Wednesday, September 30, 2009

ΛΕΝΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ: Κι όμως, κάποτε είχα αποκηρύξει το «Σαμποτάζ»

Η Λένα Πλάτωνος ήταν εξαρχής ρηξικέλευθη. Λες και το προέβλεπε ο τίτλος του πρώτου της προσωπικού δίσκου, που με τους στίχους της Μαριαννίνας Κριεζή και τις ερμηνείες της Σαβίνας Γιαννάτου και του Γιάννη Παλαμίδα, ήταν ένα πραγματικό «Σαμποτάζ» (Λύρα, 1981) στην καθεστηκυία μουσική πράξη.

Τότε που μάθαινε την κονσόλα και μας μάθαινε τον ηλεκτρονικό ήχο

Τότε που μάθαινε την κονσόλα και μας μάθαινε τον ηλεκτρονικό ήχο

Τα περίεργα ηχητικά περιβάλλοντα, το σινθεσάιζερ κι ο υπερρεαλιστικός στίχος, στοιχεία στα οποία εκείνη έκτοτε αφοσιώθηκε, ήταν μια απρόβλεπτη επιλογή για μια πιανίστα απόφοιτο του Ωδείου Αθηνών, υπότροφο της Ακαδημίας της Βιέννης και κόρη του πιανίστα και συνθέτη της Λυρικής Σκηνής Γεωργίου Πλάτωνος. Ισως πάλι να μην ήταν τόσο απρόβλεπτη, αν σκεφτεί κανείς ότι όταν κυκλοφόρησε το «Σαμποτάζ» η Πλάτωνος είχε ήδη θητεύσει στο χατζιδακικό Γ' Πρόγραμμα.

Πέρασαν έκτοτε 28 χρόνια και 14 δίσκοι, συμπεριλαμβανομένων και των πιο πρόσφατων «Ημερολογίων» (Οδός Πανός, 2008) που έγιναν αιτία για τη μεγάλη συναυλία της, πέρσι στο Ηρώδειο. Εκείνο το βράδυ όταν «η αγάπη του κόσμου μού ερχόταν σε κύματα που τα αισθανόμουν σωματικά», αποφάσισε να δηλώσει: «Επέστρεψα».

Αποδεικνύει ότι το εννοεί με τη συναυλία που θα δώσει στο «Παλλάς» στις 20 Οκτωβρίου, με τη Γιαννάτου και τον Παλαμίδα. Την περιμένει με την καθημερινότητά της να κυλά μεταξύ Ιντερνετ, ποίησης και ζωγραφικής. Ενώ υπόσχεται σύντομα έναν καινούργιο δίσκο-έκπληξη, αλλά και τη στήλη που θα συνυπογράφει απ' τις 2 Οκτωβρίου με τον κινηματογραφιστή Αντώνη Μποσκοΐτη στις σελίδες της «Βιβλιοθήκης». Το περιεχόμενό της ένα μικρό σαμποτάζ των παραδοσιακών όρων της δισκοκριτικής...

Πώς είχε γεννηθεί το «Σαμποτάζ»;

«Είχα γνωρίσει τη Μαριαννίνα Κριεζή στο Γ' Πρόγραμμα κι επειδή είχαμε πολύ επιτυχημένη συνεργασία, θελήσαμε να την προχωρήσουμε και μετά το τέλος του χατζιδακικού Τρίτου, κάνοντας ένα δίσκο. Αρχίσαμε να τον φτιάχνουμε έχοντας υπόψη μας τη φωνή της Σαβίνας. Εκείνη, ξέροντας ότι γυρεύω και μια ανδρική φωνή με δυνατότητες, με έφερε σε επαφή με τον Γιάννη Παλαμίδα. Πήγα και τον άκουσα στη συναυλία των Apocalypsis, μια μέρα πριν τον μεγάλο σεισμό του '81: 23 Φεβρουαρίου. Του ζήτησα να περάσει από το σπίτι για οντισιόν. Εκτοτε γίναμε φίλοι».

Χρησιμοποιήσατε το σινθεσάιζερ, σε μια εποχή που δεν το συνήθιζαν ή δεν το ήξεραν. Πόσο τολμηρή επιλογή ήταν αυτή;

«Επειδή το έκανα εγώ η ίδια, δεν ξέρω ακριβώς πόσο τολμηρή ήταν. Το σινθεσάιζερ αν και το είχα ήδη ένα χρόνο σπίτι μου, το είχα δοκιμάσει ελάχιστα και είχα φοβηθεί τις άπειρες δυνατότητές του. Είχα αποφασίσει να το χρησιμοποιώ με έλεγχο».

Οταν βγήκε ο δίσκος υπήρξαν αντιδράσεις;

«Υπήρξαν. Είχα στενοχωρηθεί και υπήρξε μάλιστα και μια περίοδος που τον είχα αποκηρύξει. Δεν θυμάμαι ακριβώς γιατί. Μάλλον είχα παρασυρθεί από κάποιους που μου έλεγαν "τι είναι αυτό που έκανες"».

