Το σκαθάρι που δεν γέρασε ποτέ

• 70 κεράκια για τον Λένον

• Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Ο Τζον Λένον γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1940 στο Λίβερπουλ. Σήμερα, που θα είχε τα 70ά γενέθλιά του, η γενέτειρά του, η Γιόκο Ονο και εκατομμύρια θαυμαστές του σε όλο τον κόσμο διοργανώνουν συναυλίες μνήμης και ...ειρήνης. Κεντρικό σύνθημα: «Είναι ώρα για δράση και η δράση είναι ειρήνη!»

Σήμερα θα γιορτάζαμε τα γενέθλιά του. Αν ζούσε ο Τζον Λένον, θα γινότανε ακριβώς 70 ετών.

«Δεν νιώθω σαν να έχουν περάσει τριάντα χρόνια από τη δολοφονία του, μου φαίνεται σαν ακόμα και χθες να ήταν δίπλα μου», έλεγε η Γιόκο Ονο σε μια πρόσφατη επίσκεψή της στις γειτονιές του Λίβερπουλ που έζησε ως παιδί ο Τζον. Επισκέφθηκε και το σχολείο του, εκεί όπου υπάρχει ακόμα το χειρόγραφο εγγραφής του τραγουδοποιού με το όνομα και τη διεύθυνσή του.

Η 77χρονη Γιόκο προετοιμάζει και μια σειρά εκδηλώσεων στην Ισλανδία προς τιμήν του Λένον. Θα φωταγωγήσει το «Imagine Peace Tower», έναν πύργο που η ίδια έστησε ως φόρο τιμής. Ο πύργος αποτελεί στην ουσία μια στήλη φωτός, που ξεπηδά μέσα από μια λευκή πέτρινη βάση και βρίσκεται στο νησί Βιντέι κοντά στο Ρέικιαβικ. Θα παίξει και η μπάντα της Γιόκο Ονο, αλλά αυτό δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, κρίνοντας από τα ακραία ηχητικά, αβανγκάρντ, κομμάτια που υπογράφει η ίδια. Εκεί, στην Ισλανδία, θα απονεμηθούν και τα Peace Awards στον σκηνοθέτη του Gasland Τζον Φοξ, τον συγγραφέα Michael Pollan, τη συγγραφέα και ακτιβίστρια Alice Walker και την επίσης ακτιβίστρια Barbara Kowalcyk. Ο γιος του, Τζούλιαν Λένον, θα βρίσκεται, πάντως, στο Λίβερπουλ για τα αποκαλυπτήρια του Peace And Harmony μνημείου.

Και φυσικά θα έχουμε και πολλές συναυλίες απόψε - στο www.imaginepeace.com υπάρχει το πλήρες πρόγραμμα. Στο Beacon Theatre της Νέας Υόρκης στήνεται το All Star Tribute Concert με τους Τζάκσον Μπράουν, Πάτι Σμιθ, Σίντι Λόπερ κ.ά. Στο Χόλιγουντ θα έχουμε την Imagine There's Νο Hunger συναυλία, ενώ ένα ακόμα tribute concert διοργανώνεται στο Λίβερπουλ με ανοιχτό ακόμα line up. Στη Νέα Υόρκη θα προβληθεί και το ντοκιμαντέρ LENNONYC με υλικό από τη ζωή του στη Νέα Υόρκη.

Ο δολοφόνος του Λένον, πάντως, ο Μαρκ Τσάπμαν, ακόμα και να ήθελε δεν θα μπορούσε να παρευρεθεί στις εκδηλώσεις. Η Επιτροπή Απονομής Χάριτος της Πολιτείας της Νέας Υόρκης απέρριψε την αίτηση αποφυλάκισης, που κατέθεσε πριν από μερικές εβδομάδες, επικαλούμενη «ανησυχίες για την αδιαφορία του απέναντι στους κανόνες της κοινωνίας και στην ιερότητα της ανθρώπινης ζωής». Ανάμεσα στις επιστολές που έφτασαν ενάντια στην αποφυλάκισή του ήταν και αυτή της Γιόκο Ονο, στην οποία επισήμαινε πως ο Τσάπμαν αποτελεί απειλή για την ίδια και τους δύο γιους του Λένον. Η απορία πάντως δεν θα μας λυθεί ποτέ, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλους τους καλλιτέχνες που έφυγαν νωρίς από τη ζωή.

Πώς θα ήταν άραγε ο Τζον Λένον σήμερα; Σε πόσο υψηλό επίπεδο θα είχε διατηρήσει την έμπνευσή του; Θα είχε στερέψει; Ή μήπως θα είχε μετατραπεί σε έναν ακτιβιστή των σαλονιών, να χαριεντίζεται με προέδρους κρατών σε διεθνή φόρα; Και πώς θα έβλεπε μουσικά φαινόμενα τύπου Lady Gaga; Θα έμπαινε και αυτός στον πειρασμό να επανασυνδέσει τους Beatles, όπως κάνουν σχεδόν όλοι; *

• Oh Yoko, Dear Yoko

Αποσπάσματα από τη βιογραφία του Λένον που έγραψε η Ελίζαμπεθ Πάτριτζ. Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αγκυρα.

«Υπήρχε κι άλλο ένα πρόβλημα με τη μετακόμιση του Τζον Λένον στο Λος Αντζελες, μακριά από τη Γιόκο Ονο. Δεν θα τα έβγαζε πέρα μόνος του. Ολη τη ζωή του, κάποιοι άλλοι κάλυπταν τις βασικές ανάγκες του. Δεν ήξερε να ψωνίζει, να πλένει τα ρούχα του ή να σηκώνει χρήματα από την τράπεζα. Δεν είχε οδηγήσει ποτέ στην Αμερική και δυσκολευότανε να κάνει ακόμα και απλά τηλεφωνήματα.

Η Γιόκο βρήκε λύση: την 22χρονη βοηθό τους, Μάι Πανγκ. Ηταν εξαιρετικά ευσυνείδητη, λάτρευε τον Τζον και τη μουσική του. Η Μάι δεν κάπνιζε, δεν έπινε, δεν έπαιρνε ναρκωτικά. Η Γιόκο πρότεινε να συνοδεύσει η Μάι τον Τζον στο Λος Αντζελες και μετά προχώρησε κι ένα βήμα παραπάνω: τους παρότρυνε να γίνουν εραστές. Εξάλλου, αυτό ήταν καλύτερο από το να πέφτει στο κρεβάτι κάθε βράδυ και με διαφορετική θαυμάστριά του».

«Από τα λεγόμενα του Πολ Μακάρτνεϊ ήταν φανερό ότι οι Beatles ανήκαν στο παρελθόν. Ο Τύπος αφηνίασε. Η διάλυση των Beatles έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες όλου του κόσμου και προκάλεσε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά σχόλια. Ο Τζον έγινε έξαλλος με αυτόν τον υποσκελισμό. Οργάνωσε μία συνέντευξη και δήλωσε ότι ο Πολ δεν μπορούσε να φύγει από την ορχήστρα, αφού ο ίδιος τον είχε απολύσει. Σε μία συνέντευξη ο Πολ απάντησε καυστικά: "Ο Τζον ερωτεύθηκε τη Γιόκο και έπαψε να είναι ερωτευμένος με τους υπόλοιπους τρεις μας".

Κάποιος έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη. Ο Τύπος συμφώνησε με τον Πολ: το πρόβλημα ήταν η Γιόκο. Αν δεν είχε φλερτάρει τον Τζον, εκείνος δεν θα είχε περάσει σε αυτή την ακατανόητη πρωτοποριακή φάση του και οι Beatles -ακόμα και ο γάμος του με τη Σίνθια- θα είχαν διατηρηθεί ανέπαφοι. Τα σχόλια του Τύπου σε βάρος της Γιόκο ήταν ρατσιστικά, γεμάτα χολή. Αυτή ήταν η αρχή ενός μακροχρόνιου και γεμάτου πίκρα "διαζυγίου" με μηνύσεις και κόντρα μηνύσεις, καθώς οι Beatles προσπαθούσαν να αποδεσμευτούν από τις υποχρεώσεις των συμβολαίων τους και να αντιμετωπίσουν τα πληγωμένα και θυμωμένα συναισθήματά τους».

• Σαράντα χρόνια Λένον

• 9 Οκτωβρίου 1940: Γεννιέται ο Τζον Λένον.
• 22 Μαρτίου 1963: Οι Beatles κυκλοφορούν το πρώτο τους LP, το «Please Please Me».
• 29 Ιουλίου 1966: Η δήλωσή του «είμαστε πιο δημοφιλείς από τον Χριστό» ξεσήκωσε τη συντηρητική Αμερική του Νότου.
• 1 Ιουνίου 1967: Οι Beatles κυκλοφορούν το «Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band».
• 1968: Συνδέεται με τη Γιόκο Ονο. Παντρεύτηκαν στις 20 Μαρτίου του 1969.
• 23 Μαρτίου 1969: Ξαπλωμένοι στο κρεβάτι του δωματίου 902 στο Χίλτον του Αμστερνταμ, διαμαρτύρονται ενάντια στη βία.
• 4 Ιουλίου 1969: Κυκλοφορεί το «Give Peace Α Chance».
• 10 Απριλίου 1970: Ο Πολ Μακάρτνεϊ εγκαταλείπει τους Beatles.
• 1971: Κυκλοφορεί το «Imagine», το πιο εμπορικό άλμπουμ στη σόλο καριέρα του Λένον. Μετακομίζει στη Νέα Υόρκη.
• 8 Δεκεμβρίου 1980: Ο Μαρκ Τσάπμαν τον δολοφονεί με τέσσερις σφαίρες έξω από το σπίτι του, στη Νέα Υόρκη.

• With love from me to you

• Φίλιππος Πλιάτσικας

Παρά το γεγονός ότι δηλώνω οπαδός των Pink Floyd, πιστεύω πως ο Λένον ήταν η κατεξοχήν μουσική προσωπικότητα με εκείνη τη μοναδική ευχέρεια να δημιουργεί μελωδικές γραμμές μεγάλης έμπνευσης και ικανότητας. Μελωδίες που αφορούν και αγγίζουν πάρα πολύ κόσμο. Οι Beatles παραμένουν εσαεί οι άρχοντες της μελωδίας. Η προσωπικότητα του Λένον άφησε ένα δυναμικό και σαφές κοινωνικό και αισθητικό αποτύπωμα. Είναι από τους λίγους, αν όχι ο μοναδικός, που το κατάφερε. Και άλλοι το πέτυχαν, αλλά χρησιμοποιώντας επιπλέον μέσα, όχι μόνο τα τραγούδια τους. Επειδή ο Λένον δεν πρόλαβε να ζήσει την εποχή της εικόνας, τα κατόρθωσε όλα αποκλειστικά και μόνο με τις συνθέσεις του.

• Φοίβος Δεληβοριάς

Κατ' αρχάς, πάντα θεωρούσα πως η ιδιοφυΐα στους Beatles ήταν ο Μακάρτνεϊ. Με γοήτευε και ο Λένον βέβαια, όπως όλους τους εφήβους, γιατί είναι αρχετυπική μορφή, ένας loser με πολύ χιούμορ και μεγάλη φαντασία. Στεκότανε, σκεφτείτε, εναντίον όλων κι όμως κρατούσε δίπλα του τον αιώνιο έρωτα. Είχε μια απλότητα να τα απεικονίζει όλα, κάτι πολύ αρχετυπικό, εξ ου και η μυθολογία γύρω από το όνομά του, η οποία γιγαντώθηκε με τη δολοφονία του. Από την άλλη, αυτό ακριβώς είναι που κάνει τραγούδια σαν το Imagine μονοσήμαντα. Τους δίνει μία πλευρά που σου αρέσει όταν είσαι 13 ετών, αλλά δεν μπορεί να σε καλύψει όσο μεγαλώνεις. Αντιθέτως, το Eleanor Rigby είναι αμφίσημο, μιλάει για μια μοναξιά που δεν τελειώνει ποτέ, σε αντίθεση με τους ονειροπόλους του Imagine που θα άλλαζαν τον κόσμο. Αν σκύψεις στη μουσική του Μακάρτνεϊ, θα καταλάβεις πως είναι πιο βαθιά και περισσότερο επαναστατική. Δεν ξέρω πώς θα κατέληγε τώρα αν ζούσε ο Λένον. Είχε μία φανφαρόνικη στάση γενικώς, αλλάζοντας πολιτική άποψη κάθε χρόνο, όπου τον πήγαινε το ρεύμα.

• Σωτήρης Δελέκας

(από το συγκρότημα των Abbie Gale)

Ηταν μακράν ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες αλλά και τις προσωπικότητες του αιώνα. Κι έχει επηρεάσει όλους τους μουσικούς. Ανεξάρτητα αν μας αρέσουν ή όχι οι Beatles. Στη θεωρητική κόντρα μεταξύ Λένον και Μακάρτνεϊ εγώ είμαι με τον πρώτο, ο δεύτερος είναι περισσότερο των δημοσίων σχέσεων. Οι επαναστατικές πράξεις που έκανε ο Λένον πιστεύω ότι ήταν αυθεντικές. Μου αρέσει επίσης που ήταν αιώνια ερωτευμένος με τη Γιόκο Ονο. Χωρίς αυτή να είναι όμορφη, μοντέλο και ενώ όλος ο κόσμος τη μισούσε. Ηταν μοναδικός, αγνός, πάλευε για την αγάπη και την ειρήνη. Δεν αποτελούσε απλώς ένα σλόγκαν, ένα «make love not war» ας πούμε. Στους Abbie Gale γοητευόμαστε πολύ από τη μελωδία στα τραγούδια και αυτό αποτελεί δίχως άλλο μία μακρινή μακρινή επιρροή μας από τους Beatles. Στο δίλημμα Beatles ή Stones είμαστε σαφώς με τους πρώτους...