Η σιωπηλή επιστροφή του Τζον Κέιτζ

• Του ΦΩΤΗ ΑΠΕΡΓΗ, Επτά, Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

• Το τελευταίο που μπορείς να πεις για τον Τζον Κέιτζ είναι ότι εκπλησσόταν εύκολα. Αντίθετα, εκείνος ξάφνιαζε συχνά τους άλλους.

Στιγμιότυπο από την παράσταση στο ΜοΜΑ

Ακόμα και στους κύκλους της αμερικανικής διανόησης της δεκαετίας του 1950 δεν ήταν καθόλου συνηθισμένο να δημιουργείς μουσική σφηνώνοντας λάστιχα και βίδες ανάμεσα στις χορδές ενός πιάνου ή διαλέγοντας την επόμενη νότα με το να στρίβεις ένα νόμισμα κορόνα γράμματα. Ομως όλ' αυτά υπάκουαν σε μια βαθύτερη φιλοσοφία, που υπονόμευε κάθε κατεστημένη αντίληψη για τη σύνθεση αξιοποιώντας το ρόλο του τυχαίου και ενθαρρύνοντας μια δυναμική σχέση κοινού και έργου τέχνης.

Με συμμάχους άλλους διάσημους καινοτόμους όπως ο Μαρσέλ Ντισάν, ο Κέιτζ θεωρούνταν ήδη ένας μεγάλος αιρετικός, όταν παρουσίασε το έργο του «4' 33''»: το 1952, ο πιανίστας Ντέιβιντ Τιούντορ κάθησε σοβαρός μπρος στο κλαβιέ επί τέσσερα λεπτά και 33 δευτερόλεπτα και δεν έπαιξε ούτε νότα, θέλοντας να μετατοπίσει το ενδιαφέρον αποκλειστικά στους τυχαίους ήχους μιας ερμηνείας. Υπήρξε η τολμηρότερη και διασημότερη μουσική δήλωση της αβανγκάρντ.

• Και χριστουγεννιάτικο χιτ!

Ο Κέιτζ πέθανε το 1992, όταν η ποπ ήταν ήδη από τις ισχυρότερες πολυεθνικές βιομηχανίες. Κι έτσι δεν μπορούμε να μάθουμε πώς θα του φαινόταν ότι μια παρέα από νέους καλλιτέχνες που, όχι απλώς δεν ανήκαν ποτέ στο δικό του δημιουργικό χάος, αλλ' αντίθετα υπηρετούν λίγο ή πολύ το καθεστώς της μουσικής τυποποίησης, διάλεξε πρόσφατα να «ηχογραφήσει» και να κυκλοφορήσει το «4' 33''» με σκοπό να φτάσει με αυτό στο νο 1 των χριστουγεννιάτικων βρετανικών τσαρτς και να προσφέρει τα έσοδα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς! Πόσω μάλλον, όταν την ίδια στιγμή, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, δυο σύγχρονοι αβανγκαρντίστες, η Τζένιφερ Αλόρα και ο Γκιγέρμο Γκαλζαντίγια κλέβουν την παράσταση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης με μια αποδομημένη εκδοχή της δημοφιλέστατης «Ωδής στη χαρά» από την Ενάτη του Μπετόβεν, που παραπέμπει στον Κέιτζ και το «προετοιμασμένο πιάνο» του.

Ας ξεκινήσουμε από την Αγγλία: Οι Suggs, Kooks, Orbital, Enter Shikari κ.ά. πήγαν στο ίδιο στούντιο περισσότερο για να φωτογραφηθούν παρά για να παίξουν μαζί. Ενισχυμένη και από την τηλεφωνική συμμετοχή του βετεράνου αμφισβητία του ροκ Μπίλι Μπραγκ (εκτός αν έβαλε άλλον να σιωπήσει μπρος στο ακουστικό), η παρέα βάλθηκε να αντιμετωπίσει τον Ματ Καρντλ, νικητή του βρετανικού «Χ Factor». «Είναι ωραίο ν' ακούς σιωπή στην εποχή του θορύβου. Πόσω μάλλον αν η σιωπή καταφέρνει να νικήσει το «Χ Factor!» δήλωσε ο dj Εντι Τεμπλ Μόρις, οργανωτής της πρωτοβουλίας.

Μοιάζει πάντως λίγο ειρωνικό: Οι περισσότεροι από τους καλλιτέχνες που υπερασπίζονται αυτή την ανθρωπιστική σιωπή είναι ξεφτέρια στην εμπορευματοποίηση του ήχου. Ξέρουν καλά να «γεμίζουν» τις κανονικές ηχογραφήσεις τους, ώστε ν' ακούγονται τα ψηφιοποιημένα τραγούδια τους δίχως «κενά» στο ραδιόφωνο και τα ipod, που καταργούν τις ακραίες συχνότητες και οδηγούν πια σ' έναν τυποποιημένο μέσον όρο, όπου οτιδήποτε πολύ υποβλητικό ή επιβλητικό πρέπει να αποφεύγεται. Ισως λοιπόν ο Κέιτζ ενοχλούνταν βλέποντας ότι το δικό του μανιφέστο του απρόβλεπτου επιστρατεύεται 58 χρόνια μετά σαν χριστουγεννιάτικο ανέκδοτο στη μουσική γραφειοκρατία του προβλέψιμου. Από την άλλη, ίσως και να το χαιρόταν! Υπάρχει τίποτα πιο απίθανο από την επιλογή αυτού του έργου γι' αυτόν ακριβώς το σκοπό;

Ο αμερικανός συνθέτης ήταν, άλλωστε, ένας άνθρωπος με ανοιχτό πνεύμα. Και ας μην ήταν ο πρώτος που πειραματίστηκε με την έννοια του τυχαίου στον 20ό αιώνα. Ο Τρίσταν Τζάρα έσχιζε εφημερίδες για να σχηματίσει ντανταϊστικά ποιήματα. Η λογοτεχνία του Γουίλιαμ Μπάροουζ και η ζωγραφική του Τζάκσον Πόλοκ είχαν επίσης προσθέσει αρκετές σελίδες στη μυθολογία του χάους, αλλά κανείς δεν επηρέασε τον Κέιτζ περισσότερο από τον Ντισάν, που ήδη από το 1913 είχε παρουσιάσει το «Μουσικό παρόραμα», οι νότες του οποίου ήταν γραμμένες σε κλήρους, που έπεφταν από ένα καπέλο. Αυτό, όμως, δεν ήταν αρκετό στον Κέιτζ: «Υπάρχουν πολλά που μπορεί να συμβούν τα οποία δε με ενδιαφέρουν, όπως το να κολήσουν κομμάτια χαρτιού μεταξύ τους την ώρα που κουνιέται το καπέλο», είχε παρατηρήσει.

Αυτό που, πάντως, δεν άφησε στην τύχη ήταν η ίδια η γνωριμία του με τον γάλλο ριζοσπάστη, ο οποίος, με την περίφημη «Κρήνη», ένα απλό πορσελάνινο ουρητήριο με την υπογραφή του, συγκαταλεγόταν από το 1917 ανάμεσα στους πιο ανατρεπτικούς εικαστικούς καλλιτέχνες του καιρού μας. Εχοντας ήδη γράψει αρκετά γι' αυτόν, ο Κέιτζ αξιοποίησε τη μανία του Ντισάν με το σκάκι για να τον γνωρίσει καλύτερα. Απέφευγε, ωστόσο, να του μιλήσει για τα κοινά τους ενδιαφέροντα, γιατί, όπως εξηγούσε, «αν απαντούσε σε κάποια ερώτησή μου, θα είχα τη δική του απάντηση, αλλά όχι τη δική μου εμπειρία».

Το 1968, πάντως, προσκάλεσε το ζεύγος Ντισάν σε μια δημόσια παρτίδα σκάκι ανάμεσά τους. Θα εντασσόταν σ' ένα μουσικό χάπενινγκ με τη συμμετοχή άλλων τριών συνθετών και ισάριθμων ηχητικών συστημάτων που είχαν συνδεθεί με τα τετράγωνα της σκακιέρας. Οταν αργότερα ρωτήθηκε, ο γάλλος πρωτοπόρος μίλησε θετικά για την εκδήλωση: Υπήρχαν εικόνες, υπήρχαν ήχοι - αλλά μουσική; «Υπήρχε ένας φοβερός θόρυβος...».

Ο Ντισάν πέθανε το 1968 και τον επόμενο χρόνο ο Κέιτζ τον τίμησε με το έργο «Δίχως να θέλω να πω κάτι για τον Μαρσέλ», το κείμενο και εικόνες του οποίου αποφασίστηκαν από τυχαίους αριθμούς. Και καθώς ο πρώτος προβληματιζόταν συχνά με την «οπτικοποίηση του ήχου» από την πλευρά του εικαστικού, ο δεύτερος είχε την ίδια έγνοια από την πλευρά του μουσικού. Στη δεκαετία του 1970 έκανε πολλά εικαστικά έργα σε πλήθος εκτυπώσεων που συχνά υπέγραφε σημαδεύοντάς τις με φλεγόμενες εφημερίδες ή με το αποτύπωμα της βάσης μιας καυτής γιαπωνέζικης τσαγέρας. Ενώ, λίγο πριν πεθάνει, συγκέντρωσε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Λος Αντζελες παρτιτούρες, συνταγές, συμβουλές υγιεινής διατροφής, πίνακες, σκακιέρες και υπολογιστές σε μια σύνθεση που συνόψιζε την τέχνη ανάμεσα στη σιωπή και το θόρυβο.  ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Το όνομά μου, όχι η ψυχή μου, συνδέεται με την κυβέρνηση

• Συνέντευξη Γιώργος Νταλάρας

• Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2010

Πώς γνώρισε ο 18χρονος Γιώργος Νταλάρας τον Σταύρο Κουγιουμτζή; Ας όψεται το θράσος του...μικρού, να δηλώσει ξεκάθαρα στον Μίνωα Μάτσα ότι δεν προτίθεται να τραγουδάει «σκουπίδια».

Κι όμως ο θρυλικός δημιουργός της «ΜΙΝΩΣ», παρότι ήταν μέχρι τότε ο μόνος που είχε προτείνει στον «γιο του Λουκά» συνεργασία, δεν θύμωσε. Αντίθετα, «σαν να κατάλαβε την αλήθεια μου, με πήγε ένα μεσημέρι στην Κυψέλη, στο σπίτι που έμενε τότε ο Κουγιουμτζής με την Αιμιλία».

Αυτά συνέβησαν το 1968. Εκτοτε ο Νταλάρας ταυτίστηκε με το μεγαλύτερο μέρος της δισκογραφίας του Κουγιουμτζή. Κι ερμήνευσε τα μεγάλα τραγούδια του σε διάφορες εποχές, συγκυρίες, εκδοχές και σε πολλούς δίσκους. Παραμένει, ωστόσο, γεγονός ένα διπλό cd όπου συγκεντρώνονται τραγούδια όπως τα «Μη μου θυμώνεις μάτια μου», «Κάπου νυχτώνει», «Ο ουρανός φεύγει βαρύς», «Ενας κόμπος η χαρά μου», «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι», «Ολα καλά», «Ηταν πέντε ήταν έξι», «Τώρα που θα φύγεις», «Του κάτω κόσμου τα πουλιά», «Στα χρόνια της υπομονής», «Το σακάκι μου κι αν στάζει», «Στα ψηλά τα παραθύρια», «Οταν ανθίζουν πασχαλιές» κ.ά.

Η συλλεκτική έκδοση, που μόλις κυκλοφόρησε απ' τη «Μίνος», είναι η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας-αφιέρωμα στον Κουγιουμτζή (1932-2005) που είχε πραγματοποιήσει ο Γιώργος Νταλάρας το 2008 στο Ηρώδειο, με καλεσμένους τους Κ. Μακεδόνα, Μ. Ασλανίδου, Δ. Ολυμπίου και την κόρη του συνθέτη, Μαρία Κουγιουμτζή.

Από τον Σταύρο Κουγιουμτζή, έναν συνθέτη που υπήρξε από τους κατεξοχήν αριστερούς ιδεολόγους του ελληνικού τραγουδιού, ξεκίνησε η κουβέντα. Παραστράτησε στα μισά, αναζητώντας στον Γιώργο Νταλάρα όχι μόνο τον σπουδαίο ερμηνευτή αλλά και τον πρέσβη της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και, πιο όψιμα, τον σύζυγο της υφυπουργού Εργασίας Αννας Νταλάρα-Ραγκούση.

- Τι ήταν για εσάς ο Κουγιουμτζής;

«Μου άλλαξε τη ζωή. Με όπλισε με ένα αίσθημα κάθαρσης που, όποιος το γεύεται, ντοπάρεται με το καλύτερο. Με τον Κουγιουμτζή δεν είχα τυπική, επαγγελματική σχέση. Δέθηκα μαζί του οικογενειακά. Ημουν ένας έφηβος που έψαχνε να καλύψει το οικογενειακό του έλλειμμα. Κι αυτό βρήκα στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, στο Λοΐζο, στον Κηλαηδόνη και στον Κουγιουμτζή. Πήγαινα σπίτι τους, ζούσα στις οικογένειές τους».

- Εκτός από την παρακαταθήκη των τραγουδιών του, τι άλλο σας προσέφερε;

«Ηταν από τους πιο μορφωμένους μουσικούς που ξέρουμε. Είχε δύο ήρωες: τον Μάλερ και τον Τσιτσάνη. Μου έδινε να ακούσω προχωρημένη μουσική, Πεντερέφσκι π.χ. Ή αργότερα, όταν πήγαινα στο εξωτερικό, μου σημείωνε τι δίσκους ν' αγοράσω. Εγώ, βέβαια, νέος, αγόραζα κυρίως ροκ και φλαμένκο. Τελικά ίσως να ήμουν υπερβολικά τυχερός. Είχα τον Κουγιουμτζή και τα τραγούδια του και παράλληλα τον Καλδάρα, τον Λοΐζο, τον Λευτέρη, τον Ελευθερίου».

- Είστε κατ' εξοχήν η γενιά που έζησε την κορύφωση της δισκογραφικής άνθησης, αλλά και την πλήρη της κατάρρευση...

«Δεν περίμενα ότι θα φτάσουμε εδώ. Βέβαια, όσοι έχουν όραμα και ταλέντο, δεν θα χαθούν. Αλλά τελείωσαν οι παχιές αγελάδες, μαζί κι όλη η παραοικονομία, με τα μαγαζιά που παίρνουν 3.000 κόσμο και την ασυδοσία όσων λειτουργούσαν σε μια ρωμαϊκή ψευδοευδαιμονία. Επειδή είμαστε ατίθασος λαός, έχουμε προτερήματα αλλά και σημαντικά ελαττώματα. Ο μιμητισμός μας π.χ. δεν έχει μέτρο. Ή, παίζουμε με τα σοβαρά. Αυτό κάναμε: παίξαμε, χωρίς να καταλάβουμε ότι παίζουμε με τις καρδιές μας, τις μνήμες, τις αρχές, την Ιστορία, το νόμισμά μας, την καταγωγή και την παρακαταθήκη μας. Αυτό πληρώνουμε τώρα...».

- Μήπως, λόγω κρίσης, γραφτούν καλύτερα τραγούδια;

«Εχουμε ξαναδεί οι κρίσεις να "παραγγέλνουν" καλά τραγούδια. Κάποιοι έχουν το ταλέντο να καταγράφουν "δημοσιογραφικά" την εποχή τους. Αυτό έκανε ο Τριπολίτης στο "Ανεμολόγιο" κι ο Ελευθερίου στα "Λόγια και τα Χρόνια τα χαμένα"».

- Θα εμφανιστείτε φέτος σε μουσική σκηνή;

«Δεν είμαι ευχαριστημένος απ' ό,τι έζησα πέρυσι. Δεν ανταποκρίθηκε ο κόσμος τόσο, όσο με πολιόρκησε για να πάω σε ένα λαϊκό μαγαζί. Προς τι τα εκατοντάδες μηνύματα ότι "μας έχεις αφήσει και μόνο τα Μέγαρα κοιτάς"; Τελικά, όταν κάνω το χατίρι σε κάποιους, κάνω λάθη».

- Είστε ο σύζυγος της υφυπουργού Εργασίας. Τι αισθάνεστε μ' αυτή την αντιστροφή των όρων;

«Δεν έχουμε τέτοια θέματα μεταξύ μας. Τόσα χρόνια η Αννα είχε αφιερωθεί σε όσα κάναμε μαζί, στη δουλειά μου, στις συναυλίες. Κάποια στιγμή που δεν ήθελα πια να κάνω τόσο πολλά -όταν κινείσαι διαρκώς στο χώρο, δημιουργείς αντιπάθειες- την ενθάρρυνα να ασχοληθεί με το όραμά της που αφορά εδώ και χρόνια το θέμα των προσφύγων και του ασύλου. Πιστεύω άλλωστε ότι στην πολιτική πρέπει να πηγαίνουν απλοί πολίτες».

- Στην πολιτική πιστεύετε;

«Δεν την ισοπεδώνω, χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχω άποψη για κόμματα, ιδεολογικές δολοπλοκίες κι αντιπολιτευτικά τερτίπια. Ξέρω ότι έχουμε 300 στη Βουλή κι απ' αυτούς οι 150 είναι νοικοκύρηδες και δουλεύουν, ενώ οι άλλοι 150 ενδεχομένως δεν είναι πολύ ισορροπημένοι. Ξέρω ότι υπάρχουν πολιτικοί που κάνουν το αντίθετο απ' ό,τι λένε. Ξέρω επίσης ότι λίγα πράγματα μπορείς να κάνεις, αλλά ότι αν δεν συμμετέχεις, χάνεις κι αυτά. Ενώ, αν τα λίγα γίνουν σωστά, είναι όπλο στα χέρια του κόσμου».

- Συμφωνείτε με το «όλοι μαζί τα φάγαμε» του Θεόδωρου Πάγκαλου;

«Δεν νομίζω ότι αφορά τους πάντες. Κάποιοι διεφθάρησαν με αυτή τη, με το ζόρι, δανειοδότηση: η τραπεζική δοσοληψία δεν έγινε από ανάγκη, αλλά από τις τράπεζες που προσπαθούσαν με διάφορα "διακοπο-δάνεια" να πάρουν το κομπόδεμα των ανθρώπων. Το ελληνικό Δημόσιο γνώριζε τις παθογένειες, όπως κι ο κόσμος γνώριζε τα προβλήματα της Πολεοδομίας, της Αστυνομίας, της Δικαιοσύνης, του υπουργικού ασύλου, της απολυταρχίας ορισμένων συνδικαλιστικών φορέων, των αλληλοκαρφωμάτων στα προοδευτικά κόμματα. Παρ' όλα αυτά δεν μπορούμε να βάλουμε τους νοικοκυραίους στο ίδιο σακί. Δεν θέλω να ακούγομαι επηρμένος. Επειδή έχει πάει καλά η δουλειά μου, έχω ενδεχομένως αμειφθεί περισσότερο κι απ' ό,τι άξιζα. Δεν μπορώ, όμως, να ζήσω καλά, αν δεν περνάει κι ο διπλανός μου καλά».

- Ταυτιστήκατε με τη λαϊκή ψυχή. Το γεγονός ότι το όνομά σας συνδέεται εξ αντικειμένου με την κυβέρνηση και την πολιτική του Μνημονίου, πώς σας κάνει να αισθάνεστε;

«Ναι, αλλά είναι μόνο το όνομά μου, δεν είναι η ψυχή μου. Δεν έχω υπογράψει συμβόλαιο. Συμβόλαιο υπογράφει ο βουλευτής που βγαίνει, με τις δικές του ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ έχει, πάντως, χωρέσει κι ένα μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς. Ξέρουμε ότι υπάρχει μια αριστερή δυναμική, που δεν φαίνεται να εκπροσωπείται τυπικά από τα κόμματα των μονοψήφιων εκλογικών ποσοστών. Μήπως είναι και υπερβολικά πολλά τα έντεκα αριστερά κόμματα στην Ελλάδα; Τόσο βαθιές ρίζες έχει πια η ιδεολογική διαμάχη; Υπάρχει, όμως, μια άλλη Αριστερά που αναζητά απεγνωσμένα ένα καινούριο δρόμο...».

- Πάντως, μοιάζει να χάνει μια ιστορική ευκαιρία...

«Δεν μπορώ να μιλήσω για την Αριστερά. Δεσμεύομαι από την οικογενειακή ιστορία μου. Μερικές φορές, στην Ελλάδα, χάνουμε αυτονόητες νίκες σε όλα τα επίπεδα. Μην υπερτιμούμε, όμως, τους ανθρώπους. Αυτούς τους ηγέτες είχαμε, μ' αυτές τις πολιτικές πορευτήκαμε».

- Εσείς θα μπορούσατε να μπείτε στην πολιτική;

«Κάποτε που μου ζητήθηκε, είπα "Οχι". Εχοντας πάθος με το αυτονόητο, δεν μπορώ να κάνω πράγματα που δεν καταλαβαίνω και με ζαλίζουν. Αυτή τη στιγμή όλο το περιβάλλον είναι, πολιτικά και ιδεολογικά, "μεθυσμένο". Θα 'θελα, όμως, παιδιά με καινούργιες ιδέες να μπουν στην πολιτική. Αλλιώς, θα μείνουν μόνον 5-10 παλιές οικογένειες κι εμείς θα τρέχουμε να τις ψηφίζουμε. Καταλαβαίνω ότι άνθρωποι που βγαίνουν από τον λαό, πάνε δύσκολα ψηλά γιατί είναι τόσο πιασμένα τα πόστα, που δεν τους αφήνουν να προχωρήσουν. Κι όμως, ξέρω μερικούς που κάνουν σπουδαίο έργο».

- Ποιους;

«Είναι τυχαίο ότι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης λάμπει; Νιώθω ότι έχουμε κάτι κοινό: τις ενοχές που έχω κι εγώ, ανεξήγητα, όταν πάει κάτι στραβά. Τις ίδιες ενοχές έχει κι ο Γιάννης Ραγκούσης, ενδεχομένως κι ο Καστανίδης, όπως ίσως τις είχε ο Σκανδαλίδης ή ο Λαλιώτης -παρ' όλο που δεν θα το παραδεχτούν ποτέ. Δεν είναι όλοι ίδιοι. Κάποιοι δεν ήθελαν να παίξουν παιχνίδια. Ας σταματήσει, λοιπόν, η ανθρωποφαγία γιατί στο τέλος θα στοχοποιηθούμε όλοι, θα διαρραγεί ο κοινωνικός ιστός και μετά, ποιος θα κερδίσει απ' αυτό; Χρειάζεται ψυχραιμία. Και ταχύτητα...».

- Αλλά το ΠΑΣΟΚ κατηγορήθηκε κατ' αρχήν ότι αργοπόρησε..

«Με 11-12 μονάδες παραπάνω στις εκλογές, έπρεπε ήδη τους πρώτους μήνες να γίνουν τα βασικά. Αλλά οι νέοι άνθρωποι που μπήκαν στην κυβέρνηση, δεν ήταν προετοιμασμένοι για τέτοιες ιστορίες. Είναι δύσκολο να ξαναγεννήσεις εξαρχής το κράτος. Τα περί "ανασύστασής" του, τα είχαμε ακούσει κι απ' την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Αποδείχτηκε φοβερό ψέμα. Και το γελοίο είναι ότι βγαίνουν εκπρόσωποί της και κουνούν το δάχτυλο. Μα, δεν υπάρχει φιλότιμο;». *

Να σώσουμε τα νέα παιδιά από τη «Χρυσή Αυγή»

- Να πούμε για τη συναυλία στον Αγιο Παντελεήμονα;Αν και δεν αμφισβητήθηκαν οι καλές προθέσεις, ήταν κενή νοήματος. Το πρόβλημα έμεινε.

«Μακάρι να γίνονται κάθε τόσο εκεί συναυλίες. Αλλά να πούμε κι ένα μεγάλο "μπράβο" στην εντελώς ανατρεπτική πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών. Εκανε ένα "άνοιγμα" ιστορικής σημασίας. Κι όσοι καλλιτέχνες συμμετείχαν, ήρθαν για να στηρίξουν όλους τους ανθρώπους της γειτονιάς, ανεξάρτητα από το σε ποιον Θεό πιστεύουν. Γιατί, ποιοι είναι αυτοί που φωνάζουν "διώξτε τους ξένους;". Εχουν από πίσω τους κάποιο κόμμα; Εχουν συμφέροντα; Μήπως όσοι φωνάζουν, θα πάνε στο τέλος ν' αγοράσουν οικόπεδα για ένα κομμάτι ψωμί;».

- Η Πολιτεία, όμως, τι κάνει;

«Τι έκανε πριν από 5-10 ή 15 χρόνια για να αποσοβήσει όσα συνέβαιναν μέρα με τη μέρα; Επί 15 χρόνια το γραφείο της Υπατης Αρμοστείας παρακαλεί να βάλουμε δύο διερμηνείς ή να φτιάξουμε ένα αξιοπρεπές κατάλυμα για τους πρόσφυγες. Δεν έγινε τίποτα, και γι' αυτό η χώρα μας καταδικάστηκε τόσες φορές. Αρα, φαντάζομαι ότι κι οι εντεταλμένοι δεν ξέρουν πάντα να λύσουν τα προβλήματα».