Η πρώτη ηλεκτρονική μελωδία που σας είχε τραβήξει την προσοχή ποια ήταν;

«Η μουσική των Pink Floyd που εμπεριείχε ηλεκτρικογενή πράγματα, αν και τότε τα μουσικά όργανα δεν ήταν ακριβώς ηλεκτρονικά, αλλά αναλογικά -όπως και το δικό μου το σινθεσάιζερ. Μου άρεσε πολύ και το Oxyzen του Ζαν-Μισέλ Ζαρ».

Είχατε όμως γεννηθεί σ' ένα σπίτι «βαφτισμένο» στην κλασική μουσική. Τι διαδρομή κάνατε μέχρι την ηλεκτρονική;

«Από παιδάκι μου άρεσαν τα τραγούδια, ελληνικά και ξένα. Εβαζα πολύ ραδιόφωνο. Αργότερα στα 11-12 ανακάλυψα τον Πρίσλεϊ. Στην εφηβεία μου, όταν εμφανίστηκαν πλέον οι χίπις και η ροκ μουσική, ενθουσιάστηκα κι άρχισα να παίζω στο πιάνο και να τραγουδώ τέτοια κομμάτια. Παράλληλα όμως με ενδιέφερε πολύ και το λαϊκό τραγούδι. Το τραγουδούσα στις ταβέρνες και τα κουτούκια που πηγαίναμε πολύ τότε -ήταν μόδα. Αγάπησα και το ζεϊμπέκικο -από μικρή το χορεύω. Ολα αυτά παράλληλα με τις σπουδές μου στο πιάνο και την κλασική μου παιδεία».

Ο Χατζιδάκις είχε πρώτος διακρίνει το ταλέντο σας, λέγοντας την περίφημη φράση «Ο νέος Χατζιδάκις είναι γυναίκα και λέγεται Λένα Πλάτωνος».

«Το είχε πει μπροστά στους μουσικούς μου και στους δικούς του, μια μέρα που συναντηθήκαμε καθώς τελείωνε μια δικιά μου πρόβα και άρχιζε η δικιά του για τη "Μελισσάνθη". Την ίδια εποχή παρακολούθησε μια συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς με τραγούδια μου πάνω σε ποίηση Καρυωτάκη και Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Με πήρε τηλέφωνο, κατενθουσιασμένος, απ' τον δρόμο. Μου είπε ότι θέλει να τα βάλει στη συναυλία, που θα έδινε παρουσιάζοντας την "Εποχή της Μελισσάνθης" και να μου κάνει δίσκο. Ετσι έγινε και με προλόγισε με καταπληκτικά λόγια. Να 'ναι καλά εκεί που βρίσκεται...».

Είχε προηγηθεί το Τρίτο...

«Ηταν για όλους μας ένα Γυμνάσιο κι ο Χατζιδάκις ένας εξαιρετικός δάσκαλος που μας άφηνε να εκφραστούμε και να πειραματιστούμε. Ηταν δάσκαλος, πατέρας και μητέρα μαζί».

Ηταν όμως δίκοπο μαχαίρι το γεγονός ότι ξεκινήσατε πολλοί νέοι σε τέτοιες ιδανικές συνθήκες; Μετά;

«Μετά βρεθήκαμε μετέωροι κι όποιος είχε τα κότσια συνέχισε».

Εξακολουθείτε να εντοπίζετε τους καινούργιους στην ηλεκτρονική σκηνή;

«Βέβαια. Τους παρακολουθώ και από το My Space και πολλοί μουσικοί από κει γίνονται φίλοι μου. Εχω ξεχωρίσει αξιολογότατες περιπτώσεις που κάνουν σταθερά βήματα ξέροντας τι γυρεύουν».*

«Ετοιμάζω Καβάφη ηλεκτρονικό και αντισυμβατικό»

Τώρα ετοιμάζετε κι έναν καινούργιο δίσκο. Θα είναι στο πνεύμα των «Ημερολογίων»;

«Οχι. Μελοποιώ κάποια ποιήματα του Καβάφη: "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον», «Περιμένοντας τους Βαρβάρους", "Τα Παράθυρα", "Η Πόλις". Οταν τα ολοκληρώσω -έχω φτάσει περίπου στη μέση- θα τα ερμηνεύσει ο Παλαμίδας».

Υπάρχει η άποψη ότι ο Καβάφης δεν μελοποιείται...

«Εγώ αυτή τη στιγμή μπορώ να τον μελοποιήσω και το κάνω. Αλλά παλαιότερα είχα κι εγώ τη γνώμη ότι δεν μελοποιείται. Ο Καβάφης μού ήρθε στο μυαλό σαν κομήτης πριν από κάμποσους μήνες και έβαλα ένα στοίχημα με τον εαυτό μου. Γι' αυτό και δεν έλεγα σε κανέναν τι κάνω, πριν ολοκληρώσω τουλάχιστον μερικά από τα ποιήματά του. Τον κάνω φυσικά ηλεκτρονικό, πολύ αντισυμβατικό. Εχω και κάποια ιμπρεσιονιστικά στοιχεία κυρίως για τα ηδονικά του ποιήματα, όπως το "Μακριά", εκείνο που λέει "αυτή τη μνήμη θέλω να την πω, μα έτσι εσβήσθη πια σαν τίποτα δεν απομένει..."».

No comments: