Leonard Cohen: Ενας δικός μας άνθρωπος...

• Σε μερικούς μήνες ο Leonard Cohen θα συμπληρώσει τα 75 χρόνια του. Παράλληλα έχουν ήδη περάσει 53 χρόνια από την ημέρα που εξέδωσε το πρώτο βιβλίο του με ποιήματα, στο Μόντρεαλ του Καναδά, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε ανεπανάληπτη πορεία ως τραγουδιστής, συνθέτης, μουσικός, ποιητής και συγγραφέας. Σε μια ηλικία που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αποσυρθεί από τα καθημερινά, ο Cohen ολοκληρώνει αυτό το διάστημα μια περιοδεία στην οποία παρουσίασε το έργο του σε 1.000.000 θεατές, στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Είχαν μάλιστα περάσει 15 χρόνια από τότε που είχε ξαναβγεί στη σκηνή και λίγοι θα περίμεναν τέτοια θριαμβευτική επιστροφή σ' αυτή την ηλικία.

• Ολοι όσοι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν κάποια από τις εμφανίσεις του, μιλούν για την εκπληκτική παρουσία του, η χρονική διάρκεια της οποίας πλησίαζε τις τρεις ώρες. Δεν είναι τυχαίο το ότι έξω από κάθε συναυλιακό χώρο όπου εμφανίζεται αυτήν την περίοδο στις ΗΠΑ, οι μη έχοντες εισιτήρια προσφέρουν έως και 700 δολάρια για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν την παράσταση· και μάλλον έχουν δίκιο, γιατί η σπανιότητα των εμφανίσεών του και η ηλικία του δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία για τη δυνατότητα να τον παρακολουθήσει κανείς στο μέλλον. Εμείς, στην Ελλάδα, είχαμε την ευκαιρία να τον δούμε στην αρχή της περιοδείας του.

• Τα πρώτα τραγούδια του εμφανίστηκαν το 1967 στο άλμπουμ του Songs of Leonard Cohen και ο ήχος τους ήταν αρκετά κοντά στις ρίζες της ευρωπαϊκής φολκ των αγγλοσαξονικών χωρών. Αργότερα, στη δεκαετία του '70, ο ήχος του θα διανθιστεί με τον ήχο του Μεσοπολέμου που επικρατούσε στα γερμανικά καμπαρέ της εποχής, τον ήχο της σύγχρονης ποπ, ενώ παράλληλα θα αξιοποιήσει τον βαρύτονο ήχο της φωνής του, ερμηνεύοντας όμως τα τραγούδια του σε χαμηλότερο τόνο και δημιουργώντας έτσι ένα δικό του προσωπικό ύφος.

• Στις μέρες μας ο Cohen έχει βραβευθεί με κάθε βραβείο που επιτρέπει το ύφος της μουσικής του και πριν από έναν χρόνο έγινε μέλος στο «Rock and Roll Hall Of Fame», βράβευση που αποτελεί το αποκορύφωμα για όσους ασχολούνται με το ροκ και τη σύγχρονη μουσική. Πολλοί καλλιτέχνες τον αναφέρουν μάλιστα ως βασική πηγή έμπνευσής τους. Ο Cohen γεννήθηκε το 1934 στο Μόντρεαλ του Καναδά, από εβραϊκή οικογένεια μεταναστών. Ο πατέρας του, που πέθανε όταν ο Leonard ήταν μόλις 9 ετών, ήταν από την Πολωνία και η μητέρα του από τη Λιθουανία. Στο Γυμνάσιο είχε καθηγητή τον ποιητή Irving Layton, και την ίδια περίοδο έφτιαξε με φίλους του το συγκρότημα των Buckskin Boys, με τους οποίους έπαιζε κάντρι-φολκ.

• Το 1951 με την είσοδό του στο Πανεπιστήμιο αρχίζει και το ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. Αργότερα, θα αναφέρει ως πρώτες επιρροές του τους Henry Miller, William Yeats και Walt Whitman. Το 1956 ο Καναδός ποιητής Louis Dudek θα τον βοηθήσει να εκδώσει τα πρώτα του ποιήματα με τον τίτλο Let Us Compare Mythologies και το 1961 θα γίνει ευρύτερα γνωστός στους ποιητικούς κύκλους με το Spice-Box Of Earth. Θα συνεχίσει να ασχολείται με την ποίηση στα υπόλοιπα χρόνια της δεκαετίας του '60 και αφού ήδη έχει εγκατασταθεί στην Υδρα απολαμβάνοντας τον ήλιο των ελληνικών νησιών, που έχει εμπνεύσει πολλούς λογοτέχνες στο πέρασμα των αιώνων.

• Το 1967 θα πάει στις ΗΠΑ και θα αρχίσει την καριέρα του στον χώρο της μουσικής φολκ, θα κυκλοφορήσει το πρώτο του άλμπουμ και η Judy Collins θα τραγουδήσει το τραγούδι του Suzanne, στο οποίο θα γίνουν άπειρες διασκευές μέχρι σήμερα, γεγονός που θα οδηγήσει στην αποδοχή του από τον χώρο της μουσικής και στην περαιτέρω προσπάθειά του με νέα τραγούδια, όπως το Bird On The Wire που υπάρχει στο άλμπουμ Songs From Α Room, που κυκλοφόρησε το 1969. Θα συνεχίσει στη δεκαετία του '70 παρουσιάζοντας μια σειρά από εξαιρετικά άλμπουμ: Songs Of Love And Hate (1971), New Skin For The Old Ceremony (1974) και Death Of Α Ladys' Man (1977), στο οποίο την παραγωγή έκανε ο Phil Spector, ο οποίος ταυτόχρονα εκείνη την περίοδο δούλευε και με τον John Lennon. Το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας θα προκαλέσει αρκετές συζητήσεις, αφού ο ήχος του ήταν διαφορετικός από αυτόν που ο Cohen είχε συνηθίσει τους φίλους του, αλλά ο Spector πάντα είχε τον τρόπο με το ταλέντο του να επιβάλλεται στους καλλιτέχνες που συνεργαζόταν και ο χρόνος συνήθως τον δικαίωνε για τον τρόπο παραγωγής του. Η δεκαετία του '70 θα κλείσει με το άλμπουμ Recent Songs, που κυκλοφόρησε το 1979.

• Ο Cohen θα συνεχίσει να κυκλοφορεί δίσκους αραιότερα. Ηδη το 1984 που κυκλοφόρησε το Various Positions, ήταν 50άρης· στο άλμπουμ αυτό υπάρχει το Hallelujah, τραγούδι που οδήγησε στη σημερινή αποθέωση του έργου του, βοηθούμενο και από την ερμηνεία του Jeff Buckley. Το παράδοξο είναι ότι η δισκογραφική εταιρεία του αρνήθηκε να το κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ εξαιτίας των μειωμένων πωλήσεων των δίσκων του. Ετσι ο Cohen συνέχισε να έχει μεγαλύτερη αποδοχή στην Ευρώπη και άρχισε να σατιρίζει την εταιρεία Sony για τον τρόπο της προώθησης των δίσκων του στην Αμερική.

• Το 1987 η Jennifer Warnes κυκλοφορεί προς τιμήν του το άλμπουμ Famous Blue Raincoat, στο οποίο παρουσίασε το First We Take Manhattan. Ο ίδιος ο Cohen θα το τραγουδήσει έναν χρόνο αργότερα στο άλμπουμ του Ι'm Your Man, στο οποίο για πρώτη φορά χρησιμοποιεί σύγχρονους ήχους αξιοποιώντας τη νέα τεχνολογία, και με το μαύρο χιούμορ του και τη νέα προσέγγιση των κοινωνικών θεμάτων της εποχής γνωρίζει την αποθέωση ύστερα από πολλά χρόνια. Στη δεκαετία του '90 ξανάρχεται στην επικαιρότητα το Everybody Knows που ακούγεται στην ταινία Pump Up The Volume, κάτι που τον φέρνει πιο κοντά στη νεολαία. Το 1992 κυκλοφορεί το «Future», από το οποίο τρία τραγούδια θα χρησιμοποιηθούν στην ταινία Natural Born Killers.

• Το 2001 θα κυκλοφορήσει το άλμπουμ Ten New Songs, στο οποίο υπάρχει το τραγούδι Alexandra Leaving όπου χρησιμοποιεί μεταφρασμένο το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, που ταιριάζει απόλυτα με τη συχνά μελαγχολική ατμόσφαιρα του δίσκου. Το 2004 κυκλοφόρησε το Dear Heather και την ερχόμενη εβδομάδα πρόκειται να κυκλοφορήσει ένα διπλό άλμπουμ με τα τραγούδια που παρουσίασε πριν από έναν χρόνο στη συναυλία του στο Λονδίνο. Είναι ο τραγουδιστής που ακούγοντάς τον πιστεύεις ότι σου λέει μέσα από τα τραγούδια του την αλήθεια και ποτέ δεν υποκρίνεται.
  

• Από τον Γιάννη Πετρίδη, Ελευθεροτυπία / Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009