Το θέαμα επισκίασε τα τραγούδια των U2

• Η γιγαντιαία σκηνή και τα υπερβολικά εφέ απείλησαν το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα στη μαραθώνια συναυλία της Βαρκελώνης

The Observer

Τι κάνει ένα συγκρότημα που υπήρξε «εφευρέτης» της μεγα–συναυλίας σε στάδιο, ήδη δύο φορές; Η απάντηση των U2, για ένα διάστημα, ήταν να συμμαζευτούν και να παίζουν σε εσωτερικούς χώρους. Αλλωστε η μουσική τους στα άλμπουμ «All That You Can Leave Behind» (2000) και «How To Dismantle An Atomic Bomb» (2004) αντανακλά την αίσθηση αυτοπεριορισμού και επανασύνδεσης με τον πυρήνα της μουσικής τους και το παραδοσιακό τους ακροατήριο.

Τώρα, έχοντας κυκλοφορήσει το μεταβατικό «No Line On The Horizon», ένα πειραματικό άλμπουμ που δίχασε τόσο τους κριτικούς όσο και τους οπαδούς τους, οι U2 επέστρεψαν με μια μεγα–συναυλία σε στάδιο, που ήταν επική σε σημείο ακραίας υπερβολής. Ούτε η πρωτοποριακή χρήση πολυμέσων της περιοδείας «Zoo TV» στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ούτε οι σουρεαλιστικές φαντασμαγορίες στις συναυλίες της «Popmart», αργότερα, με είχαν προετοιμάσει για το θέαμα που αντίκρισα μπαίνοντας στο κατάμεστο, παλλόμενο Camp Nou της Βαρκελώνης, για το πρώτο ραντεβού της πολυαναμενόμενης παγκόσμιας περιοδείας τους με τίτλο «360».

• Υπέρμετρες φιλοδοξίες

Φανταστείτε μια από τις γιγαντιαίες αράχνες της γλύπτριας Λουίζ Μπουρζουά ανασχεδιασμένη από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Blade Runner και θα πάρετε ίσως μια πρώτη ιδέα του θεάματος. Και αυτό πριν αρχίσει να φωτίζεται και να πάλλεται η επιστημονικής φαντασίας εγκατάσταση πάνω από την τεράστια κυκλική σκηνή, που τη συμπλήρωναν διάδρομοι και γέφυρες. Εντυπωσιακό θέαμα, όμως οι διαστάσεις του σκηνικού με έκαναν να αναρωτιέμαι αν οποιοδήποτε συγκρότημα, ακόμα και με την υπέρμετρη φιλοδοξία των U2, θα μπορούσε να το ανταγωνιστεί και να βγει κερδισμένη η μουσική του. Και η ανησυχία αυτή δεν ήταν αβάσιμη.

Η άφιξη των U2 αναγγέλλεται στο ενθουσιώδες πλήθος των 90.000 θεατών με την αντίστροφη μέτρηση από το ιντερλούδιο του «Space Oddity» του Ντέιβιντ Μπάουι. Ο Λάρι βγαίνει πρώτος στη σκηνή, κατόπιν ο Ετζ και ο Ανταμ, και τέλος, καθώς ο πυρετός των επευφημιών κορυφώνεται, εμφανίζεται ο ίδιος ο μεγάλος αρχηγός, που φαίνεται πιο λεπτός και γυμνασμένος από την τελευταία φορά που τον είδα. Ξεκινούν με ένα θυελλώδες, αν και κάπως θολό, «Breathe», το πρώτο από τα τέσσερα τραγούδια του τελευταίου τους άλμπουμ που θα πουν. Είναι μια γενναία κίνηση, που όμως δεν βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση μέχρις ότου η εισαγωγή – σήμα κατατεθέν του «Get On Your Boots» βάζει φωτιά στους πιστούς. Από πάνω τους, τα οπτικά εφέ είναι λιτά και ευρηματικά, όταν όμως παίρνεις το βλέμμα σου από τη γιγαντιαία οθόνη, είναι δύσκολο να διακρίνεις τον Μπόνο πάνω στον κυκλικό διάδρομο που επιτρέπει σ’ αυτόν, και στους άλλους, να βγαίνουν από τη σκηνή και να βαδίζουν ανάμεσα στο πλήθος. Κάποιες στιγμές οι εννοιολογικές φιλοδοξίες του θεάματος κάνουν τις τέσσερις φιγούρες στη σκηνή να φαίνονται μικροσκοπικές, σαν νάνοι. Αλλοτε πάλι, απλώς φαίνονται ότι απέχουν πολλά χιλιόμετρα – τόσο από μουσική όσο και από σωματική άποψη. Ο γιγαντισμός των σκηνικών εφέ απειλεί το καλλιτεχνικό μέγεθος των U2.

Το «Beautiful Day» βάζει για λίγο τα πράγματα στη θέση τους: σφιχτό και ξεσηκωτικό, μεταδίδει στο πλήθος τη δυναμική του ανάταση. Το «I Still Haven’t Found What I’m Looking For» είναι το πρώτο από μια σειρά κομματιών με εξασφαλισμένη την ανταπόκριση των θεατών, που συνοδεύουν το συγκρότημα τραγουδώντας με ανακούφιση και, θα έλεγες, με εγκατάλειψη. Η καλή θέληση που εκπέμπει ο κόσμος σ’ αυτήν την άνιση και λίγο ασύνδετη συναυλία είναι εκπληκτική. Τόσο το «Angel of Harlem» όσο και το «The Unforgettable Fire» ερμηνεύονται μεταλλαγμένα απόψε, το πρώτο με μια εκτροπή – φόρο τιμής στον Μάικλ Τζάκσον, που περιλαμβάνει το «Man In the Mirror» και το «Don’t Stop Till You Get Enough». Με έκαναν να νοσταλγήσω τα πιο «φάνκι» τραγούδια των U2, όπως το «Lemon», που θα μπορούσαν κάπως να απαλύνουν τον ασθμαίνοντα ροκ χαρακτήρα της συναυλίας. Η θυελλώδης τέκνο υπερφόρτωση στο τέλος του «Crazy Tonight» δεν ήταν καθόλου ευχάριστη στ’ αυτιά μου και άδικα περίμενα ένα ακουστικό ιντερλούδιο. Το πλήθος, ωστόσο, ήταν με το μέρος τους μέχρι το τέλος. Αισθανόμουν ολόκληρο το στάδιο να τραντάζεται όταν το «Vertigo» πυρπόλησε τις μάζες.

• Σύνδεση με το Διάστημα

Καθώς αυτή ήταν συναυλία των U2, δεν έλειψαν οι αναμενόμενες μη μουσικές παρεμβάσεις, ανάμεσά τους και μια δορυφορική σύνδεση με τους αστροναύτες που περιστρέφονται γύρω από τη Γη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Οταν επιτεύχθηκε η σύνδεση, ωστόσο, οι πάντες, συγκρότημα και αστροναύτες, φάνηκαν αμήχανοι. Ο Μπόνο κατάφερε να σώσει τη στιγμή, ζητώντας από τον διοικητή του διαστημικού σταθμού να προσθέσει την υπογραφή του στην καμπάνια του για τη διαγραφή των χρεών των φτωχών χωρών και την καταπολέμηση του έιτζ.

Το δυναμικό «Walk On» αφιερώθηκε στην Αουνγκ Σαν Σου Κι, την επιφανή πολιτική κρατούμενη της βιρμανικής χούντας, ενώ στο εξωτερικό χείλος της σκηνής βάδιζε μια πομπή ανθρώπων με μάσκες στα πρόσωπά τους. Ο,τι κι αν λέμε για τους U2, είναι όντως ικανοί να σκηνοθετήσουν μεγαλοπρεπείς χειρονομίες πολιτικού ακτιβισμού. Ωστόσο, το γιγαντιαίο βίντεο όπου ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου συγχαίρει το συγκρότημα για την πολιτική του ευαισθησία, είχε την παρενέργεια να τον κάνει να φαίνεται και να ακούγεται λίγο πιο «εκκεντρικός» από συνήθως.

Η μαραθώνια συναυλία πλησίασε στο κλείσιμό της με το «One», το οποίο έφτασε σε πρόωρο τέλος λόγω βλάβης των ηχητικών και κατόπιν αναστήθηκε, αν και η κιθάρα εξακολούθησε να ακούγεται παράφωνη. Ας ρίξουμε το φταίξιμο στους καλικάντζαρους της πρώτης νύχτας. Ηρθε κατόπιν το αναπόφευκτο «With Or Without You», που το συνόδεψαν 90.000 φωνές, και το αποχαιρετιστήριο «Moment of Surrender», με τη φωνή του Μπόνο να ακούγεται σπασμένη από την αφόρητη ζέστη και την εξαντλητική προσπάθεια των δύο ωρών που προηγήθηκαν. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 26/07/2009]