Στο τελευταίο τραγούδι του προηγούμενου δίσκου του, «Ενα βήμα πιο κοντά», αναζητούσε ή ευχόταν μια «Νέα Αρχή»: «δώσ' μου μια νέα αρχή μες στην καμένη γη». Μετά ο Νίκος Πορτοκάλογλου πέρασε δύο χρόνια εσωστρέφειας και προσωπικής ανασύνταξης μέχρι να βρει τον τρόπο να κάνει αυτή τη νέα αρχή: αποδείχτηκε τελικά ότι χρειαζόταν μια «Στροφή».
«Στροφή» βάφτισε τον καινούργιο του δίσκο, που κυκλοφορεί το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου, αλλά και το καινούργιο του πρόγραμμα που τον βρίσκει μαζί με τη Βασιλική Καρακώστα από απόψε και για τα επόμενα Παρασκευοσάββατα με αρκετά ηλεκτρικές και εξωστρεφείς πια διαθέσεις στο «Κύτταρο». Επιστρέφει στον ιστορικό ροκ χώρο της Ηπείρου και Αχαρνών 26 χρόνια μετά: ήταν το '83, όταν έπαιζε εκεί ως «Φατμέ» ακόμα.
Στην εποχή των «Φατμέ» ανήκει και το τραγούδι «Υπάρχει λόγος σοβαρός», που αν και αρκετά αυτοβιογραφικό έγινε ο ύμνος μιας γενιάς. Από τότε είχε να γράψει τέτοιο τραγούδι ο Πορτοκάλογλου. Το κάνει όμως τώρα και μ'έναν τρόπο συστήνεται ξανά, στο τραγούδι «Είμαι ξένος», που είναι απ'όσα καινούργια εντάσσει στο πρόγραμμα του «Κυττάρου». Σ'αυτό ο συνήθως ήπιος -όχι στην ουσία του αλλά στις αντιδράσεις του- Πορτοκάλογλου, μοιάζει οργισμένος όταν αυτοβιογραφείται π.χ. ως «ένας ευγενής αλήτης, ροκάς ανατολίτης, δίχως συγγενείς. Είμαι της τρέλας μου εργάτης, σιωπηλός επαναστάτης στη χώρα της κραυγής. Οργισμένος είμαι θεατής στην πατρίδα της κομπίνας, της παραγραφής...». Και μάλλον μ'αυτό τα λέει όλα.
Δίσκος που δαγκώνει
Αλλά και όλος ο δίσκος «λίγο δαγκώνει. Βέβαια, δεν κάνω ποτέ πολιτικό ρεπορτάζ στα τραγούδια μου», διευκρινίζει. «Συναισθήματα περιγράφω που βγαίνουν μέσα από προσωπικές ιστορίες. Τις εποχές που έχω καλή επικοινωνία με το περιβάλλον, αυτά τα συναισθήματα, όμως, αντικατοπτρίζουν κάτι πιο συλλογικό. Μάλλον αυτός ήταν πάντα ο τρόπος μου: να είμαι συλλογικός μέσα από προσωπικές ιστορίες».
Η προσωπική ιστορία της τελευταίας διετίας ήταν η ανάγκη του για «αλλαγή κατεύθυνσης. Τα τραγούδια του δίσκου γράφτηκαν σε μία περίοδο προσωπικής κρίσης -είχα την ανάγκη να μαζευτώ, να κλειστώ στο υπόγειό μου και μεταφορικά και κυριολεκτικά- και βγαίνουν σε μία περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Κάθε φορά, όμως, τις δύσκολες περιόδους τις έβλεπα σαν ευκαιρία για νέο ξεκίνημα, νέα κατεύθυνση». Η στροφή για την οποία μιλάει δεν είναι σε καμία περίπτωση «επιστροφή, πορεία προς τα πίσω. Είναι αλλαγή κατεύθυνσης, αυτοκριτική, κοίταγμα στον σκληρό καθρέφτη και δουλειά. Πολλή δουλειά».
Ως προς τι αλλάζει ως συνθέτης; «Η αλλαγή κατεύθυνσης με βγάζει σε μία πολύ πιο δυναμική μουσική, με πολύ ρυθμό, κιθάρες, πνευστά. Είναι ένας μουσικός πειραματισμός που ξεκίνησε από τον περασμένο χειμώνα και φάνηκε αρκετά και στις συναυλίες στο Ηρώδειο. Και στιχουργικά όμως έχω καινούργια θέματα...».
