Του Γιάννη Κολοβού, Η Καθημερινή, Kυριακή, 7 Δεκεμβρίου 2008
Η μουσική τους ξεκίνησε από την Καραϊβική, άλωσε τη Βρετανία, «μπασταρδεύτηκε» στην Καλιφόρνια, πέρασε από την Ιαπωνία και τη Βραζιλία και κατέληξε στην Αθήνα! Οι πρωτοπόροι της «3ης γενιάς του σκα» Voodoo Glow Skulls και οι μάγοι του «ηλεκτρονικού νταμπ» Zion Train μιλούν για τις διαδρομές της πλέον δημοφιλούς μουσικής της περιφέρειας και για το κενό στις μορφές έκφρασης των νέων που καλείται να γεμίσει. Και η αυθεντική ρέγκε της Τζαμάικα δεν είναι πλέον αυθεντική, αφού η ορμή του πανκ και οι κονσόλες των σύγχρονων μάγων–παραγωγών άλλαξαν εντελώς τη μορφή της. Αλλά ποιος νοιάζεται, ιδιαίτερα όταν ο καλλιτέχνης επί σκηνής του υπόσχεται χορό και ρυθμούς με άποψη;
Οσο κι αν σας φαίνεται παράξενο, η παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε από τη μουσική πολύ πριν αγγίξει τα χρηματιστήρια. Δεν ήταν μόνον ο Ελβις που βρήκε ακροατές και μιμητές στο Βιετνάμ, στη Σουηδία και στην Αργεντινή, υπήρξε και αντίστροφη πορεία: από την περιφέρεια στην καρδιά της μουσικής βιομηχανίας, την Αγγλία και την Αμερική. Η ρέγκε, προερχόμενη από το μικρό νησί της Τζαμάικας στην Καραϊβική, υπήρξε η πρώτη μουσική εκτός αγγλοσαξονικού χώρου που μπόρεσε να εξαχθεί, να αναμειχθεί με τα κύρια ρεύματα της σύγχρονης μουσικής και να παγιωθεί ως διεθνής τάση, από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, όταν η εταιρεία Island προώθησε τον Μπομπ Μάρλεϊ και τον έκανε αστέρα πρώτου μεγέθους μέχρι σήμερα, που οι ήχοι της Καραϊβικής έχουν δώσει και πάρει στοιχεία από κάθε μουσική τάση με την οποία ήρθαν σε επαφή. Τι σημαίνει αυτό; Θα το καταλάβετε καλύτερα αν κάνετε μια βόλτα μέχρι το κλαμπ «Αν» των Εξαρχείων για να παρακολουθήσετε τις συναυλίες των Voodoo Glow Skulls και των Zion Train, την επόμενη Παρασκευή και το Σάββατο αντίστοιχα…
Η 3η γενιά του «σκα»
Οι Voodoo Glow Skulls προέρχονται από το Ριβερσάιντ της Καλιφόρνιας και είναι ένα από τα γνωστότερα συγκροτήματα της «3ης γενιάς του σκα», όπου «σκα» ο προπάτορας αυτού που σήμερα ονομάζουμε ρέγκε. Ξεκίνησαν το 1988 με κύριο πυρήνα τους τρεις αδερφούς Κασίγιας, τον Φρανκ, τον Εντι και τον Χόρχε. Αρχικά συμπορεύθηκαν με την τοπική σκηνή πανκ η οποία (λαμβάνοντας τα μηνύματα των Clash) ήταν απολύτως συμβατή με τους ήχους του σκα. Το 1992, το σκα-πανκ αυτονομήθηκε ως είδος κι έγινε διεθνώς δημοφιλής τάση με συγκροτήματα όπως οι Mighty Mighty Bosstones, οι Operation Ivy και οι, πιο εμπορικοί, No Doubt.
«Θεωρώ πως τα συγκροτήματα της βρετανικής σκα σκηνής των αρχών των ’80s, η σκηνή της “Two-tone” ευθύνονται για τα πανκ στοιχεία που ενσωματώθηκαν στο σκα. Ετσι μπόρεσε να συγκινήσει ένα μέρος της νεολαίας που γούσταρε τον ρυθμό αλλά όχι και την ντίσκο που μεσουρανούσε τότε. Οι Specials και οι Madness δημιούργησαν μια νέα σχολή και θα ήθελα να πιστεύω πως εμείς πήραμε αυτό τον ήχο και τον μπασταρδέψαμε ακόμα περισσότερο», μας εξηγεί ο αρχηγός των Voodoo Glow Skulls, Φρανκ Κασίγιας.
«Λάτιν» ρίζες
Εκείνο όμως που έκανε το συγκρότημα να ξεχωρίσει είναι οι «λάτιν» ρίζες του. Οι νευρικοί ρυθμοί των τυμπάνων, οι κοφτές γραμμές της κιθάρας και οι σχεδόν βίαιες μελωδίες των πνευστών περικλείουν έναν αέρα λατινοαμερικάνικου μπρίο, ενώ οι μισοί από τους στίχους τους είναι στα ισπανικά. Βλέπετε, ως γνήσιοι Καλιφορνέζοι είναι κατά το ήμισυ… ισπανόφωνοι.
«Είμαστε μέρος της αμερικάνικης μουσικής έστω κι αν τραγουδάμε και στα ισπανικά. Η Καλιφόρνια διαφέρει σημαντικά από τις υπόλοιπες αμερικανικές πολιτείες. Η λατινογενής κουλτούρα αποτελεί εξέχον χαρακτηριστικό της κι εμείς είμαστε τέκνα αυτού του περιβάλλοντος». Η μπάντα έχει κυκλοφορήσει 11 άλμπουμ έως τώρα κι όλα μαζί έχουν φτάσει σε πωλήσεις 750.000 αντιτύπων!
Ανοιχτά μάτια και αίσθηση του ρυθμού
Εντελώς διαφορετική είναι η ιστορία των Zion Train. Ξεκίνησαν κι αυτοί το 1988 στην Οξφόρδη της Βρετανίας. Αρχικός πυρήνας ήταν το ντουέτο των παραγωγών Νιλ Πέρτς και Ντέιβ Τενκ. Εγιναν γνωστοί το 1992 με το σιγκλ «Follow Like Wolves» όπου συνδύαζαν το «νταμπ», το ηχητικό παρακλάδι της ρέγκε που εφηύρε και εξέλιξε ο Τζαμαϊκανός Λι Πέρι, με το άσιντ-χάουζ που μεσουρανούσε στις βρετανικές πίστες εκείνη την εποχή. Στο άλμπουμ τους «A Passage To Indica» (1993) εισηγήθηκαν εκείνο που πλέον ονομάζουμε «μίνιμαλ τέκνο» και «μίνιμαλ νταμπ». Ηταν μια μουσική με άποψη που μπορούσε να χορευτεί στα κλαμπ χωρίς να χάνει τον «cool» αέρα της ρέγκε.
Ρωτήσαμε τον Νιλ Περτς για τη διαδρομή ενός περιθωριακού ρεύματος από το Κίνγκστον, την πρωτεύουσα της Τζαμάικα, ώς την άκρη της γης. «Η μουσική της Τζαμάικα έγινε αποδεκτή διεθνώς εξαιτίας από τη μία της επίμονης προώθησής της από τις μεγάλες δισκογραφικές και τις διεθνείς φίρμες ρούχων και από την άλλη γιατί πρόκειται για μία «υπόγεια» κουλτούρα με πραγματικό βάθος και νόημα. Προσωπικά διαφωνώ με όλο αυτό το μάρκετινγκ που επιδρά και στη δυναμική και στο βάθος της ρέγκε κουλτούρας, παράλληλα όμως βοηθάει να γεμίσει ένα κενό που υπάρχει στις μορφές έκφρασης των νέων παγκοσμίως, έστω κι αν η εθνική κουλτούρα του εκάστοτε κοινού δεν είναι άμεσα συμβατή με την αφροκαραϊβική κουλτούρα».
Τα χρώματα των ράστα
Θυμίζω, βεβαίως, στον κ. Περτς πως όλα αυτά τα παιδιά με τα μαλλιά στυλ Μπομπ Μάρλεϊ και τα τρίχρωμα (σε κίτρινο, κόκκινο και πράσινο) μπλουζάκια ελάχιστα κοινά έχουν με τους Τζαμαϊκανούς συνομηλίκους τους. «Δεν έχει νόημα να αναζητάς αυθεντικότητα σε αυτό το πλήθος», απαντά. «Μεγαλύτερη σημασία έχει να επισημάνεις πως έχουν επιλέξει έναν θετικό και πρωτοποριακό τρόπο για να εκφραστούν. Οσο για τα σύμβολα που οικειοποιούνται, τα μαλλιά που σχηματίζουν “ντρέντλοκς” και τα χρώματα των ράστα που φορούν, κάποτε αποτελούσαν σημάδια της μαύρης αφύπνισης και υπερηφάνειας, μαρτυρούσαν δε μια αντίθεση απέναντι στις νόρμες του δυτικού καταναλωτισμού. Τότε ήταν αυθεντικά. Σήμερα μπορεί να μην είναι το ίδιο, παρέχουν όμως θετικά μηνύματα σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη».
Πολυμελής μπάντα
Οι Zion Train σήμερα είναι μια πολυμελής μπάντα με πνευστά, τραγουδιστές και φυσικά τον παγκοσμίου φήμης παραγωγό Νιλ Περτς, ο οποίος συνήθως… σκαλίζει τις κονσόλες! Αλήθεια, ποια είναι τα προσόντα που θα πρέπει να διαθέτει ένας παραγωγός; «Ανοιχτά μάτια, ανοιχτά αυτιά και μια καλή αίσθηση του ρυθμού συνοδευόμενη από ακόμα πιο καλή αίσθηση του χιούμορ», απαντά ο κ. Περτς. Οι Zion Train έχουν κυκλοφορήσει 11 άλμπουμ έως τώρα, ενώ πέρυσι βραβεύτηκαν με το «τζαμαϊκανό ρέγκε γκράμι» για το άλμπουμ τους «Live As One».
Στην Ελλάδα έρχονται για δεύτερη φορά και πιστεύουν πως οι Αθηναίοι φίλοι τους διαθέτουν εκείνα τα δύο προσόντα που οφείλει να έχει το τέλειο κοινό: «Πρέπει να έχει την ηρεμία που θα το βοηθήσει να χορέψει αβίαστα και να διασκεδάσει μαζί με εξυπνάδα και οξυδέρκεια για να καταλάβει το μήνυμα της μουσικής»!
Μέσω… Καλιφόρνιας και Οξφόρδης!
Πώς λοιπόν φτάσαμε από την Τζαμάικα στην Αθήνα, μέσω Καλιφόρνιας και Οξφόρδης; Κι αν λάβουμε υπ’ όψιν το γεγονός πως και τα δύο συγκροτήματα είναι πολύ δημοφιλή στη… Βραζιλία και την… Ιαπωνία, ε, τότε είναι που θα τρελαθούμε! Είπαμε, η παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε πρώτα από τη μουσική, πολύ πριν προχωρήσει στα χρηματιστήρια. Επίσης, θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως και οι δύο εμφανίσεις διοργανώνονται από δύο νέα γραφεία συναυλιών, την Ομάδα «Ηλιόσποροι»/Renegade Records και τη Venerate Industries/Playfalse Records φτιαγμένα από παιδιά που αισθάνονται πρώτα οπαδοί και μουσικόφιλοι και κατόπιν επιχειρηματίες, εξ ου και το προσιτό εισιτήριο.
No comments:
Post a Comment