Μπαρενμπόιμ στο Ηρώδειο

Μόνο βλέποντας τον Ντανιέλ Μπαρενμπόιμ στο πόντιουμ να διευθύνει, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί αυτός ο επίμονος οραματιστής και πληθωρικός μουσικός προκαλεί συζητήσεις, ρήξεις, παρεμβάσεις. Γιατί μπορεί να καλεί τους Παλαιστινίους να συνυπάρξουν με τους Ισραηλινούς τονίζοντας: «Ζούμε μαζί. Ας αποφασίσουμε αν αυτό θα είναι ευλογία ή κατάρα». Γιατί μπορεί να ανατρέπει το πρόγραμμα μιας συναυλίας στην Ιερουσαλήμ, ερμηνεύοντας Βάγκνερ για πρώτη φορά στο Ισραήλ, αυτός, ένας Εβραίος, και να δημιουργεί σκάνδαλο.

Ενα κατάμεστο -μέχρι ασφυξίας γεμάτο- Ηρώδειο τον αποθέωσε προχθές βράδυ. Ο βραχύσωμος, υπερκινητικός μουσικός ερμήνευσε και διηύθυνε Μότσαρτ στο πρώτο μέρος (το Κοντσέρτο για πιάνο αρ.3, έργο 37) και Μπερλιόζ στο δεύτερο (τη Φανταστική Συμφωνία, ως μαέστρος μόνο αυτή τη φορά), με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου.

Τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί πριν από αρκετές μέρες και η πληρότητα του ρωμαϊκού ωδείου ήταν τέτοια, που δεν είχε απομείνει τετραγωνικό ακάλυπτο.

Παρακολουθώντας τον, εκφραστικός, επικοινωνιακός και εκδηλωτικός καθώς είναι -στο τέλος υποκλινόμενος έλεγε «ευχαριστώ», μία από τις λίγες λέξεις που γνωρίζει στα ελληνικά- διαπιστώνεις ότι η μουσική ευφυΐα του δεν έχει καμία εσωστρέφεια ούτε μονοκαλλιέργεια. Ο Μπαρενμπόιμ είναι ενεργός και ευαισθητοποιημένος (κοσμο)πολίτης, «μια προικισμένη, εξαιρετικά ασυνήθιστη φυσιογνωμία, που ξεπέρασε διάφορα όρια και παραβίασε πολλά από τα αμέτρητα ταμπού που δεσμεύουν την ισραηλινή κοινωνία», όπως έγραψε γι’ αυτόν ο παλαιστινιακής καταγωγής διανοούμενος Εντουαρντ Σαΐντ.

Η προχθεσινή βραδιά ήταν μια «συνάντηση»: η πόλη υποδέχτηκε και τίμησε (όχι για πρώτη φορά) μια μεγάλη προσωπικότητα της κλασικής μουσικής. Ο Μπαρενμπόιμ ανταπέδωσε με μια «οιστρήλατη» -έτσι σχολιάστηκε- ερμηνεία προκαλώντας στο κοινό κύματα ενθουσιασμού.

Ανθρωπος του πάθους, αφοσιωμένος στην τέχνη του αλλά και ον πολιτικό, φυσιογνωμία πολύπλοκη, δεν θεωρείται καθ’ υπερβολήν «φαινόμενο». Από το πόντιουμ του Ηρωδείου εξέπεμπε ενέργεια, ευαισθησία, θέρμη και γενναιοδωρία. Ηταν άρχων απόλυτος αλλά όχι υπερόπτης. Κοινωνούσε την τέχνη του όπως και τις ιδέες του.

• Tης Μαριας Κατσουνακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 01/07/2009