GEORGE HARRISON: Δικαίωση μετά τη διάλυση των Beatles

Από τον Γιάννη Πετρίδη

Συμπληρώθηκε φέτος μισός αιώνας από την ημέρα που ο Paul McCartney πρότεινε στον John Lennon να πάρουν σαν κιθαρίστα τον George, στο συγκρότημα των Quarrymen.

Ο Harrison τότε ήταν 16 ετών, δηλαδή έναν χρόνο μικρότερος από τον McCartney και τρία από τον Lennon, ο οποίος αρχικά είχε αντιρρήσεις για τη χρησιμοποίησή του στο συγκρότημα, θεωρώντας τον πιτσιρικά για να αναλάβει αυτή τη θέση. Τελικά ο McCartney τον έπεισε λέγοντάς του ότι ο Harrison μπορούσε να παίξει με την κιθάρα του την κιθαριστική επιτυχία της εποχής Raunchy. Ο Harrison έγινε μέλος του συγκροτήματος, που άλλαξε το όνομά του σε Beatles, αλλά οι υπόλοιποι για αρκετά χρόνια τον έβλεπαν ως τον νεότερο της παρέας.

Το νεαρό της ηλικίας του δεν του επέτρεψε αρκετές φορές να ταξιδέψει με το υπόλοιπο συγκρότημα στις επισκέψεις του στο Αμβούργο.

Οταν ανέλαβε ως μάνατζέρ τους ο Brian Epstein, ο Harrison είχε πια συμμετοχή στις δραστηριότητες του συγκροτήματος, και μάλιστα ήταν από τα δημοφιλέστερα μέλη του, λαμβάνοντας χιλιάδες γράμματα από τα νεαρά κορίτσια που το παρακολουθούσαν.

Στις αρχές του 1963 οι Beatles κατάφεραν να πείσουν τον παραγωγό τους George Martin να τους δώσει την ευκαιρία να γράψουν οι ίδιοι το επόμενο τραγούδι τους, που θα ήταν η συνέχεια του Love Me Do, τραγούδι που τουλάχιστον στη Βρετανία ήταν μέτρια επιτυχία και ο Martin ήθελε να τους βάλει να τραγουδήσουν το μετέπειτα Νο 1 των Gerry and The Pacemakers, How Do You Do It. Τελικά, οι Lennon-McCartney έγραψαν το Please Please Me σαν επόμενο σινγκλ κι έτσι άρχισε η αλυσίδα επιτυχιών με δικιές τους συνθέσεις. Τα περιθώρια όμως για τη συμμετοχή τραγουδιών στα άλμπουμ τους από τα δύο υπόλοιπα μέλη του γκρουπ ήταν μικρά και χρειάστηκε να φτάσουμε στο άλμπουμ Help!, όπου άρχισε ο Harrison να έχει από ένα τραγούδι σε κάθε πλευρά των τότε δίσκων βινιλίου του συγκροτήματος.

Το πρώτο του τραγούδι για τους Beatles ήταν το Don't Bother Me για το άλμπουμ With The Beatles. Στο Help! τα τραγούδια που έγραψε ήταν τα Ι Need You και You Like Me Τοο Much.

Η συμμετοχή της κιθάρας στον ήχο που διαμόρφωσε το συγκρότημα ήταν καθοριστική, αλλά ως συνθέτης δεν είχε τις ευκαιρίες συμμετοχής στα άλμπουμ των Beatles, στα οποία μοιραία οι Lennon και McCartney είχαν τον πρώτο λόγο. Στο Revolver του 1966 κατάφερε να έχει τρία τραγούδια με τα Taxman, Love You Τοο και Ι Want Το Tell You· στο ίδιο άλμπουμ θα αρχίσει και την πρώτη επαφή του με την Ινδική μουσική παρουσιάζοντας για πρώτη φορά στην Ευρώπη το σιτάρ, ανοίγοντας νέους μουσικούς ορίζοντες για τα υπόλοιπα μέλη των Beatles, που θα πλησιάσουν στα επόμενα χρόνια την ινδική μουσική και φιλοσοφία με τις σχέσεις τους με τον Maharici. Στην ινδική μουσική τον είχε μυήσει ο φίλος του David Crosby, μέλος των Byrds, ο οποίος και τον γνώρισε στον Ravi Shankar.

Το 1967 στο Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band, η συμμετοχή του θα περιοριστεί στο Within You Without You, στο οποίο έπαιζε μόνος του και ο ήχος του ήταν εντελώς διαφορετικός από τα υπόλοιπα τραγούδια του άλμπουμ.

Στο Λευκό άλμπουμ, του 1968, η συμμετοχή του ανέβηκε στα 4 τραγούδια, βασικά λόγω του ότι ήταν διπλό, η σχέση του όμως με τα υπόλοιπα μέλη είχε αρχίσει να κλονίζεται και στις αρχές της χρονιάς αποχώρησε για δέκα μέρες από το συγκρότημα, στο οποίο επανήλθε ύστερα από συνεχείς συζητήσεις.

Η αναγνώριση του ταλέντου του ως συνθέτη από τον John και τον Paul ήλθε στο τελευταίο άλμπουμ που ηχογράφησε μαζί το συγκρότημα και που ήταν το Abbey Road. Τα τραγούδια του Harrison, Here Comes The Sun και Something θεωρούνται κλασικά, το δεύτερο μάλιστα χαρακτηρίστηκε από τον Frank Sinatra το καλύτερο ερωτικό τραγούδι των τελευταίων 50 ετών.

Η τελευταία μέρα που συμμετείχε ο Harrison σε ηχογράφηση των Beatles ήταν στις 4 Ιανουαρίου του 1970, ο Lennon μάλιστα είχε κόψει τους δεσμούς του με το συγκρότημα από τον Σεπτέμβριο του 1969.

Ο Harrison ήταν και το πρώτο μέλος των Beatles που κυκλοφόρησε προσωπικό άλμπουμ, το Wonderwall Music, που ήταν η μουσική για την ταινία Wonderwall. Το άλμπουμ αυτό άρχισε να το δουλεύει στη Βομβάη τον Ιανουάριο του 1968 και κυκλοφόρησε στα τέλη Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Από αυτόν τον τίτλο δανείστηκαν την πρώτη λέξη οι Oasis για να γράψουν το ομώνυμο τραγούδι τους, οι οποίοι ήταν φανατικοί φίλοι της μουσικής των Beatles.

Το 1969 κυκλοφορεί ένα ακόμη προσωπικό άλμπουμ με τον τίτλο Electronic Sound και την ίδια χρονιά το ενδιαφέρον του για τις θρησκείες της Ινδίας αντανακλάται στη συνεργασία του με τους Hare Krishna Temple και το άλμπουμ Hare Krishna Mantre κάνοντας γνωστές στη Δύση τις ιδιαιτερότητες, σε μουσική και θρησκευτικές παραδόσεις, της Ινδίας.

Το καλοκαίρι του 1971 θα βοηθήσει στην οργάνωση του κονσέρτου για τη βοήθεια στο Bangla Desh, που θα γίνει στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης, με τη συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών της εποχής, και θα οδηγήσει στην κυκλοφορία ενός τριπλού επιτυχημένου άλμπουμ.

Την ίδια χρονιά, με παραγωγό τον Phil Spector, θα κυκλοφορήσει το επίσης τριπλό άλμπουμ All Things Must Pass, που θα γίνει Νο 1 χαρίζοντάς του καλές κριτικές, σημαντικές πωλήσεις και αρκετά βραβεία. Στο άλμπουμ αυτό υπάρχει η μεγάλη επιτυχία του My Sweet Lord, η οποία το 2002, μετά τον θάνατο του Harrison, θα γίνει ένα από τα ελάχιστα τραγούδια με δύο κύκλους επιτυχίας, όταν επέστρεψε στην πρώτη θέση του βρετανικού καταλόγου επιτυχιών, 31 χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση εκεί.

Ακολούθησαν αρκετά ακόμα άλμπουμ, στα οποία σε μόνιμη βάση υπήρχαν 2-3 πετυχημένα τραγούδια, όπως το Living In The Material World, με το Give Me Love (Give Me Peace On Earth), το Dark Horse, με το ομώνυμο τραγούδι που κυκλοφόρησε αμέσως μετά τον χωρισμό του από την πρώτη του γυναίκα Patty Boyd, ή το άλμπουμ του 1987 Cloud Nine, που ήταν ουσιαστικά και το τελευταίο πετυχημένο του. Στο άλμπουμ αυτό υπάρχει η πετυχημένη διασκευή του στο Ι Got My Mind Set On You του James Ray, που έφτασε στην κορυφή του αμερικανικού καταλόγου με τα πιο πετυχημένα τραγούδια. Ηταν το τελευταίο τραγούδι με κάποιο από τα μέλη των Beatles που θα το πετύχαινε.

Εναν χρόνο αργότερα συνεχίζει τις αναζητήσεις του και γίνεται ο βασικός υπεύθυνος για τη δημιουργία των Traveling Wilburys, συγκρότημα στο οποίο συμμετείχαν οι Bob Dylan, Tom Petty, Roy Orbison, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί στα πρώτα βήματα της καριέρας των Beatles ανοίγοντας τις συναυλίες του στη Μ. Βρετανία, και τον Jeff Lynne, που ήταν το βασικό μέλος των Electric Light Orchestra -και αυτός φανατικός φίλος της μουσικής των Beatles. Ο Lynne μάλιστα έχει επηρεαστεί σημαντικά από τα φωνητικά του Harrison, όπως άλλωστε και οι Paul Simon και το συγκρότημα των Νεοζηλανδών Crowded House.

Την περίοδο 1978-1994 η κινηματογραφική εταιρεία Hand Made, που έφτιαξε με τον φίλο του Denis Ο'Brien, για να βοηθήσει βασικά τους Monty Python να ξεπεράσουν τα οικονομικά τους προβλήματα και να γυρίσουν την ταινία Life Of Brian, δημιούργησε συνολικά 23 ταινίες.

Η διάλυση των Beatles ωφέλησε περισσότερο από κάθε άλλο μέλος τους τον Harrison, ο οποίος δεν έδειξε να είναι ιδιαίτερα δυστυχισμένος γι' αυτό. Αντιθέτως μπόρεσε να δείξει τις δυνατότητες του ταλέντου του και να αποτελέσει μια σημαντική παρουσία στα μουσικά πράγματα μέχρι τον θάνατό του, στις 29 Νοεμβρίου του 2001.

Μετά τη διάλυση του συγκροτήματος, έγραψε τρεις μεγάλες επιτυχίες για τον Ringo Starr, It Don't Come Easy, Photograph και Back Off Boogaloo, έπαιξε σε πέντε τραγούδια στο άλμπουμ Imagine του Lennon και, μετά τον θάνατο του τελευταίου, «μάζεψε» τους άλλους δύο Beatles και ηχογράφησαν μαζί το All Those Years Ago.

Φαινομενικά ο Harrison ήταν το μέλος των Beatles που πάντα φρόντιζε να μένει στο περιθώριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είχε σημαντική προσφορά στο συγκρότημα, στο οποίο πάντα κυριαρχούσαν, βέβαια λόγω του μέγεθους του ταλέντου τους, οι Lennon και McCartney.

Πριν από έναν μήνα, ο Jim James (Yim Yames), των My Morning Jacket, κυκλοφόρησε ένα ΕΡ με διασκευές σε τραγούδια του Harrison που τα είχε ηχογραφήσει το 2001, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του μεγάλου κιθαρίστα.

• ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009