Σ'αυτά ανήκουν προφανώς και οι ευθέως πολιτικές αναφορές, η πολιτική οργή που φανερώνει στο τραγούδι «Είμαι ξένος». Προηγήθηκαν και τα γεγονότα του Δεκεμβρίου. «Τα είδα ως ένα απόλυτα φυσικό και υγιές ξέσπασμα. Τη νέα γενιά τη ζούσα άλλωστε από κοντά. Οταν, βλέποντας και τα δικά μου παιδιά και των φίλων μου, έλεγα ότι δεν υπολείπονται σε τίποτα από τη δήθεν πολύ ανατρεπτική δική μας γενιά, οι άλλοι με κοιτούσαν καχύποπτα».
...να σηκώσουμε και τα μανίκια
Κι εδώ μια στροφή χρειάζεται: «επειδή, όμως, αυτός ο μηδενισμός κι ο κυνισμός που βλέπω γύρω μου τα τελευταία χρόνια είναι πιο απειλητικός από ποτέ, αισθάνομαι ότι χρειαζόμαστε πολύ πιο μόνιμες λύσεις από ένα ξέσπασμα. Να σηκώσουμε τα μανίκια και να δουλέψουμε σκληρά. Γιατί αυτό το χάλι, το σούρσιμο μες στη συναλλαγή και στο ρουσφέτι, δεν διορθώνεται με μπαλώματα. Και δεν μπορεί πια να ζήσει ένας νέος σε μία χώρα όπου σημαία είναι πως "ό,τι είναι νόμιμο είναι ηθικό" -κι αυτό στην καλύτερη εκδοχή του. Γιατί παραμονεύει και η άλλη βερσιόν, που λέει πώς ό,τι είναι παράνομο είναι ηθικό».
Σε ένα ζοφερό κλίμα τα τραγούδια, αν είναι «από καλά υλικά επιβιώνουν. Δεν παθαίνουν τίποτα ούτε από την κατάρρευση των δισκογραφιών ούτε από την οικονομική κρίση. Ισα-ίσα που οι εποχές κρίσης είναι ένα κρας τεστ για όλα. Θα δούμε πόσο αντέχουμε, όταν δεν υπάρχει πια χώρος για πολυτέλειες παρά μόνον για είδη πρώτης ανάγκης».
Πιο δυναμικός, πολιτικός, οργισμένος από ποτέ, στο «Κύτταρο» θα κάνει με... γκάζια τη μουσική του αναδρομή και θα παρουσιάσει λίγα από τη «Στροφή».
Η Βασιλική Καρακώστα θα πει και τα τραγούδια από τη «Σβούρα», το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ, σε μουσική και στίχους του Πορτοκάλογλου.
Και «Σβούρα» και «Στροφή»...
«Ε, ναι. Κίνηση, δηλαδή».*
Στην εποχή των «Φατμέ» ανήκει και το τραγούδι «Υπάρχει λόγος σοβαρός», που αν και αρκετά αυτοβιογραφικό έγινε ο ύμνος μιας γενιάς. Από τότε είχε να γράψει τέτοιο τραγούδι ο Πορτοκάλογλου. Το κάνει όμως τώρα και μ'έναν τρόπο συστήνεται ξανά, στο τραγούδι «Είμαι ξένος», που είναι απ'όσα καινούργια εντάσσει στο πρόγραμμα του «Κυττάρου». Σ'αυτό ο συνήθως ήπιος -όχι στην ουσία του αλλά στις αντιδράσεις του- Πορτοκάλογλου, μοιάζει οργισμένος όταν αυτοβιογραφείται π.χ. ως «ένας ευγενής αλήτης, ροκάς ανατολίτης, δίχως συγγενείς. Είμαι της τρέλας μου εργάτης, σιωπηλός επαναστάτης στη χώρα της κραυγής. Οργισμένος είμαι θεατής στην πατρίδα της κομπίνας, της παραγραφής...». Και μάλλον μ'αυτό τα λέει όλα.
Δίσκος που δαγκώνει
Αλλά και όλος ο δίσκος «λίγο δαγκώνει. Βέβαια, δεν κάνω ποτέ πολιτικό ρεπορτάζ στα τραγούδια μου», διευκρινίζει. «Συναισθήματα περιγράφω που βγαίνουν μέσα από προσωπικές ιστορίες. Τις εποχές που έχω καλή επικοινωνία με το περιβάλλον, αυτά τα συναισθήματα, όμως, αντικατοπτρίζουν κάτι πιο συλλογικό. Μάλλον αυτός ήταν πάντα ο τρόπος μου: να είμαι συλλογικός μέσα από προσωπικές ιστορίες».
