Wednesday, November 10, 2010

Ρεσιτάλ της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου την Τετάρτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών


Η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου
Μια παλιά γνώριμη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, η διεθνώς καταξιωμένη πιανίστα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, ανανεώνει το ραντεβού της με τους φίλους της ρομαντικής μουσικής σήμερα, Τετάρτη, στις 8:30 το βράδυ.

Το ρεσιτάλ της, το οποίο θα φιλοξενηθεί στο Μέγαρο στο πλαίσιο της επιτυχημένης Σειράς Μουσικές βραδιές στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, τιτλοφορείται «Πολύχρωμα φύλλα» και αποτελεί ένα μελωδικό αφιέρωμα σε χαρακτηριστικούς συνθέτες του ευρωπαϊκού Ρομαντισμού όπως οι Σούμαν, Μέντελσον, Γκριγκ και Σοπέν.

Ο τίτλος «Πολύχρωμα φύλλα» που έδωσε η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου στο ρεσιτάλ της, είναι εμπνευσμένος από το ομώνυμο έργο (opus 99) του Ρόμπερτ Σούμαν (1810-1856), το οποίο θα είναι και το εναρκτήριο της βραδιάς. Πρόκειται για μια παρτιτούρα που ο λαμπρός Γερμανός μουσουργός επεξεργάστηκε επί μακρόν, από το 1836 (ή το 1838) έως το 1949, κατά την περίοδο που βρισκόταν σε εξέλιξη η σφοδρή αντιπαράθεσή του με τον πατέρα της μέλλουσας συζύγου του Κλάρας Βικ. Αποτελείται από 14 μέρη σύντομης διάρκειας γραμμένα σε ποικίλες τονικότητες και σε διαφορετικό ύφος το καθένα.

Στον Σούμαν ανήκει εξάλλου και η «αυλαία» του ρεσιτάλ. Η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου επέλεξε για το φινάλε της μια ακόμη δημοφιλή σελίδα από την πλούσια πιανιστική εργογραφία του Σούμαν -οι συνθέσεις του για το συγκεκριμένο όργανο υπερβαίνουν κατά πολύ τις εκατό-, την «Humoresque» σε σι ύφεση μείζονα, έργο 20. Το κομμάτι αυτό, από χρονολογικής απόψεως, είναι συγγενές με τα «Πολύχρωμα φύλλα», καθώς γράφτηκε το 1838. Συνιστά επίσης αντιπροσωπευτικό δείγμα της συνθετικής ωριμότητας του Σούμαν, προτού ο συνθέτης υποστεί παρατεταμένες κρίσεις μελαγχολίας, για να αποβιώσει εντέλει το 1956 σε ψυχιατρικό άσυλο κοντά στη Βόννη.

Ο όρος Humoresque συνιστά επινόημα του Σούμαν, παραπέμπει στη φευγαλέα διάσταση της ζωής και υποδηλώνει την ευμετάβλητη -και ενίοτε ειρωνική- διάθεση του συγκινησιακά φορτισμένου μουσικού απέναντι στον κόσμο.

Σύγχρονος του Σούμαν ήταν και ο συμπατριώτης του Φέλιξ Μέντελσον (1809-1847) που θεωρείται ένας από τους πλέον χαρισματικούς καλλιτέχνες του 19ου αιώνα και αναδείχθηκε γρήγορα σε ηγετική μορφή της μουσικής ζωής της εποχής του σε ολόκληρη την Ευρώπη, τόσο ως συνθέτης όσο και ως μαέστρος.

Τα «Τραγούδια δίχως λόγια», ορισμένα από τα οποία θα ερμηνεύσει η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου στο ρεσιτάλ της, είναι ένα οκτάτομο έργο που ο Μέντελσον επεξεργαζόταν από το 1829 έως το 1845. Κάθε τόμος αποτελείται από έξι σύντομα λυρικά κομμάτια για πιάνο, τα οποία υπήρξαν μάλιστα ιδιαιτέρως δημοφιλή στο μεσοαστικό περιβάλλον της εποχής τους.

Αν και ο Νορβηγός Έντβαρντ Γκριγκ (1843-1907) είναι περισσότερο γνωστός για το κοντσέρτο του για πιάνο σε λα ελάσσονα και για τη σουίτα του «Πέερ Γκυντ», οι δημιουργίες του για το πιανιστικό ρεπερτόριο δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητες. Οι γνωστότερες είναι τα «Λυρικά κομμάτια», μια συλλογή από 66 μικρογραφίες. Οι πιο αισθαντικές από αυτές τις μινιατούρες για πιάνο θα κοσμήσουν το πρόγραμμα του ρεσιτάλ της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου, σε αυτή τη μουσική περιπλάνησή της στον κόσμο του Ρομαντισμού.

Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσε να απουσιάζει ο Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1849), ο οποίος είχε την τύχη να γεννηθεί στη διάρκεια της πενταετίας 1809-1813, περίοδο κατά την οποία ήρθαν στον κόσμο πέντε ακόμη κορυφαίοι συνθέτες της λόγιας μουσικής: οι Μέντελσον, Σούμαν, Λιστ, Βάγκνερ και Βέρντι. Παρά την κλονισμένη υγεία του και τη σύντομη ζωή του -πέθανε μόλις 39 ετών φθισικός-, ο γαλλοπολωνικής καταγωγής Σοπέν κατόρθωσε να εμπλουτίσει τεχνικά και συνθετικά το πιανιστικό ρεπερτόριο και να αφήσει στους μεταγενέστερούς του μια σπουδαία παρακαταθήκη.

Εξέχουσα θέση σε αυτήν κατέχουν πλέον τα κοσμαγάπητα «Νυχτερινά» του, μολονότι οι κριτικοί της εποχής τα υποδέχθηκαν με ανάμικτα, αν όχι εχθρικά, συναισθήματα. Πρόκειται για 21 σύντομα κομμάτια για σόλο πιάνο που ο Σοπέν συνέθεσε από το 1827 έως το 1846, τρία από τα οποία θα ακουστούν στο αποψινό ρεσιτάλ.



No comments: