Sunday, December 7, 2008

Η γεωγραφία του ροκ

Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΑΝΤΥΠΑ


Αν η μουσική είναι ένα ταξίδι, τότε το βιβλίο του Μωρίς Σιακκή «Let the rock stories roll», που κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις «Ποταμός» θα μπορούσε να διαβαστεί και ως... ταξιδιωτικός οδηγός. Με αφετηρία καλλιτέχνες που έγραψαν την ιστορία του ροκ και ενδιάμεσους σταθμούς τις τοποθεσίες του Λονδίνου όπου η ιστορία αυτή γράφτηκε, κλαμπ, στούντιο ηχογράφησης, ξενοδοχεία, σιδηροδρομικοί σταθμοί, δρόμοι και, φυσικά, σπίτια αποκτούν φωνή και διηγούνται όσα «είδαν» και «άκουσαν». Κάθε δισέλιδο και μια χρονολογία, μια ιστορία, μια φωτογραφία αλλά και μια μουσική πρόταση που σχετίζεται μ' έναν καλλιτέχνη. Ας αφήσουμε τον συγγραφέα να μας ξεναγήσει:

ΣΤΟΥΣ ΠΕΝΤΕ ΔΡΟΜΟΥΣ

*Ενα πρωινό του Μαΐου του 1965 σε ένα μικρό δρομάκι πίσω από το ξενοδοχείο «Σαβόι» ο Μπομπ Ντίλαν, αφού έχει γράψει σε χάρτινες καρτέλες τους στίχους από το τελευταίο του τραγούδι «Subterranean homesick blues» και ενώ η κάμερα του Πένμπεϊκερ γράφει, αλλάζει γρήγορα τις καρτέλες ακολουθώντας τον ρυθμό του τραγουδιού, θέλοντας να χρησιμοποιήσει το φιλμ αυτό για να προωθήσει το τραγούδι του. Ηταν ίσως το πρώτο βιντεοκλίπ στην ιστορία της ροκ.

*Δώδεκα χρόνια μετά, ο 22χρονος τότε Ντέκλαν Πάτρικ Μακ Μάνους μαθαίνει ότι στο Χίλτον συνεδριάζουν τα στελέχη της CBS. Για να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους, αρχίζει να τραγουδάει στον δρόμο μπροστά από το ξενοδοχείο, έχοντας φέρει μαζί του ανθρώπους με πλακάτ μετατρέποντας την εμφάνισή του σε διαδήλωση. Μπορεί η αστυνομία να τον συνέλαβε, αλλά πριν τελειώσει ο χρόνος ο Μακ Μάνους είχε ήδη συμβόλαιο με την εταιρεία, με τ' όνομα Ελβις Κοστέλο.

ΗΤΑΝ Ο ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΟΥΣ

*Στον σιδηροδρομικό σταθμό του Τουίκενχαμ, τον Ιανουάριο του 1964, κάνει παγωνιά. Ο τραγουδιστής Λονγκ Τζον Μπόλντρι μόλις έχει τελειώσει τη συναυλία του στο Ιλ Πάι και περιμένει το τελευταίο τρένο για το Λονδίνο. Μέσα στη νύχτα ακούει τον ήχο μιας φυσαρμόνικας και πλησιάζει τον πιτσιρικά που παίζει ένα από τα τραγούδια του, το «Smokestack lightning». Μαθαίνει ότι λέγεται Ροντ Στιούαρτ, ότι είναι ποδοσφαιριστής αλλά το όνειρό του είναι να γίνει μουσικός. Κουβέντα στην κουβέντα τον προσκαλεί να συναντηθούν την επόμενη εβδομάδα στο Μάρκι για να παίξουν μαζί. Τη νύχτα του ραντεβού, ο Σίριλ Ντέιβις πεθαίνει και ο Μπόλντρι προσλαμβάνει ως τραγουδιστή τον Ροντ Στιούαρτ.

*Μερικά χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1974, ένας άλλος σταθμός, αυτός του Φίνσμπερι Παρκ γίνεται ο τελευταίος σταθμός στη ζωή του Γκράχαμ Μποντ, πατέρα του βρετανικού ριθμ εντ μπλουζ, καθώς το σώμα του συνθλίβεται στις γραμμές. Αν και όλοι μιλούσαν για αυτοκτονία, υπό την επήρεια της κατάθλιψης που τον βασάνιζε αλλά και της μαύρης μαγείας, με την οποία είχε παθιαστεί, νέα στοιχεία δεν απέκλεισαν και το ενδεχόμενο της δολοφονίας, καθώς ο Μποντ χρωστούσε χρήματα σε εμπόρους ναρκωτικών, οι οποίοι και τον κυνηγούσαν μέσα στον σταθμό.

ΣΠΙΤΙΑ ΜΕ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

*Τον Φεβρουάριο του 1963 οι Μπιτλς φωτογραφίζονται στο μπαλκόνι των γραφείων της ΕΜΙ για τις ανάγκες του σινγκλ «Please please me». Πολλά χρόνια αργότερα αντίστοιχες φωτογραφίες θα κοσμήσουν τα εξώφυλλα των συλλογών «1962-1966» και «1967-1970» όπου τα μέλη του γκρουπ εμφανίζονται στην ίδια πόζα, αλλά αρκετά μεγαλύτεροι.

*Τον επόμενο χρόνο, ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ ξυπνάει στο σπίτι της οικογένειας Ασέρ (στη σοφίτα του οποίου μένει με την κόρη τους επί τρία χρόνια), με μια μελωδία καρφωμένη στο κεφάλι του. Σηκώνεται, κάθεται στο πιάνο και παίζει έναν σκοπό που θα του γίνει έμμονη ιδέα για τον επόμενο ενάμιση χρόνο. Αν και το «Yesterday» ηχογραφείται αργότερα, ο Μακ Κάρτνεϊ φοβάται μήπως η μελωδία υπάρχει ήδη σε άλλο τραγούδι και ρωτάει δεξιά αριστερά αν το έχουν ξανακούσει. Οι υπόλοιποι Μπιτλς δεν ενθουσιάζονται με το τραγούδι, αλλά αφ' ενός έχουν κουραστεί με την εμμονή του Πολ και αφ' ετέρου είναι η πρώτη φορά που ένας από αυτούς συνθέτει κάτι μόνος του. Οταν μάλιστα ο παραγωγός Τζορτζ Μάρτιν προτείνει στον Επσταϊν να καταγραφεί ο Πολ ως συνθέτης, ο μάνατζερ το αρνείται εμμένοντας στη φόρμουλα «Λένον-Μακ Κάρτνεϊ», κάτι που δεν θα αλλάξει ούτε στην ανθολογία τους, καθώς η Γιόκο Ονο αρνείται κι αυτή να τον αναφέρει ως τον μοναδικό συνθέτη του τραγουδιού.

*Το διαμέρισμα στο νούμερο 34 της πλατείας Μόνταγκιου έχει κι αυτό να διηγηθεί πολλά. Το 1965 το αγοράζει ο Ρίνγκο Σταρ, αλλά λίγον καιρό μετά το νοικιάζει στον Μακ Κάρτνεϊ (στο οποίο ο τελευταίος έγραψε πολλά τραγούδια, ανάμεσα στα οποία και το «Eleanor Rigby») και αργότερα στον Τζίμι Χέντριξ. Σε μια επίσκεψή του όμως βλέπει πως όλοι οι τοίχοι έχουν βαφτεί μαύροι και τον διώχνει. Τελευταίος ένοικος του διαμερίσματος, ο Τζον Λένον.

*Τον Σεπτέμβριο του 1970, ο Χέντριξ μετακομίζει στο διαμέρισμα της νέας του κατάκτησης Μόνικα Ντάνμαν κι από εκεί στον... ουρανό με εννέα υπνωτικά χάπια που του προκαλούν αναρρόφηση.

*Σε ένα δανεικό διαμέρισμα του Μέιφερ θα σιγήσει και μια από τις ωραιότερες φωνές, η Μάμα Κας των Μάμας εντ Πάπας και σαν ένα κακό παιχνίδι της τύχης εκεί θα αφήσει την τελευταία του πνοή, και μάλιστα στην ίδια ηλικία με την Κας, και ο Κιθ Μουν, ο ντράμερ των Χου.

*Στο απόγειο της καριέρας του, το καλοκαίρι του 1986 ο Φρέντι Μέρκιουρι μαθαίνει ότι έχει AIDS και απομονώνεται στο σπίτι του κοντά στη High Str. Kensington. Του παίρνει ενάμιση χρόνο για να αποκαλύψει τα νέα στα μέλη του γκρουπ. Σοκαρισμένοι, αποφασίζουν να συνεχίσουν προστατεύοντας τον Φρέντι και κρύβοντας το νέο ακόμα και από τις οικογένειές τους. Ο Μέρκιουρι αντέχει πέντε χρόνια ακόμα στα οποία καταφέρνει και βγάζει δύο δίσκους.

ΚΛΑΜΠ ΩΣ ΤΟ ΠΡΩΙ

Τον Απρίλιο του 1965 μια ελληνική οικογένεια σε έναν «ελληνικό δρόμο», την Greek str., εγκαινιάζει τα «All Nighters», βραδιές που κρατάνε ως το ξημέρωμα και γίνεται πόλος έλξεως όλων των καλλιτεχνών στο Λονδίνο. Οταν το κλαμπ είναι γεμάτο, οι πελάτες στριμώχνονται στις σκάλες και τον δρόμο, ενώ οι καλλιτέχνες, οι περισσότεροι των οποίων είναι άγνωστοι και τα βγάζουν δύσκολα πέρα, μπορούν πάντα να υπολογίζουν και σε ένα δωρεάν γεύμα στο εστιατόριο της οικογένειας, τον «Διόνυσο». Οι «άγνωστοι» αυτοί καλλιτέχνες είναι ο Ντίλαν, ο Ντόνοβαν, η Τζόνι Μίτσελ, ο Πολ Σάιμον, ο Κατ Στίβενς.

*Τον Φεβρουάριο του 1980 στο «Electric Ballroom» του Κάμντεν η θερμοκρασία ανεβαίνει συνεχώς, μεταφορικά και κυριολεκτικά, και οι Κλας σχεδόν λιποθυμούν από τη ζέστη στη σκηνή. Κάποιος είχε ξεχάσει να ανοίξει τους αεραγωγούς της οροφής και οι roadies τους κάνουν αέρα με πετσέτες. Την επόμενη νύχτα τοποθετήθηκαν δύο μεγάλοι ανεμιστήρες στα δύο πλευρά της σκηνής. Οι αεραγωγοί όμως είχαν ανοίξει και έτσι η θερμοκρασία ήταν πια τόσο χαμηλή όσο και έξω.

*Τον Δεκέμβριο του 1983 μια ξεχασμένη σταρ που αναρρώνει από ένα διαζύγιο αναβιώνει την καριέρα της σε ένα μικρό κλαμπ του Λονδίνου κάτω από την εκκλησία της Notre Dame στη Λέστερ Σκουέρ μέσα σε 11 μόνο νύχτες. Η Τίνα Τάρνερ αποθεώνεται από κοινό και κριτικούς.

*Με την ενθάρρυνση του φιλελεύθερου ιερέα της εκκλησίας, το All Saints Church Hall φιλοξενεί συναυλίες που είναι εργαστήρια ήχου και εικόνας. Αυτό θα είναι και το εφαλτήριο της καριέρας των Πινκ Φλόιντ, που τον Οκτώβριο του 1966 θα εμφανιστούν μπροστά σε λίγους μεν θεατές, αλλά, βοηθούντος και του LSD, θα δημιουργήσουν ένα ρεύμα που θα συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία της βρετανικής ψυχεδέλειας.

Ο Μωρίς Σιακκής ένωσε στο βιβλίο του δύο μεγάλες του αγάπες: το Λονδίνο και το ροκ. Πρώην διαφημιστής και σήμερα υπεύθυνος μάρκετινγκ μεγάλης αυτοκινητοβιομηχανίας, αφηγείται τις ιστορίες με τη ζωντάνια που θα τις έλεγε και στους φίλους του. Και έτσι, μια ολόκληρη μουσική σκηνή περνάει ρυθμικά μπροστά από τα μάτια μας.


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 07/12/2008

No comments: