- Συζήτηση με τον Γιάννη Κούτρα, με αφορμή τη συναυλία του στο Βύρωνα
 |
Πόσες και πόσες φορές η φωνή του Γιάννη Κούτρα, στο «Κούρο Σίβο», δεν έμελλε να ξεκινά, με τον ίδιο πάντα συγκλονιστικό τρόπο, το δικό μας «ταξίδι» στο θρυλικό «Σταυρό του Νότου»... Και σαν θαλάσσιο ρεύμα να συμπαρασύρει μυαλό, καρδιά, αισθήσεις στις «θάλασσες» της μελοποιημένης από τον Θάνο Μικρούτσικο ποίησης του Νίκου Καββαδία... Και από τα «παράξενα της Ιντιας τα φανάρια», στη «Θεσσαλονίκη», χορεύοντας «πάνω στο φτερό του καρχαρία», ομολογώντας πως «μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει...». Δίχως άλλο, ο Γιάννης Κούτρας στιγμάτισε με την ερμηνεία του ένα από τα σπουδαιότερα έργα της ελληνικής μελοποιημένης ποίησης, που παρότι είδε το φως πριν τριάντα χρόνια συνεχίζει να συγκινεί, να συναρπάζει, να προσφέρει ατέρμονα «ταξίδια». Ο «Σταυρός του Νότου» κυκλοφόρησε το 1979 από τη «Lyra», με βασικό ερμηνευτή τον Γιάννη Κούτρα και με τη συμμετοχή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου (σε δύο τραγούδια) και της Αιμιλίας Σαρρή στο ομότιτλο. Τα τραγούδια του: «Kuro Siwo», «Θεσσαλονίκη», «Σταυρός του νότου», «Ενα μαχαίρι», «Γυναίκα», «Ενας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί», «F. G. Lorca», «Αρμίδα», «Cambay's water», «Εσμεράλδα», «Πικρία».
 |
«Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μου για όλη αυτή τη μεγάλη συντροφιά», λέει ο Γιάννης Κούτρας, «γι' αυτή τη σύναξη ανθρώπων που υποστηρίζουν την άλλη όχθη του τραγουδιού». Μια «όχθη» που παρότι δεν προβάλλεται από το μουσικό και όχι μόνο κατεστημένο, κατέχει μεγάλο κομμάτι στην καρδιά του κόσμου... «Είναι καλλιτέχνες, όλα τα παιδιά που μπόρεσα κι έγινα φίλος όλα αυτά τα χρόνια, μίλησα μαζί τους, με άλλους δούλεψα μαζί και γίναμε αίμα με τους περισσότερους. Είναι σύντροφοι από τη δουλειά μου και σύντροφοι από τη νεολαία και αποτελούν πολύ σημαντικά κομμάτια στη ζωή μου», αναφέρει.
Η μουσική διαδρομή του Γιάννη Κούτρα δεν ξεκίνησε με το «Σταυρό του Νότου». Είχε προηγηθεί μια εξίσου σπουδαία συνεργασία του με τον Θάνο Μικρούτσικο, ο δίσκος «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ». Από το 1980 και έπειτα συνεργάστηκε με πολλούς δημιουργούς, τόσο στη δισκογραφία όσο και σε συναυλίες, ενώ έχει παίξει και σε θεατρικές παραστάσεις. Μετά από μακρόχρονη απουσία του επέστρεψε στη σκηνή το 2005 με τις παραστάσεις «Σταυρός του Νότου - Γραμμές των Οριζόντων» και στη δισκογραφία με τον δίσκο «Χωρίς βαλίτσα και παλτό». Ποια είναι η «γεύση» αυτής της διαδρομής; Ο ίδιος λέει:
«Είναι λίγο σκληρό να το πει κανείς με λόγια. Αν μου ζητούσαν τα νέα παιδιά να τους πω τη γνώμη μου για ν' ακολουθήσουν ή όχι αυτή τη δουλειά, θα τους έλεγα "όχι". Είναι λίγο σκληρή δουλειά. Από την άλλη όμως έχει πολλές χαρές, πολλές συγκινήσεις, πολλές κοινωνικές συναναστροφές με σημαντικούς ανθρώπους. Εγώ εκτός από τον Θάνο, που ήταν ο πνευματικός μου πατέρας, γνώρισα τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Σαββόπουλο, τον Λεοντή, τον Μάνο Λοΐζο, τον Μαρκόπουλο... Συνεργάστηκα μαζί τους και όλα αυτά τα χρώματα στη ζωή μου δεν τα αλλάζω με τίποτα. Αυτά και μόνο είναι μια σημαντική παρακαταθήκη στη ζωή μου. Βέβαια, όλος αυτός ο χώρος έχει και πικρά στοιχεία και αυτά είναι που με κάνουν να λέω μερικές φορές ότι δε θα το ξανάκανα. Είμαι μισός έτσι, μισός αλλιώς».
Η θερμή ανταπόκριση του κόσμου, όταν μετά την απουσία του επέστρεψε στο τραγούδι, τον συγκινεί. «Νιώθω ότι ο κόσμος με περίμενε και είναι πολύ συγκινητικό αυτό. Οταν το 2005 βγήκα στο Μέγαρο Μουσικής και σηκώθηκαν όρθιοι και χειροκροτούσαν, νόμιζα ότι μου έκανε πλάκα ο Μικρούτσικος. Οτι μου την είχε στημένη... Τότε είπα ότι αυτό το ταξίδι δεν το χάνω με τίποτα. Εδωσα υπόσχεση ότι αυτή η ιστορία πλέον δε χάνεται. Και συνεχίσαμε το ταξίδι».
Ενα ταξίδι που σε μεγάλο βαθμό είναι σε «θάλασσες» πολιτικού τραγουδιού. «Κατά 90% εκεί βαδίσαμε. Ξεκινώντας από το πρώτο βήμα που κάναμε με τη "Μουσική πράξη στον Μπρεχτ" , ένα δίσκο με πολιτικά τραγούδια του Μπρεχτ. Αλλά και στη συνέχεια με το "Σταυρό του Νότου" του Νίκου Καββαδία, ο οποίος ήταν ένας ποιητής βαθιά πολιτικοποιημένος. Για παράδειγμα, ο "Φ. Γκ. Λόρκα" είναι ένα βαθιά πολιτικό ποίημα. Ο ίδιος ήταν ένας αριστερός ποιητής. Ομως, η καθεστηκυία τάξη δεν του έδινε και πολλή σημασία στον καιρό του. Τον είχαν στο περιθώριο και ο ίδιος αυτό το είχε μεγάλο παράπονο. Πέθανε με το παράπονο ότι τον περνάγανε για ποιητή ημερολογίου. Ομως, ο Καββαδίας υπήρξε βαθιά συνειδητοποιημένος, αριστερός άνθρωπος. Στα ποιήματά του υπάρχει η γλώσσα του, είναι η γλώσσα της φυγής. Του να φύγω από αυτό το κατεστημένο και να πάω αλλού να ζήσω. Να έχει ελεύθερο αέρα. Ολα του τα ποιήματα αυτό δείχνουν: Ν' αναπνεύσω άλλον αέρα, αέρα ελευθερίας».
Ισως αυτό είναι ένα καθοριστικό στοιχείο για τη μεγάλη απήχηση που έχει ο «Σταυρός του Νότου» όλα αυτά τα χρόνια. «Ολοι οι πιτσιρικάδες το οσμίζονται αυτό το πράγμα», λέει ο Γιάννης Κούτρας.
Οσον αφορά στη σημερινή κατάσταση στο ελληνικό τραγούδι θα πει: «Το σκηνικό είναι περίεργο γενικά στο χώρο. Δεν υπάρχουν πωλήσεις δίσκων. Παλιά υπήρχαν οι εταιρείες, έκανες το δίσκο, πουλούσε. Ησουν πιο ελεύθερος να κάνεις το δίσκο, αυτό που ήθελες. Τώρα υπάρχει ένα κατεστημένο, που πρέπει να πας να σε εγκρίνει και αν σε εγκρίνει και κάνεις δίσκο, πάλι οι δίσκοι δεν πουλάνε. Είναι μια βρωμιά φοβερή. Ετσι τα παιδιά είναι υποχρεωμένα να υπαναχωρούν και να μην κάνουν αυτά που πιστεύουν. Κανένας δεν ξέρει τι γίνεται μέσα τους. Γι' αυτό το λόγο πιστεύω ότι δεν υπάρχει ούτε πολιτικό τραγούδι, ούτε καν τραγούδι σήμερα. Υπάρχει ένα περίεργο πράγμα. Υπάρχουν ταλέντα όμως και αυτό είναι το περίεργο. Ταλέντα κρυμμένα μέσα στη λάσπη... Κάποια απ' αυτά τα βρίσκω ψάχνοντας. Κάποια μου φέρνουν δουλειές τους στο σπίτι να τις ακούσω. Παρ' όλα αυτά τι να τους πεις όταν ρωτάνε "τι να κάνω;". Τους λέω κάντε αυτό που θέλετε, ηχογραφήστε τα οι ίδιοι, πηγαίνετε σε μια εταιρεία και ο Θεός βοηθός... Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Ακόμα και εμείς οι ίδιοι δυσκολευόμαστε πλέον να κάνουμε δίσκο. Αυτή η δύσκολη κατάσταση είναι γενικότερη όμως και οφείλεται στη σήψη που υπάρχει στο σύστημα».
Το χειμώνα, από τον Οκτώβρη, ο Γιάννης Κούτρας θα εμφανίζεται μαζί με τον Θάνο Μικρούτσικο και τα «Υπόγεια Ρεύματα» στο «Κύτταρο».
No comments:
Post a Comment