Η προσωπική ιστορία της τελευταίας διετίας ήταν η ανάγκη του για «αλλαγή κατεύθυνσης. Τα τραγούδια του δίσκου γράφτηκαν σε μία περίοδο προσωπικής κρίσης -είχα την ανάγκη να μαζευτώ, να κλειστώ στο υπόγειό μου και μεταφορικά και κυριολεκτικά- και βγαίνουν σε μία περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Κάθε φορά, όμως, τις δύσκολες περιόδους τις έβλεπα σαν ευκαιρία για νέο ξεκίνημα, νέα κατεύθυνση». Η στροφή για την οποία μιλάει δεν είναι σε καμία περίπτωση «επιστροφή, πορεία προς τα πίσω. Είναι αλλαγή κατεύθυνσης, αυτοκριτική, κοίταγμα στον σκληρό καθρέφτη και δουλειά. Πολλή δουλειά».
Ως προς τι αλλάζει ως συνθέτης; «Η αλλαγή κατεύθυνσης με βγάζει σε μία πολύ πιο δυναμική μουσική, με πολύ ρυθμό, κιθάρες, πνευστά. Είναι ένας μουσικός πειραματισμός που ξεκίνησε από τον περασμένο χειμώνα και φάνηκε αρκετά και στις συναυλίες στο Ηρώδειο. Και στιχουργικά όμως έχω καινούργια θέματα...».
Σ'αυτά ανήκουν προφανώς και οι ευθέως πολιτικές αναφορές, η πολιτική οργή που φανερώνει στο τραγούδι «Είμαι ξένος». Προηγήθηκαν και τα γεγονότα του Δεκεμβρίου. «Τα είδα ως ένα απόλυτα φυσικό και υγιές ξέσπασμα. Τη νέα γενιά τη ζούσα άλλωστε από κοντά. Οταν, βλέποντας και τα δικά μου παιδιά και των φίλων μου, έλεγα ότι δεν υπολείπονται σε τίποτα από τη δήθεν πολύ ανατρεπτική δική μας γενιά, οι άλλοι με κοιτούσαν καχύποπτα».
...να σηκώσουμε και τα μανίκια
Κι εδώ μια στροφή χρειάζεται: «επειδή, όμως, αυτός ο μηδενισμός κι ο κυνισμός που βλέπω γύρω μου τα τελευταία χρόνια είναι πιο απειλητικός από ποτέ, αισθάνομαι ότι χρειαζόμαστε πολύ πιο μόνιμες λύσεις από ένα ξέσπασμα. Να σηκώσουμε τα μανίκια και να δουλέψουμε σκληρά. Γιατί αυτό το χάλι, το σούρσιμο μες στη συναλλαγή και στο ρουσφέτι, δεν διορθώνεται με μπαλώματα. Και δεν μπορεί πια να ζήσει ένας νέος σε μία χώρα όπου σημαία είναι πως "ό,τι είναι νόμιμο είναι ηθικό" -κι αυτό στην καλύτερη εκδοχή του. Γιατί παραμονεύει και η άλλη βερσιόν, που λέει πώς ό,τι είναι παράνομο είναι ηθικό».
Σε ένα ζοφερό κλίμα τα τραγούδια, αν είναι «από καλά υλικά επιβιώνουν. Δεν παθαίνουν τίποτα ούτε από την κατάρρευση των δισκογραφιών ούτε από την οικονομική κρίση. Ισα-ίσα που οι εποχές κρίσης είναι ένα κρας τεστ για όλα. Θα δούμε πόσο αντέχουμε, όταν δεν υπάρχει πια χώρος για πολυτέλειες παρά μόνον για είδη πρώτης ανάγκης».
Πιο δυναμικός, πολιτικός, οργισμένος από ποτέ, στο «Κύτταρο» θα κάνει με... γκάζια τη μουσική του αναδρομή και θα παρουσιάσει λίγα από τη «Στροφή».
Η Βασιλική Καρακώστα θα πει και τα τραγούδια από τη «Σβούρα», το πρώτο προσωπικό της άλμπουμ, σε μουσική και στίχους του Πορτοκάλογλου.
Και «Σβούρα» και «Στροφή»...
«Ε, ναι. Κίνηση, δηλαδή».*
- Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 13/02/2009
No comments:
Post a Comment