Η παντοτινή επικαιρότητα του Δημήτρη Μητρόπουλου

• ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ (2/11/1960) ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ

Στις 2 Νοεμβρίου του 1960, στη διάρκεια πρόβας για την Τρίτη Συμφωνία του Μάλερ στην αίθουσα της όπερας της Σκάλας του Μιλάνου, ο αρχιμουσικός Δημήτρης Μητρόπουλος, ήδη μυθικό πρόσωπο για τους γνώστες της συμφωνικής μουσικής και της όπερας, σωριάζεται νεκρός από το πόντιουμ.

Το ενδιαφέρον για τη ζωή και το έργο του «ιεροφάντη της μουσικής» είναι σήμερα μεγαλύτερο από ποτέ

Είναι μόνον 64 χρόνων. Σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 50 χρόνια από το θάνατό του. Στη διάρκειά τους μελετήθηκε το πολύπλευρο έργο του και το όνομά του, σημείο αναφοράς πια για τη μουσική του 20ού αιώνα, αναγνωρίστηκε από πολύ ευρύτερο κοινό. Το ενδιαφέρον για τη ζωή του «ιεροφάντη της μουσικής» είναι μεγαλύτερο από ποτέ, οι δισκογραφικές εταιρείες εκδίδουν παλαιές ηχογραφήσεις του σε ψηφιακή μορφή και οι μελετητές επεκτείνουν σε μεγαλύτερο βάθος τις μουσικολογικές έρευνές τους. Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ετοιμάζοντας ένα μεγάλο αφιέρωμα για την 50ή επέτειο από το θάνατο του Μητρόπουλου, δεν ανταποκρίνεται ευκαιριακά στην αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος. Από την ίδρυσή του και μετά δεν έπαψε να αποτίει φόρο τιμής στο έργο του Μητρόπουλου - βαφτίζοντας στη μνήμη του και μια από αίθουσές του.

Το αφιέρωμα ξεκίνησε ήδη με ρεσιτάλ-διάλεξη του πιανίστα Χάρη Δημαρά. Ακολουθούν ο Διεθνής Διαγωνισμός «Δημήτρης Μητρόπουλος» για Διεύθυνση Ορχήστρας σε συμπαραγωγή με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, το συνέδριο «Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960). Πενήντα χρόνια μετά» σε συνδιοργάνωση με τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη» και με τα περιοδικά «Μουσικολογία» και «Πολυφωνία», και η συναυλία «Δημήτρης Μητρόπουλος, ένας πολύπλευρος δημιουργός» του Κουαρτέτου Εγχόρδων, της Χορωδίας και του Οργανικού Συνόλου του Ιονίου Πανεπιστημίου.

- Σε όλες τις πτυχές της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Δημήτρη Μητρόπουλου επιχειρεί να ρίξει φως το διήμερο συνέδριο, στην ομώνυμη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής. Στις εργασίες θα συμμετάσχουν 27 μουσικολόγοι και μουσικοί, που θα επικεντρωθούν σε ζητήματα που αφορούν τον Μητρόπουλο ως συνθέτη, αρχιμουσικό, αλλά και δάσκαλο, καθώς και τις αισθητικές όψεις του έργου του. Η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη - με δελτία προτεραιότητας. (12, 13 Νοεμβρίου).

- Ενα 24ωρο αργότερα (14 Νοεμβρίου) θα δοθεί η συναυλία του Κουαρτέτου Εγχόρδων που, υπό τον Μίλτο Λογιάδη, και με τη σύμπραξη των σολίστ Αγγελικής Καθαρίου (μέτζο σοπράνο), Σπύρου Γκικόντη (βιολί), Χρήστου Σακελλαρίδη και Θοδωρή Τζοβανάκη (πιάνο), καθώς και της Χορωδίας και του Οργανικού Συνόλου του Ιονίου, θα ερμηνεύσουν στο πρώτο μέρος τα έργα: «Κομμάτι για σόλο πιάνο», «Κασσιανή» για φωνή και πιάνο (1919) σε ποίηση Κωστή Παλαμά, «Un morceau de concert» για βιολί και πιάνο (1913), «Αφροδίτη Ουρανία» για φωνή και πιάνο (1924) σε ποίηση Αγγελου Σικελιανού, «Danse des Faunes» για κουαρτέτο εγχόρδων (1915) και «Reveries au bord de la Mer» για σόλο πιάνο.

Στο δεύτερο μέρος θα ακουστούν ακόμη πέντε συνθέσεις του Μητρόπουλου. Οι: «Παν» για φωνή και πιάνο (1916) σε ποίηση Αγγελου Σικελιανού, Scherzo για σόλο πιάνο (1912), Ostinata in tre parti (1920) για βιολί και πιάνο, καθώς και αποσπάσματα για την πρωτότυπη μουσική που έγραψε για την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή (Εθνικό Θέατρο, 1936) και το φινάλε από την όπερα «Αδελφή Βεατρίκη» (η πλήρης τρίπρακτη μορφή τής οποίας είχε παρουσιαστεί το 1920, με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού).

Το πρόγραμμα ουσιαστικά διατρέχει όλες τις σημαντικές περιόδους της συνθετικής δημιουργίας του Μητρόπουλου, αναδεικνύοντας όσα στοιχεία μάς κάνουν σήμερα να αναγνωρίζουμε την ιστορική και αισθητική αξία του έργου του.

Η συναυλία πραγματοποιείται στην Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος». Τα εισιτήρια στοιχίζουν από 5 έως 20 ευρώ και προπωλούνται στα ταμεία του Μεγάρου Μουσικής.

- Ετήσιος ούτως ή άλλως θεσμός εδώ και 14 χρόνια, αλλά με εναλλάξ στόχο τη σύνθεση ή τη διεύθυνση ορχήστρας, ο Διεθνής Διαγωνισμός «Δημήτρης Μητρόπουλος», που συνδιοργανώνεται με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, αναζητά φέτος τον καλύτερο αρχιμουσικό μεταξύ 217 υποψηφίων, απ' όλο τον κόσμο. Οι τρεις φιναλίστ θα διευθύνουν αύριο την Ορχήστρα, σε αποσπάσματα έργων από το κλασικό και ρομαντικό ρεπερτόριο. Πρόεδρος της φετινής κριτικής επιτροπής είναι ο αρχιμουσικός Κλάους Πέτερ Φλορ. Τα εισιτήρια της εκδήλωσης στοιχίζουν μεταξύ 5 και 30 ευρώ. [Ν.ΧΑΤΖ., Ελευθεροτυπία, Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010]