Σε μία περίοδο με τα γερμανικά δελτία ειδήσεων να εστιάζουν προκλητικά στις μαρτυρίες Γερμανών, που ζουν στην Αθήνα και «κακοπερνάνε» λόγω της οικονομικής κρίσης, το ωραιότερο δώρο από τη χώρα μας στη Γερμανία ήταν η συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη.
Πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή μέσα στη Φιλαρμονική του Βερολίνου, το κτίριο που φημίζεται παγκοσμίως για την ακουστική του. Βέβαια, η πλειονότητα των Γερμανών φιλόμουσων μάλλον αδιαφόρησε για το ελληνικό «κραχ». Τα εισιτήρια ήταν προπωλημένα αρκετές εβδομάδες πριν και στην αίθουσα βρέθηκαν περισσότερα από χίλια άτομα.
Η συναυλία δεν ήταν ακόμη μια απλή προβολή της ελληνικής μουσικής στο εξωτερικό ούτε καν ένα μεγάλο άλμα, κατά το κοινώς λεγόμενον, στην πορεία του Αλκίνοου Ιωαννίδη. Επρόκειτο για την παρουσίαση του πρώτου συμφωνικού έργου του Κύπριου δημιουργού, που τον περασμένο Νοέμβριο είχε αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές στην πρεμιέρα του στην Αγία Πετρούπολη, την πόλη όπου επέλεξε να σπουδάσει κλασική σύνθεση, εξελίσσοντας αν μη τι άλλο την τέχνη του. Αυτή τη φορά τη διοργάνωση ανέλαβε το υπουργείο Πολιτισμού της Κύπρου, μέρος μιας σειράς καλλιτεχνικών εκδηλώσεων σε ολόκληρο τον κόσμο για τον εορτασμό των πενήντα χρόνων από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πολύ σωστός και ο τίτλος που δόθηκε στο όλο κόνσεπτ, Moments of a face (Στιγμές ενός προσώπου): ουσιαστικά ένα ταξίδι από την αρχαία Ελλάδα της Σαπφούς, του Σοφοκλή και των ταφικών επιγραμμάτων, με περάσματα από τη μεσαιωνική Κύπρο και κατάληξη στο σήμερα και τους «μπάτσους που πετάνε δακρυγόνα από την Ομόνοια», όπως έγραψε ο Ιωαννίδης τον Δεκέμβριο του 2008 στη συγκλονιστική «Πατρίδα», μέσα από την πρόσφατη «Νεροποντή» του. Γιατί το τραγούδι, που τόσο ευσυνείδητα υπηρετεί από το 1993, δεν παραγκωνίστηκε ούτε για μία στιγμή, όσο η Camerata Europea, υπό τη διεύθυνση της Μαρίας Μακράκη, απέδιδε τα έργα του. Κάποιος που τον παρακολουθεί εύκολα θα διέκρινε όλα αυτά που τον αφορούν και που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της μουσικής του υπόστασης: από το βυζαντινό μέλος, την ελληνική και ευρύτερη μεσογειακή παράδοση μέχρι τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, αλλά και τα προσφάτως «κατακτηθέντα» ψήγματα του δυτικού θρησκευτικού μπαρόκ.
Η κρητική λύρα παρεμβαίνει
Υπήρξαν στιγμές, τόσο στο «Αθύρ» όσο και στον «Χρόνο του απρόσμενου καιρού», που άνοιξε το δεύτερο μέρος με τις στεντόρειες απαγγελίες του αδερφού του, ποιητή Λίνου Ιωαννίδη, ότι ο Αλκίνοος θέλησε να αποτίσει φόρο τιμής στο «Ω, Γλυκύ μου Εαρ» και στη «Λίμνη των Κύκνων» του Τσαϊκόφσκι, ενσωματώνοντας μόνο λίγες νότες τους στα δικά του μουσικά πονήματα. Παραδόξως, είδαμε στην πρόβα τζενεράλε τα μέλη της Camerata Europea να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρυθμολογικής φύσης στα πιο δυτικότροπα κομμάτια του Αλκίνοου, όπως στο τραγούδι «Πέρασμα», όπου αδυνατούσαν να κατανοήσουν τη χρήση του λεγόμενου μαντολινομπούζουκου. Η παρέμβαση του δεξιοτέχνη της κρητικής λύρας, Γιώργου Καλούδη, εν είδει διδασκαλίας στους ξένους μουσικούς, λίγη ώρα πριν από την παράσταση, υπήρξε καθοριστική.
Στο πλάι του Ιωαννίδη, ο Γιώργος Καλούδης και η σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου απέσπασαν το πιο θερμό χειροκρότημα. Ο πρώτος για την ερμηνεία του σε ένα ελληνικό όργανο με προϊστορία, ιδιαίτερα δημοφιλές εκτός συνόρων και ενταγμένο απόλυτα στην εργασία του Ιωαννίδη, η δεύτερη για την επιβλητική και συγκινητική συμμετοχή της στο τραγούδι «Πέρασμα». Η Σόνια Θεοδωρίδου είναι πλέον μόνιμη κάτοικος Βερολίνου, όπου διδάσκει την τέχνη του τραγουδιού στη Σχολή Καλών Τεχνών της πόλης.
Το φθινόπωρο στην Αθήνα
Το στοιχείο, όμως, που έκανε πολλούς Γερμανούς μετά το τέλος της συναυλίας να μιλάνε για ένα πρωτοφανές συναίσθημα που εισέπραξαν, ήταν η συμμετοχή της Χορωδίας «Ernst Senff» του Βερολίνου. Αν στο «Αθύρ» σύνεπλευσε με τις απαραίτητες εξάρσεις και παύσεις του έργου, στις είκοσι μία μουσικές μινιατούρες του «Χρόνου του απρόσμενου καιρού» ακούσαμε έναν πραγματικό διάλογο-σπουδή στη χρήση των φωνών ενός μεγάλου χορωδιακού συνόλου. Διόλου τυχαίο που ενώ το κυπριακό «Αχερόμπασμαν» ακούστηκε σχεδόν γυμνό με την κιθάρα και τη φωνή του Αλκίνοου, η Χορωδία «επέστρεψε» για να κλείσει μεγαλειωδώς το κονσέρτο με «Τ' άη - Γιωρκού», ακόμη ένα μεσαιωνικό κυπριακό τραγούδι. Ισως είναι πολύ νωρίς για να χρησιμοποιήσουμε βαρύγδουπες εκφράσεις του τύπου «ένας νέος κλασικός συνθέτης γεννιέται». Προτιμάμε να κρατήσουμε τα δακρυσμένα μάτια των Γερμανών ακροατών, που όση ώρα διήρκεσε η συναυλία μελετούσαν το καλόγουστο τυπωμένο πρόγραμμα με τα μεταφρασμένα στη γλώσσα τους λόγια των τραγουδιών. Καθώς επίσης και το επίμονο ρυθμικό χειροκρότημα που ανάγκασε τον δημιουργό να επανέλθει εμφανώς συγκινημένος στη σκηνή και να ερμηνεύσει α καπέλα, εκτός προγράμματος, ένα παραδοσιακό κυπριακό νανούρισμα.
Σειρά έχουν τώρα οι συμπατριώτες του Αλκίνοου να ζήσουν κάτι παρόμοιο στην πρώτη παρουσίαση του έργου «Moments of a face» στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, το ερχόμενο φθινόπωρο.
No comments:
Post a Comment