Τα σεφαραδίτικα τα έμαθε από τον πατέρα της. Το φλαμένκο το αγάπησε για το πάθος του. Τη Ρόζα Εσκενάζυ (1890-1980), τη Σεφαραδίτισσα μούσα του ρεμπέτικου, την ανακάλυψε όταν ο σκηνοθέτης Ρόι Σερ τής ζήτησε να ερμηνεύσει στα λαντίνο (τα ισπανοεβραϊκά των Σεφαραδιτών) μερικά τραγούδια της για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ του.
Την Ελένη Βιτάλη την άκουσε τυχαία, ενθουσιάστηκε και της ζήτησε να συνεργαστούν. Η 34χρονη Ισραηλινή καλλονή Γιασμίν Λεβί είναι, δηλαδή, μία από τις γνήσιες εκπροσώπους ενός σύγχρονου μουσικού fusion.
Τα τραγούδια της κοιτούν βέβαια συχνά προς την παράδοσή της, αλλά και προς το ίδιο της το... πατρικό: η μητέρα της ήταν τραγουδίστρια κι ο πατέρας της, που πέθανε νέος, ήταν ο συνθέτης και ερευνητής της μουσικής λαντίνο, Ισαάκ Λεβί.
Στην Ελλάδα την ξέρουμε από τη συνεργασία της με την Βιτάλη, τη διασκευή της στο «Μπαλαμό» του Διονύση Τσακνή ή τις επιτυχίες της «Una noche mas» και «Me Voy».Την έχουμε όμως ακούσει κι από κοντά, χάρη στο ραδιοσταθμό Kosmos που την έφερε το καλοκαίρι. Θα την ξανακούσουμε στις 7 και 8 Δεκεμβρίου στο Gazarte, με τον καινούργιο δίσκο της «Sentir».
- Πώς εμπνευστήκατε αυτή την ιδιαίτερη μείξη των σεφαριδίτικων με το φλαμένκο;
«Αισθανόμουν εξαρχής ότι από τα σεφαραδίτικα τραγούδια και τον τρόπο ερμηνείας τους λείπει το πάθος. Αυτή τη "φωτιά" την ανακάλυψα στο φλαμένκο: Ως άκουσμα μου ήταν πάντοτε οικείο. Συστηματικότερα όμως ασχολήθηκα όταν θέλησα να μάθω να το χορεύω. Τότε περίπου αποφάσισα να συνδυάσω τους δύο μουσικούς κόσμους, αλλάζοντας για χάρη τους εντελώς τον τρόπο ερμηνείας μου».
- Ποια ήταν η πρώτη φορά που γοητευτήκατε από την παράδοσή σας;
«Σχετικά πρόσφατα. Είχα ήδη ηχογραφήσει δύο άλμπουμ και είχα περάσει δύο χρόνια κάνοντας ό,τι μπορούσα για να... καταστρέψω τη φωνή μου ώστε να ακούγομαι σαν τραγουδίστρια του φλαμένκο. Και ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι, αν και υπάρχουν εκατοντάδες τραγουδιστές του φλαμένκο, ελάχιστοι τραγουδούν λαντίνο. Η ιστορία μας, η μνήμη του πατέρα μου με έκαναν να αντιληφθώ πόσο σημαντικό ήταν να συνεχίσω αυτή την παράδοση. Κι έτσι αφοσιώθηκα στο λαντίνο».
- Επιδιώκετε όμως κι άλλα ακούσματα και συνεργασίες. Η συνεργασία με την Ελένη Βιτάλη πώς έγινε;
«Η Ελένη είναι η βασίλισσά μου. Και μια κορυφαία τραγουδίστρια. Η συνεργασία μας ήταν ένα όνειρο χρόνων. Ο άντρας μου ήρθε σε επαφή με το μάνατζέρ της. Ηρθα στην Ελλάδα ουσιαστικά για ένα βράδυ, για να κάνουμε την ηχογράφηση, και ανάμεσά μας γεννήθηκε μια μεγάλη, αμοιβαία αγάπη».
- Πότε αποφασίσατε να γίνετε τραγουδοποιός και τραγουδίστρια;
«Στην οικογένειά μου η μουσική καταλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας και ίσως γι' αυτό κανείς δεν την αντιμετώπιζε ως μια πιθανή επαγγελματική προοπτική. Αλλά κι ο πατέρας μου, μουσικός ο ίδιος, γνωρίζοντας πόσες δυσκολίες κρύβει αυτός ο δρόμος, δεν ήθελε τα παιδιά του να τον ακολουθήσουν. Εκανα λοιπόν ό,τι μπορούσα για να αποφύγω να γίνω τραγουδίστρια. Εγινα ρεφλεξιολόγος και άνοιξα κλινική. Μόλις στο δεύτερο ραντεβού με τον πρώτο πελάτη μου έπιασα τον εαυτό μου να αδημονεί για το τέλος της συνεδρίας. Οταν μου ζήτησε να κλείσουμε το επόμενο ραντεβού, του απάντησα ότι δεν θα υπάρξει. "Μόλις αποφάσισα", του εξήγησα, "να ακούσω την καρδιά μου και να κάνω αυτό για το οποίο γεννήθηκα: το Τραγούδι"».
- Η μουσική έρευνα του πατέρα σας έπαιξε ρόλο στις μουσικές επιλογές σας;
«Οποτε ετοιμάζω καινούργια τραγούδια, "επιστρέφω" και στους δύο γονείς μου. Βάζω τη μητέρα μου να μου τραγουδάει στην κουζίνα της και την ακούω, μαθαίνοντας από τον τρόπο της. Αντίστοιχα, ανατρέχω στα αρχεία του πατέρα μου ψάχνοντας στα βιβλία του παλιά τραγούδια και στα συρτάρια του ηχογραφήσεις».
- Η καθημερινότητά σας στην Ιερουσαλήμ πώς είναι;
«Το Ισραήλ και ιδιαίτερα η Ιερουσαλήμ είναι το ωραιότερο μέρος του κόσμου για να ζει κανείς. Υπάρχει βέβαια πάντα μια ανησυχία μήπως κάτι συμβεί, αλλά δεν την αφήνουμε να ελέγχει τις ζωές μας. Γι' αυτό όλοι είμαστε ευτυχείς και δημιουργικοί σ' αυτή τη χώρα, που είναι γεμάτη μουσική, πολιτισμό και ήλιο».
- Παρ' όλα αυτά το παλαιστινιακό ζήτημα είναι εδώ και χρόνια μια πραγματικότητα...
«Η κατάσταση μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών μού προκαλεί μεγάλη θλίψη. Τα τραγούδια που λέω προέρχονται από την εποχή που οι Εβραίοι ζούσαν ειρηνικά στην Ισπανία υπό μουσουλμανικό καθεστώς, είναι δηλαδή μια απόδειξη πως η ειρηνική συμβίωση είναι κάτι που μπορεί να συμβεί».
- Η τέχνη μπορεί να είναι μια παρηγοριά;
«Δεν είμαι τόσο αφελής, ώστε να πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να φέρει ειρήνη. Πιστεύω όμως ότι η τέχνη μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να ακούσουν ο ένας τον άλλο και να επιδιώξουν μια αρμονική ζωή. Οποτε παίζω με άλλους μουσικούς, απ' όπου κι αν προέρχονται, διαπιστώνω πόσο ουσιαστικός αλληλοσεβασμός υπάρχει και πόση αποδοχή για ό,τι είναι ο καθένας μας. Την ημέρα που οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι θα κατορθώσουν να κάνουν το ίδιο, αυτή η ταραγμένη περιοχή θα ξαναγίνει ένα από τα ωραιότερα μέρη του κόσμου». *
- , Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009
No comments:
Post a Comment