Saturday, October 24, 2009

... «γι' αυτούς που κρύψανε το σπόρο της ζωής»

  • Συζήτηση με τον Λάκη Χαλκιά και τον Βαγγέλη Κορακάκη, με αφορμή την πρώτη δισκογραφική τους συνεργασία «Λεβέντικες καρδιές» και τις κοινές εμφανίσεις τους στο «Περιβόλι τ' ουρανού»

Καλλιτέχνες που ο καθένας έχει γράψει τη δική του ιστορία στο λαϊκό τραγούδι ο Λάκης Χαλκιάς και ο Βαγγέλης Κορακάκης συμπράττουν για πρώτη φορά στη δισκογραφία, στο δίσκο «Λεβέντικες καρδιές» (κυκλοφορεί από τη «Δίκτυο»), μια συνεργασία που αποτυπώνει την αγάπη και τη γνώση τους για το λαϊκό τραγούδι, τις κοινωνικές ευαισθησίες και ανησυχίες τους, την ανάγκη τους να μιλήσουν «σ' αυτό το χαλασμό... γι' αυτούς που κρύψανε το σπόρο της ζωής». Παράλληλα, ήδη, ξεκίνησαν τις εμφανίσεις τους στο «Περιβόλι τ' ουρανού» (Λυσικράτους 19 και Αμαλίας 50, Πλάκα, 210 3235517), όπου κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο (βράδυ) και Κυριακή (μεσημέρι) παρουσιάζουν μαζί με μια αξιόλογη μουσική συντροφιά ένα καθαρά λαϊκό πρόγραμμα.

Με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου και τις εμφανίσεις τους έγινε και η κουβέντα μας με τους δύο καλλιτέχνες.

«Χημεία» μιας ουσιαστικής επικοινωνίας

Β. Κορακάκης: «Οι "Λεβέντικες καρδιές" είναι ένας λαϊκός δίσκος με ερμηνευτή τον Λάκη Χαλκιά, έναν πολύ μεγάλο τραγουδιστή, γεμάτο ήθος και γνώση και πάνω απ' όλα έναν άνθρωπο που σου δημιουργεί τη διάθεση να δουλέψεις μαζί του και να βγάλεις τον καλύτερό σου εαυτό. Ο Λάκης είναι ένας τραγουδιστής - εθνικό κεφάλαιο. Είμαι πάρα πολύ τυχερός και πολύ περήφανος που μπόρεσα να συνεργαστώ μαζί του και να κάνω ένα δίσκο ο οποίος θα μείνει για μένα, για την οικογένειά μου και για όλο τον κόσμο. Για μένα αυτή είναι όλη η μαγεία και χαρά αυτού του δίσκου...


Γνωριζόμαστε χρόνια - βρισκόμαστε και οι δύο στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, όπου πάντα κάναμε τράμπα στη σκηνή: Κατέβαινε ο Λάκης - ανέβαινα εγώ. Μετά βρεθήκαμε σε μια τηλεοπτική εκπομπή για τον Πάνο Γεραμάνη, όπου τα είπαμε πιο καλά - τραγούδησε το "Πρώτο φθινόπωρο" - και από εκεί νομίζω ότι ξεκίνησε όλη η ιστορία. Αισθάνθηκα ότι πια ήρθε η ώρα να αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα αυτό που είχα χρόνια στο μυαλό μου και το ήθελα πολύ. Μετά ξαναβρεθήκαμε στο "Χαμάμ", όπου είπαμε να πάρουμε πιο ζεστά το θέμα . Ηρθε και ο Πάρις Μήτσου, που έχει τη δισκογραφική εταιρεία "Δίκτυο", άνθρωπος που στηρίζει πάρα πολύ το λαϊκό τραγούδι και μέσα από τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές του εκπομπές στον "902" και σιγά σιγά βάλαμε μπροστά το δίσκο. Βρισκόμαστε από το τέλος του περασμένου φθινοπώρου και κατά τη διάρκεια ολόκληρου του χειμώνα και στις 3 Μαρτίου ξεκινήσαμε να ηχογραφήσουμε τα τραγούδια. Νομίζω ότι είναι από τις πολύ καλές στιγμές μου - ο Λάκης με έκανε να κινηθώ σ' αυτήν την κατεύθυνση. Μακάρι ο δίσκος να έχει την τύχη που του αξίζει και τα τραγούδια να μαθευτούνε, να παιχτούνε, να τ' αγαπήσει ο κόσμος. Είναι ένας δίσκος με αρκετά μεγάλη πολιτική αιχμή. Τα τραγούδια δεν είναι μόνο κοινωνικά, αλλά είναι και πολιτικά. Είναι σ' αυτά ολοφάνερη η κοινωνική παρέμβαση».


Λ. Χαλκιάς: «Τον Βαγγέλη τον άκουγα από πολύ καιρό και τον παρακολουθούσα. Τα τραγούδια του άρχισαν και με έκαναν να ζηλεύω λιγάκι γιατί έβλεπα ότι ενώ είναι πολύ κοντά μου σαν δημιουργός, τα τραγουδούσαν άλλοι. Βέβαια, το ότι βλεπόμασταν κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ ήταν μια πρώτη προσέγγιση. Στη συνέχεια υπήρξαν οι επαφές μας με τις εκπομπές κλπ., ενώ άρχισα και τραγουδούσα ορισμένα τραγούδια του χωρίς να ξέρει τίποτα. Η πρώτη καλλιτεχνική συνάντησή μας έγινε για τον Γεραμάνη και από τότε βλεπόμασταν πιο τακτικά. Αρχισε και λειτουργούσε πια περισσότερο η ανάγκη να βρεθούμε μαζί καλλιτεχνικά. Στον Βαγγέλη με συγκινεί η αυθεντικότητα που έχει. Είναι γνήσιος σ' αυτό που κάνει και το δείχνει. Το κυριότερο απ' όλα είναι ότι αγγίζει τον απλό άνθρωπο, αυτόν που πραγματικά δέχεται τα μηνύματα που του δίνει. Αυτό συγκινεί και μένα, γιατί ξέρω το λαϊκό τραγούδι, το έχω τραγουδήσει πολλά χρόνια - από εκεί ξεκίνησα. Η καλλιτεχνική πηγή που έχει με συγκίνησε πάρα πολύ σαν καλλιτέχνη και σαν άνθρωπο. Γιατί δεν φτάνει μόνο η καλλιτεχνική επαφή, πρέπει να επικοινωνείς και πνευματικά και ψυχικά. Ο δίσκος είναι μια δουλειά που μας εκφράζει και τους δύο 100%. Λέει για προβλήματα καθημερινά, που μπορεί να τα χαρακτηρίζουμε μικρά αλλά είναι τεράστια για τον κόσμο, γιατί καθένα έχει τη δική του δυναμική που μπορεί να τον συνταράξει ανά πάσα ώρα και στιγμή. Μπορεί να ξεκινάνε από τον έρωτα και να φτάνουν μέχρι τα πιο σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος σε μια πόλη, όπως στο τραγούδι "Κρύα Πόλη" που είναι η Αθήνα».
«Το κεφάλι ψηλά και το μέτωπο καθαρό...»

-- Ονομάσατε το δίσκο «Λεβέντικες καρδιές». Τι είναι λεβεντιά σήμερα για έναν άνθρωπο, για έναν λαό;

Λ. Χαλκιάς: «Πιστεύω ότι το εξώφυλλο του δίσκου, που μας έκανε την τιμή να φιλοτεχνήσει ο φίλος Σπύρος Ορνεράκης (σ.σ. σκίτσο με τη φιγούρα ενός οικοδόμου με φτερά στις πλάτες, που χορεύει), τα λέει όλα για το πώς πρέπει να είναι ο λεβέντης. Είναι ο άνθρωπος που δεν έχει σκύψει ποτέ. Λεβέντης και στην καρδιά και στο μυαλό, αυτό μετράει».

