είναι πολύτιμα τεκμήρια, όχι μόνο γιατί διασώζουν τον παλαιό ήχο, της εποχής εκείνης, την πρώτη ηχητική τους εκδοχή, είτε για μια σειρά από λόγους, όπως π.χ. οι λίαν ενδιαφέρουσες ενορχηστρωτικές επιδόσεις και οι εναρμονίσεις δημοτικών τραγουδιών του Νίκου Σκαλκώτα, ο οποίος βρισκόταν τότε στο Βερολίνο και που, σύμφωνα με τη μαρτυρία του άλλου διάσημου Ελληνα λυρικού καλλιτέχνη, του βαρύτονου Τίτου Ξηρέλη (συνέντευξη στον υπογράφοντα), εργαζόταν στην εταιρεία Odeon ως ενορχηστρωτής αλλά και βιολιστής για να εξοικονομεί λίγα χρήματα. Στη συλλογή αυτή υπάρχουν δυο τραγούδια εναρμονίσεως Σκαλκώτα. Εκεί βέβαια που ο τενόρος Μυλωνάς δεν κρύβει την αδυναμία του είναι τα δημοτικά και δημοτικοφανή τραγούδια, που, παρά τις καταφανέστατες δυσκολίες του, δεν δίστασε να τα ηχογραφήσει (περιλαμβάνονται πέντε στην έκδοση αυτή). Οπου οι δημοτικές μελωδίες απαιτούν κάποια -έστω και υποτυπώδη- τροπική (modal) απόδοση (όπως π.χ. «Η Δέσπω» ή «Η Διαμαντούλα») εκεί τα πράγματα μετατρέπονται βιαίως σε ένα... περιληπτικό και λυρικότατο μινόρε ή ματζόρε προς μεγάλην απογοήτευση όσων γνωρίζουν από δημοτικά.
Δυο σοβαρά μειονεκτήματα της έκδοσης: πρώτον, ο κάκιστος ήχος των τραγουδιών. Ενώ η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία κάνει θαύματα τόσο στην αποθορυβοποίηση όσο και στη γενικότερη ηχητική αποκατάσταση των παλαιών δίσκων, εδώ δεν έγινε τίποτα τέτοιο, με αποτέλεσμα να ακούγεται η μουσική μέσα σε θορύβους και παράσιτα. Δεύτερον, το κάθε άλλο παρά καλαίσθητο εξώφυλλο και ένθετο. Προχειρότης και τριτοκοσμικό γούστο. Και ενώ η ψηφιακή ηχητική βελτίωση μπορεί να πει κανείς πως κοστίζει λίγα χρήματα, η κάποια καλαισθησία στο layout θα κόστιζε άραγε;

No comments: