Sunday, November 23, 2008

Η ελληνική πολιτισμική πολιτική εγκλωβίζεται στους ίδιους, στους γνωστούς και στους μέτριους...

Δεν είναι πολλοί οι Έλληνες μουσικοί που αληθινά κάνουν καριέρα και στο εξωτερικό, όπως με δικαιολογημένη υπερηφάνεια λέει και ο ίδιος. Και ακόμα λιγότεροι αυτοί που διαπρέπουν, θα προσθέταμε εμείς... Γιατί ο πιανίστας Βασίλης Τσαμπρόπουλος έχει παίξει πληθώρα έργων του κλασικού ρεπερτορίου συμπράττοντας με μερικές από τις μεγαλύτερες ορχήστρες ή σε σόλο εμφανίσεις στις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών του κόσμου. Αυτή είναι όμως μία πλευρά του... Γιατί υπάρχει και εκείνη του δημιουργού, του συνθέτη που και εκτελεστικά ακόμα εκφράζεται μέσα από ένα χώρο πολύ διαφορετικό από αυτόν της κλασικής μουσικής, εκείνο της jazz. Και αυτή ακριβώς η όψη της μουσικής του προσωπικότητας ήταν και η αφορμή για τη συζήτηση μαζί του...

Συνέντευξη στον Σάκη ΜΑΝΤΖΑΝΑ, Η Αυγή, 23/11/2008

Με σπουδές που ξεκίνησαν στην Αθήνα, συνεχίστηκαν στο Παρίσι και στο Σάλτσμπουργκ και κατέληξαν στη φημισμένη σχολή Julliard της Νέας Υόρκης δεν είναι καθόλου περίεργο ότι ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος αξιοποίησε στο έπακρο το ταλέντο του και αναγνωρίστηκε σε αρκετά νεαρή ηλικία ως ένας εξαιρετικός πιανίστας με αποτέλεσμα σήμερα να χαίρει μεγάλης εκτίμησης στον χώρο της κλασικής μουσικής, στην Ελλάδα μα - όπως προείπαμε - ίσως ακόμα περισσότερο στο εξωτερικό.Το ενδιαφέρον αλλά και αξιέπαινο τελικά στην περίπτωση του Τσαμπρόπουλου είναι ότι - αντίθετα με τους περισσότερους συναδέλφους του της κλασικής μουσικής - δεν περιορίστηκε μα ούτε και επαναπαύτηκε στην τελειότητα του στον εκτελεστικό τομέα. Είχε τη διάθεση μα και τη θέληση να εκφραστεί και δημιουργικά μέσα από τη μουσική και δεν δίστασε να το κάνει μόλις του δόθηκε η ευκαιρία. Και αυτό έγινε μέσα από τη συνεργασία του με τη σημαντικότερη ευρωπαϊκή jazz δισκογραφική εταιρεία, τη γερμανική ECM.

  • * Υπάρχει κάτι που ήθελα πολύ καιρό να σε ρωτήσω. Αισθάνεσαι περισσότερο μουσικός της κλασικής, της jazz ή κάτι ανάμεσα στα δύο;

Σαφέστατα είμαι κλασικός μουσικός, ασχολούμαι με αυτό το μουσικό είδος από επτά ετών, αυτή είναι η παιδεία μου αλλά και τα μουσικά μου βιώματα και αυτό έχω παίξει περισσότερο στη ζωή μου. Η jazz ήρθε αργότερα, αρχικά ως... διάλειμμα, κάτι που με ξεκούραζε από τις απαιτήσεις του κλασικού ρεπερτορίου και ταυτόχρονα μου έδινε τη δυνατότητα να εκφραστώ και δημιουργικά, όταν σπούδαζα στη Juliard. Δεν μπορώ να πω όμως ότι δεν μου άρεσε πάρα πολύ και καθώς μέσα από αυτή βρήκα και μια δημιουργική εκφραστική διέξοδο συνέχισα να ασχολούμαι μαζί της, όποτε μου το επιτρέπει ο χρόνος μου και οι πάρα πολλές υποχρεώσεις μου για συναυλίες με κλασικά έργα.

* Πόσο διαφορετική είναι λοιπόν η προσέγγιση στην jazz ενός κλασικού μουσικού και ενός που προέρχεται από την ίδια;

Από αρκετά μέχρι πάρα πολύ, τουλάχιστον για εμένα... Γράφω μουσική, πράγμα που σημαίνει ότι παίζω και jazz, μόνον όταν έχω κάτι να πω και ποτέ άλλοτε. Μετά από τόσα χρόνια εξαντλητικής μελέτης για να προσεγγίσω σωστά την κλασική μουσική (ακριβώς γιατί εκεί την διαφορά στις εκτελέσεις τόσο πολυπαιγμένων έργων την κάνουν οι λεπτομέρειες) νομίζω ότι μπορώ πια να παίζω εκφραστικά, πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο τουλάχιστον. Και εδώ θα ήθελα να πω ότι έχω ακούσει πολύ καλούς jazz μουσικούς που έδιναν άψογα αυτό που ήθελαν να πουν αλλά ήταν μέτριοι εκτελεστές, δεν έπαιζαν ή καλύτερα δεν προσέγγιζαν σωστά το πιάνο ας πούμε. Για εμένα αυτό δεν είναι αρκετό, ίσως να μην επιζητώ υποχρεωτικά την τελειότητα αλλά πάντως θέλω την εκτελεστική αρτιότητα. Επίσης δεν ακολουθώ, δεν με ενδιαφέρει ως μουσικό όλη η παράδοση της jazz. Για παράδειγμα μπορεί να μου αρέσει να ακούω swing ή blues αλλά δεν θα τα έπαιζα ποτέ ακριβώς γιατί αισθάνομαι ότι δεν έχω να πω τίποτα μέσα από αυτά. Πολύ περισσότερο να τους προσθέσω κάτι γιατί για εμένα αυτό είναι το ζητούμενο ενός νέου έργου και ειδικά στην εποχή μας όπου όλα πια έχουν παιχτεί και ακουστεί. Να προτείνει έστω και σε ένα μικρό βαθμό κάτι καινούργιο...

  • * Διαπιστώνω ότι η δημιουργική πλευρά σε ενδιαφέρει πάρα πολύ. Βλέπεις κάποια περίπτωση να σε κερδίσει στο μέλλον ολοκληρωτικά η σύνθεση και κατά προέκταση και η jazz;

Όσο συνεχίζω να δίνω κλασικά κονσέρτα αυτό δεν μπορεί να γίνει. Για αργότερα, στο απώτερο μέλλον, δεν μπορώ να πω...Το σίγουρο πάντως είναι ότι όντως η σύνθεση με ενδιαφέρει πάρα πολύ, τουλάχιστον όσο και η εκτέλεση. Άλλωστε αυτά τα δύο κάπου συμπληρώνουν το ένα το άλλο κατά τη γνώμη μου...Για αυτό και λέω ότι δεν είμαι τυπικός jazz μουσικός και αυτό που κάνω το αποκαλώ jazz γιατί...ουσιαστικά δεν υπάρχει καλύτερη ονομασία αλλά δεν είναι ακριβώς αυτό. Και δεν θα μπορούσε να είναι όταν ο αυτοσχεδιασμός και με ενδιαφέρει και μου αρέσει μεν αλλά και τον πλησιάζω με ένα διαφορετικό τρόπο. Είναι πολύ πιο περιορισμένος από όσο συνήθως στη jazz, κάποιες φορές μπορεί και καθόλου και πολύ πιο «οργανωμένος»...Είναι το σημείο όπου έρχεται η κλασική παιδεία μου και μου επιβάλλει πρακτικές τις οποίες έχω συνηθίσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και δεν θα μπορούσα να τις υπερβώ ακόμα και αν ήθελα.

  • * Πώς αποφάσισες να διασκευάσεις τα κομμάτια του Γκουρτζίεφ; Έχεις ασχοληθεί με την φιλοσοφία του;

Δεν θα πω ψέματα, την αγνοούσα εντελώς... Ήταν μια πρόταση του (ιδρυτή, διευθυντή και παραγωγού της ECM) Manfred Eicher όταν αναζητούσαμε την ιδέα για τη συνέχεια του «Akroasis». Δεν είχα αντίρρηση γιατί μου αρέσει να πειραματίζομαι με μουσικά είδη τα οποία δεν έχω παίξει μέχρι τότε, έτσι προέκυψαν και τα βυζαντινά στοιχεία του «Akroasis»... Η βυζαντινή μουσική με ενδιαφέρει πολύ και γι’ αυτό την έχω μελετήσει εκτεταμένα, προσωπικά βέβαια και όχι γιατί είχε οποιαδήποτε σχέση με τις «εγκύκλιες» μουσικές μου σπουδές! Οι συνθέσεις του Γκουρτζίεφ ήταν πολύ απλές, μπορώ να πω ακόμα και απλοϊκές, ήταν όμως το στοιχείο της πρόκλησης που με ώθησε να το κάνω... Μόνο στη συνέχεια ανακάλυψα - και προς μεγάλη μου έκπληξη - το πόσο διαδεδομένες είναι ακόμα σήμερα οι φιλοσοφικές του ιδέες, ακόμα και στη Αμερική.

  • * Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το πιάνο δίνει την «αρσενική» πλευρά του «Melos» και το τσέλο την «θηλυκή» αντιστοιχώντας με το φύλο των εκτελεστών των δύο οργάνων;

Κατά κάποιο τρόπο...Θα έλεγα όμως ότι το πιάνο είναι πιο γήινο και το τσέλο πιο...άυλο.

  • * Τι σκέψεις και σχέδια υπάρχουν για το μέλλον;

Συνθετικά βλέπω να μετακινούμαι λίγο προς κάτι που θα το έλεγα world music... αν και πάλι δεν είναι ακριβώς αυτό. Με ενδιαφέρει πολύ να γράψω και για μεγαλύτερα οργανικά σύνολα, ακόμα και για ορχήστρα... Και δεν θεωρώ απαραίτητο ότι όλα τα έργα μου πρέπει να περιλαμβάνουν πιάνο, άρα και το να παίζω και ίδιος σε αυτά. Δισκογραφικά είναι ήδη έτοιμο το album «The Promise» που θα κυκλοφορήσει την επόμενη χρονιά... Σόλο πιάνο και πάλι αλλά με πολύ λιγότερα αυτοσχεδιαστικά μέρη, στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελείται από κανονικές συνθέσεις. Και φυσικά πολλές κλασικές συναυλίες...

  • * Πόσο εύκολο είναι αλήθεια να παίξεις υλικό σαν και αυτό που γράφεις στην Ελλάδα;

Αυτό ας το αφήσουμε καλύτερα... Έχω παίξει κλασικά έργα παντού και φυσικά και στην Ελλάδα. Για τέτοιες δουλειές όμως απλά δεν υπάρχουν χώροι. Και οι μοναδικές ευκαιρίες, ας πούμε τα καλοκαιρινά φεστιβάλ...Δεν ξέρω, δεν θέλω να θίξω κανένα αλλά ακόμα και ως ακροατής δυσκολεύομαι να βρω κάτι που να με ενδιαφέρει. Η πολιτιστική πολιτική της Ελλάδας κινείται σταθερά γύρω από τα ίδια πρόσωπα, γνωστοί και μη εξαιρετέοι...καλοί μεν αλλά και μέτριοι πολλές φορές... Δεν ξέρω τι να πω...δεν μας ενδιαφέρουν καθόλου οι νέες προτάσεις; Αν ναι...τότε γιατί δεν αξιοποιούνται αυτές που υπάρχουν;

No comments: