Μουσική παράσταση αφιερωμένη στο Νίκο Καββαδία στον «Πυρήνα»

H «Νυχτερινή Κυβέρνηση»

Ένα ταξίδι στην ποίηση του Νίκου Καββαδία είναι η μουσική παράσταση με τίτλο «Στου Καββαδία τ’ ανοιχτά» που παρουσιάζεται στη μουσική σκηνή «Πυρήνας» από τις 25 Απριλίου. Οι επόμενες παραστάσεις είναι στις 2, 9 και 16 Μαΐου και σε καλοκαιρινή περιοδεία σε όλη την Ελλάδα από την ομάδα «Νυχτερινή Κυβέρνηση». Η παράσταση ανοίγει με το τραγούδι του Κώστα Καλδάρα «Μ’ένα καράβι ψεύτικο» και συνεχίζει με μελοποιημένη ποίηση του Νίκου Καββαδία από τις συλλογές του Μαραμπού, Πούσι, Τραβέρσο, σε σύνθεση των Θάνου Μικρούτσικου, Ξέμπαρκων, Γιάννη Σπανού, Μαρίζας Κωχ, Δημήτρη Ζερβουδάκη, σε ενορχηστρώσεις της Ευαγγελίας Μαυρίδου και κείμενα της Μαίρης Καλδάρα.

Η παράσταση πλαισιώνεται με αναφορές στην πολυκύμαντη ζωή και τις περιπλανήσεις του ποιητή. Η σκληρή ζωή των ναυτικών, η γυναίκα, η μοίρα, η φυγή, η ενοχή, ο φόβος και φυσικά το ταξίδι γίνονται λόγος, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να περιπλανηθεί «Στου Καββαδία τ’ ανοιχτά». Τα κείμενα και η επιμέλεια της παράστασης είναι της Μαίρης Καλδάρα. Συμμετέχουν: Κωνσταντίνος Μάτσικας (τραγούδι και κιθάρα), Εύη Μαυρίδου (ενορχήστρωση, πιάνο και τραγούδι) , Νατάσσα Κρητικού (αφήγηση), Πέτρος Βασιλειάδης (μπάσο), Μιρέλλα Πάχου-Φώκιαλη (ακορντεόν), Βαγγέλης Καλημέρης (τύμπανα), Διονύσης Χριστοδουλάτος (κιθάρες). Η παράσταση διαρκεί περίπου δύο ώρες. [Newsroom ΔΟΛ]

Τραγούδια αγώνα και αξιοπρέπειας

• Συναυλία - αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, στις 6/5, 8.30 μ.μ., στη Ριζούπολη

Στον Γιάννη Ρίτσο, στον μεγάλο μας ποιητή, που στρατεύτηκε με τα υψηλότερα ιδανικά, με τις αξίες του κομμουνιστικού κινήματος και βρέθηκε στο δρόμο πάντα παρών στους μεγάλους αγώνες της εργατικής τάξης και του λαού μας, είναι αφιερωμένη η μεγάλη συναυλία που διοργανώνει η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ, την Τετάρτη 6 Μάη, στις 8.30 μ.μ., στο γήπεδο του Απόλλωνα στη Ριζούπολη, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή του. Μια εκδήλωση τιμής για τον δημιουργό, που αφουγκράστηκε το λυγμό της ανθρωπότητας και πάλεψε για έναν δίκαιο κόσμο, καταθέτοντας μια σπουδαία ποίηση, λυρική, ματωμένη, αγωνιστική, φιλοσοφική, λαϊκή, βαθιά ανθρώπινη. Στη συναυλία θα πάρουν μέρος οι τραγουδιστές Γεράσιμος Ανδρεάτος, Μαργαρίτα Ζορμπαλά και Μανώλης Μητσιάς, ενώ θα συμμετέχει η ηθοποιός Φιλαρέτη Κομνηνού. Τη σκηνοθετική επιμέλεια της εκδήλωσης έχει ο Γρηγόρης Βαλτινός.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια αγκαλιά τραγούδια που σημάδεψαν γενιές και ευτύχησαν να γίνουν σύμβολα αντίστασης, αγώνα, αξιοπρέπειας. Από τον «Επιτάφιο», τη «Ρωμιοσύνη» και τα «Λιανοτράγουδα», σε μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη. Από το «Καπνισμένο Τσουκάλι» του Χρήστου Λεοντή και την «Πικραμένη μου γενιά» σε μουσική Μάριου Τόκα. Και μαζί η συγκλονιστική «Στηθάγχη» του Θάνου Μικρούτσικου, σε ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ (αναφέρεται στις εκτελέσεις των Ελλήνων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης) - σε ποιητική μετάφραση Γιάννη Ρίτσου κ.ά. Θα γίνουν κάποιες απαγγελίες ποιημάτων του, ενώ θα διαβαστούν τα λόγια του Ρίτσου, που αναφέρει γιατί έγινε κομμουνιστής. Επίσης, σε βιντεοοθόνη θα παρουσιαστεί οπτικό υλικό. [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Πέμπτη 30 Απρίλη 2009]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

23/4/2009

-- Συναυλία - αφιέρωμα στον ποιητή της Ρωμιοσύνης

8/6/2007

-- Ολοι σήμερα στη μεγάλη εκδήλωση για τον Ρίτσο

6/6/2007

-- Της Ρωμιοσύνης και του κόσμου

3/6/2007

-- Παραμερίζουμε Ποιητή για να περάσεις...

3/11/2000

-- ΑΤΙΤΛΟ

Δύο κορυφαίοι του Ρομαντισμού τραγουδούν τον θάνατο

Δύο από τις σημαντικότερες, αλλά σε πνεύμα διαμετρικά αντίθετες Νεκρώσιμες Ακολουθίες του Ρομαντισμού ακούστηκαν στο Μέγαρο Μουσικής κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Σε αμφότερες συμμετείχε η μικτή Μητροπολιτική Χορωδία της Σόφιας. Εμπειρο, επαγγελματικό σύνολο με πλούσιο ιστορικό εντός και εκτός του χώρου της κλασικής μουσικής, οι Βούλγαροι χορωδοί ακολούθησαν πειθαρχημένα τους Ελληνες αρχιμουσικούς αποδίδοντας ανάλογα με την ακρίβεια και το ύφος καθοδήγησης εκάστου.

**Τη Μεγάλη Δευτέρα, πρώτη η Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τον Μίλτο Λογιάδη πρόσφερε σε μια ωραία ερμηνεία το σπάνια παρουσιαζόμενο «Γερμανικό Ρέκβιεμ» του Γιοχάνες Μπραμς (13/4/2009). Αποφεύγοντας σχολαστικά κάθε ρητή διασύνδεση με το χριστιανικό δόγμα, εδώ ο αγνωστικιστής Μπραμς προσδίδει στη γραφή του πολύ ξεχωριστό μουσικό στίγμα: καθαρότητα, περιορισμένη ηχοχρωματική παλέτα σαν σε τόνους σέπιας, δωρικής λιτότητας μελωδία, κατάνυξη φιλοσοφικών τόνων, μετρημένες κορυφωματικές εξάρσεις. Παρά την κάποια ισχνότητα του σώματος των εγχόρδων, ο Μίλτος Λογιάδης διέπλασε μια καλή ερμηνεία, ταιριαστή στο ύφος του έργου. Διηύθυνε με σταθερό παλμό, νηφάλια και χαλαρά, αλλ' όχι πλαδαρά, ισορροπώντας εύστοχα την οικονομία των εντυπώσεων στις λιγοστές, γεμάτες απόγνωση αιχμηρές κορυφώσεις. Τα σολιστικά μέρη απέδωσαν καλά η υψίφωνος Χριστίνα Γιαννακοπούλου και ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς.

**Τη Μεγάλη Τετάρτη η ΚΟΑ υπό τον Βύρωνα Φιδετζή αντιπρότεινε το «Ρέκβιεμ» του Μπερλιόζ (15/4/2009). Η εκτέλεση ήταν αφιερωμένη στον αρχιμουσικό/βιολιστή Βύρωνα Κολάση (1921-1999). Οι εντυπώσεις που αποκομίσαμε ήσαν μέτριες. Εδώ, η μουσικοδραματικά μεγαλειώδης έως μεγαλόστομη παρτιτούρα και οι κολοσσιαίες μουσικές δυνάμεις απαιτούν ευγένεια έκφρασης, αδιάλειπτα σφιχτό έλεγχο και εποπτεία μεγεθών, ποιότητες που συχνά έλειπαν. Την εκτέλεση υπονόμευσε όχι τόσο η έλλειψη συντονισμού όσο η απουσία ενιαίου παλμού. Ειδικά σε μέρη θυελλώδους δράσης, όπως το γεμάτο δέος «Rex Tremandae», το σπαρακτικό «Lacrymosa» και η επίσημη φούγκα στο «Hossana», αυτό οδήγησε σε ένα αποτέλεσμα βιασμένο, χαοτικό και ασύντακτο. Το εκστατικό σόλο του τενόρου στο «Sanctus» απέδωσε στρωτά ο Αντώνης Κορωναίος.

Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 29 Απριλίου 2009

Ο φωτογράφος της βαριάς βιομηχανίας του ροκ Gered Mankowitz

• Ο ΠΟΡΤΡΕΤΙΣΤΑΣ ΤΟΥ ΧΕΝΤΡΙΞ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΟΟΥΝ

Ενας «γκρούπι», που η τύχη τον έφερε μπροστά στα εφηβικά του είδωλα να «κλέβει» με μια φωτογραφική μηχανή την ψυχή τους, χτίζοντας μία από τις μεγαλύτερες σταδιοδρομίες στη μουσική βιομηχανία. Ο Gered Mankowitz για πάνω από 40 χρόνια υπέγραψε με τις φωτογραφίες του μερικά από τα θρυλικότερα εξώφυλλα δίσκων και περιοδικών. Σήμερα μας αφηγείται την ιστορία του, που ξεκίνησε μια μέρα του '58 από μια Polaroid που κράτησε μπροστά του ο συνεργάτης του πατέρα του, Πίτερ Σέλερς.

Ποιος δεν θυμάται το εξώφυλλο του θρυλικού άλμπουμ «Out of Their Heads» των Rolling Stones το 1965; Ή εκείνο που, το 1993, έντυνε τη συλλογή των 20 μεγαλύτερων επιτυχιών του Jimi Hendrix, με τίτλο «The Ultimate Experience», πουλώντας πάνω από 2 εκατ. αντίτυπα; Ολα με την υπογραφή ενός από τους μεγαλύτερους διεθνώς φωτογράφους της ροκ σκηνής, του βρετανού Gered Mankowitz.

Γεννημένος στο Λονδίνο το 1946 και έχοντας μαθητεύσει κοντά στον θρυλικό φωτογράφο Tom Blau, ο Gered εξελίχθηκε γρήγορα σε έναν από τους σημαντικότερους φωτογράφους της γενιάς του. Ηταν μόλις 16 ετών όταν άρχισε να συνεργάζεται με τους διασημότερους ροκ σταρ και αυτός ο νεανικός ενθου- σιασμός ενός «γκρούπι» που έχει την ανέλπιστη τύχη να βρίσκεται κοντά στα ροκ ινδάλματα που θαυμάζει, αποτέλεσε (όπως ο ίδιος πιστεύει σήμερα) το μυστικό της επιτυχημένης πορείας του. Για δύο ολόκληρα χρόνια υπήρξε ο επίσημος φωτογράφος του θρυλικού συγκροτήματος των Rolling Stones (από την αρχή σχεδόν της καριέρας τους ώς και το 1967), ακολουθώντας και φωτογραφίζοντάς τους παντού - στο αεροπλάνο, στη σκηνή, στα παρασκήνια, στο στούντιο που ηχογραφούσαν τραγούδια, ακόμη και σε προσωπικές στιγμές στα φανταχτερά καινούργια σπίτια τους...

Στα δύο χρόνια της αποκλειστικής συνεργασίας του με τους Stones τράβηξε πάνω από 5.000 φωτογραφίες, 1.000 εκ των οποίων περιλαμβάνονται στο λεύκωμά του, που κυκλοφόρησε το 2006 με τίτλο: «The Rolling Stones: Out of Their Heads». Στις 340 σελίδες του, ο βρετανός φωτογράφος αποκαλύπτει μέσα από το φακό του και την προσωπική συναναστροφή μαζί τους, τη ζωή των «κακών» παιδιών της ροκ πίσω από τα παρασκήνια. Το βιβλίο έγινε σχεδόν αμέσως best-seller, καθώς περιλαμβάνει πλήθος φωτογραφιών που δεν είχαν δει ποτέ έως σήμερα το φως της δημοσιότητας. «Μου άρεσε, κυρίως, η απίστευτη αθωότητα που υπήρχε εκείνη την εποχή στα πρόσωπα των Rolling Stones, τότε που η δημόσια εικόνα τους δεν είχε διαμορφωθεί πλήρως και προσπαθούσαν ακόμη να βρουν έναν τρόπο να παρουσιάσουν τον εαυτό τους στο κοινό» τονίζει. Στη διάρκεια της 40χρονης καριέρας του έχουν περάσει από το φωτογραφικό του στούντιο (ένα ειδικά διαμορφωμένο παρεκκλήσι βικτοριανής εποχής) άπειρα ονόματα, όπως οι Free, Traffic, The Yardbirds, The Small Faces, Soft Machine, Slade, Gary Glitter, Suzi Quatro, Sweet, Elton John, Kate Bush, Eurythmics, ABC, Duran Duran και πολλοί άλλοι. Σήμερα αρκετά από τα πορτρέτα του κοσμούν ένα από τα διασημότερα μουσεία της Αγγλίας, το National Portrait Gallery, ενώ πρόσφατα το κλασικό πορτρέτο του «Blue smoke», που έδειχνε τον Jimi Hendrix σε μπλε φόντο να καπνίζει, επιλέχτηκε από το περιοδικό «Rolling Stones» ως ένα από τα 50 καλύτερα ροκ πορτρέτα όλων των εποχών! Επίτιμο μέλος της Ακαδημίας των Sony World Photography Awards, που διεξάγονται κάθε χρόνο στις Κάννες, ο Mankowitz θεωρεί ότι αυτές οι φωτογραφίες δεν θα μπορούσαν να είχαν τραβηχτεί οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο πλην της δεκαετίας του '60, λόγω της αθωότητας της όλης εποχής, αλλά και του ερασιτεχνισμού και του ενθουσιασμού που επικρατούσε ακόμη σ' αυτήν τη δουλειά.

Η 28χρονη Annie Lennox το '82 στα Old Chapel Studios, στο Hampstead του Λονδίνου. "Ηταν πάντα συναρπαστικό να δουλεύεις με τους Eurythmics" λέει ο Mankowitz, αλλά ξεχωρίζει την τραγουδίστριά τους, χαρακτηρίζοντάς τη "θείο δώρο για οποιονδήποτε φωτογράφο".

«Νομίζω ότι η απειρία μου και η αλαζονεία της ηλικίας» μας λέει «ήταν αυτά που τελικά έκαναν τα πορτρέτα μου πετυχημένα, χωρίς τους περιορισμούς που επιβάλλουν το σύγχρονο star system, ο στυγνός επαγγελματισμός και η μεγάλη εμπειρία. Ολα τότε ήταν ακόμη πρωτόγνωρα, γεμάτα από τον ενθουσιασμό της πρώτης φοράς και το στοιχείο της έκπληξης».

Εκτός από τα πλέον θρυλικά ονόματα της ροκ, στο άλμπουμ της 40χρονης διαδρομής του πολλάκις βραβευμένου φωτογράφουν έχουν τη θέση του και σταρ που μεσουράνησαν τη δεκαετία του '80, όπως εδώ η Kim Wilde στα 1981.

Ο βρετανός φωτογράφος, που έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως ένας από τους πιο σημαντικούς στην ιστορία του ροκ, μιλάει για τους μύθους της δεκαετίας του '60 όπως ο ίδιος τους γνώρισε πίσω από τα παρασκήνια.

Πώς αποφασίσατε να γίνετε φωτογράφος; «Οταν ήμουν περίπου 12 ετών, ο ηθοποιός Peter Sellers, που είχε επαγγελματική σχέση με τον πατέρα μου Wolf Mankowitz (γνωστό θεατρικό και κινηματογραφικό συγγραφέα), ήρθε στο σπίτι μας και έφερε μια μεγάλη φωτογραφική μηχανή Polaroid και μία Hasselblad - ήταν ένας τρελός ερασιτέχνης φωτογράφος! Εκείνη την περίοδο μόλις είχε ολοκληρώσει την ταινία του "Tom Thumb" και τράβηξε με την Polaroid μια φωτογραφία τον αδελφό μου, ο οποίος φαινόταν σαν να στεκόταν στο χέρι μου, όπως ο Tom Thumb. Ενθουσιάστηκα πάρα πολύ βλέποντας αυτό το αποτέλεσμα και από εκείνη τη στιγμή μου κόλλησε το μικρόβιο της φωτογραφίας!»

Ξεκινήσατε την καριέρα σας πολύ νωρίς από τα 16 χρόνια σας. Πώς κατορθώσατε να ξεχωρίσετε ανάμεσα σε άλλους πιο έμπειρους φωτογράφους της εποχής; «Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό. Απλώς, ήμουν πολύ νεότερος από τους περισσότερους που φωτογράφιζα και, κατά συνέπεια, είχα μεγάλο ενθουσιασμό για τη δουλειά μου, ανάλογο ίσως μ' αυτόν που είχαν και οι ίδιοι για τη μουσική τους. Οι πελάτες μου ήθελαν κάτι "νέο" κι εγώ ήθελα να αφήσω το σημάδι μου! Νομίζω ότι βοήθησε και η εποχή. Η δεκαετία του '60 ήταν μια υπέροχη περίοδος, γεμάτη με ενέργεια, ενθουσιασμό και πειραματισμούς. Ημουν πραγματικά πολύ τυχερός που μπόρεσα να τη ζήσω».

Πιστεύετε ότι με τη δουλειά σας επηρεάσατε τη δημόσια εικόνα των Rolling Stones; «Νομίζω ότι συνέβαλα πολύ, ιδίως όταν έκανα το εξώφυλλό τους για το άλμπουμ "Between the Buttons". Νομίζω ότι η συμβολή μου βασίστηκε περισσότερο στην επιθυμία μου να τους παρουσιάσω στον κόσμο ως καθημερινούς ανθρώπους και όχι να προσπαθήσω να καλύψω την προσωπικότητά τους με οποιοδήποτε είδος τεχνικών ή θεατρικών καλλωπισμών. Γι' αυτόν το λόγο πιστεύω ότι άρεσαν οι φωτογραφίες μου στο μάνατζέρ τους Andrew Loog Oldham. Αλλά νομίζω ότι για τον ίδιο λόγο χαίρονταν και οι Stones να δουλεύουν μαζί μου, επειδή εγώ τους φωτογράφιζα όπως ακριβώς ήταν».

Ποιο θεωρείτε ως το καλύτερο πορτρέτο που έχετε τραβήξει κατά τη διάρκεια της 40χρονης καριέρας σας; «Νομίζω ότι η πρώτη δουλειά που έκανα με τους Rolling Stones το 1965 ήταν από τις σημαντικότερες στιγμές για μένα, γιατί χρησιμοποίησαν μία από τις φωτογραφίες μου ως εξώφυλλο για το άλμπουμ τους με τίτλο "Out of Their Heads". Ηταν η φωτογράφηση που με καθιέρωσε. Αργότερα, οι φωτογραφίες του Jimi Hendrix που είχα κάνει το 1967 έγιναν τα διασημότερα πορτρέτα μου, παρότι την εποχή που τις είχα τραβήξει δεν είχαν γίνει γνωστές, ούτε είχαν ιδιαίτερα μεγάλο αντίκτυπο».

Μ' ένα τσιγάρο στο χέρι και με ωριμότητα που την κάνει γοητευτικότερη κι από τα χρόνια της πρώτης της νιότης, η Marianne Faithfull απαθανατίζεται στην αρχή μιας δεύτερης καριέρας το 1999. "Μου άρεσε πάρα πολύ να δουλεύω μαζί της" θυμάται ο συνομήλικός της φωτογράφος.

Ποιος από τους ροκ μύθους που φωτογραφίσατε σας εντυπωσίασε περισσότερο; «Μου άρεσε πάρα πολύ να δουλεύω με τη Marianne Faithfull. Ο Jimi Hendrix ήταν ένας ιδιαίτερα χαρισματικός και γοητευτικός άνθρωπος και έβγαινε πάντοτε υπέροχος στις φωτογραφίες. Επίσης, η Suzi Quatro έβγαζε πολύ ισχυρή εικόνα γυναίκας τότε, στις αρχές του '70. Αλλά και η Kate Bush ήταν εξαιρετική, όμορφη, σέξι και εξαντλητική! Οι Eurythmics ήταν πάντοτε συναρπαστικοί όταν δούλευα μαζί τους και η Annie Lennox αποτελούσε θείο δώρο για οποιονδήποτε φωτογράφο».

Τι θυμάστε περισσότερο από τον Jimi Hendrix και τους Rolling Stones; «Ο Jimi ήταν ένας χαμηλών τόνων, ταπεινός, και γοητευτικός άνθρωπος, που είχε πάντα υπέροχο χαμόγελο. Ηταν εύκολο να δουλεύεις μαζί του, είχε φοβερό στυλ και πάντα φαινόταν άψογος! Οι Rolling Stones ήταν βολικοί, φιλικοί και είχε πλάκα να δουλεύεις μαζί τους - περνούσαμε πολύ χρόνο παρέα και πάντοτε διασκέδαζα φοβερά. Ηταν πολύ συναρπαστικό να είσαι με ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα στον κόσμο!»

Εκτός από τους Stones, δουλέψατε και με τους Beatles; «Δεν συνεργάστηκα ποτέ πραγματικά με τους Beatles, δεδομένου ότι ήμουν σταθερά στο στρατόπεδο των Rolling Stones και εκείνη την εποχή ή δούλευες με τον έναν ή με τον άλλον. Εντούτοις, φωτογράφισα τον Paul McCartney το 1967, ενώ ενθουσιάστηκα όταν συνεργάστηκα και με τον George Harrison στο σόλο άλμπουμ του με τίτλο "Cloud 9" το 1986».

Θεωρείτε ότι στις μέρες μας υπάρχουν καλλιτέχνες εφάμιλλης αξίας με αυτούς εκείνης της εποχής; «Ειλικρινά, σήμερα δεν μπορώ να σκεφτώ οποιονδήποτε που να είναι έστω και πιθανό να έχει τη διάρκεια των καλλιτεχνών με τους οποίους συνεργάστηκα στη δεκαετία του '60. Η βιομηχανία, τα μέσα και ο πολιτισμός έχουν αλλάξει τόσο πολύ κατά τη διάρκεια των τελευταίων 40 χρόνων, που δεν βλέπω κάτι τέτοιο να είναι εφικτό».

Υπάρχουν εικόνες άλλων φωτογράφων που έχετε ζηλέψει ή καλλιτέχνες που δεν έτυχε να τους φωτογραφίσετε ποτέ; «Αν και θεωρώ τον εαυτό μου αρκετά τυχερό, θα ήθελα να έχω τραβήξει τις φωτογραφίες που πήρε ο Albert Wertheimer από τον Elvis Presley ή να έχω τη χαρά να συνεργαστώ με τους Bob Dylan και Bob Marley».

• ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | ΣΤΕΛΛΑ ΜΕΙΜΑΡΗ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / Εψιλον, Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Ενας χρόνος συμπληρώνεται αύριο από το θάνατο του συνθέτη Μάριου Τόκα

• Τραγούδησε το δίκιο της Κύπρου

Από τη συμμετοχή του Μάριου Τόκα, στο 30ό Φεστιβάλ της ΚΝΕ (2004)

«Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο/ ποιο από τα δυο κομμάτια πρέπει ν' αγαπώ;»

• Η μελοποίηση του ποιήματος «Η δική μου η πατρίδα» της Τουρκοκύπριας Νεσιέ Γιασίν από τον Μάριο Τόκα υπήρξε το αποκορύφωμα της μουσικής δημιουργίας του συνθέτη, που εμπνεύστηκε από τον πόθο για κοινή ειρηνική πατρίδα και ειρηνική συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ασφαλώς και ο συνθέτης δεν έμεινε μόνο σε αυτή τη δημιουργική πλευρά, καθώς έμπνευσή του, εκτός από τους αγώνες του κυπριακού λαού για απελευθέρωση, αποτέλεσαν και ο έρωτας, η αγάπη, γενικότερα οι ανθρώπινες σχέσεις. Η τραγωδία, όμως, της πατρίδας του ήταν εκείνο που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη δημιουργία, αλλά και τη στάση ζωής του Μάριου Τόκα, που, χτυπημένος από τον καρκίνο, «έφυγε» από τη ζωή πριν ένα χρόνο (27/4/2008), σε ηλικία 54 ετών. Ο πρόωρος και άδικος θάνατός του Ελληνοκύπριου συνθέτη ήρθε στην πιο καρποφόρα φάση της δημιουργικής του προσφοράς.

«Η δική μου η πατρίδα έχει μοιραστεί στα δυο...»

• Το ήθος, η συνέπεια και η σημαντική προσφορά χαρακτήριζαν τον ταλαντούχο και σεμνό δημιουργό και συνάμα συνειδητοποιημένο και ένθερμο υπερασπιστή του δίκιου του κυπριακού λαού, ο οποίος μέσα από ένα μεγάλο μέρος της μουσικής και των τραγουδιών του καλλιέργησε στον κυπριακό λαό τη φιλία, την αγάπη, τον αγώνα. Η καλοσύνη του έδωσε τη γλυκύτητα της μουσικής του. Η πολιτική του εγρήγορση και η κοινωνική του ευαισθησία έδωσαν ένα έργο που σε μεγάλο κομμάτι του είναι διαποτισμένο από την έντονη λαχτάρα του για την επανένωση του νησιού. Ο δημιουργός ήταν έντονα συνειδητοποιημένος με ανεπτυγμένη κοινωνική ευαισθησία, η οποία διαποτιζόταν από τα ιδανικά της κοινωνικής δικαιοσύνης, που πήρε από τον πατέρα του, τον ποιητή και δημοσιογράφο Κύπρο Τόκα, και την κυπριακή αριστερά, της οποίας ήταν παιδί.

• Γεννημένος το 1954 στη Λεμεσό, ο Μάριος Τόκας, σε ηλικία 20 χρόνων έζησε στην πρώτη γραμμή, ως φαντάρος, την τουρκική εισβολή, η οποία του άφησε τραυματικές εμπειρίες, όπως είχε πει ο ίδιος. Ανθρωπος με κοινωνική ευαισθησία, ο νέος τότε καλλιτέχνης έδινε από πόλη σε πόλη συναυλίες, εμψυχώνοντας τους συμπατριώτες του και συγκεντρώνοντας χρήματα για τους πρόσφυγες. Στα πρώτα του έργα μελοποίησε ποιήματα του πατέρα του για τις σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και τον πόθο τους για μιαν ειρηνική πατρίδα. Συγκλονισμένος από την κυπριακή τραγωδία γράφει τα έργα «Ψυχή τε και σώματι» (μελοποιημένα ποιήματα των απαγχονισθέντων αγωνιστών Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Αντρέα Ζάκου κ.ά.), «Φωνή πατρίδας» σε ποίηση Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη και Νεσιέ Γιασίν (τα τραγούδια «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα» γίνονται σημαία του κυπριακού λαού) και «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα».

• Σε όλη του τη ζωή δεν έπαψε να συμμετέχει ενεργά στους αγώνες για το δίκιο της πατρίδας του και δεν δίσταζε να μιλά ανοιχτά για το δράμα της Κύπρου. Εδωσε πολλές συναυλίες αφιερωμένες στην Κύπρο σε πολλές πόλεις της Ελλάδας σε συνεργασία με τα κυπριακά παροικιακά σωματεία, ενώ αντιτάχθηκε στο «σχέδιο Ανάν», τονίζοντας ότι «οι εθνικά οριακές στιγμές θέλουν και καθαρές απαντήσεις».

Μελωδική διαδρομή

• Το 1975 ο Μ. Τόκας ήρθε στην Ελλάδα, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο Εθνικό Ωδείο και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα, συνεχίζει να συνθέτει. Η πρώτη του δισκογραφική δουλειά με λαϊκά τραγούδια υλοποιήθηκε το 1978. Ηταν «Τα τραγούδια της παρέας», με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά, ένας δίσκος που γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

• Η γνωριμία του Μάριου Τόκα με τον ποιητή της ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο, υπήρξε σταθμός στη διαδρομή του. Ο ποιητής τού εμπιστεύεται τα ανέκδοτα ποιήματά του με γενικό τίτλο «Πικραμένη μου γενιά», τα οποία μελοποιεί ο συνθέτης. Το 1981, ηχογραφεί στην «Columbia» το δίσκο «Πικραμένη μου γενιά», με ερμηνευτή τον Λάκη Χαλκιά. Ενα εξαιρετικό άλμπουμ, με πολύ δυνατές στιγμές και ερμηνείες, όπως τα τραγούδια «Η πικραμένη μου γενιά», «Την έρμη τη φτωχολογιά», «Δεν κλαίω γι' αυτά που μου 'χεις πάρει», «Ο χαμός του λεβέντη» κ.ά. Μελοποίησε επίσης έργα και άλλων ποιητών, όπως των Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη, Κώστα Μόντη, Κυριάκου Χαραλαμπίδη, Θεοδόση Πιερίδη, Τεύκρου Ανθία, Μιχάλη Πασιαρδή κ.ά.

• Ακολούθησαν τα πολυτραγουδισμένα «Μικρά ερωτικά» με τον Αντώνη Καλογιάννη, η «Λεωφόρος της αγάπης» με ερμηνευτές τους Γιάννη Πάριο, Χάρι Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Διονύση Θεοδόση, και το «Σαν τρελό φορτηγό» με τον Γιάννη Πάριο. Τεράστια επιτυχία σημείωσε η συνεργασία του με τον Δημήτρη Μητροπάνο στο δίσκο «Η εθνική μας μοναξιά». Ακολούθησε ο δίσκος του με τον Πασχάλη Τερζή, ενώ στην τελευταία του δισκογραφική δουλειά «Ασπρο μαντίλι ανέμιζε» ερμηνευτής ήταν ο Βασίλης Σκουλάς. Τραγούδια του ερμήνευσαν, επίσης, οι Γιώργος Νταλάρας, Γλυκερία, Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Στ. Διονυσίου, Αλέκα Κανελλίδου, Κατερίνα Κούκα, Μαρία Αλεξίου κ.ά.

• Ανάμεσα στα γνωστότερα λαϊκά του τραγούδια είναι τα: «Αννούλα του χιονιά», «Σ' αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Δίδυμα φεγγάρια», «Εξαρτάται», «Θάλασσες», «Η εθνική μας μοναξιά», «Σαν τρελό φορτηγό», «Σ' αναζητώ στη Σαλονίκη», «Σ' αγαπώ», «Τα Λαδάδικα» κ.ά. Σημαντική του δουλειά θεωρείται επίσης η μελοποίηση εκκλησιαστικών ποιημάτων με τον τίτλο «Θεομήτωρ Μαρία». Παράλληλα, ο Μάριος Τόκας έγραψε μουσική για πολλές θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικά έργα. Ανάμεσά τους οι «Θερμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη και τα έργα «Γέρμα» και «Δόνα Ροζίτα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.

Τιμήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία (2001) με το «Μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδα», που αποτελεί την ύψιστη τιμή της κυπριακής πολιτείας, και με το βραβείο «Γιάννος Κρανιδιώτης» (2002).

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

15/3/2009

-- Ευαίσθητος δημιουργός

30/4/2008

-- Τραγούδησε τη Ρωμιοσύνη και την Επανάσταση

24/2/2006

-- Διαβήματα για Τουρκία

27/6/2003

-- ένα βιβλίο

1/10/1997

-- Στο Ηρώδειο για την Κύπρο

Η ΕΕ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: Εκχώρηση δικαιωμάτων για έναν αιώνα!

• Παρέμβαση του ευρωβουλευτή του ΚΚΕ, Θανάση Παφίλη, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η Έκθεση σχετικά με την «παράταση της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων», πρόταση που συγκεκριμένα αφορά στα συγγενικά δικαιώματα των μουσικών και τραγουδιστών, παρατείνει τη διάρκειά τους από 50 σε 95 χρόνια, δηλαδή σ' έναν ολόκληρο αιώνα. Με άλλα λόγια, η ΕΕ θέλει να καταστήσει τα δημιουργήματα της μουσικής τέχνης σε αιώνια εμπορεύματα.

Τα παραπάνω τόνισε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Θανάσης Παφίλης, παρεμβαίνοντας στη σχετική συζήτηση, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο. Ο Θ. Παφίλης στην ομιλία του υπογράμμισε τα εξής:

«H πρόταση της Επιτροπής και η Έκθεση θέλουν να καταστήσουν τα δημιουργήματα της τέχνης και του ανθρώπινου πολιτισμού σε αιώνια εμπορεύματα. Είναι ψέμα ότι η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπεί στην προστασία των μουσικών καλλιτεχνών. Με την παράταση σ' έναν αιώνα μόνοι κερδισμένοι θα είναι τα μονοπωλιακά μεγαθήρια, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις της μουσικής βιομηχανίας, του θεάματος και της διασκέδασης, που θα συνεχίζουν να θησαυρίζουν από την ανθρώπινη δημιουργία των άλλων. Χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι, οι καλλιτέχνες, η ίδια η ανθρώπινη εξέλιξη. Γιατί, κάτω από τον εκβιασμό των πολυεθνικών, οι ερμηνευτές και οι εκτελεστές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, υποχρεώνονται να τους εκχωρούν όλα τα δικαιώματά τους "έναντι πινακίου φακής".

Από την παράταση, τα κέρδη των πολυεθνικών θα είναι εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ για τους μουσικούς μερικές δεκάδες ευρώ το χρόνο. Παράλληλα, οι πολυεθνικές θα ελέγχουν την πνευματική παραγωγή με βάση το κέρδος. Η πρόταση της Επιτροπής, που στηρίζουν οι μεγάλες πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, αποτελεί χαρακτηριστική απόδειξη για τη φύση, το χαρακτήρα και τα συμφέροντα που υπερασπίζεται και εξασφαλίζει η ΕΕ. Για την εξασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου μετατρέπει σε εμπόρευμα τα πάντα, από το νερό μέχρι την τέχνη, τον πολιτισμό, την ανθρώπινη δημιουργία. Αποδεικνύεται ότι το καπιταλιστικό σύστημα αποτελεί κοινωνική οπισθοδρόμηση και τροχοπέδη στην ανθρώπινη εξέλιξη, γι' αυτό η ανατροπή του είναι κοινωνική αναγκαιότητα», κατέληξε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ. [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 25/04/2009]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

20/6/2008

-- Απαράδεκτη η πρόταση Οδηγίας

27/5/2008

-- Παραδίδει στα μονοπώλια τα δίκτυα μεταφορών

28/4/2007

-- Ποινικοποιείται η ελεύθερη πρόσβαση στα πνευματικά δημιουργήματα

28/9/2006

-- Προς «κοινοτικοποίηση» του Ποινικού Δικαίου

8/7/2006

-- Χρηματοδοτικό εργαλείο εκβιασμού και επεμβάσεων

Υστερία για το «ασχημόπαπο» με τη θεϊκή φωνή. Περισσότεροι από 50 εκατ. άνθρωποι έχουν επισκεφθεί το ΥouΤube για να δουν τη 47χρονη τραγουδίστρια Σούζ

Σχετικοί Σύνδεσμοι

Suzan Boyle

Ποιος γνώριζε τη Σούζαν Μπόιλ ως την προηγούμενη εβδομάδα, πλην του μπακάλη της και της κομμώτριας που φρεσκάριζε την κλασική βρετανική κόμη της στο Μπλάκμπερν της Σκωτίας, όπου ζει τα τελευταία 47 χρόνια; Δυστυχώς, κανένας. Από τις 11 Απριλίου όμως, οπότε εμφανίστηκε στη γνωστή εκπομπή ταλέντων «Βritain΄s Got Τalent», περισσότεροι από 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επισκεφθεί το ΥouΤube για να τη δουν. Η αλήθεια είναι ότι όσον αφορά την εξωτερική εμφάνισή της, η φύση δεν προίκισε τη Σούζαν με τα ωραιότερα δώρα. Και επειδή ο εσωτερικός κόσμος του καθενός εξωτερικεύεται με τον καιρό, το τρομερό ταλέντο της έμελλε να αναδειχτεί μέσα από μια τηλεοπτική εκπομπή: κανένας δεν πίστευε αυτό που άκουγε το περασμένο Σάββατο κοιτάζοντας τη Σούζαν Μπόιλ.

Η ακρόαση για τον τρίτο κύκλο της δημοφιλούς εκπομπής έγινε στο Clyde Αuditorium της Γλασκώβης. Προτού επέλθει ο θρίαμβος είχαν προηγηθεί μια δειλή εμφάνιση και ένα μπερδεμένο βιογραφικό- ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών στη μέση της Σκωτίας. Οι απαντήσεις της δεν θα μπορούσαν παρά να προκαλέσουν τα ειρωνικά σχόλια του σταρ της εκπομπής Σάιμον Κάουελ, ο οποίος στο πρόσωπο της Σούζαν έβλεπε μια ακόμη από εκείνες τις γραφικές περιπτώσεις που το κοινό αντιμετωπίζει σαν «τρελούς του χωριού». Τα δεύτερα γέλια έπεσαν μόλις η Μπόιλ είπε ότι έχει σπουδάσει τραγούδι και τα πιο βροντερά όταν απάντησε πως το ίνδαλμά της είναι η Ελέιν Πέιτζ, η βρετανίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια το όνομα της οποίας έχει ταυτιστεί με το μιούζικαλ, και στην οποία θα ήθελε μάλιστα να μοιάσει.

Οταν ρωτήθηκε τι θα τραγουδήσει, εκείνη απάντησε με πολύ σκέρτσο και άνεση «Το “Ι dreamed a dream”», ένα αρκετά δύσκολο τραγούδι από το μιούζικαλ «Οι άθλιοι». Τα κοντινά πλάνα τόσο του κοινού όσο και της κριτικής επιτροπής έδειχναν ότι όλοι ήταν προετοιμασμένοι για γέλια μέχρι δακρύων. Αμ δε! Οι πρώτες νότες που έβγαλε η αγγελική φωνή της Σούζαν Μπόιλ έριξαν τα σαγόνια κάθε παρευρισκομένου στο πάτωμα, για να ακολουθήσει ομοβροντία χειροκροτημάτων. Φυσικά, όλοι ψήφισαν θετικά και η Σούζαν θα συνεχίσει στα επόμενα στάδια της εκπομπής.

Τις επόμενες ημέρες η Μπόιλ εμφανίστηκε στην εκπομπή του Λάρι Κινγκ, ενώ είχε προγραμματιστεί μια εμφάνισή της στην άλλη γνωστή εκπομπή ταλέντων, το «Χ Factor», αλλά τελικώς δεν πήγε διότι πίστευε ότι οι διαγωνιζόμενοι επιλέγονται κυρίως λόγω της εξωτερικής εμφάνισής τους.

Η δυσπιστία της είναι εμφανής και όσον αφορά το «Βritain΄s got talent»: αν παρατηρήσει κανείς το βίντεο, μετά το τέλος του τραγουδιού φεύγει από τη σκηνή- με την επιτροπή να την προτρέπει να γυρίσει πίσω-, μη πιστεύοντας σε κάτι περισσότερο. Συνέχεια βεβαίως θα υπάρξει, αφού ήδη ο Σάιμον Κάουελ έκλεισε για αυτή συμβόλαιο στην εταιρεία του, Syco Μusic, θυγατρική της Sony-ΒΜG και το πρώτο άλμπουμ της αναμένεται να μοσχοπουληθεί.

• Η Σούζαν Μπόιλ ζει με τη δεκάχρονη γάτα της, την Πεμπλς, στο πατρικό τεσσάρι σπίτι της, όπου φρόντιζε μόνη της τη μητέρα της ως το 2007, χρονιά θανάτου της σε ηλικία 91 ετών. Σήμερα η ίδια αποκαλύπτει στις συνεντεύξεις της ότι είχε αφοσιωθεί σε τέτοιο βαθμό στη μητέρα της ώστε είχε παραμελήσει τον εαυτό της, καθώς δεν είχε τον παραμικρό ελεύθερο χρόνο.

• Oταν πέθανε, η Σούζαν έμεινε σπίτι για τέσσερις ημέρες χωρίς να απαντά στα τηλέφωνα, προσπαθώντας να συμφιλιωθεί με την ιδέα του θανάτου της. Λέει μάλιστα ότι ένας λόγος που πήγε στην εκπομπή ήταν ο θάνατος της μητέρας της, η οποία την προέτρεπε διαρκώς να συμμετάσχει σε ανάλογους διαγωνισμούς- αλλά εκείνη δεν έβρισκε τη δύναμη. Αυτό το διάστημα είναι άνεργη και διοχετεύει την ενέργεια και τον χρόνο της στην τοπική ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Μπλάκμπερν. Δεν έχει παντρευτεί ποτέ, ενώ σε μια συνέντευξή της είπε ότι δεν έχει ανταλλάξει ποτέ φιλί με άνδρα- για να δηλώσει λίγο αργότερα ότι αστειευόταν...

• Από τα μηνύματα που γράφουν στις διάφορες ιστοσελίδες αλλά και στο youtube οι χιλιάδες που έσπευσαν να τη δουν να τραγουδά το «Ι dreamed a dream» στη βρετανική εκπομπή γίνεται εμφανές ότι η Σούζαν Μπόιλ καλύπτει ένα κενό με την απροσδόκητη εμφάνισή της. Δεν είναι απλώς η άσημη Σκωτσέζα που γνώρισε τη γενική αποδοχή σε μια δύσκολη ηλικία. Είναι η «διαφορετική» που έκρυβε ένα τεράστιο ταλέντο, δίνοντας ένα μάθημα σε όσους θεωρούν τους εαυτούς τους τέλειους και «κανονικούς»- όπως ο Σάιμον Κάουελ.
  

Τα μετέωρα βήματα της «χαζο-Σούζι»

• Η Σούζαν Μπόιλ γεννήθηκε στο Μπλάκμπερν, κοντά στο Εδιμβούργο. Οι γονείς της ήταν μετανάστες από την Ιρλανδία. Από τα δέκα- τέσσερα αγόρια και έξι κορίτσια- παιδιά της οικογένειας (η ίδια ήταν η μικρότερη) μόνον έξι επιβίωσαν. Η μητέρα της τη γέννησε σε ηλικία 47 ετών. Σύμφωνα με τους «Sunday Τimes», κατά τη διάρκεια της ιδιαιτέρως δύσκολης γέννας η Σούζαν δεν οξυγονωνόταν αρκετά. Στη συνέχεια οι γιατροί διέγνωσαν δυσκολίες στη μάθηση, κάτι το οποίο οδήγησε με τη σειρά του στην καταδυνάστευσή της στο σχολείο από τα άλλα παιδιά, που τη φώναζαν «Susie simple» (χαζο-Σούζι). Αφησε το σχολείο έχοντας αποκτήσει λίγα εφόδια και δούλεψε για πρώτη φορά στη ζωή της ως εκπαιδευόμενη μαγείρισσα στην κουζίνα του πανεπιστημίου του West Lothian. Είχε έτσι την ευκαιρία να επισκέπτεται το θέατρο και να ακούει από κοντά τις επαγγελματίες τραγουδίστριες, ενώ παράλληλα έκανε και τις πρώτες εμφανίσεις σε τοπικά κέντρα διασκέδασης. Ο «Guardian» αναφέρει σε σχετικό δημοσίευμά του ότι εκείνο το διάστημα παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του Εδιμβούργου και πήρε μέρος σε παραστάσεις του Fringe Festival, που διοργανώνεται εκεί κάθε χρόνο. Εκανε μαθήματα τραγουδιού με έναν δάσκαλο ονόματι Φρεντ Νιλ και το 1999 πραγματοποίησε τη μοναδική ως σήμερα ηχογράφησή της, μια διασκευή της γνωστής παλαιάς επιτυχίας «Cry me a river», για ένα CD που κυκλοφόρησε με αφορμή το νέο μιλένιουμ.

• Σ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Τετάρτη 22 Απριλίου 2009

«Παρασκήνιο»: αφιέρωμα στο μουσουργό Αλέκο Ξένο

Στο μουσουργό Αλέκο Ξένο είναι αφιερωμένη η εκπομπή «Παρασκήνιο». Ο Αλέκος Ξένος (1912-1995) ανήκει σε μια παλαιότερη εποχή, που οι άνθρωποι είχαν τη δύναμη και την αντοχή των μυθικών κενταύρων. Με μουσικά του εφόδια τα πλούσια παραδοσιακά ακούσματα της ιδιαίτερης πατρίδας του Ζακύνθου, έρχεται στην Αθήνα το 1930, σπουδάζει μουσική στο Ωδείο Αθηνών και μέχρι το θάνατό του γράφει περισσότερα από 120 έργα, με πιο αντιπροσωπευτικά του τα εξής: Συμφωνία αρ. 1 - της Αντίστασης (1945), Ο Διγενής δεν πέθανε (1952), Σπάρτακος (1963) και Κύπρος - Ελλάδα μας (1964). Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, γυρνώντας τα χωριά της ελεύθερης Ελλάδας μαζί με το «Θίασο του βουνού», δίδοντας παραστάσεις, οργανώνοντας χορωδίες και γράφοντας τραγούδια που τραγουδήθηκαν από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ, με αντιπροσωπευτικότερο το τραγούδι του Αρη ή του Μικρού Χωριού. Το μεγαλύτερο μέρος της συμφωνικής μουσικής του Ξένου παραμένει ανέκδοτο. Σκηνοθεσία - Σενάριο: Λευτέρης Ξανθόπουλος. (Τετάρτη, 22/04, ΕΤ-1, 19.00)

Ο κόσμος δεν τον ήξερε αλλά τον τραγουδούσε

• Εφυγε στα 69 του χρόνια ο λαϊκός συνθέτης Σπύρος Παπαβασιλείου. Εχει γράψει μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του Δημήτρη Μητροπάνου («Καλοκαίρια και χειμώνες», «Σ' αγαπώ σαν αμαρτία») αλλά και έναν ύμνο του Ολυμπιακού

• Δήλωνε σκέτα μουσικός. Υπήρξε μαέστρος στα μεγάλα μαγαζιά της νυχτερινής Αθήνας. Είχε γράψει όμως και 600 τραγούδια, τα περισσότερα από τα οποία τα ξέρουμε με τη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου, του Στράτου Διονυσίου, του Γιάννη Πάριου, του Αντώνη Καλογιάννη, της Βίκυς Μοσχολιού, ακόμα κι αν δεν ξέρουμε πως ο συνθέτης τους ήταν ο Σπύρος Παπαβασιλείου, που «έφυγε» ξημερώματα Μεγάλης Δευτέρας στα 69 του χρόνια.

• Τα τελευταία τριάμισι χρόνια πάλευε με τον καρκίνο στο πάγκρεας. Ο συνθέτης τραγουδιών όπως τα «Καλοκαίρια και χειμώνες», «Σ' αγαπώ σαν αμαρτία», «Κλαίει απόψε η γειτονιά», «Οπου πάν' οι πολλοί», «Ελεγα να σου στείλω ένα γράμμα», «Στόμα μου, γλυκό μου στόμα», «Ομορφή μου Κατερίνα» αλλά και του ύμνου του Ολυμπιακού (τον είχε γράψει το 1973 και τον ερμήνευσε τότε ο Χρηστάκης Βολιώτης), κηδεύεται σήμερα στις 3 μ.μ. στο νεκροταφείο της Νέας Σμύρνης.

• «Δεν μ' ήξερε ο κόσμος. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο μείον που έχω. Θα μπορούσα να 'χω φύγει από τη νύχτα και να συνεχίσω τη δισκογραφία. Αλλά δεν πίστεψα ότι μπορώ να έχω μια οικογένεια και να τη ζήσω μόνο από το τραγούδι», εξομολογούνταν ο Παπαβασιλείου σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο περιοδικό «Δίφωνο» (Ιούνιος 2007) και στον Γιώργο Τσάμπρα.

• Είχε γεννηθεί το 1940 στην Πάτρα. Γιος ενός τραγουδιστή του ελαφρού της εποχής, σπούδασε στο Ωδείο κι από τα 12 του συμμετείχε στην μπάντα Πατρών. Εκεί έμαθε να παίζει κλαρίνο. Μέχρι τα 16 είχε μάθει και πιάνο, τόσο ώστε να ενταχθεί στην ορχήστρα ενός κέντρου όπου τραγουδούσε ο πατέρας του. Λίγο αργότερα έφτιαξε και το δικό του κουαρτέτο με το οποίο περιόδευαν παίζοντας σκοπούς της εποχής.

• Με τον Γιώργο Κατσαρό

• Στην Αθήνα ήρθε φαντάρος πια. Στην μπάντα της Αεροπορίας τον άκουσε ένας σμηνίας και τον σύστησε στην ορχήστρα ενός καμπαρέ. Τελειώνοντας τον στρατό, τον σύστησαν στον Γιώργο Κατσαρό που τον πήρε στην ορχήστρα του. Κι εκεί έμεινε για τα επόμενα 10 χρόνια. Ταυτόχρονα ασχολήθηκε και με τις ενορχηστρώσεις. Απέκτησε, μάλιστα, φήμη ειδικά από το '73 όταν άρχισε να ενορχηστρώνει και να διευθύνει, ως μαέστρος πλέον της ελαφράς ορχήστρας της ΕΡΤ, τραγούδια που διακρίνονταν στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Δούλευε όμως και με δικές του ορχήστρες στα μεγαλύτερα νυχτερινά κέντρα και σχήματα: «Παλιά Αθήνα», «Νεράιδα», «Μοστρού», «Βράχος», «Στορκ». «Για μένα», έλεγε, «σπουδή στη μουσική είναι η πράξη, το μαγαζί, το βράδυ».

• Τραγούδια άρχισε να γραφει από το '67. Το πρώτο που δισκογραφήθηκε ήταν το «Μάτια μου μελένια». Το ερμήνευε το ντουέτο της Μιράντας και της Μπέτθς Δήμα -η τελευταία ήταν και η σύντροφος της ζωής του, μητέρα των παιδιών του, Κωνσταντίνου και Αναστασίας. Η πόρτα της δισκογραφίας άνοιξε όμως κυρίως λόγω της συνεργασίας του με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Τον είχε γνωρίσει σε μια ηχογράφηση και σχεδόν αμέσως συνεργάστηκαν και συνδέθηκαν με βαθιά φιλία.

• «Πικρά κι ανθρώπινα»

• «Ο Μητροπάνος νομίζω ότι έγινε ο αντιπροσωπευτικότερος τραγουδιστής για μένα», έλεγε ο Παπαβασιλείου, μιλώντας για τον άνθρωπο που «με στήριξε πολλές φορές, όπως κι εγώ εκείνον, όσο μπορούσα». Είχε συνεργαστεί όμως και με πολλούς άλλους -από τη Βίκυ Μοσχολιού (στους «Ανήσυχους δρόμους») και τη Μαρινέλλα έως την Αννα Βίσση κι από τον Πάριο έως τον Νότη Σφακιανάκη. Κι από στιχουργούς είχε συνεργασίες με τη Σώτια Τσώτου, τη Μάρω Μπιζάνη και κυρίως με τον Τάσο Οικονόμου και τον Λάκη Τεάζη με τους οποίους έγραψε και τις μεγαλύτερες επιτυχίες του. Τα περισσότερα τραγούδια του όμως τα έδινε σε πολυσυλλεκτικούς δίσκους. Αποκλειστικά δικό του άλμπουμ είχε κυκλοφορήσει μόνον ένα: το «Πικρά κι ανθρώπινα» το 1976.

• Ακούραστος, ακόμα κι όταν αρρώστησε, έφτιαξε το δικό του στούντιο, έμαθε να συνθέτει μουσική στον υπολογιστή και συνέχισε να γραφει τραγούδια μέχρι τέλους. Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση έγινε τον περασμένο Ιανουάριο σε μια βραδιά προς τιμήν του στην «Τεχνόπολη». *
  

• Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 16 Απριλίου 2009

«Εφυγε» ο Σπύρος Παπαβασιλείου

• «Κλαίει απόψε η γειτονιά», «Ομορφή μου Κατερίνα», «Σ' αγαπώ σαν αμαρτία», «Παράπονο», «Καλοκαίρια και χειμώνες», «Ας ήταν και να πέθαινα ξημέρωμα Σαββάτου», «Ασε με να σ' αγαπάω». Αυτά και πολλά ακόμη τραγούδια αποτελούν δημιουργίες του λαϊκού συνθέτη Σπύρου Παπαβασιλείου, ο οποίος υπέκυψε από τον καρκίνο, στα 69 του χρόνια και τάφηκε χτες στο Νεκροταφείο Νέας Σμύρνης.
• Ξεκίνησε τη μουσική πορεία του ως μαέστρος και ενορχηστρωτής. Με τις ορχήστρες του δούλεψε σε πολλά νυχτερινά κέντρα, ενώ από τα τέλη της δεκαετίας του '60 άρχισε να ασχολείται και με τη σύνθεση. Αντιπροσωπευτικό ερμηνευτή των τραγουδιών του θεωρούσε τον Δημήτρη Μητροπάνο, με τον οποίο είχε μακροχρόνια συνεργασία και έκανε αρκετούς δίσκους και πολλές επιτυχίες. Τραγούδια του ερμήνευσαν μεταξύ άλλων οι: Στράτος Διονυσίου, Βίκυ Μοσχολιού, Μαρινέλλα, Αντώνης Καλογιάννης, Λίτσα Διαμάντη, Δούκισσα, Γιάννης Πάριος, Πασχάλης Τερζής, Νότης Σφακιανάκης κ.ά. Μεταξύ άλλων έγραψε και τον ύμνο του Ολυμπιακού.

Φεστιβάλ Φλάουτου. «Ημέρες Πλαγίαυλου», διοργανώνονται στη Λάρισα

• «Ημέρες Πλαγίαυλου», διοργανώνονται για έβδομη συνεχόμενη χρονιά (22-25/4) στη Λάρισα. Πρόκειται για σύνθετο, πολύπλευρο διεθνές Φεστιβάλ Φλάουτου, που θα γίνει στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις, που προγραμματίστηκαν περιλαμβάνονται συναυλίες, ρεσιτάλ, μάστερ κλας, μαθήματα, εργαστήρια, διαλέξεις, παρουσιάσεις, φόρουμ, διαγωνισμοί νέων, διεθνής διαγωνισμός και εκθέσεις. Συμμετέχουν οι φλαουτίστες: Andrs Adorjn/ Δανία-Ουγγαρία, Γιάννης Ανισέγκος, Wissam Boustany/ Αγγλία-Λίβανος, Rachel Brown/ Αγγλία, Ναταλία Γεράκη, Νικολός Δημόπουλος, Jean-Claude Grard/ Γαλλία, Carlo Jans/ Λουξεμβούργο, Νίκος Κουκής, Δημήτρης Κούντουρας, Νίκος Νικόπουλος, Andrea Oliva/ Ιταλία, Tamar Romach/ Ισραήλ, Jihoon Shin/ Κορέα, Βαγγέλης Σταθουλόπουλος, Δημήτρης Φωτόπουλος, Trevor Wye/ Αγγλία, Κατερίνα Τσεντς/ Γερμανία-Ελλάδα, Matthias Ziegler/ Ελβετία. Επίσης, θα συμμετέχουν: οι πιανίστες Δέσποινα Αποστόλου, Δημήτρης Δημόπουλος, Λουντμίλα Πασχαλίδου/ Ρωσία-Ελλάδα, Beata Pincetic/ Κροατία-Ελλάδα, Χρήστος Σακελλαρίδης, Aleksander Szram/ Αγγλία, Yumiko Urabe/ Ιαπωνία-Γερμανία και οι Ιάσων Ιωάννου - μπαρόκ τσέλο, Κώστας Καραγεωργόπουλος - βιολί, Αγγέλα Κοκολάνη - βιόλα, Ευμορφία Παπαδημητρίου - βιολί, Ηβη Παπαθανασίου - τσέλο και Μαρκέλλος Χρυσικόπουλος - τσέμπαλο.

• Επιπλέον, στο Μεσογειακό Διαγωνισμό Φλάουτου θα λάβουν μέρος 80 νέοι φλαουτίστες από 33 χώρες: Αγγλία, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βενεζουέλα, Βουλγαρία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Γεωργία, Ελβετία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ισραήλ, Κίνα, Κολομβία, Κορέα, Κροατία, Νότια Αφρική, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Σλοβενία, Ταϊβάν, Τουρκία και Φινλανδία.

Γιώργος Kατσαρός: «O κόσμος τιμά την προσφορά μας»

Oύτε σε ένα, ούτε σε δύο αλλά σε ένδεκα μουσικά υποσύνολα του Δήμου Αθηναίων είναι πρόεδρος ο Γιώργος Kατσαρός. O Γιώργος Kατσαρός, που είναι γνωστός δεκαετίες τώρα για τα τραγούδια του, φέτος διασκεύασε τη μουσική από την οπερέτα «Aπάχηδες των Aθηνών» του Nίκου Xατζηαποστόλου, που παίζεται στην Eθνική Λυρική Σκηνή (Aκροπόλ).

• Πριν από λίγες ημέρες η Συμφωνική Oρχήστρα και η Mεικτή Xορωδία του Δήμου Aθηναίων υπό τη διεύθυνση του Λουκά Kαρυτινού και με σολίστ τον Mάριο Φραγκούλη τραγούδησαν κάτω από την Aκρόπολη για την Ώρα της Γης. Σήμερα, αλήθεια, τι μουσική παράγει η Γη μας;

Πιστεύω ότι δεν έχει σταματήσει να βγάζει υπέροχες μουσικές. Aπλά η βιομηχανίες της μουσικής, των μίντια, που δεν ενδιαφέρονται παρά μόνον για το κέρδος τους, ανεξάρτητα από την ποιότητα, κάνουν τη ζημιά. Tο επίπεδο έχει πέσει χαμηλά τόσο στη δημιουργία τραγουδιών όσο και στις φωνές. Bεβαίως υπάρχουν και ωραία τραγούδια, όμως όλα γίνονται πρόχειρα. Mιας χρήσης. Φτάσαμε να υποβιβάσουμε το τραγούδι, που τέτοια παράδοση έχει στη χώρα μας. Δεν είναι λοιπόν η γη, που βγάζει ή δεν βγάζει ωραία τραγούδια. Eίμαστε εμείς τα παιδιά της, που δεν σεβόμαστε, δεν εκτιμάμε το καλό. Nα σκεφθείτε ότι σήμερα ένας επιχειρηματίας που θέλει να διαμορφώσει το πρόγραμμα για το κέντρο του, δεν ζητάει να ακούσει έναν τραγουδιστή. Zητάει να τον ή την δει. Δηλαδή, σήμερα δεν είναι η φωνή που έχει σημασία αλλά η εμφάνιση!

• Eσείς όμως, με τα μουσικά σύνολα του Δήμου Aθηναίων, έχετε μια πορεία με επιτυχίες.

Eμείς δουλεύουμε με σύστημα και αγάπη. O κόσμος ζητάει την καλή μουσική. Eμείς προσφέρουμε ποιότητα, είτε στην κλασική μουσική, είτε στη τζαζ, είτε στο τραγούδι. O κόσμος μάς τιμά γι’ αυτή την προσφορά μας κι έρχεται όπου εμφανιζόμαστε. Kι αυτό οφείλεται στους πολύ καλούς μουσικούς. Eχουμε προσλάβει μουσικούς με εξετάσεις που έχουν σημαντικές σπουδές στην Eλλάδα και στο εξωτερικό και που ο μέσος όρος ηλικίας τους δεν ξεπερνά τα 30 χρόνια. Στην Iσπανία, όπου παίξαμε πρόσφατα, είχαμε εξαιρετικές κριτικές. Kι όπου εμφανιζόμαστε γίνεται το ίδιο.

• Mπορείτε να πείτε, κύριε Kατσαρέ, ότι εκπληρώσατε το όνειρό σας για τα Mουσικά Σύνολα;

Έχουμε επιτύχει πολλά. Eίμαστε σε υψηλό επίπεδο και μας αναγνωρίζεται. Nα σκεφθείτε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε κατορθώσει να κάνουμε συμπαραγωγές με το Mέγαρο Mουσικής Aθηνών και με το Παλλάς. Έχουμε εκπληρώσει όνειρα, αλλά δεν μπορώ να μιλώ για την κατάκτηση του οράματός μου.

• Πριν καθίσετε στην καρέκλα του Διευθυντή των Mουσικών Συνόλων του Δήμου είχατε την δική σας προσωπική διαδρομή. Mια μεγάλη καριέρα ως συνθέτης και ως σολίστ στο σαξόφωνο. Tι είναι αυτό που σας προσφέρουν τα μουσικά σύνολα;

Tην ικανοποίηση ότι μπορώ να προσφέρω κάτι που να ικανοποιεί τόσο εμένα όσο και άλλους μουσικούς. Xαίρομαι όταν τα μέλη της ορχήστρας με ευχαριστούν όταν συνεργάζονται με κάποιο σπουδαίο μαέστρο. Στις 4 Mαΐου στο ΠAΛΛAΣ, φέρνω μία γυναίκα μαέστρο από την Iταλία, την κυρία Kόντι από τη Σκάλα του Mιλάνο. Θα διευθύνει τη Συμφωνική Oρχήστρα σε μια συναυλία αφιερωμένη στις γυναίκες. Eτοιμάζουμε επίσης μια μεγάλη παραγωγή για τον Iούνιο, ένα αφιέρωμα στους Mπιτλς, με έξι τραγουδιστές, το συγκρότημα De Stijl, μέρος της Συμφωνικής Oρχήστρας. Aυτά όλα περιγράφουν το όραμά μου. Kι είμαι πολύ ευχαριστημένος.

• Φέτος ανεβάσατε στη Λυρική τους «Aπάχηδες των Aθηνών», τι άλλο δικό σας περιμένουμε;

Mπορώ να σας δώσω και μια είδηση: Kυκλοφόρησε μόλις τώρα η κασετίνα από την MINOΣ EMI με 100 τραγούδια μου. O Mάκης Δελαπόρτας επιμελήθηκε την έκδοση με φωτογραφίες και άλλο υλικό.

• Kύριε Kατσαρέ, υπήρξατε στο παρελθόν επικεφαλής μιας τηλεοπτικής εκπομπής που έβγαζε ταλέντα, την εκπομπή «Nα, η ευκαιρία». Mε αυτή την εμπειρία, πως βλέπετε σήμερα τις εκπομπές και τα ριάλιτι που έχουν ένα «ανάλογο» περιεχόμενο;

Yπάρχει τεράστια διαφορά. Kατ’ αρχάς η επιτροπή τότε είχε σχέση με το τραγούδι και το ενδιαφέρον μας ήταν να βγάλουμε σωστούς τραγουδιστές, χωρίς να μας καταπιέζει η εικόνα, το τι θα φορέσει, το πώς θα σταθεί, το πώς θα κινηθεί... Σήμερα το ενδιαφέρον έχει μετατοπισθεί από την φροντίδα του καλού τραγουδιού. Kάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη Eurovision. Mε τα λεφτά του ελληνικού λαού η EPT αναθέτει σε έναν συνθέτη να γράψει τρία τραγούδια - ούτε καν σε τρεις συνθέτες - κόβοντας έτσι το δικαίωμα σε άλλους μουσικούς να δοκιμαστούν. Eίναι διαφορετικό να έχεις 500 τραγούδια να επιλέξεις και να δημιουργείς μια άμιλλα κι άλλο αυτό που συμβαίνει τώρα.

• Eάν φτιάξουμε ένα μουσείο τραγουδιού -που μακάρι να φτιαχτεί και θα ‘πρεπε- ποια δικά σας τρία τραγούδια (όσο κι αν είναι δύσκολο να διαλέξετε) θα θέλατε να σας αντιπροσωπεύουν σ’ αυτό το μουσείο; Kι ακόμη, ποιο τραγούδι, άλλου Eλληνα συνθέτη θεωρείτε ότι πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει σ’ αυτό το μουσείο;

Θα ξεκινήσω από το τελευταίο. Tο «Xάρτινο το φεγγαράκι» του Mάνου Xατζιδάκι. Aπό τα δικά μου, το «Kάθε λιμάνι και καημός», «Tα Kύθηρα» και κάτι πιο ελαφρύ το «Πάμε για Ύπνο, Kατερίνα». Kαι επειδή αναφερθήκατε σε μουσείο τραγουδιού, όταν ήμουνα πρόεδρος της Ένωσης Mουσικών Eλλάδας και των Συνθετών μετά, είχα προτείνει στον κ. E. Bενιζέλο, τότε υπουργό Πολιτισμού, να διαμορφωθεί ένα αρχείο ελληνικής μουσικής και τραγουδιού. Aν ένας νέος μουσικός σήμερα θελήσει να μάθε ποιος ήταν ο Aττικ΄, ο Tσιτσάνης ο Σκαλκώτας, πού θα το βρει. Όμως, ενώ ενδιαφέρθηκε στη συνέχει έμεινε το ζήτημα μετέωρο. Όσο αυτό μένει στα χαρτιά και όσο στα σχολεία δεν θα μπαίνει ο καθηγητής Mουσικής κρατώντας μια αγκαλιά δίσκων λέγοντας στα παιδιά «Σήμερα θα ακούσετε Mότσαρτ», την άλλη μέρα Xατζιδάκι, την επομένη Bαμβακάρη κ.ο.κ. δεν θα έχουμε πρόοδο.

• Τα μουσικά σύνολα

Tα Mουσικά Σύνολα του Δήμου συμπληρώνουν φέτος 13 χρόνια παρουσίας και σίγουρα πρόκειται για μια παρουσία εντυπωσιακή, με τη Συμφωνική Oρχήστρα (με αρχιμουσικούς τον Eλευθέριο Kαλκάνη, τον Mιχάλη Oικονόμου και τον Aνδρέα Tσελίκα), την Big Band υπό τον Γιάννη Tερεζάκη με τζαζ κυρίως ρεπερτόριο, το Eργαστήρι Eλληνικής Mουσικής με μαέστρο τον Xρ. Xαλκιά, τη μεικτή χορωδία υπό τη διεύθυνση του Στ. Mπερή, την παιδική Xορωδία υπό τη διεύθυνση της Pόζης Mαστροσάββα, το De Stijl, ένα συγκρότημα που παίζει ποπ και ροκ, το κουαρτέτο εγχόρδων, το Kουιντέτο Xάλκινων Πνευστών, το Σύνολο Παλαιάς Mουσικής, τη Mεγάλη Λαϊκή Oρχήστρα και την Oρχήστρα Δωματίου.

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 11/04/2009
  

Ανέστησε... τα φάντος. Η Πορτογαλέζα τραγουδίστρια με τη χαρακτηριστική, μελωδική, γεμάτη πάθος φωνή της έρχεται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

• Θα μπορούσε να ήταν χορεύτρια, αν στη σχολή χορού που πήγε στα 14 χρόνια της δεν της επεσήμαναν ότι ήταν αργά για ν αρχίσει μαθήματα χορού. Θα μπορούσε να είναι μια περίφημη φωνή για διαφημίσεις, αν δεν διαπιστωνόταν ότι τραγουδά πολύ καλύτερα απ ό,τι να εκφωνεί διαφημίσεις. Ο λόγος για την Ντούλτσε Πόντες, που με τη χαρακτηριστική, μελωδική, γεμάτη πάθος φωνή της επαναπροσδιόρισε τα παραδοσιακά πορτογαλικά φάντος, την τραγουδίστρια που έβαλε στον μουσικό χάρτη κι έκανε οικουμενικούς τους ήχους της πορτογαλέζικης παράδοσης. Θα την ακούσουμε ξανά στη χώρα μας, ύστερα από την περυσινή εμφάνισή της στο «Παλλάς», στις 24 Μαΐου στο «Μέγαρο Μουσικής Αθηνών» και την αμέσως επομένη, στις 25, στο «Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης».

• Φάντο σημαίνει μοίρα. Και για την 40χρονη σήμερα Ντούλτσε Πόντες το τραγούδι υπήρξε η «μοιραία» διαδρομή της. Η συμμετοχή της στη Γιουροβίζιον το 1991 αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης μιας πορείας που την έφερε στο προσκήνιο. Τότε άρχισε να ψάχνει για τις ρίζες της πορτογαλέζικης μουσικής, συμπεριλαμβανομένης και της παραδοσιακής μουσικής φάντο. Το φάντο θεωρούνταν τότε για πολλούς «εκτός μόδας», αποτελούσε ήδη μια ξεχασμένη πτυχή στην πολιτιστική κληρονομιά της Πορτογαλίας, καθώς το αγνοούσε η νέα γενιά και επιβίωνε μόνο σαν ατραξιόν για τους τουρίστες. Η Ντούλτσε Πόντες κατάφερε να βγάλει το είδος απ την αφάνεια, να το «αναστήσει» και ταυτόχρονα να το ενισχύσει και να το εξελίξει.

• Οπως απέδειξε με τα χρόνια και τις δισκογραφικές δουλειές της, η Ντούλτσε Πόντες κάνει κάτι πολύ περισσότερο από το να επαναλαμβάνει πράγματα που ήδη έχουν γίνει. Η φωνή της δεν περιορίζεται σε κάποιο συγκεκριμένο στυλ ούτε μέσα σε κάποια σύνορα. Ο τρόπος που ερμηνεύει είναι από μόνος του ένα είδος μουσικής. Ετσι ακόμα και όταν τραγουδάει ροκ, ποπ, φάντο ή κάποιο τραγούδι άλλης χώρας το στυλ της είναι μοναδικό και αλάνθαστο. Δισκογραφικά, το 1992 κυκλοφορεί το πρώτο άλμπουμ της «Λουσιτάνα» και από τον επόμενο χρόνο, με τη δεύτερη δισκογραφική δουλειά της, το «Λάγκριμας», γίνεται πολίτης του κόσμου. Ακολουθεί το άλμπουμ «Α Μπρίσα Ντο Κορακάο» (1995), το διπλό λάιβ «Καμίνος» (1996), οι συνεργασίες της με τον Αντρέα Μποτσέλι και τους Βραζιλιάνους Σιμόνε και Γκαετάνο Βελόσο.

• Στο άλμπουμ «Φόκους Μορικόνε εντ Ντούλτσε Πόντες» (2003) τραγουδά συνθέσεις του Ενιο Μορικόνε, με τον ίδιο να λαμβάνει μέρος στην ηχογράφηση. Στην τελευταία δισκογραφική της δουλειά, το «Ο Coracao Tem Tres Ρortas» (Η καρδιά έχει τρεις πόρτες), ξεφυλλίζει και πάλι τα τετράδια της Αμάλια Ροντρίγκες (στην οποία την αφιερώνει) και άλλων μεγάλων δημιουργών. Από ελληνικής πλευράς, η Ντούλτσε Πόντες έχει συνεργαστεί με τον Γιώργο Νταλάρα, τον Στέφανο Κορκολή και την Ελευθερία Αρβανιτάκη. [Αντιγόνη Καράλη, ΕΘΝΟΣ, 13/04/2009]
  

Γιάννης Μηλιώκας: Η ζωή είναι προτέρημα, όχι πρόβλημα

• Δεκαεφτά χρόνια έζησε μακριά από το τραγούδι ο Γιάννης Μηλιώκας. Και τότε ήταν που, όχι μόνο αισθάνθηκε πραγματικός καλλιτέχνης, αλλά και κατάλαβε πως οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν με λίγα και καλά. Μόνο το χιούμορ του δεν άλλαξε. Δίνει το «παρών» στον νέο του δίσκο «Ενας σε δύο». Δύο cd σ' ένα, με όλες τις παλιές μεγάλες επιτυχίες και με τέσσερα καινούργια τραγούδια. Αλλά τότε, γιατί ο Γιάννης Μηλιώκας βάφτισε το καινούργιο του άλμπουμ... ανάποδα «Ενας σε δύο» (ΕΜΙ);

«Η τύχη για μένα είναι ότι δεν ακούμπησα σε κανένα στιλ. Τη μουσική σε κάθε τραγούδι τη φέρνει ο στίχος», λέει ο Γιάννης Μηλιώκας

• Μάλλον γιατί είχε πάντα τον τρόπο να μεταφράζει ή να «χρωματίζει» διαφορετικά το αυτονόητο, κάνοντας χιούμορ με ό,τι τον πονούσε ή παρατηρώντας με μια ήρεμη μελαγχολία τον κόσμο γύρω του. «Αυτοεξόριστος» 17 χρόνια, είχε καιρό να δώσει το «παρών» στα live ή στη δισκογραφία. Επέστρεψε όπως ήταν και σαν να μην έλειψε τόσο. «Το να παραμένεις όπως ήσουν είναι προσωπική υποχρέωση. Είμαι ένας απλός άνθρωπος, που θέλει το βράδυ να κοιμάται ήσυχος», λέει. Στην επιστροφή του είχε παρέα να τον υποδεχτεί. Η αρχή έγινε το περασμένο καλοκαίρι για μερικά live με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, μετά με τη «συμμορία» των Λ. Μαχαιρίτσα, Δ. Σταρόβα, Γ. Κούτρα, Κ. Μακεδόνα, με την οποία δεν αποκλείεται να οργανώσουν και κάποια καλοκαιρινή συναυλιακή εξόρμηση. Αλλά, μήπως, και στη δισκογραφία για έναν άνθρωπο που εκτιμά βαθιά δεν επέστρεψε;

«Η Εκδρομή», που ερμήνευσε ο Δημήτρης Μητροπάνος, ήταν το πρώτο σας καινούργιο τραγούδι έπειτα από καιρό...

• «Ηταν ένα ψυχογράφημα και μια υπενθύμιση: αν υπήρχε μια πιθανότητα να λυγίσει ο Δημήτρης στην περιπέτεια που πέρασε, ήθελα να του υπενθυμίσω πως όταν έρθει η ώρα να φύγει -που δεν ήρθε ακόμα- θα φύγει χαμογελαστός, όπως όλα τα παλικάρια που έχουν τόση ψυχή».
  

«Εμένα και ο θάνατος μου φαίνεται γιορτή», γράφετε στο τραγούδι...

• «Η υπερβολή, η χλιδή και η αχαριστία που υπάρχει γύρω μας μάς κάνουν να θέλουμε οπωσδήποτε 100 πράγματα για να αισθανθούμε καλά. Εγώ 17 χρόνια στην προσωπική μου "εξορία" έμαθα ότι χρειαζόμαστε 14 κι όχι εκατό. Κι ότι η γκρίνια περισσεύει».

Στα τραγούδια σας ακολουθούσατε συχνά αυτόν τον δρόμο: θίγατε με χιούμορ πικρά πράγματα.

• «Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσα σε δύσκολες καταστάσεις σε μια οικογένεια που τα 'βγαζε πέρα με πολύ κόπο. Από 6 ετών μπέρδεψα τη δουλειά με το παιχνίδι. Οσες δυσκολίες μού παρουσιάστηκαν αργότερα ήταν για μένα χάδια. Εμαθα ότι αν αποστασιοποιηθείς από μια δύσκολη συνθήκη και την εξετάσεις σαν να μη σε αφορά, βρίσκεις ευκολότερα τη λύση. Η ζωή είναι προτέρημα, δεν είναι πρόβλημα».
  

Και στα καινούργια σας τραγούδια ακολουθείτε τον ίδιο δρόμο;

• «Πριν από 12 χρόνια είχα ένα ατύχημα με το αυτοκίνητό μου και το "κόντυνα" ένα μέτρο. Υστερα από 48 ώρες έγραψα την πλακατζίδικη πλευρά του τρακαρίσματος. Ευτυχώς αυτή η ικανότητα είναι στο dna μου».

Επιστρέψατε και στα live πέρσι το καλοκαίρι με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη...

• «Ταιριάζουν τα χνώτα μας. Αυτό ήθελε η καρδιά μου κι όλα αυτά τα χρόνια έμαθα να την ακούω. Εμαθα να είμαι εκτός γνωστού χρονοδιαγράμματος. Σεβάστηκα έναν άλλο βιορυθμό. Πραγματικός καλλιτέχνης αισθάνθηκα μόνο τα χρόνια που έλειπα».

Γιατί;

• «Διότι διαφορετικά βρίσκεσαι στην αγκύλη της διαδικασίας κι όχι της ουσίας. Η ζωή είναι η τέχνη των τεχνών και πρέπει να την εξασκείς επί 24ώρου βάσεως».

Την περίοδο της απουσίας σας γράφατε μουσική;

• «Είχα ένα στούντιο και "σπούδασα" εκεί πολλές χιλιάδες ώρες ηχοληψίας. Πιστεύω ότι αν δεν ξέρεις ηχοληψία δεν κάνει να δηλώνεις συνθέτης. Παράλληλα, έχοντας πολύ ελεύθερο χρόνο, ασχολήθηκα με την Αρχαία Ελλάδα και ετοιμάζω μάλιστα κι ένα σχετικό βιβλίο».

Στα καινούργια σας τραγούδια έχετε μία ροκ μπαλάντα "Για την αγάπη"...

• «Εννοώ την Αγάπη, που μου εμπνέει ο Θεός και οι μεγάλοι έρωτες. Γι' αυτήν θα πασχίζω, πληρώνοντας όσο κάνει. Με τις γιαλαντζί αγάπες το βάζω στα πόδια».

Στον Θεό πιστεύετε;

• «Οσο κι αν ακούγεται ρομαντικό, τρυφερό και παλιομοδίτικο, πιστεύω».

Πώς γράφετε τραγούδια;

• «Αν βρω την ιδέα τότε έχει γραφτεί το τραγούδι κιόλας. Παρατήρησα ότι υπάρχουν 4 τρόποι για να εκφράσει κάποιος τα συναισθήματά του: οι δύο είναι η λύπη και η ηρεμία κι είναι τρόποι "καθιστικοί", σαν τα τραγούδια της τάβλας. Οι άλλοι δύο είναι "κινητικοί": ο θυμός και η χαρά. Εγώ αφαίρεσα τον θυμό και τη λύπη ώστε στη χειρότερη περίπτωση να παραμένω ήρεμος. Ετσι γράφω: παραμένοντας ήρεμος».

Μουσικά δεν κατατάσσεστε σε ένα είδος. Εχετε στοιχεία έθνικ, ροκ, παραδοσιακά, λάτιν, κάντρι.

• «Η τύχη για μένα είναι ότι δεν ακούμπησα σε κάνενα στιλ. Τη μουσική σε κάθε τραγούδι τη φέρνει ο στίχος. Αποφάσισα να παντρεύω τη μουσική και τον στίχο από έρωτα κι όχι από συνοικέσιο: όπως μου υποδεικνύουν ότι θέλουν εκείνα».

Από την εποχή τού «Δεν ξαναβόσκω άλλες βουβάλες» και του «Γκρέκο μασκαρά» τι πιστεύετε, άλλαξε καθόλου ο Ελληνας;

• «Η κατιούσα έχει πλέον φίρμα επάνω. Και είναι λίγο πιο γυαλιστερή. Πιθανόν να φτάσαμε στον πάτο και να αρχίσουμε να ξανανεβαίνουμε. Το να αντιλαμβάνομαι και να περιγράφω ό,τι συμβαίνει, δεν σημαίνει όμως ότι δεν αγαπώ την Ελλάδα. Αντίθετα, θαυμάζω αυτή τη φυλή γιατί ζει χαοτικά. Εάν φέρναμε μερικά εκατομμύρια Γερμανούς να ζήσουν εδώ, θα ήταν αδύνατον να προσαρμοστούν. Εμείς, όμως, ακόμα κι όταν επικρατεί χάος, το ξέρουμε το άθλημα...». *
  

• Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 13 Απριλίου 2009

Στις μουσικές γειτονιές του κόσμου

• Η μουσική έχει περίοπτη θέση στο Ελληνικό Φεστιβάλ και ειδικά στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο Ηρώδειο. Στο φετινό πρόγραμμα ξεχωρίζουν οι εμφανίσεις δύο από τους μεγαλύτερους μαέστρους της εποχής μας, του Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, ο οποίος διευθύνει τη Φιλαρμονική της Σκάλας του Μιλάνου, στις 29 Ιουνίου, και του Εσα-Πέκα Σάλονεν, που έρχεται επικεφαλής της Philarmonia Orchestra στις 17 Ιουνίου. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση των δύο μαέστρων είναι ότι η καριέρα τους δεν ξεκίνησε από το πόντιουμ, αλλά από το πιάνο για τον Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ και από τη σύνθεση για τον Εσα-Πέκα Σάλονεν. Δείγμα των παράλληλων ενασχολήσεών τους θα γευτούμε και στις εμφανίσεις τους στην Αθήνα.

• Από τις εξέχουσες συναυλίες του φετινού προγράμματος στο Ηρώδειο και αυτή που θα δώσει ο Γάλλος μαέστρος Μαρκ Μινκόφσκι διευθύνοντας τους Μουσικούς του Λούβρου που ο ίδιος ίδρυσε το 1982 με σκοπό να καλλιεργήσει και να κάνει γνωστότερη σ’ ένα πλατύτερο κοινό τη γαλλική μουσική της εποχής του μπαρόκ (8 Ιουνίου). Θα παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στα 200 χρόνια από το θάνατο του Γιόζεφ Χάιντν.

• Εναν ακόμα συνθέτη και μαέστρο φιλοξενεί το Φεστιβάλ, τον 76χρονο Κριστόφ Πεντερέτσκι, για να διευθύνει το σύνολο Sinfonia της Βαρσοβίας που έγινε διάσημο παρουσιάζοντας σε πρώτη εκτέλεση έργα Πολωνών κυρίως συνθετών όπως των Λουτοσλάφσκι, Σιμάνσκι, Ντέμπσκι και, βεβαίως, του ίδιου του Πεντερέτσκι, από το 1997 μόνιμου αρχιμουσικού και σήμερα καλλιτεχνικού διευθυντή του. Η συναυλία θα δοθεί στις 10 Ιουνίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

• Για τέταρτη συνεχή χρονιά το Φεστιβάλ Αθηνών παρουσιάζει την ενότητα «Ηχοι του Κόσμου», στο Σχολείον στις 6, 7, 8 και 9 Ιουλίου. Ενα παράθυρο στις μουσικές του κόσμου, σε ήχους από τις γειτονιές του πλανήτη, σε καλλιτέχνες που μέσα από τη φωνή και τη μουσική τους μεταφέρουν την ιδιαίτερη κουλτούρα του τόπου τους. Η Λούρα από το Πράσινο Ακρωτήρι, διάδοχος της μουσικής παράδοσης της Σεζάρια Εβόρα, ο Ιβο Παπάσοφ, ένας από τους καλύτερους κλαρινετίστες της Βουλγαρίας μαζί με την τραγουδίστρια σύζυγό του Μαρία Καραφίζιεβα, ο Τουμάνι Ντιαμπατέ από το Μάλι, δεξιοτέχνης της παραδοσιακής αφρικανικής άρπας, και από την Ελλάδα οι Word of Mouth μαζί με τις Σανάδες σε μια παράσταση που θα χρησιμοποιεί ως μοναδικό όργανο την ανθρώπινη φωνή.

• Η νεότερη γενιά μπορεί να χαρεί και φέτος το πρωτοποριακό Φεστιβάλ Synch, που παρουσιάζει ένα ταξίδι στους πιο αβάν-γκαρντ ήχους του κόσμου, αναμιγνύοντας την αφρόκρεμα της ηλεκτρονικής, χορευτικής και τζαζ σκηνής. Οι εκδηλώσεις του φιλοξενούνται στις 12, 13 και 14 Ιουνίου στο Μουσείο Μπενάκη και στην Τεχνόπολη. Ανάμεσα στους καλεσμένους και οι drog_A_tek, Coti K., Λι Πάτερσον και οι Erasers, οι οποίοι σε συνεργασία με τους Sancho και Biomass θα αναζητήσουν μια νέα ηχητική και οπτική διάλεκτο.

• ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Κυριακή, 12.04.09

Από το Α έως το Χ της ηλεκτρονικής μουσικής. «Ξενάγηση» στα κυριότερα είδη και στους εκπροσώπους των ήχων, μελωδιών και ρυθμών της εποχής μας

Οι Κάραβαν Παλάς

• Στη δεκαετία του ‘80 εμπιστευόμασταν τον δημιουργό. Αγοράζαμε μουσική του καλλιτέχνη ή του συγκροτήματος που από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση ή μια διαφήμιση ακούσαμε και μας άρεσε. Στη δεκαετία του ‘90 «μετακινηθήκαμε». Είδαμε τη μουσική αλλιώς.

Η τεχνολογία έκανε την παραγωγή της γρηγορότερη. Ακούσαμε καλλιτέχνες ανεκπαίδευτους στους κανόνες του πενταγράμμου που μπορούσαν να γράψουν ήχους, μελωδίες και ρυθμούς μέσα από προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Στην ίδια δεκαετία οι καλλιτέχνες έγιναν θεαματικά περισσότεροι. Πιθανόν για να ξεφύγουμε από τη θάλασσα των τόσων πολλών ονομάτων που ηχογραφούσαν, αγοράζαμε μουσική όχι ποντάροντας στον καλλιτέχνη, αλλά στη δισκογραφική εταιρεία που κυκλοφορούσε τη δουλειά του.

Μάριο Μπιόντι

Το πατρόν κάθε δισκογραφικής «φίρμας» ήταν κομμένο στον ήχο που ήθελε να κυκλοφορήσει. Στη δεκαετία του 2000 δεν υπάρχουν σταρ. Και οι δισκογραφικές ζουν το εμπορικό τους ναυάγιο. Πλέον αγοράζουμε μουσική ή την κατεβάζουμε από σάιτ του Διαδικτύου απλώς ψάχνοντας το είδος της μουσικής που μας αρέσει. Δεν μπορείτε να φανταστείτε το πλήθος των ειδών που εγκυμονούνται, γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν πριν ο απλός ακροατής μάθει περισσότερα για την ποιότητά τους. Εμείς προσπαθήσαμε να φτιάξουμε ένα αλφαβητάρι, κυρίως ηλεκτρονικού ήχου, που αγκαλιάζει είδη μουσικής της εποχής μας. Σίγουρα όταν οι «Μπιτλς» έγραφαν το πρώτο τους σινγκλ δεν θα είχαν φανταστεί πως κάποτε οι ακροατές τους (ή καλύτερα τα εγγόνια τους) θα έψαχναν τη μουσική αντικαθιστώντας το όνομά του καλλιτέχνη με το, πιο απρόσωπο, είδος ήχου που είναι ή θα γίνει της μόδας.

• Αμπιεντ

Θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως η κλασική μουσική του 20ού αιώνα. Εδώ το ζητούμενο είναι η σωστή χρήση, κυρίως, ηλεκτρονικών οργάνων στην παραγωγή ήχων που υπηρετούν την ατμόσφαιρα και όχι τον ρυθμό. Οι Τζον Κέιτζ και Μπράιαν Ινο θεωρούνται οι πατέρες του ήχου. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μιούζικ Φορ Ερπορτς» - Μπράιαν Ινο.

• Αμπιεντ-χαουζ

Ουσιαστικά μιλάμε για την ανάγκη μιας ομάδας D.J. και μουσικών παραγωγών, στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, να παραγάγουν ατμοσφαιρική μουσική με ρυθμό που οι κλάμπερ θα μπορούσαν να χορέψουν. Ο μουσικός παραγωγός, μουσικός αλλά και D.J. Αλεξ Πάτερσον, που μαζί με τον Τόμας Φέλμαν σχημάτισε το μουσικό «όχημα» των «Δε Ορμπ» το 1989, είναι μία από τις περσόνες που κατάφεραν να κινήσουν τα νήματα του είδους. Αλλοι παραγωγοί που έπαιξαν ρόλο στην εξάπλωση του άμπιεντ - χάουζ ήταν ο Σάσα, ο Τζον Ντίγκγουϊντ και ο Πολ Οκενφολντ. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Δε Ορμπ» - «Ούφορμπ», «Μπιοσφίρ» - Μαϊκρογράβιτι.

• Ελέκτρο-χάουζ

Σε αυτό το μοντέλο ήχου συνδέονται δύο κλασικά είδη, κυρίως, ηλεκτρονικής μουσικής. Το χάουζ και το ελέκτρο. Το ρυθμικό μέρος του ελεκτροχάουζ μονοπωλεί ο κλασικός ρυθμός της χάουζ ή της τέκνο μουσικής. «Πάνω» του είναι φορτωμένες μελωδικές γραμμές μπάσου που μονοπωλούν το ηχητικό αποτέλεσμα. Το ελεκτροχάουζ τα τελευταία δύο χρόνια «δοκιμάζεται» πετυχημένα στις πίστες των κλαμπ. Μουσικοί παραγωγοί που πάνε αγκαζέ με το είδος είναι οι «Ντιτζίταλισμ» και οι τελευταίες δουλειές του, πλέον, μουσικού παραγωγού Μπεν Γουότ. Προτεινόμενα άλμπουμ, τραγούδια ξενάγησης στο είδος: «Ιντέαλισμ» - «Ντιτζίταλισμ», «Λοβ Ντοντ Λετ Μι Γκο» - Ντέιβιντ Γκέτα.

• Ελεβέϊτορ μιούζικ

Ουσιαστικά μιλάμε για μία φλέβα της μουσικής λάουντζ. Ελεβέιτορ μιούζικ είναι η μουσική «σχεδιασμένη» να την ακούμε σε αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα, μπουτίκ, σικ εστιατόρια. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Χάντφουλ Οφ Σόουλ» - Μάριο Μπιόντι.

• Ελέκτρο-σουίνγκ

Από το 2006, κυρίως από την «ελέκτρο» σκηνή της Βιέννης, μας ήρθαν τα πρώτα δείγματα μείξης του σουίνγκ με την ελεκτρόνικα. Καλλιτέχνες σαν τον Πάροβ Στέλαρ, τον Βάλντεκ, τους Γάλλους «Κάραβαν Παλάς» κατάφεραν να φέρουν στα κλαμπ μια νέα τρέλα που συνδυάζει το ρετρό με τον ηλεκτρονικά εξελιγμένο χορευτικό ήχο. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μπόλρουμ Στόρις» - Βάλντεκ, «Κάραβαν Παλάς» - «Κάραβαν Παλάς».

• Ντάμπστεπ

Πηγή έμπνευσης για τον ήχο παραγωγών όπως του Αγγλου Μπένγκα, που θεωρείται η κορυφή στη διασπορά του ντάμπστεπ, ήταν η σκηνή του «Γκαράζ» που ακούστηκε στην Αγγλία στα τέλη της περασμένης δεκαετίας, αλλά και του νταμπ, παραφυάδας της ρέγκε, που διακρίνεται για τις παντοδύναμες γραμμές μπάσου που μονοπωλούν τον ήχο των τραγουδιών. Το ντάμπστεπ είναι είδος ηλεκτρονικής μουσικής που «τρέχει» από το 2005. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Στέπα’ς Ντιλάιτ - Ντάμπστεπ Φρομ Πρέζεντ Του Φιούτσουρ» - πρόκειται για συλλογή δύο άλμπουμ που περιέχει την αφρόκρεμα των ντάμπστεπ παραγωγών.

Λίντστρομ

• Νου-μπαλεάρικ

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, όταν οι Ισπανοί και Βρετανοί κλάμπερ θέλησαν να ντύσουν με ήχο τη θέα του ηλιοβασιλέματος που έβλεπαν στην Ιμπιζα, ο κόσμος της μουσικής βρέθηκε αγκαλιά μ’ έναν νέο ήχο που ονομάστηκε «Μπαλεάρικ». Το «νου-μπαλεάρικ» προέκυψε πρόσφατα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιος θα είναι ο παραγωγός που θα προβληθεί ως ηγέτης του συγκεκριμένου μουσικού γένους. Εστω κι έτσι οι μουσικές κυκλοφορίες της δισκογραφικής εταιρείας «Εσκιμο Ρεκόρντινγκς» φαντάζουν ως το λίκνο του «νου-μπαλεάρικ». Ενός ιδιώματος που μουσικά συνδυάζει την ατμόσφαιρα της άμπιεντ, τον ρυθμό της ντίσκο σε πολύ χαμηλές στροφές και τα ηχητικά εφέ που είχε η σπέις - ντίσκο της δεκαετίας του ‘70. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «ΙΙ» - Λίντστρομ Εντ Πρινς Τόμας.

• Νιου ρέϊβ

Μάλλον πρόκειται γι’ αστείο αλιευμένο από τα γραφεία αρχισυντακτών του βρετανικού μουσικού Τύπου. Οπως και αν έχει, μπάντες σαν τους «Κλάξονς», τους «Τεστ Αϊσικλς» ή ακόμα και η, κοντά στο μάχιμο χιπ - χοπ ελέκτρο, τραγουδίστρια Μ.Ι.Α. κατάφεραν, ακόμα και αν οι ίδιοι δεν το ήθελαν, να καταχωρηθούν ως μέλη της Νιου Ρέιβ Κίνησης. Μιας μάλλον μουσικής «φούσκας» που εντός της ζει το ροκ, το χάπι - χάουζ και το πανκ - ελέκτρο. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Μιθς Οφ Δε Νίαρ Φιουτσουρ» - «Δε Κλάξονς», «Δε Γουόρνινγκ» - «Χοτ Τσιπς».

• Τζαζτρόνικα

Οι ρίζες του είδους μπορούν να αναζητηθούν σε άλμπουμ του Μάιλς Ντέιβις και του Ορνέτ Κόλμαν. Η Τζαζτρόνικα, συχνά αποκαλούμενη και ως Νου - Τζαζ, είναι είδος που φάνηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 μέσα από δουλειές του ράπερ Γκούρου, του άσιντ - τζαζ κιθαρίστα Ρόνι Τζόρνταν και της γερμανικής μουσικής κολεκτίβα των «Τζαζανόβα». Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες καλλιτέχνες, μουσικά σχήματα που δρουν στο συγκεκριμένο μουσικό ύφος. Κάποιοι απ’ αυτούς είναι οι «Νιου Σπίριτ Ελσίνκι» και οι «Σινεμάτικ Ορκεστρα». Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Τούριστ» - Σεν Ζερμέν.

• Φολκτρόνικα

Για όλα φταίει ο Μόμους, ίσως και η Ανι Κλαρκ. Ο πρώτος ήταν ένας ποιητής που γνώρισε επιτυχία στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 απαγγέλλοντας ποιήματα συνοδεία κιθάρας και προηχογραφημένων στοιχείων ηλεκτρονικής, συχνά χορευτικής, μουσικής. Μπάντες που ανήκουν στον κύκλο της «φολκτρόνικα» ήταν ή είναι οι «Μπέτα Μπαντ», οι «Ανιμαλ Κολέκτιβ» και οι τραγουδίστριες Μπεθ Ορτον, Μπεθ Γκίμπονς. Προτεινόμενα άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Στρόμπερι Τζαμ» - «Ανιμαλ Κολέκτιβ», «Κόμφορτ Οφ Στρέιντζερς» - Μπεθ Ορτον.

• Φάνκι μπρέϊκς

Υπάρχει μια γενιά μουσικών παραγωγών που βγήκαν στην επιφάνια στις αρχές του 2000 και αναφέρουν ως επιρροές τους δουλειές συγκροτημάτων όπως οι «Κέμικαλ Μπράδερς» και οι «Πρόντιτζι». Ο δικός τους ήχος περιλαμβάνει την ενέργεια που είχαν τα άλμπουμ των παραπάνω καλλιτεχνών, μπολιασμένη με γερές δόσης ελέκτρο φανκ ήχου. Οι «Φορτ Νοξ Φάιβ», από την Ουάσιγκτον, είναι ένα από τα πιο πετυχημένα συγκροτήματα του είδους. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Σκράμπλεντ» - Τζίμπστερ.

• Χιπ-χοπ φλαμενκίγιο

Οι «Οχος Ντε Μπρούχο», η μπάντα από τη Βαρκελώνη που ο ήχος της συνδυάζει το παραδοσιακό φλαμένκο με τη χιπ - χοπ, όταν απαντούν στην ερώτηση «τι είδος μουσικής παίζετε» λένε «χιπ - χοπ φλαμενκίγιο». Στην πραγματικότητα αυτός ο όρος δεν υπάρχει ως είδος, δοκιμάζει όμως να δώσει το στίγμα μιας γενιάς συγκροτημάτων που δουλεύουν πάνω στις φόρμες του φλαμένκο, προσθέτοντάς του στοιχεία χιπ - χοπ και ελέκτρο μουσικής. Προτεινόμενο άλμπουμ ξενάγησης στο είδος: «Τετσαρί» - «Οχος Ντε Μπρούχο».

• ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΘΝΟΣ, 12/04/2009

Οι δίσκοι κάνουν στροφή

• Την ώρα που η πειρατεία και η κρίση θεριεύουν, τα μεγάλα μουσικά καταστήματα αναζητούν νέα ταυτότητα και μερικά καταφέρνουν και τη βρίσκουν, αλλάζοντας ύφος. Και ξαφνικά, στις κλειστές και σκονισμένες βιτρίνες του κεντρικού δισκοπωλείου Virgin Megastore στην Οξφορντ Στριτ του Λονδίνου, αναρτήθηκαν ταμπέλες που ανακοίνωναν την επανέναρξη λειτουργίας του καταστήματος.

• Αλλά και εδώ, ένα καινούριο πολυώροφο Metropolis άνοιξε τις πόρτες του πριν από λίγες μέρες στο κέντρο. Αυτά, την ώρα που εν μέσω οικονομικής κρίσης και με τη μουσική βιομηχανία να περνάει δύσκολες μέρες, τα έξι καταστήματα Virgin στην Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού της Τάιμς Σκουέρ κατεβάζουν ρολά. Ο ιδρυτής τους, Ρίτσαρντ Μπράνσον, εξήγησε ότι ναι μεν τα δισκοπωλεία παραμένουν ακόμα κερδοφόρα, η εταιρεία όμως που τα διαχειρίζεται θεωρεί πως η ενοικίαση των κτιρίων θα είναι πιο προσοδοφόρα κίνηση. Η αλήθεια είναι πως τα δισκοπωλεία έχουν δεχτεί τεράστιο πλήγμα. Οχι τόσο από την οικονομική κρίση όσο από το downloading.

• «Τα καταστήματα που στηρίζονται πλήρως στο φυσικό προϊόν της μουσικής θα έχουν ζοφερό μέλλον», δήλωσαν οι υπεύθυνοι του Virgin. Συμφωνούν και οι ιδιοκτήτες του εγχώριου Metropolis, που τελευταία συνεταιρίστηκαν και με το μουσικό τηλεοπτικό κανάλι Mad -η ισχύς εν τη ενώσει. «Η μείωση των πωλήσεων του φυσικού προϊόντος, παγκοσμίως, δυσκολεύει πολύ τη συνέχιση των δισκοπωλείων. Ηδη λειτουργούμε και ηλεκτρονικό δισκοπωλείο στο www.metropolis.gr ενώ σύντομα θα συμμετέχουμε και στο νόμιμο downloading, χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται ήδη το Mad».

• Ετσι κι αλλιώς το μέλλον της μουσικής είναι ηλεκτρονικό. Τα downloads για το 2008 παγκοσμίως ξεπέρασαν το 1 δισ., σύμφωνα με τις αναφορές των πωλήσεων από τη Nielsen Sound Scan. Οι ψηφιακές πωλήσεις διπλασιάστηκαν από το 2006 μέχρι σήμερα, ενώ το 2008, σε σύγκριση με το 2007 παρουσίασαν αύξηση 27%. Μόνο στην Ελλάδα σημείωσαν πτώση! Μικρή μεν, αλλά πάντως πτώση. «Δεν υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένα στοιχεία», μας λέει ο Νίκος Στεφανάκης, υπεύθυνος της IFPI στην Ελλάδα, της διεθνούς ομοσπονδίας εκπροσώπησης της μουσικής βιομηχανίας, «αλλά το 2008 ο τζίρος των ψηφιακών πωλήσεων στο Ιντερνετ και μέσω κινητών, ήταν 3,5 εκατ. ευρώ, γνώρισε δηλαδή μικρή πτώση 200 χιλιάδων ευρώ».

• Για να διατηρηθούν τα παραδοσιακά δισκοπωλεία πρέπει να αλλάξουν μορφή: Να εμπλουτίσουν τα ράφια τους με επιπλέον προϊόντα, να δημιουργήσουν χώρους για live, να διοργανώνουν εκδηλώσεις, να στήνουν καινούρια τμήματα. «Το νέο Metropolis προσδοκούμε να γίνει τόπος συνάντησης, ιδεών, μουσικών ρευμάτων και ανθρώπων με διαφορετικές απόψεις, πολιτισμικές καταβολές και ηλικίες», εξηγούν οι υπεύθυνοι πωλήσεων του καταστήματος.

• Αλλά και τα πιο μικρά δισκοπωλεία ανασκουμπώνονται. Το καινούριο Rough Trade του Λονδίνου, ο ναός της εναλλακτικής κουλτούρας, άνοιξε καινούριο κατάστημα που συνδυάζει και καφέ, χώρους ανάγνωσης και ακρόασης, live stage και ηλεκτρονικούς υπολογιστές για δωρεάν Ιντερνετ, εφόσον αγοράσεις από το κατάστημα. Ενώ και τα δικά μας εναλλακτικά δισκάδικα δραστηριοποιούνται, όπως το Vinyl Microstore στα Εξάρχεια, που διοργανώνει μέχρι και πολυήμερο φεστιβάλ στο πεζοδρόμιο μπροστά στο μαγαζί.

• «Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμα πιο άσχημα», εξηγεί ο Νίκος Στεφανάκης. «Ενα μέρος του προβλήματος σίγουρα αποτελεί η οικονομική κρίση, όμως, μεγάλο ρόλο παίζει η πειρατεία και το Ιντερνετ. Από το 2002 μέχρι και το 2007 οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 32%. Και από το 2007 στο 2008 έχουμε περαιτέρω πτώση 28%». Αλλαξαν και οι συνήθειες του κοινού. Αλλα πράγματα κοιτά στο Ιντερνετ, άλλα αγοράζει στα καταστήματα. «Εχουν πληγεί οι πωλήσεις των νέων κυκλοφοριών, που στόχευαν πάντα στην πρόσκαιρη επιτυχία», μας λένε από το Metropolis.

• «Αντιθέτως, έχει ενισχυθεί η πώληση των προσφορών ενώ παραμένει σταθερή η κίνηση του καταλόγου και του κλασικού ρεπερτορίου. Το Ιντερνετ δε, όσο κι αν αυτό μοιάζει σχήμα οξύμωρο, έχει βοηθήσει. Τα νέα παιδιά μπαίνουν στο δισκοπωλείο για να αποκτήσουν αυτό που πιστεύουν ότι αξίζει, θέλουν να το διαθέτουν και σε απτή μορφή, ενώ όλα τα υπόλοιπα τα "κατεβάζουν" από το Διαδίκτυο γιατί τα θεωρούν προφανώς αναλώσιμα».

Στο 95% η πειρατεία

• Βέβαια, η πειρατεία παραμένει ακόμα σε υψηλά επίπεδα. Από έρευνα που πραγματοποίησε η IFPI, σε 16 χώρες υπολογίζει ότι πάνω από 40 δισ. μουσικά αρχεία με τραγούδια ανταλλάχθηκαν παράνομα το 2008. Το ποσοστό πειρατείας φτάνει ούτε λίγο ούτε πολύ στο 95%. «Επρεπε κι εδώ να ακολουθήσουμε το γαλλικό μοντέλο», υποστηρίζει ο Νίκος Στεφανάκης.

• «Οσοι κατεβάζουν παράνομα, να δέχονται τρεις προειδοποιήσεις και μετά να τους αναστέλλεται η παροχή του Διαδικτύου. Η δισκογραφία αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα με την πειρατεία. Και δεν είναι μόνο οι εταιρείες, που έχουν περιορίσει το προσωπικό τους κατά τα 2/3. Σκεφτείτε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων που χάνουν τις δουλειές τους, από τους μεταφορείς των CD και τα εργοστάσια μέχρι τους υπαλλήλους στα δισκοπωλεία». *
  

• Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, Κυρ. Ελευθεροτυπία / Επτά, Κυριακή 12 Απριλίου 2009