Sunday, April 12, 2009

Από το Α έως το Χ της ηλεκτρονικής μουσικής. «Ξενάγηση» στα κυριότερα είδη και στους εκπροσώπους των ήχων, μελωδιών και ρυθμών της εποχής μας

Οι Κάραβαν Παλάς
Οι Κάραβαν Παλάς
  • Στη δεκαετία του ‘80 εμπιστευόμασταν τον δημιουργό. Αγοράζαμε μουσική του καλλιτέχνη ή του συγκροτήματος που από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση ή μια διαφήμιση ακούσαμε και μας άρεσε. Στη δεκαετία του ‘90 «μετακινηθήκαμε». Είδαμε τη μουσική αλλιώς.

Η τεχνολογία έκανε την παραγωγή της γρηγορότερη. Ακούσαμε καλλιτέχνες ανεκπαίδευτους στους κανόνες του πενταγράμμου που μπορούσαν να γράψουν ήχους, μελωδίες και ρυθμούς μέσα από προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Στην ίδια δεκαετία οι καλλιτέχνες έγιναν θεαματικά περισσότεροι. Πιθανόν για να ξεφύγουμε από τη θάλασσα των τόσων πολλών ονομάτων που ηχογραφούσαν, αγοράζαμε μουσική όχι ποντάροντας στον καλλιτέχνη, αλλά στη δισκογραφική εταιρεία που κυκλοφορούσε τη δουλειά του.

Μάριο Μπιόντι
Μάριο Μπιόντι

Το πατρόν κάθε δισκογραφικής «φίρμας» ήταν κομμένο στον ήχο που ήθελε να κυκλοφορήσει. Στη δεκαετία του 2000 δεν υπάρχουν σταρ. Και οι δισκογραφικές ζουν το εμπορικό τους ναυάγιο. Πλέον αγοράζουμε μουσική ή την κατεβάζουμε από σάιτ του Διαδικτύου απλώς ψάχνοντας το είδος της μουσικής που μας αρέσει. Δεν μπορείτε να φανταστείτε το πλήθος των ειδών που εγκυμονούνται, γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν πριν ο απλός ακροατής μάθει περισσότερα για την ποιότητά τους. Εμείς προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ένα αλφαβητάρι, κυρίως ηλεκτρονικού ήχου, που αγκαλιάζει είδη μουσικής της εποχής μας. Σίγουρα όταν οι «Μπιτλς» έγραφαν το πρώτο τους σινγκλ δεν θα είχαν φανταστεί πως κάποτε οι ακροατές τους (ή καλύτερα τα εγγόνια τους) θα έψαχναν τη μουσική αντικαθιστώντας το όνομά του καλλιτέχνη με το, πιο απρόσωπο, είδος ήχου που είναι ή θα γίνει της μόδας.

  • Αμπιεντ

Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως η κλασική μουσική του 20ού αιώνα. Εδώ το ζητούμενο είναι η σωστή χρήση, κυρίως, ηλεκτρονικών οργάνων στην παραγωγή ήχων που υπηρετούν την ατμόσφαιρα και όχι τον ρυθμό. Οι Τζον Κέιτζ και Μπράιαν Ινο θεωρούνται οι πατέρες του ήχου. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μιούζικ Φορ Ερπορτς» - Μπράιαν Ινο.

  • Αμπιεντ-χαουζ

Ουσιαστικά μιλάμε για την ανάγκη μιας ομάδας D.J. και μουσικών παραγωγών, στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, να παραγάγουν ατμοσφαιρική μουσική με ρυθμό που οι κλάμπερ θα μπορούσαν να χορέψουν. Ο μουσικός παραγωγός, μουσικός αλλά και D.J. Αλεξ Πάτερσον, που μαζί με τον Τόμας Φέλμαν σχημάτισε το μουσικό «όχημα» των «Δε Ορμπ» το 1989, είναι μία από τις περσόνες που κατάφεραν να κινήσουν τα νήματα του είδους. Αλλοι παραγωγοί που έπαιξαν ρόλο στην εξάπλωση του άμπιεντ - χάουζ ήταν ο Σάσα, ο Τζον Ντίγκγουϊντ και ο Πολ Οκενφολντ. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Δε Ορμπ» - «Ούφορμπ», «Μπιοσφίρ» - Μαϊκρογράβιτι.

  • Ελέκτρο-χάουζ

Σε αυτό το μοντέλο ήχου συνδέονται δύο κλασικά είδη, κυρίως, ηλεκτρονικής μουσικής. Το χάουζ και το ελέκτρο. Το ρυθμικό μέρος του ελεκτροχάουζ μονοπωλεί ο κλασικός ρυθμός της χάουζ ή της τέκνο μουσικής. «Πάνω» του είναι φορτωμένες μελωδικές γραμμές μπάσου που μονοπωλούν το ηχητικό αποτέλεσμα. Το ελεκτροχάουζ τα τελευταία δύο χρόνια «δοκιμάζεται» πετυχημένα στις πίστες των κλαμπ. Μουσικοί παραγωγοί που πάνε αγκαζέ με το είδος είναι οι «Ντιτζίταλισμ» και οι τελευταίες δουλειές του, πλέον, μουσικού παραγωγού Μπεν Γουότ. Προτεινόμενα άλμπουμ, τραγούδια ξενάγησης στο είδος: «Ιντέαλισμ» - «Ντιτζίταλισμ», «Λοβ Ντοντ Λετ Μι Γκο» - Ντέιβιντ Γκέτα.

  • Ελεβέϊτορ μιούζικ

Ουσιαστικά μιλάμε για μία φλέβα της μουσικής λάουντζ. Ελεβέιτορ μιούζικ είναι η μουσική «σχεδιασμένη» να την ακούμε σε αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα, μπουτίκ, σικ εστιατόρια. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Χάντφουλ Οφ Σόουλ» - Μάριο Μπιόντι.

  • Ελέκτρο-σουίνγκ

Από το 2006, κυρίως από την «ελέκτρο» σκηνή της Βιέννης, μας ήρθαν τα πρώτα δείγματα μείξης του σουίνγκ με την ελεκτρόνικα. Καλλιτέχνες σαν τον Πάροβ Στέλαρ, τον Βάλντεκ, τους Γάλλους «Κάραβαν Παλάς» κατάφεραν να φέρουν στα κλαμπ μια νέα τρέλα που συνδυάζει το ρετρό με τον ηλεκτρονικά εξελιγμένο χορευτικό ήχο. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μπόλρουμ Στόρις» - Βάλντεκ, «Κάραβαν Παλάς» - «Κάραβαν Παλάς».

  • Ντάμπστεπ

Πηγή έμπνευσης για τον ήχο παραγωγών όπως του Αγγλου Μπένγκα, που θεωρείται η κορυφή στη διασπορά του ντάμπστεπ, ήταν η σκηνή του «Γκαράζ» που ακούστηκε στην Αγγλία στα τέλη της περασμένης δεκαετίας, αλλά και του νταμπ, παραφυάδας της ρέγκε, που διακρίνεται για τις παντοδύναμες γραμμές μπάσου που μονοπωλούν τον ήχο των τραγουδιών. Το ντάμπστεπ είναι είδος ηλεκτρονικής μουσικής που «τρέχει» από το 2005. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Στέπα’ς Ντιλάιτ - Ντάμπστεπ Φρομ Πρέζεντ Του Φιούτσουρ» - πρόκειται για συλλογή δύο άλμπουμ που περιέχει την αφρόκρεμα των ντάμπστεπ παραγωγών.

Λίνστρομ

Λίντστρομ
  • Νου-μπαλεάρικ

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, όταν οι Ισπανοί και Βρετανοί κλάμπερ θέλησαν να ντύσουν με ήχο τη θέα του ηλιοβασιλέματος που έβλεπαν στην Ιμπιζα, ο κόσμος της μουσικής βρέθηκε αγκαλιά μ’ έναν νέο ήχο που ονομάστηκε «Μπαλεάρικ». Το «νου-μπαλεάρικ» προέκυψε πρόσφατα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιος θα είναι ο παραγωγός που θα προβληθεί ως ηγέτης του συγκεκριμένου μουσικού γένους. Εστω κι έτσι οι μουσικές κυκλοφορίες της δισκογραφικής εταιρείας «Εσκιμο Ρεκόρντινγκς» φαντάζουν ως το λίκνο του «νου-μπαλεάρικ». Ενός ιδιώματος που μουσικά συνδυάζει την ατμόσφαιρα της άμπιεντ, τον ρυθμό της ντίσκο σε πολύ χαμηλές στροφές και τα ηχητικά εφέ που είχε η σπέις - ντίσκο της δεκαετίας του ‘70. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «ΙΙ» - Λίντστρομ Εντ Πρινς Τόμας.

  • Νιου ρέϊβ

Μάλλον πρόκειται γι’ αστείο αλιευμένο από τα γραφεία αρχισυντακτών του βρετανικού μουσικού Τύπου. Οπως και αν έχει, μπάντες σαν τους «Κλάξονς», τους «Τεστ Αϊσικλς» ή ακόμα και η, κοντά στο μάχιμο χιπ - χοπ ελέκτρο, τραγουδίστρια Μ.Ι.Α. κατάφεραν, ακόμα και αν οι ίδιοι δεν το ήθελαν, να καταχωρηθούν ως μέλη της Νιου Ρέιβ Κίνησης. Μιας μάλλον μουσικής «φούσκας» που εντός της ζει το ροκ, το χάπι - χάουζ και το πανκ - ελέκτρο. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μιθς Οφ Δε Νίαρ Φιουτσουρ» - «Δε Κλάξονς», «Δε Γουόρνινγκ» - «Χοτ Τσιπς».

  • Τζαζτρόνικα

Οι ρίζες του είδους μπορούν να αναζητηθούν σε άλμπουμ του Μάιλς Ντέιβις και του Ορνέτ Κόλμαν. Η Τζαζτρόνικα, συχνά αποκαλούμενη και ως Νου - Τζαζ, είναι είδος που φάνηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 μέσα από δουλειές του ράπερ Γκούρου, του άσιντ - τζαζ κιθαρίστα Ρόνι Τζόρνταν και της γερμανικής μουσικής κολεκτίβα των «Τζαζανόβα». Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες καλλιτέχνες, μουσικά σχήματα που δρουν στο συγκεκριμένο μουσικό ύφος. Κάποιοι απ’ αυτούς είναι οι «Νιου Σπίριτ Ελσίνκι» και οι «Σινεμάτικ Ορκεστρα». Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Τούριστ» - Σεν Ζερμέν.

  • Φολκτρόνικα

Για όλα φταίει ο Μόμους, ίσως και η Ανι Κλαρκ. Ο πρώτος ήταν ένας ποιητής που γνώρισε επιτυχία στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 απαγγέλλοντας ποιήματα συνοδεία κιθάρας και προηχογραφημένων στοιχείων ηλεκτρονικής, συχνά χορευτικής, μουσικής. Μπάντες που ανήκουν στον κύκλο της «φολκτρόνικα» ήταν ή είναι οι «Μπέτα Μπαντ», οι «Ανιμαλ Κολέκτιβ» και οι τραγουδίστριες Μπεθ Ορτον, Μπεθ Γκίμπονς. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Στρόμπερι Τζαμ» - «Ανιμαλ Κολέκτιβ», «Κόμφορτ Οφ Στρέιντζερς» - Μπεθ Ορτον.

  • Φάνκι μπρέϊκς

Υπάρχει μια γενιά μουσικών παραγωγών που βγήκαν στην επιφάνια στις αρχές του 2000 και αναφέρουν ως επιρροές τους δουλειές συγκροτημάτων όπως οι «Κέμικαλ Μπράδερς» και οι «Πρόντιτζι». Ο δικός τους ήχος περιλαμβάνει την ενέργεια που είχαν τα άλμπουμ των παραπάνω καλλιτεχνών, μπολιασμένη με γερές δόσης ελέκτρο φανκ ήχου. Οι «Φορτ Νοξ Φάιβ», από την Ουάσιγκτον, είναι ένα από τα πιο πετυχημένα συγκροτήματα του είδους. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Σκράμπλεντ» - Τζίμπστερ.

  • Χιπ-χοπ φλαμενκίγιο

Οι «Οχος Ντε Μπρούχο», η μπάντα από τη Βαρκελώνη που ο ήχος της συνδυάζει το παραδοσιακό φλαμένκο με τη χιπ - χοπ, όταν απαντούν στην ερώτηση «τι είδος μουσικής παίζετε» λένε «χιπ - χοπ φλαμενκίγιο». Στην πραγματικότητα αυτός ο όρος δεν υπάρχει ως είδος, δοκιμάζει όμως να δώσει το στίγμα μιας γενιάς συγκροτημάτων που δουλεύουν πάνω στις φόρμες του φλαμένκο, προσθέτοντάς του στοιχεία χιπ - χοπ και ελέκτρο μουσικής. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Τετσαρί» - «Οχος Ντε Μπρούχο».

  • ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΘΝΟΣ, 12/04/2009

No comments: