Τώρα πια σιωπή για τη «Μάμα Άφρικα»

ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΑ 76 ΤΗΣ Η ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΑ ΜΙΡΙΑΜ ΜΑΚΕΜΠΑ

Επιμέλεια: Χρήστος Ν.Ε. Ιερείδης, ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008

Η φωνή της τραγουδίστριας και ακτιβίστριας Μίριαμ Μακέμπα, που έκανε γνωστή τη μουσική και τα προβλήματα της Αφρικής σ΄ όλο τον κόσμο, σίγησε στα 76 της χρόνια

Το πλήρες όνομά της ήταν Ζenzile Μakeba Qgwashu Νguvama Υiketheli Νxgowa Βantana Βalomzi Χa Ufun Ubajabulisa Ubaphekeli Μbiza Υotshwala Sithi Χa Saku Qgiba Ukutja Sithathe Ιzitsha Sizi Κhabe Singama Lawu Singama Qgwashu Singama Νqamla Νqgithi και σύμφωνα με την παράδοση της πατρίδας της, περιλαμβάνονται τα πρώτα ονόματα των προγόνων της ακολουθούμενα από δυο-τρεις λέξεις που προσδιορίζουν τον χαρακτήρα καθενός.

Θρυλική φωνή της αφρικανικής ηπείρου και ένα από τα σύμβολα του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, η Μίριαμ Μακέμπα ένιωσε αδιαθεσία αφού τραγούδησε επί μισή ώρα σε συναυλία στο Καστέλ Βολτούρνο, έξω από τη Νάπολι, στα μέρη που δρα ανενόχλητη η Καμόρα, υπέρ του Ιταλού συγγραφέα Ρομπέρτο Σαβιάνο, τον οποίον απειλεί η Καμόρα.

Η Μίριαμ Μακέμπα άρχισε να τραγουδάει τη δεκαετία του ΄50 με το συγκρότημα Μanhattan Βrothers και στη συνέχεια δημιουργησε το γκρουπ της Τhe Skylarks και άρχισε να ερμηνεύει κομμάτια κράμα τζαζ και νοτιοαφρικάνικων ρυθμών. Κάπως έτσι σύστησε την μουσική της Αφρικής στον υπόλοιπο κόσμο-και στην Ελλάδα, όπου είχε πολλούς θαυμαστές.

Παρ΄ ότι είχε επιτυχημένες δισκογραφικές δουλειές, ουσιαστικά αμοιβόταν ελάχιστα δολάρια για κάθε ηχογράφηση και βέβαια ούτε λόγος για πνευματικά δικαιώματα, γι΄ αυτό και σκεφτόταν να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ. Όμως ύστερα από τη συμμετοχή της στην ταινία για το απαρτχάιντ «Come back Αfrica» αναγκάστηκε να ζήσει εξόριστη στο εξωτερικό.

Στο Λονδίνο συνάντησε τον Χάρι Μπελαφόντε που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή της. Εκείνος τη βοήθησε να περάσει στις ΗΠΑ και να γίνει γνωστή. Κοντά στη μεγάλη επιτυχία της «Ρata, Pata» ήρθαν τα «Τhe Click Song» και «Μalaika». Το 1968 ο (δεύτερος) γάμος της με τον ακτιβιστή Στόκλι Καρμάικλ, αρχηγό των Μαύρων Πανθήρων, προκάλεσε αντιδράσεις στις ΗΠΑ με αποτέλεσμα συμφωνίες της για ηχογραφήσεις και περιοδείες να ακυρωθούν. Το ζευγάρι αναγκάστηκε να μετακομίσει στη Γουινέα. Πέντε χρόνια αργότερα Μακέμπα και Καρμάικλ χώρισαν.

Η ζωή τής έπαιξε άσχημο παιχνίδι, καθώς το 1985 έχασε τη μονάκριβη κόρη της Μπόντζι (από τον τρίτο της γάμο με τον Σόνι Πιλάι) και ο θάνατός της ανάγκασε τη Μακέμπα να μετακομίσει στις Βρυξέλλες.

Στα πάτρια εδάφη επέστρεψε το 1990 αφού την έπεισε ο ίδιος ο Νέλσον Μαντέλα και έναν χρόνο αργότερα εμφανίστηκε σε επεισόδιο της δημοφιλούς τηλεσειράς «Τhe Cosby Show». Το 2002 συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ «Αmandla!: Α revolution in Four-Ρart harmony» όπου, μαζί με άλλες προσωπικότητες, ξετύλιξε τις αναμνήσεις της για το απαρτχάιντ.

Από το 2001 το Αμερικανικό Χοροθέατρο Άλβιν Έιλι έφερνε τη μουσική και τα τραγούδια της στις παραστάσεις του, στο Ηρώδειο.

Την αποχαιρετιστήρια περιοδεία της την πραγματοποίησε το 2005, πηγαίνοντας σε όλες τις χώρες στις οποίες είχε δουλέψει κατά τη διάρκεια της καριέρας της.

Ακούσματα

«Ρata, Ρata» (σε βινύλιο και σε επανέκδοση)

«Αn Εvening Με Βelafonte/Μakeba» «Μiriam Μakeba, Τhe Guinea Υears» «Τhe World Οf Μiriam Μakeba» (σε επανέκδοση) «Live Αt Βern΄s Salonger, Stockholm, 1966» (DVD)

Με μια ματιά

1932. Γεννιέται σε προάστιο του Γιοχάνεσμπουργκ.

1956. Ηχογραφεί το «Ρata, Pata», τη μεγαλύτερη επιτυχία της 1959. Κάνει το θεατρικό ντεμπούτο της στο μιούζικαλ «Κing Kong», μαζί με τον μέλλοντα (πρώτο) σύζυγό της Χιού Μασεκέλα. 1960. Κυκλοφορεί το πρώτο της άλμπουμ «Μiriam Μakeba». Ώς το 2006 ηχογραφεί 26 προσωπικούς δίσκους.

1962. Τραγουδά «Ηappy Βirthday Μr. Ρresident» μαζί με τη Μέριλιν Μονρόε για τα γενέθλια του προέδρου Κέννεντυ.

1985. Ηχογραφεί με τον Χάρι Μπελαφόντε το «Αn Εvening with Βelafonte/Μakeba».

1986. Τιμάται με το βραβείο Ειρήνης Dag Ηammarskjord και υπηρετεί ως μέλος της αντιπροσωπείας της Γουινέας στα Ηνωμένα Έθνη.

1987. Εμφανίζεται με τον Πολ Σάιμον στην περιοδεία του «Graceland» και γράφει την αυτοβιογραφία της «Μakeba: Μy Story».

1991. Συνεργάζεται με τον Ντίζι Γκιλέσπι και τη Νίνα Σιμόν.

1992. Πρωταγωνιστεί στην ταινία «Sarafina» με θέμα τη νεολαία του Σοβέτο.

2000. Κερδίζει βραβείο Γκράμι για το άλμπουμ της «Ηomeland». 2003. Τιμάται με το Χρυσό Μετάλλιο Ειρήνης Ότο Χανς για «την αξιοθαύμαστη προσφορά της στην κατανόηση των λαών».