Η Εθνική Συμφωνική της ΕΡΤ και η ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής

Μουσικές σπανιότητες και εκλεκτοί σολίστες

Ηχοι ζωντανοί

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2009

Η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ έδωσε στο Μέγαρο Μουσικής την πρώτη της συναυλία της νέας περιόδου εκπλήσσοντας με το υψηλότατο επίπεδο των αναγνώσεών της υπό τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, αρχιμουσικό Βλαδίμηρο Συμεωνίδη (15/10/2009).

Ο Θανάσης Αποστολόπουλος και ο Στέφανος Θωμόπουλος παίζουν το «Κοντσέρτο για δύο πιάνα» του Πουλένκ συνοδευόμενοι από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τον Βλαδίμηρο Συμεωνίδη (Photo: ΕΡΤ)

Στο πρώτο μισό της βραδιάς κυριάρχησε ο γαλλικός μοντερνισμός. Ως ξεκίνημα ακούστηκαν δύο αρθρωτές συνθέσεις, η μουσική παντομίμας «Jack in the box» (1926) του Σατί σε ενορχήστρωση Μιγιό και η «Σουίτα αρ. 2» (1915-17-21) του Στραβίνσκι. Κομμάτια απατηλά «εύκολα», στα οποία δεσπόζει αριστοτεχνική, εκκεντρική ενορχήστρωση χρωματισμένη με αναφορές στη νεόφερτη αμερικανική τζαζ, δόθηκαν με τη δέουσα ελαφράδα, κινητικότητα και ευλυγισία, με αίσθηση του χιούμορ, τονίζοντας τους συγκοπτόμενους ρυθμούς.

Ακολούθως ο Θανάσης Αποστολόπουλος και ο Στέφανος Θωμόπουλος σε λαμπερή δίδυμη ανάγνωση το «Κοντσέρτο για δύο πιάνα» (1932) του Πουλένκ. Οι συγκλίνουσες προσεγγίσεις τους χαρακτηρίστηκαν από αβίαστο συντονισμό, ακαριαία ανακλαστικά, δυναμική άρθρωση, κρυστάλλινη διαφάνεια και αθλητική ωστική δύναμη. Αντίθετα, στο αλά-Γκαμελάν ονειρικό επεισόδιο ελεύθερης δεξιοτεχνίας του α' μέρους και στο σύντομο λυρικό Larghetto οι «μαλακοί», κελαρυστοί πιανισμοί τους ανέβλυζαν τρυφερότητα και νοσταλγία. Φιλικός αρωγός τους υπήρξε η απολύτως σύμφωνου στίγματος διεύθυνση του αρχιμουσικού, εξασφαλίζοντας σβέλτη ορχηστρική συνοδεία, με κοφτή φραστική, αλλά και -όπου ήταν απαραίτητο- σαγηνευτική, πεμπτουσιακά γαλλική ρευστότητα στα έγχορδα.

Η συναυλία ολοκληρώθηκε με τη «Συμφωνία αρ. 2» (1934) του Κουρτ Βάιλ, έργο στο οποίο ευανάγνωστες, «χολιγουντιανές» μελωδίες συνυφαίνονται σφιχτά με μια αλά-Χίντεμιτ αυστηρή, συμφωνική δομή. Ο Συμεωνίδης συνέλαβε έξοχα το ιδιαίτερο στίγμα της μουσικής αυτής -ένα ιδιάζον, εξωστρεφές συνταίριασμα ρομαντικής οπισθοδρόμησης και μοντερνισμού- διαπλάθοντας μια εκτέλεση ηδονικά σφριγηλή, αρθρωμένη σε δραματικά πειστικές μεταπτώσεις ανάμεσα σε νευρώδεις παραγράφους και χαλαρά τραγουδιστές εκφορές της μελωδίας· στο Largo «έγραψε» το στοχαστικό σόλο τσέλο της Κλερ Ντεμελενάρ.

* Απορία: πώς συμβιβάζουν οι μουσικοί της ΕΣΟΕΤ τη θαυμαστή ποιότητα της παραπάνω συναυλίας με τις προ τριμήνου απαράδεκτες επιδόσεις τους όταν συνόδευαν τον Φλόρες στο Ηρώδειο (20/7/2009); Υπάρχει επαγγελματισμός με... διαλείψεις;

• Η τέχνη του όμποε

Η πρόσφατη συναυλία της ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής ήταν αφιερωμένη στον Γάλλο ομποΐστα Κλοντ Σιελέ, πρώην μέλος εγχώριων κρατικών συνόλων (ΚΟΑ, ΕΡΤ, ΕΛΣ) αλλά και καθηγητή σειράς νέων, ακμαίων Ελλήνων ομποϊστών (18/10/2009). Δύο από αυτούς συμμετείχαν στην εκδήλωση ως σολίστες.

Ενας ακόμη, ο Βασίλης Χριστόπουλος, που πλέον διαπρέπει ως αρχιμουσικός στη Γερμανία, διηύθυνε το σύνολο. Η συναυλία ξεκίνησε με μια στρωτή, καλομετρημένη ανάγνωση του «Μαθητευόμενου Μάγου» του Ντιπά. Πολύ προσεγμένη, με συνειδητή μέριμνα για υφολογική ευστοχία, ήταν η ορχηστρική συνοδεία στα δύο κοντσέρτα για πνευστά που ακολούθησαν. Πρώτο δόθηκε το μαθητικό «Κοντσερτίνο για αγγλικό κόρνο» (1816) του Ντονιτσέτι, έργο με μορφή ακολουθίας παραλλαγών, η δεξιοτεχνική σολιστική γραφή των οποίων βοά ως προδιατύπωση της εκφραστικής φωνητικής γραφής του μελλοντικού βασιλιά του μπελ-κάντο.

Ευφυής μουσικός, η Χριστίνα Παντελίδου κατ' αρχήν οργάνωσε ορθολογικά το κάπως φλύαρο, παρατακτικό συντακτικό της παρτιτούρας. Ως δεινή δεξιοτέχνης του οργάνου, έπαιξε με ήχο μαλακό, εύκαμπτο, γεμάτο ευαίσθητες μεταπτώσεις και καμπύλες, «τραγουδώντας» με ακρίβεια και στιλιζαρισμένο συναίσθημα τη χειμαρρώδη καλλιγραφία του 19χρονου Ντονιτσέτι. Εκδηλα διαφορετικό στίγμα έφερε η ερμηνεία του «Κοντσέρτου για όμποε» (1777) του Μότσαρτ.

Ομοια δεινός δεξιοτέχνης, ο Δημήτρης Βάμβας διαθέτει ήχο τονικά ακριβή, σφιχτό και κάπως «ξινό», τον οποίο αξιοποίησε σε παίξιμο δυναμικό, αθλητικά συναγωνιστικό προς την ορχήστρα, υπερτονίζοντας τα στοιχεία δραματικής άρθρωσης της υπέρκομψης γραφής του συνθέτη. Ιλιγγιώδεις, πεντακάθαρες κλίμακες, ευθύβολα καρφωτά άλματα, άψογη αίσθηση του μουσικού συντακτικού αλλά και ωραίος μαλακός ήχος στο λυρικό Adagio όρισαν το εντυπωσιακό εύρος του εκφραστικού του φάσματος.

Η συναυλία ολοκληρώθηκε με τη λαμπερή, νεανική «Συμφωνία» (1855) του Μπιζέ. Η διεύθυνση του Χριστόπουλου διέθετε το αναμενόμενα υψηλό επίπεδο ενέργειας και την εδώ απαραίτητη μηχανιστική/μετρονομική ακρίβεια. Ομως η εκτέλεση υπονομεύτηκε μερικώς από την ανεπαρκή εγρήγορση των μουσικών με συνέπεια ατέλειες και ανισορροπίες: ατίθασες εξάρσεις δυναμικής, περιστασιακούς αποσυντονισμούς και τοπικώς ανεστίαστα έγχορδα. Στο νοσταλγικό Adagio μας άγγιξε το συγκινητικό, μελωδικό σόλο ενός ακόμη εκλεκτού ομποΐστα, παλαιότερης γενιάς, του Βαγγέλη Χριστόπουλου.

ΥΓ.: Τα έντυπα προγράμματα της ΚΟΑ χρειάζονται οπωσδήποτε επαγγελματία επιμελητή κειμένων.