Β. Κορακάκης: «Λεβέντης είναι ο άνθρωπος που δεν κάνει εκπτώσεις στη ζωή του, που παλεύει για τα ιδανικά του και αυτά που πιστεύει. Είναι ο άνθρωπος ο δίκαιος, ο τίμιος, ο αγωνιστής, αυτός που δεν είναι ρουφιάνος, που δεν είναι γλείφτης, που δεν είναι καιροσκόπος. Είναι αυτός που παλεύει για να έχει το κεφάλι ψηλά και το μέτωπο καθαρό. Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση και για την προσωπική ζωή του καθενός και για τις σχέσεις των ανθρώπων και για τους λαούς - για τα πάντα. Οι "Λεβέντικες καρδιές" και ειδικά το ομώνυμο τραγούδι είναι ίσως το πιο πολιτικοποιημένο μέσα στο δίσκο. Σε κάποιο σημείο λέει "γι' αυτούς που κρύψανε το σπόρο της ζωής", γι' αυτούς τους ανθρώπους που πραγματικά κρατήσανε. Το τραγούδι δίνει και μια υπόσχεση και μια ελπίδα ότι αυτός ο σπόρος της ζωής υπάρχει, δεν χάνεται. Κι όταν λέμε ζωή εννοούμε μια δίκαιη ζωή με αξιοπρέπεια και χωρίς ηθικούς ξεπεσμούς».

-- Σε μια εποχή που δεν κυριαρχεί αυτό το πρότυπο ζωής...

Β. Κορακάκης: «Είναι η εποχή που καλπάζει ο καπιταλισμός, που σαρώνει... Τα μεγαλύτερα σκουπίδια που αφήνει πίσω του είναι η ηθική πτώση των ανθρώπων. Οτι πλέον αξία και μαγκιά σήμερα γίνεται η χυδαιότητα. Δηλαδή, όσο πιο χυδαίος, όσο πιο λαμόγιο είσαι, τόσο πιο πολύ είσαι μέσα σ' αυτό το κόλπο. Είναι δύσκολες οι εποχές, αλλά όσο δύσκολες και να είναι πάντα υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι αντιστέκονται».

Λ. Χαλκιάς: «Υπάρχει κόσμος, νεολαία, που αντιστέκεται σήμερα σε όλο αυτό το μπάχαλο της παγκοσμιοποίησης, η οποία σαρώνει και ισοπεδώνει τους πολιτισμούς των λαών. Αυτός πιστεύω ότι είναι ο κύριος στόχος της παγκοσμιοποίησης και, βέβαια, να συνενωθούν τα μεγάλα κεφάλαια, να γίνουν ακόμα μεγαλύτερα για να κάνουν τις δικτατορίες που χρειάζονται».

Παραγκωνισμένο το λαϊκό τραγούδι

-- Ο πολιτισμός, το λαϊκό τραγούδι τι θέση έχει μέσα σ' αυτό το σκηνικό;

Λ. Χαλκιάς: «Είναι παραγκωνισμένο το λαϊκό τραγούδι, είναι κόκκινο πανί, όπως λέει ο Βαγγέλης, για τα ΜΜΕ. Δεν το παίζουν. Αντίθετα, παίζουν ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό, που έχουν μάθει περισσότερο να γδύνονται παρά να ντύνονται και οι οποίοι δεν έχουν σχέση με την τέχνη και τη φιλοσοφία αυτής της δουλειάς. Αυτοί το μόνο που βλέπουν είναι το χρήμα, δεν υπάρχει τίποτα άλλο από σόου μπιζ. Ομως, δεν μπορείς να χάνεις την αξιοπρέπειά σου προκειμένου να οικονομήσεις. Οταν φεύγει από πάνω σου γίνεσαι ένα τσουβάλι με πίτουρα».

-- Παρότι το λαϊκό τραγούδι δεν στηρίζεται, συνεχίζει να συγκινεί τον κόσμο. Από πού αντλείτε, κ. Κορακάκη, την έμπνευσή σας;

Β. Κορακάκης: «Αυτό που κάνω το θεωρώ πολύ φυσιολογικό. Είναι η άποψή μου, η ματιά μου στον κόσμο, η αίσθηση που έχω για τη ζωή. Και επειδή αναφερόμαστε στο λαϊκό τραγούδι, αν κάποιοι αποφασίσανε κάποια στιγμή ότι πρέπει σιγά σιγά να το τελειώνουνε, αυτό δεν σημαίνει ότι ισχύει στην πραγματικότητα. Ισχύει για τα ΜΜΕ, που κάνουν ό,τι γουστάρουν, αλλά μέσα στην ψυχή και στην καρδιά του κόσμου αυτό το πράγμα είναι πάρα πολύ ζωντανό. Καθότι λάτρης του λαϊκού τραγουδιού, πάντα πίστευα ότι μπορώ την άποψή μου για τον κόσμο, τα όσα αισθάνομαι κλπ. να τα εκφράσω με το μπουζούκι μου και με τα τραγούδια μου. Θεωρώ ότι είναι κάτι πολύ φυσιολογικό και σημερινό, παρότι κάποιοι μπορούν να το θεωρήσουν παρωχημένο. Αυτό για μένα είναι ζωντανό, είναι αληθινό. Οσο για τα προβλήματα που υπάρχουν στη ζωή μας, μην κλείνουμε τα μάτια. Αν βγούμε έξω στο δρόμο θα τα δούμε όλα μπροστά μας. Εμπνέομαι από την καθημερινή μου ζωή. Δεν μπορείς να μην σε συγκινήσουν αυτά που αντιμετωπίζεις και βλέπεις. Εμένα με πέθανε η ιστορία ότι γκρεμίστηκε η Καισαριανή και γέμισε πολυκατοικίες. Χρόνια το έβλεπα το σκηνικό ότι κάποια στιγμή αυτά τα σπίτια θα πέσουν, θα χαθεί η γειτονιά και αυτό όντως γίνεται. Χρόνια είχα μέσα στην ψυχή μου την εικόνα του Περάματος, το οποίο σαν μαγνήτης με δένει εκεί μέσα. Με το Λαύριο το ίδιο. Νομίζω ότι αρκετά απ' αυτά τα τραγούδια έχουν αγγίξει τον κόσμο και προφανώς δεν είναι κάτι παρωχημένο αλλά επίκαιρο».

Λ. Χαλκιάς: «Ο δίσκος "Λεβέντικες καρδιές" είναι άγγιγμα ψυχής. Εχει ορισμένα τραγούδια που πραγματικά σου φέρνουν δάκρυα στα μάτια. Ο Βαγγέλης δεν είναι τυχαίος. Μεγάλωσε σε μια λαϊκή συνοικία, όπως η Καισαριανή, συνδιαλέγεται με τον κόσμο και ακούει τα πάντα. Είναι στην ηλικία που θα δώσει ακόμη μεγαλύτερα πράγματα».

«Θέλουν να τελειώνουν με την κουλτούρα των λαών»

-- Η διάθεση ενός δημιουργού ή ερμηνευτή να κάνει σήμερα έναν λαϊκό δίσκο συνήθως αντιμετωπίζει τις κλειστές πόρτες των περισσότερων δισκογραφικών εταιρειών. Τι σημαίνει αυτό για σας, κ. Χαλκιά, που τόσα χρόνια υπηρετείτε το λαϊκό και παραδοσιακό τραγούδι;

Λ. Χαλκιάς: «Είναι το πιο δύσκολο βήμα για έναν άνθρωπο να κάνει τη δουλειά αυτή σήμερα. Εγώ ευτύχησα να μεγαλώσω και να περάσει η θητεία μου μέσα στο τραγούδι, που αγαπώ περισσότερο και από τη ζωή μου, και να επιβιώσω με αυτό. Σήμερα είναι φοβερά δύσκολο κάποιος νέος να γίνει μουσικός και τραγουδιστής και να επιβιώσει απ' αυτό το επάγγελμα. Περάσαμε σε άλλες εποχές πια. Οι μεγάλοι καλλιτέχνες που βγήκαν κάποια στιγμή δεν έγιναν τυχαία. Δουλεύανε καταρχήν 6-7 μέρες τη βδομάδα και το πατάρι ήταν το μόνιμο σχολείο τους. Μέσα απ' αυτό και επειδή ακούγανε και λειτουργούσανε μαζί με τους άλλους που ήταν ήδη μεγάλοι, γινόταν ο ένας καλύτερος από τον άλλο. Αυτό έχει σταματήσει πια, γιατί όταν δουλεύεις 2-3 μέρες τη βδομάδα, μέχρι που να επικοινωνήσεις με τον άλλο και να ακούσεις πέντε πράγματα που θα επηρεάσουν και σένα, περνάει η σεζόν. Το πιο δύσκολο αυτή τη στιγμή είναι ότι συρρικνώθηκαν οι δισκογραφικές εταιρείες. Εφυγε η "Κολούμπια", η "Οντεόν", όλος αυτός ο κύκλος των δισκογραφικών που σε φώναζαν αν άξιζες να κάνεις δίσκο και καθένας που έβγαινε από τους μεγάλους τραγουδιστές ήταν ξεχωριστός. Σήμερα δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Δεν υπάρχει άνθρωπος να σου πει μια γνώμη. Γι' αυτό και δεν ξεχωρίζει τίποτα σήμερα. Ολοι οι νέοι που βγαίνουν είναι το ίδιο πράγμα, δεν ξεχωρίζουν».

-- Αυτή η ομοιομορφία προβάλλεται και από το σύνολο σχεδόν των ραδιοσταθμών...

Β. Κορακάκης: «Εκεί είναι μια απογοήτευση. Αυτό είναι ένα σχέδιο: θέλουν να τελειώνουν με την κουλτούρα των λαών».

Λ. Χαλκιάς: «Υπήρξε ένας αχταρμάς του ξένου ρεπερτορίου, που το προώθησαν επίτηδες οι δισκογραφικές στην Ελλάδα για να ξεκαρφώσουν το λαό από τη μουσική παράδοσή του. Ξεκίνησε κάτι άλλο που πέρασε και από τις γραμμές των ραδιοφώνων, που έντεχνα το άφησαν ελεύθερο για να γίνει αυτό το μπάχαλο».

-- Τι παρουσιάζετε στο «Περιβόλι τ' ουρανού»;

Β. Κορακάκης: «Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τραγούδια δικά μου, τραγούδια που έχει τραγουδήσει ο Λάκης και παλιότερα, λαϊκά και παραδοσιακά, ρεμπέτικα. Ενα απάνθισμα τραγουδιών από ένα αξιολογότατο σχήμα με μεράκι και πολύ καλές φωνές, σ' έναν ιστορικό χώρο (σ.σ. συμμετέχουν: Σταυρούλα Μανωλοπούλου, Ελένη Καπηλίδη, Αλκης Μαύρος, Βασίλης Κορακάκης).

Λ. Χαλκιάς: «Ενας χώρος καθιερωμένος στο καλό τραγούδι. Οι καλλιτέχνες που έχουν περάσει από εδώ στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και κράτησαν το μαγαζί σε πολύ καλό επίπεδο για να μπορεί όποιος έρχεται ν' ακούσει καλό λαϊκό ελληνικό τραγούδι».

Ολοκληρώνοντας την κουβέντα οι δύο καλλιτέχνες εξέφρασαν τη ανάγκη τους να ευχαριστήσουν τον «902», τον «μοναδικό σταθμό πια που παίζει λαϊκά τραγούδια και που μας έχει στηρίξει».

  • Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 25 Οχτώβρη 2009

No comments: