ΧΩΡΙΣΜΟΣ... Ιδανική κατάσταση για τραγούδια

• Από τον Κώστα Ζουγρή

Αν προσπαθήσει να κατατάξει κανείς θεματολογικά το περιεχόμενο των στίχων των τραγουδιών που ακούμε, σίγουρα ένα σημαντικό ποσοστό, αν όχι το μεγαλύτερο, θα αφορά τραγούδια που περιγράφουν τα συναισθήματα αυτών που βιώνουν τον χωρισμό στις ερωτικές σχέσεις τους.

Αυτά τα τραγούδια συνήθως γίνονται και οι μεγαλύτερες επιτυχίες σε όλο το μουσικό φάσμα και καλύπτουν κλασική, λαϊκή, χιπ χοπ και ροκ μουσική.

Τα τραγούδια αυτά έχουν όμορφη μελωδία, αξιομνημόνευτους συγκινητικούς και ποιητικούς στίχους και πάνω από όλα πρέπει να αναφέρονται σε μια χαμένη αγάπη, προδομένη ή αγάπη χωρίς ανταπόκριση. Τα πιο λυπηρά απ' όλα είναι βέβαια είναι αυτά που μιλούν για χωρισμό που οφείλεται σε δύσκολες καταστάσεις, όπως ο θάνατος, ή συγκεκριμένες περιστάσεις που οδηγούν στο να θυσιάσει ο ένας από τους δύο τον έρωτά του.

Ο καθένας από εμάς σίγουρα θα έχει τη δικιά του λίστα με τα αγαπημένα του τραγούδια χωρισμού, που ειδικά στους νεότερους θα αποτελούν συχνά σημείο αναφοράς. Τα τραγούδια που ακολουθούν, θα βοηθήσουν ίσως στο να βάλετε σε μια σειρά και τις δικιές σας προτιμήσεις:

Ι Will Always Love You, το τραγούδι της Dolly Parton, που το έκανε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία η Whitney Houston χάρη στην ερμηνεία της στην ταινία Bodyguard. Είναι μία απλή ειλικρινής μπαλάντα που εκφράζει την υπέρτατη θυσία μιας γυναίκας που ποτέ δεν θα πάψει να αγαπά, αλλά έχει συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι αυτή που του αξίζει, έτσι αποσύρεται από τη ζωή του.

Love Hurts, γράφτηκε από το ζευγάρι Felice και Boudleaux Bryant, που έχει γράψει αρκετές επιτυχίες για το ντουέτο των Everly Brothers. Εκτός από τα δύο αδέλφια, το διασκεύασαν με επιτυχία και οι Roy Orbison, Nazareth και ο Gram Parsons με την Emmylou Harris.

Ι Will Survive, η κορυφαία στιγμή της καριέρας τής Gloria Gaynor. Φύγε τώρα, γύρισε την πλάτη σου και βγες από την πόρτα, δεν είσαι πια ευπρόσδεκτος σ' αυτό το σπίτι.

Ι't's Τοο Late, από την Carole King και το άλμπουμ Tapestry. Είναι πολύ αργά, μωρό μου, παρ' όλο που και οι δυο μας προσπαθήσαμε, κάτι έχει πεθάνει μέσα μου και δεν μπορώ να κρύψω αυτό το συναίσθημα και δεν μπορώ πια να προσποιούμαι.

Only The Lonely από τον Roy Orbison, ο οποίος με τα τραγούδια του συχνά εκφράζει περισσότερο από κάθε άλλον τον ανθρώπινο πόνο από την ερωτική απογοήτευση.

Μόνο όσοι ζούνε μόνοι τους μπορούν να καταλάβουν το πώς νιώθω απόψε, μόνον οι μοναχικές καρδιές μπορούν να καταλάβουν πόσο άδικο είναι το να ζεις μόνος σου χωρίς την αγάπη σου. Ο ίδιος έχει τραγουδήσει πολλά ακόμη τραγούδια στο ίδιο ύφος, Cryin', Ι'm Hurtin', Blue Bayou, Blue Angel, It's Over.

All Ι Have Το Do Is Dream από τους Everly Brothers σε ένα από τα πιο αθώα και αγνά σε συναισθήματα τραγούδια που περιγράφουν ένα νεανικό έρωτα. Τα φωνητικά του ντουέτου επηρέασαν δεκάδες ονόματα, όπως αυτά των Simon and Garfunkel, Eagles, Crosby, Stills and Nash, The Byrds κ.ά.

Ι Fall Το Pieces, το απόλυτο τραγούδι για χωρισμό, είχε ήδη απορριφθεί από τρεις άνδρες τραγουδιστές ως πολύ φεμινιστικό. Η Patsy Cline, που αρχικά αρνήθηκε να είναι η τέταρτη επιλογή, το ηχογράφησε μια κι έξω σε λιγότερο από μία ώρα, όταν ήταν 8 μηνών έγκυος, χωρίς να προσδοκά να γίνει επιτυχία, και όμως έγινε το δημοφιλέστερο τραγούδι της.

Κάθε φορά που σε ξαναβλέπω, γίνομαι κομμάτια.

Πώς μπορώ να είμαι μόνο φίλη σου;

The Last Goodbye, από τις καλύτερες στιγμές του Jeff Buckley, ο οποίος αναπάντεχα χάθηκε σε νεαρή ηλικία. Τραγική σύμπτωση, ο χαμός του συνέπεσε με τον επίσης πρόωρο χαμό του πατέρα του, Tim. Αλλο ένα τραγούδι που περιγράφει την αδυναμία του ερωτικά πληγωμένου να καταλάβει το τι έφταιξε για τον χωρισμό.

Missing με τους Everything But The Girl, το οποίο όταν το ακούει κανείς αναρωτιέται αν αυτά που λέει ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι όνειρο ή πραγματικότητα.

Τα χρόνια που πέρασαν από τότε που έφυγες έδειξαν ότι τίποτα δεν μπορώ να κάνω χωρίς εσένα. Σ' αναζητώ, όπως η έρημος αναζητά την βροχή.

Ι Know It's Over με τον Morrissey και τους υπόλοιπους των Smiths στις καλύτερες στιγμές τους: Αφού είσαι τόσο χαρούμενος, γιατί κοιμάσαι μόνος σου απόψε, αφού είσαι τόσο έξυπνος, γιατί κοιμάσαι μόνος σου απόψε; Αφού είσαι τόσο όμορφος, γιατί κοιμάσαι μόνος σου απόψε; Ξέρω... επειδή για σένα απόψε είναι μια νύχτα όπως όλες οι άλλες και ζεις στον κόσμο σου με τους θριάμβους να αγκαλιάζουν τη γοητεία σου.

Alone Again Or, το τραγούδι των Love που δεν γράφτηκε από τον Arthur Lee, αλλά από τον Bryan McLean και είναι ένα πάντρεμα του ήχου των Byrds με αυτό του Ennio Morricone. Ακουσα κάτι αστείο, κάποιος μου είπε/ Ξέρεις θα μπορούσα να ερωτευτώ οποιαδήποτε/ Αλλά το αστείο είναι, ότι πάλι είμαι μόνος μου απόψε, γλυκιά μου.

Ι Just Don't Know What Το Do With My Self. Στην εκδοχή της ερμηνείας του από την Dusty Springfield, που για ακόμη μία φορά τραγουδά σύνθεση των Bacharach/ David, που ήδη είχε ερμηνεύσει η Dionne Warwick. Το να πηγαίνω στο σινεμά με κάνει να αισθάνομαι λύπη, όπως και το να πηγαίνω σε διάφορα πάρτι/ όταν δεν είμαι μαζί σου, δεν ξέρω τι να κάνω.

The Tracks Of My Tears από τον σύγχρονο αμερικανό ποιητή και συνθέτη Smokey Robinson. Ολοι μου λένε ότι είμαι η «ψυχή» του πάρτι, επειδή γελάω και λέω αστεία/ όμως το χαμόγελο είναι η μάσκα που φοράω για να κρύψω τα συναισθήματά που νιώθω από τότε που σε έχασα.

Knowing Me, Knowing You, από τους Abba και όχι, όπως θα περίμενε κανείς λόγω των στίχων, από ένα όνομα όπως οι Radiohead, ο Jeff Buckley ή κάποιος άλλος καλλιτέχνης από τον χώρο του ροκ. Οχι πια προσποιητά χαμόγελα, μόνο σιωπή.

You've Lost That Lovin' Feelin' με τους Righteous Brothers σε μία από τις καλύτερες εισαγωγές τραγουδιού για χωρισμό, Δεν κλείνεις πια τα μάτια σου όταν φιλώ τα χείλη σου και λίγο αργότερα, μωρό μου, γονατίζω μπροστά σου, αχ ας μπορούσες να μ'αγαπήσεις ξανά όπως πριν.

Ι'm Α Fool Το Want You από τον Frank Sinatra, σε ένα από τα ελάχιστα τραγούδια στα οποία ο μεγάλος τραγουδιστής είχε συμμετοχή στη σύνθεση και γράφτηκε μάλλον για τη σχέση του με την Ava Gardner. Η απελπισμένη φωνή ενός άνδρα που αγαπά υπερβολικά μια γυναίκα που τον κατέστρεψε.

Τα ερωτικά τραγούδια για χωρισμό είναι ανεξάντλητα, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει, μεταξύ άλλων, τα: Against All Odds-Phil Collins, Don't Speak-Νο Doubt, Without You-Nilsson, Diamonds And Rust-Joan Baez, All Alone Am Ι-Brenda Lee, Are You Lonesome Tonight?-Elvis Presley, Back Το Black-Amy Winehouse, Blue On Blue-Bobby Vinton, One-U2, It Must Have Been Love-Roxette, Ι (Who Have Nothing)-Shirley Bassey, Nothing Compares 2 U-Sinead Ο'Connor και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες άλλα.

Ατελείωτη είναι η λίστα και στον χώρο του ελληνικού τραγουδιού, με το Χωρίσαμε ένα Δειλινό του Βασίλη Τσιτσάνη να τα λέει όλα:

Χωρίσαμε ένα δειλινό, με δάκρυα στα μάτια,/ η αγάπη μας ήταν γραφτό, να γίνει δυο κομμάτια.

Συγνώμη που σ'αγάπησα πολύ,/ δεν ξέρω ν'αγαπώ όμως πιο λίγο... μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου, σε στίχους του Γιώργου Κανελλόπουλου.

Ολα σε θυμίζουν, από τις καλύτερες στιγμές του Μάνου Λοΐζου σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη και ερμηνεία από τη Χ. Αλεξίου, που περιγράφει ίσως περισσότερο από κάθε άλλο τραγούδι την ιστορία του καθενός:

Ολη μας η αγάπη την κάμαρα γεμίζει/ σαν ένα τραγούδι που λέγαμε κι οι δυο/ πρόσωπα και λόγια και τ' όνειρο που τρίζει/ σαν θα ξημερώσει τι θα 'ν' αληθινό.

Από το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι, οι ερμηνείες του Νότη Σφακιανάκη είναι ίσως αυτές που καλύπτουν σε πολλά από τα τραγούδια του το θέμα μας. Αλλωστε το λαϊκό μας τραγούδι είναι ανεξάντλητο σε θέματα χωρισμού.

apotis4stis6@yahoo.gr

Πιστεύω ειλικρινά ότι δύο μόνο γυναίκες υπήρξαν πραγματικά ευτυχισμένες στη Θουριγγία: η Μαρία Μπάρμπαρα Μπαχ, ξαδέλφη και πρώτη γυναίκα του Σεμπάστιαν, κι εγώ, η δεύτερη. Μας αγαπούσε και τις δύο, αν και νομίζω ότι ένιωθε μεγαλύτερη αγάπη για μένα. Ή, τουλάχιστον, χάρη στη μεγαλοσύνη του Κυρίου, μ' αγαπούσε για περισσότερο καιρό, αφού με τη Μαρία Μπάρμπαρα έζησε παντρεμένος μόνο δεκατρία χρόνια. Η δύστυχη πέθανε όταν εκείνος έλειπε σε κάποιο ταξίδι με τον Πρίγκιπα Λεοπόλδο του Ανχαλτ-Καίτεν. Ο γιος του Εμάνουελ, αν και ήταν πολύ μικρός τότε, δεν μπόρεσε ποτέ να ξεχάσει τον πόνο του πατέρα του, όταν γυρίζοντας στο Καίτεν βρήκε τα παιδιά του ορφανά. Η γυναίκα του, που την είχε αποχαιρετήσει ευτυχισμένη κι υγιέστατη, ήταν κιόλας θαμμένη βαθιά στη γη. Φτωχή Μαρία Μπάρμπαρα Μπαχ, πέθανες δίχως ένα αντίο, δίχως να τον κοιτάξεις για τελευταία φορά!

* * * *

Ενα από τα πράγματα που εντυπωσίασαν περισσότερο τον πατέρα μου στο παίξιμο του κ. Μπαχ ήταν η ηρεμία κι η άνεσή του. Ακόμη κι όταν τα πόδια του, λες κι είχαν φτερά, πετούσαν πάνω - κάτω στα ποδόπληκτρα, το σώμα του έμοιαζε να μην κάνει την παραμικρή κίνηση. Δεν έγερνε από δω κι από κει όπως κάνουν οι περισσότεροι οργανίστες. Το παίξιμό του ήταν η τελειότητα προσωποποιημένη, μια τελειότητα, όμως, που έμοιαζε εύκολη και δεν πρόδιδε καμιά προσπάθεια.

Αννα Μαγκνταλένα Μπαχ

«Το μικρό χρονικό της Αννας Μαγκνταλένα Μπαχ», μτφρ. Τατιάννα Κωνσταντινίδη © Εκδόσεις Νεφέλη

• ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2009