- Και τώρα;

«Τώρα, χρειάζεται να ξεκινήσουμε απ' την αρχή. Πόσους μετανάστες έχουμε; Πόσοι είναι παράνομοι; Πόσοι δικαιούνται άδεια εργασίας; Τι κάνουμε με τους πολιτικούς πρόσφυγες; Τι κάνουμε με όσους προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές; Αλλά πριν από όλα πρέπει να καταλάβουμε ότι η σημερινή Αθήνα δεν θα είναι ποτέ πια η Αθήνα της Βέμπο. Είναι μια πόλη 4 εκατομμυρίων, εκ των οποίων το 20% είναι ξένοι. Κάποιοι θα κάνουν και παραβατικές πράξεις, που είναι θέμα της Αστυνομίας να τις αντιμετωπίσει ανθρώπινα. Μπορούμε να σωθούμε απ' το λαθρεμπόριο; Να χτυπήσουμε τα ναρκωτικά και την πορνεία; Ολα αυτά αφορούν τη σημερινή ελληνική κοινωνία. Τι θέλετε να γίνει δηλαδή; Να φωνάξουμε τους "κουρεμένους" να δείρουν τους μετανάστες; Μόνο οι φασίστες δέρνουν. Η πόλη δεν είναι τσιφλίκι κανενός. Κι οφείλουμε να θυμόμαστε ότι πολλοί κατέφυγαν εδώ, γιατί οι σύμμαχοί μας κατέκτησαν τη χώρα τους».

- Στο φόβο που καλλιεργείται πατάει η «Χρυσή Αυγή».

«Η "Χρυσή Αυγή" κάνει χρόνια τη δουλειά της. Το θέμα είναι να βρεις τον τρόπο πολιτικά και παιδαγωγικά να εξαλείψεις τους λόγους που κάνουν νέα παιδιά να στρέφονται εκεί. Υπάρχουν όμως και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι, που βοηθούν τους μετανάστες. Να δούμε όλοι πώς θα βοηθήσουμε. Είναι αναγκαίο να τηρούμε τους νόμους. Οσοι ξένοι π.χ. έχουν πράσινη κάρτα, να ασφαλίζονται, να είναι κανονικοί πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Κι όλα αυτά αξιοκρατικά, για να μην αφήσουμε περιθώριο να πει κάποιος "ήρθε ο ξένος και πήρε τη δουλειά μου". Αφού εσύ δεν πας να μαζέψεις σκουπίδια, άστον άνθρωπο να δουλέψει. Χρειάζεται αίσθημα δικαιοσύνης».

- Τα τελευταία χρόνια το αίσθημα δικαιοσύνης έχει πληγεί πάρα πολύ.

«Καταλαβαίνω ότι πλήττεται όταν «λαμπεροί» άνθρωποι μένουν αλώβητοι και εξυπηρετούνται να βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, ενώ ο κοσμάκης αγωνίζεται για 500 ευρώ. Χάνεται χρόνος και φοβάμαι ότι αν δεν γίνουν τα πράγματα γρήγορα, η λαϊκή δυσθυμία θα γυρίσει σε βάρος μας. Και αν την ξαναπάθουμε όπως τότε με το "σεμνά και ταπεινά", ο κόσμος θα 'χει κάθε δίκιο να πει ότι "εμένα δεν με εκπροσωπούν αυτά τα κόμματα"».

- Και πού θα στραφεί;

«Ας κάνουμε νόμο για την απλή αναλογική, ώστε να μη φοβάται ο κόσμος να πάει να ψηφίσει. Αυτά τα κόλπα της... ενισχυμένης με μεσάζοντες, βοηθάνε στην πόλωση. Αν ο άλλος ξέρει ότι με ένα 33% θα κυβερνήσει... Αν ο αντίπαλός του περιμένει να 'ρθεί στην εξουσία για να φερθεί με ρεβανσισμό... Αν δεν δώσουμε κίνητρο στην ανάπτυξη, που καθόλου παράλληλα με τα υπόλοιπα δεν κινείται, τότε θα 'μαστε άξιοι της μοίρας μας».

Ρεμπέτικα και λαϊκά

«Διαμάντια» των σημαντικότερων συνθετών του λαϊκού τραγουδιού και δικές του δημιουργίες με «άρωμα» μιας άλλης εποχής παρουσιάζει ο Βαγγέλης Κορακάκης, στη «Μαγιοπούλα» (Οδεμησίου 9 και Βρυούλων, στην Καισαριανή, 210.7214.934). Μαζί με τον Καισαριανιώτη δημιουργό, ο γιος του Βασίλης, ο οποίος ακολουθεί τα βήματά του, η Ελένη Καπηλίδου, ο Θοδωρής Τούγιος κ.ά.

• Γνήσιο, λαϊκό γλέντι προσφέρει και η «Κοκκινιώτισσα» (7ης Μαρτίου 101-103, Νίκαια, 210 4924004), μ' ένα πρόγραμμα που φέρει την υπογραφή του συνθέτη Πέτρου Βαγιόπουλου. Στο πάλκο της, ο Λάμπρος Καρελάς, με μοναδικές ερμηνείες και η Χριστίνα Μαραγκόζη. Τους συνοδεύουν οι Μαρία Σπυροπούλου, Αναστασία Λιάρου, Γιώργος Τσαπάς και Λευτέρης Μπουρνής σε νησιώτικες «διαδρομές».
• Ενα πρόγραμμα - αναδρομή σε αξεπέραστες ρεμπέτικες και λαϊκές επιτυχίες ξετυλίγουν στο πάλκο της ανανεωμένης «Αθηναίισας» (Ηρώνδα 8, Παγκράτι, 210.7242.172), οι Δημήτρης Κοντογιάννης, Γιώργος Ξηντάρης (μαζί με τους δύο γιους του), Θεοδοσία Στίγκα και ο σολίστας στο μπουζούκι Βαγγέλης Λιόλιος.
• Ο Γιάννης Λεμπέσης μαζί με την ορχήστρα του «Λαϊκή Στράτα» προσκαλούν σε ξεχωριστές «διαδρομές» στο ρεμπέτικο, λαϊκό και παραδοσιακό τραγούδι, στα «Καρδιοφτερουγίσματα» (Δωδεκανήσου 37, Αλιμος, 210.9966.141). Μαζί τους, σε έκτακτες εμφανίσεις, ο παραδοσιακός τραγουδιστής Παναγιώτης Λάλεζας. Στο τραγούδι επίσης, η Μαριάνθη Λιουδάκη και ο Φάνης Σαπατίνας.

Ατμόσφαιρα ... «Duende»

Παναγιώτης Μάργαρης

«Σε όλη την Ανδαλουσία ...όλοι μιλούν συνεχώς για duende και το αναγνωρίζουν με αλάνθαστο ένστικτο μόλις εμφανιστεί», σημείωνε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και αυτό, το «Duende», λέξη δίχως συγκεκριμένη ετυμολογία αλλά γνώριμη σαν έννοια, έγινε η πηγή έμπνευσης της νέας δισκογραφικής πρότασης και της παράστασης που θα παρουσιάσουν ξανά στο «Θέατρο Κάππα» (Κυψέλης 2, 210.8831.068), η Ελένη Πέτα και ο κιθαρίστας Παναγιώτης Μάργαρης τις Δευτέρες 3, 10, 17 και 24 Ιανουαρίου (9.30μμ). Μετά την εμφάνισή τους στο πλάι του Al Di Meola, όπου απέσπασαν τις καλύτερες κριτικές καθώς και τις δύο παραστάσεις τους το Δεκέμβρη στο Θέατρο «Κάππα», οι δύο καλλιτέχνες παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα στο κλίμα του «Duende».Τραγούδια της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, του Ισραήλ, του Μεξικό, της Αγγλίας, συναντούν διαχρονικά κομμάτια της ελληνικής τραγουδοποιίας, από την προσωπική δισκογραφία της Ελ. Πέτα αλλά και Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ανδρέου, Μικρούτσικο, Σαββόπουλο, δημιουργώντας ένα γεμάτο εκπλήξεις μουσικό τοπίο. Μαζί τους επί σκηνής οι: Μιχάλης Πορφύρης (τσέλο), Stephen Fleming (ηλεκτρική, ακουστική κιθάρα). Σκηνοθεσία - Κείμενα: Παντελής Καναράκης.

Με τη δύναμη της μελωδίας και της αλήθειας

Συνέντευξη με την Μαργαρίτα Ζορμπαλά, με αφορμή τις εμφανίσεις της στο Θέατρο «Κάππα»

Από το ρωσικό ρομαντισμό, στα ελληνικά αρώματα και από το αργεντίνικο πάθος στον αισθησιακό κόσμο της Ιβηρικής Χερσονήσου, «ταξιδεύει» η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, για μια ακόμη βραδιά - στις 5 Γενάρη (9.30 μ.μ.), στο Θέατρο «Κάππα», ολοκληρώνοντας τον κύκλο εμφανίσεών της με τίτλο «Στην άκρη ενός φιλιού». Το υπέροχο ρεσιτάλ, παραδομένο στη δύναμη της μελωδίας και της ερμηνείας, σημείωσε μεγάλη επιτυχία, η οποία και οδήγησε στην παράτασή του (την προηγούμενη και την επόμενη Τετάρτη). Με αφορμή τις εμφανίσεις της στην Αθήνα, έγινε και η κουβέντα μας με την Μαργαρίτα Ζορμπαλά.

• Δημιουργικές «εξερευνήσεις»

-- Το πρόγραμμα είναι μια μουσική διαδρομή μέσα από τις χώρες, τις γλώσσες και τις κουλτούρες που βιώσατε. Το βίωμα πόσο σημαντικό είναι στην ερμηνεία;

-- Καταρχήν, δεν έχω βιώσει όλες τις γλώσσες στις οποίες τραγουδάω. Πιο πολύ είναι τα ρώσικα και τα ελληνικά αλλά και σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό τα ισπανόφωνα, λόγω του ότι σπούδασα Ισπανική Φιλολογία. Από εκεί και πέρα εξερευνώ. Ακόμα και στα ελληνικά, που είναι πιο κοντά σε εμάς. Κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα καινούργιο υλικό εξερευνάς. Πολύ περισσότερο, όταν εξερευνάς κάποιους χώρους και χώρες, γλώσσες και λαούς άλλους. Βεβαίως, αυτό σε βοηθάει ώστε ν' ανοίξουν οι ορίζοντές σου. Σε βοηθάει πολύ στο δημιουργικό κομμάτι, στο να φέρεις στη δική σου τη γλώσσα τη μητρική κάποια στοιχεία απ' αυτές τις γλώσσες, απ' αυτούς τους λαούς. Πραγματικά, αυτή είναι μια πολύ δημιουργική δουλειά.

-- Εχει και δυσκολίες αυτή η διαδικασία;

-- Βεβαίως έχει και δυσκολίες, αλλά είναι κάτι πολύ γοητευτικό. Γενικά, είμαι άνθρωπος που θέλει να μαθαίνει. Βαριέμαι να περπατάω συνέχεια στα πράγματα που ξέρω καλά. Θέλω να μαθαίνω. Και για να μαθαίνεις ανοίγεσαι σε καινούργιους δρόμους. Εξάλλου, και οι δυσκολίες, πιστεύω, ότι μας προχωράνε σαν καλλιτέχνες, σαν ανθρώπους...

-- Στις επιλογές σας ποιο είναι το κριτήριο;

-- Τα τελευταία 6-7 χρόνια, από τότε που έκανα στο θέατρο Τέχνης την παράσταση «Θέλω να σας πω» όπου για πρώτη φορά ασχολήθηκα τόσο εκτεταμένα με ένα ξένο ρεπερτόριο, αναρωτιόμουν ποιος θα είναι ο μπούσουλας για ένα πρόγραμμα με τραγούδια από διάφορες χώρες. Είχα ένα τεράστιο υλικό - πάνω από 100 τραγούδια - και έπρεπε να διαλέξω 20 - 22. Ο μπούσουλας που βρήκα τότε και τον οποίο κρατάω μέχρι σήμερα είναι ότι διαλέγω τραγούδια που εμένα με συγκινούν πάρα πολύ. Και δεν μου βγήκε σε κακό. Επειδή είναι τραγούδια που συγκινούν εμένα μπορώ να μεταδώσω τη συγκίνηση και στον κόσμο. Οταν σ' αρέσει κάτι πάρα πολύ, δεν βαριέσαι να ασχολείσαι μ' αυτό. Πολλές φορές στο παρελθόν έκανα κι εγώ προγράμματα με γνώμονα το να ξέρει ο κόσμος τα τραγούδια, να μπορεί να τραγουδήσει μαζί μου, να κρατήσει το ρυθμό, να τον ξεσηκώσουν. Τα τελευταία χρόνια, πάντως, βρήκα αυτόν τον διαφορετικό τρόπο τον οποίο και συνεχίζω και πιστεύω ότι μου βγήκε σε καλό.

• «Δρόμοι Παλιοί» και πορεία μελωδική

-- Κάνοντας μια αναδρομή στην πορεία σας, ποιοι ήταν οι μεγαλύτεροι σταθμοί, τι σας σημάδεψε καλλιτεχνικά;

-- Σίγουρα η αρχή. Η αρχή, εξάλλου, είναι κάτι πολύ σημαντικό για κάθε τι, για κάθε πορεία, κάθε ταξίδι. Η δική μου αρχή ήταν η συνάντησή μου με τον Μίκη Θεοδωράκη και ο πρώτος δίσκος μου, οι «Μπαλάντες» και το τραγούδι «Δρόμοι Παλιοί». Αν έχω κάποια ταυτότητα να δείξω αυτή τη στιγμή είναι αυτό το τραγούδι. Αν πεις «Δρόμοι Παλιοί» νομίζω ότι αμέσως ο κόσμος θυμάται τη Ζορμπαλά. Αυτό δεν είναι απλά ένας σταθμός - ήταν η αφετηρία. ...Μετά ήταν η συνάντηση με πολύ μεγάλες προσωπικότητες. Η γνωριμία μου με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Νίκο Γκάτσο. Δηλαδή, μια περίοδος πολύ δημιουργική και γεμάτη. Ενα σχολείο! Ημουνα πολύ μικρή και από αυτούς τους ανθρώπους έμαθα πολλά πράγματα. Επόμενος σταθμός - η συνάντησή μου με τον Κηλαηδόνη και τον Σαββόπουλο και οι δύο δίσκοι με τα παλιά ελαφρά τραγούδια, τα λεγόμενα «ρετρό». Μετά ξεκινάει μια πολύ μεγάλη περίοδος, όπου κολυμπάω πλέον μόνη μου. Με τα λάθη μου, με τα καλά μου, με κάποιες σιωπές κάποια εποχή. Και έφτασα σ' αυτό που κάνω τα τελευταία δέκα χρόνια: τα προγράμματα με τραγούδια απ' όλο τον κόσμο, χωρίς βεβαίως να ξεχνάω το ελληνικό ρεπερτόριο. Ανοίχτηκα και προς άλλες γλώσσες και άλλες μουσικές.

-- Αν μπορούσαμε σχηματικά να πούμε ότι υπάρχει ένα αόρατο «νήμα» που διαπερνάει αυτά τα τραγούδια του κόσμου που παρουσιάζετε, ποιο είναι αυτό; Τι τα συνδέει μεταξύ τους;

-- Είναι οι μεγάλες μελωδίες. Πάντα με συγκινούσαν οι μεγάλες μελωδίες.

-- Και η αλήθεια πιθανόν που κουβαλάνε;

-- Πάντα διάλεγα τραγούδια που με συγκινούσαν. Αν δεν είναι κάτι αληθινό, δεν μπορεί ούτε εμάς να συγκινήσει και με τη σειρά μας ούτε εμείς μπορούμε να συγκινήσουμε τους άλλους. Συχνά λέω ότι δεν με πειράζει να μου κάνουν κριτική, για το ότι για παράδειγμα δεν ήμουν πολύ καλή μουσικά, ή ότι κάτι δεν μου βγήκε, ή ότι η ενέργειά μου ήταν λίγο πεσμένη... Θα με πείραζε όμως πάρα πολύ να πούνε ότι έλεγα ψέματα πάνω στη σκηνή ότι ήμουνα ψεύτικη. Η προσπάθειά μου, σε όλες μου τις εμφανίσεις, είναι να είμαι αληθινή. Να μη λέω στον κόσμο ψέματα, να μην κάνω κάτι ψεύτικο.

Εχουν λιγοστέψει τα καλά τραγούδια...

-- Οσον αφορά στη σύγχρονη δημιουργία, εσείς ως ερμηνεύτρια, θεωρείτε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα, κάποιο δημιουργικό έλλειμμα σε σχέση με το παρελθόν;

-- Πιστεύω ότι υπάρχει έλλειμμα σε όλα τα επίπεδα. Βεβαίως, είναι μια διαφορετική εποχή. Ομως, έχουν λιγοστέψει τα καλά τραγούδια πάρα πολύ. Εχουν λιγοστέψει πάρα πολύ και οι δημιουργοί. Οι μεγάλοι συνθέτες είναι πλέον ελάχιστοι. Και όταν δεν υπάρχουν μεγάλοι συνθέτες, μεγάλοι στιχουργοί, που θα πάρουν τα νέα παιδιά από το χέρι και θα τους δώσουν τα νέα καλά τραγούδια, θα τους σπρώξουν προς τα πάνω, βεβαίως όλο το σύστημα βουλιάζει. Και, βεβαίως, αλλάζει όλη η δομή του πράγματος. Ο δίσκος, όπως τον ξέραμε, πεθαίνει, πάμε για άλλη εποχή, που δεν ξέρω πως θα μεταλλαχθεί. Είμαστε, πάντως, σε μια εποχή μετάλλαξης. Εμείς οι παλιότεροι δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να προσαρμοστούμε. Το τραγούδι, βεβαίως, δεν μπορεί να πεθάνει. Θα υπάρχει τραγούδι, αλλά με έναν άλλο τρόπο. Και κάθε γενιά βρίσκει τον τρόπο της, γιατί ο κόσμος εκφράζεται μέσα από τις μουσικές και τα τραγούδια. Είναι ο πιο άμεσος τρόπος. Σε όλες τις εκφράσεις της ζωής χρειαζόμαστε ένα τραγούδι. Οταν πηγαίνουμε στη διαδήλωση θέλουμε ένα τραγούδι, όταν ερωτευόμαστε ή στενοχωριόμαστε χρειαζόμαστε ένα τραγούδι κ.ο.κ. Πιστεύω ότι η νέα γενιά θα βρει τον τρόπο της και ελπίζω να βρει και τα καλά τραγούδια, τα οποία έχουν λιγοστέψει επικίνδυνα.

-- Τι φταίει γι' αυτό το δημιουργικό έλλειμμα;

-- Νομίζω ότι δεν υπάρχουν οι μεγάλες πνοές. Βλέπω να συρρικνώνονται οι ιδεολογίες, να συρρικνώνεται η ελπίδα της ανθρωπότητας. Ολα αυτά επηρεάζουν πάρα πολύ την ποίηση της ζωής μας. Δε βγαίνουν μεγάλης πνοής έργα. Για μένα όλα αλληλλοσυνδέονται. Δηλαδή, δεν μπορεί να είμαστε σε αυτήν την κατάσταση, οικονομική, ιδεολογική, να υπάρχει αυτή η έκπτωση των αξιών και να βγαίνουν και μεγάλα έργα. Η έμπνευση κάπου ξεγλιστράει ή δεν τη βλέπουμε, δε βλέπουμε νέους ανθρώπους να βγαίνουν προς τα έξω...

-- Κατά καιρούς ακούμε τους κυβερνώντες να λένε ότι ο πολιτισμός είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία βοήθεια προς τους καλλιτέχνες για να παράγουν έργο...

-- Δεν υπάρχει τίποτα, απολύτως τίποτα. Δεν τους ενδιαφέρει και δεν ασχολούνται. Θυμούνται τον πολιτισμό κάθε φορά που έχουμε κάποια εκδήλωση και έρχονται ξένοι. Τότε ξαφνικά θυμούνται ότι έχουμε έναν πολιτισμό τόσων χιλιάδων χρόνων. Τον άλλο καιρό το ξεχνάνε. Επίσης, ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα πολύ αξιόλογο υπάρχον υλικό, το οποίο θα μπορούσαμε να εξάγουμε.

Να σημειώσουμε ότι το περασμένο φθινόπωρο η Μ. Ζορμπαλά τραγούδησε στη Μόσχα, συνοδευόμενη από την ορχήστρα «Οσιποφ», ενώ τον ερχόμενο Απρίλη θα εμφανισθεί στην Αγ. Πετρούπολη.

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Παρασκευή 31 Δεκέμβρη 2010 - Κυριακή 2 Γενάρη 2011

Συμφωνικά ηχοχρώματα

Εργα Erkin, Χατσατουριάν και Τσαϊκόφσκι περιλαμβάνει το πρόγραμμα της συναυλίας, που θα δώσει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του διακεκριμένου Τούρκου αρχιμουσικού Isin Metin, στις 7 Ιανουαρίου (8.30μμ), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η συναυλία θα ξεκινήσει με τη Χορευτική Ραψωδία «Kocekce», του Ulvi Cemal Erkin, ενός από τους σημαντικότερους συνθέτες της Τουρκίας. Εργο που παραμένει ένα από τα διασημότερα του Erkin διεθνώς και αντιπροσωπευτικό της προσπάθειας να αξιοποιηθούν στοιχεία της τουρκικής παραδοσιακής μουσικής στο πλαίσιο μίας συμφωνικής δημιουργίας. Θ' ακολουθήσει το Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα σε ρε ελάσσονα του Αράμ Χατσατουριάν. Η πρεμιέρα του δόθηκε από τον Οιστραχ στις 16 Νοεμβρίου 1940 στη Μόσχα. Η επιτυχία του έργου ήταν μεγάλη και επισφραγίστηκε αμέσως μετά (1941) με την απονομή του σημαντικού βραβείου Στάλιν στον Χατσατουριάν για το κοντσέρτο του. Σολίστ θα είναι ο Ουκρανός βιολονίστας Ντίμα Τκατσένκο. Η συναυλία θα κλείσει με τη Συμφωνία αρ. 1 σε σολ ελάσσονα, έργο 13 «Χειμωνιάτικα Ονειρα» του Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι.

Νεκρός σε ξενοδοχείο της Ρωσίας βρέθηκε ο τραγουδιστής των Boney M., Μπόμπι Φάρελ

Σε ηλικία 61 ετών

Ο Μπ.Φάρελ ανάμεσα στα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος των Boney M 

---

Αγία Πετρούπολη, Ρωσία

Ο Μπόμπι Φάρελ, ο Ολλανδός τραγουδιστής και χορευτής του συγκροτήματος της ντίσκο Boney M., βρέθηκε νεκρός την Πέμπτη, σε ηλικία 61 ετών, σε δωμάτιο ξενοδοχείου της Αγίας Πετρούπολης, όπου βρισκόταν για συναυλίες. Την είδηση ανακοίνωσε ο εκπρόσωπός του Τζον Σέιν. Η αιτία θανάτου του δεν έγινε γνωστή. Ο Μπόμπι Φάρελ και το συγκρότημά του είχαν δώσει συναυλία το βράδυ της Τετάρτης στη ρωσική πόλη και σχεδίαζαν να ταξιδέψουν στην Ιταλία.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ/Γαλλικό/Γερμανικό

Δυνατές γεύσεις γαλλικής μουσικής

• Ελευθεροτυπία, Τρίτη 28 Δεκεμβρίου 2010

• Ηχοι ζωντανοί
• Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ

Κάποιες μουσικές εκδηλώσεις, υπερβαίνοντας την αρχική, φαινομενική κλίμακα σημασίας τους, αφήνουν απροσδόκητα δυνατές εντυπώσεις που επιμένουν! Μια τέτοια, σπάνια εκδήλωση ήταν η τελευταία του 6ου κύκλου συναυλιών «Γύρω απ' το πιάνο», που παρακολουθήσαμε στον «Παρνασσό» (13/9/2010).

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του κύκλου, Αλεξάνδρα Νομίδου, αφιέρωσε το διμερές πρόγραμμα στη γαλλική μουσική. Στο πρώτο μισό η γαλλοαρμένισσα υψίφωνος Σεβάν Μανουκιάν, συνοδευόμενη από τον πιανίστα Φιλίπ Αλέγκρ, παρουσίασε ανθολογία γνωστών γαλλικών τραγουδιών ανάλαφρης διάθεσης, καλύπτοντας με εύστοχες επιλογές ρεπερτόριο τριών αιώνων. Ξεκίνησε από τον Μαρτινί (1741-1816) για να καταλήξει στον παρ' ολίγον αιωνόβιο Ροζεντάλ (1904-2003), κάνοντας σταθμούς στον Μπιζέ, τον Ντελίμπ, τον απαραίτητο Πουλένκ, τον Σαμπριέ, αλλά και στα γαλλόφωνα τραγούδια των Οσκαρ Στράους και Γιόχαν Στράους Υιού. Ενδιάμεσα, η ηθοποιός Μάγδα Μαυρογιάννη παρουσίαζε σε προβεβλημένα θεατρική πρόζα τούς στίχους των τραγουδιών στα ελληνικά, αποσυντονίζοντας τη λεπτή ατμόσφαιρα που δημιουργούσαν τα ίδια τα τραγούδια.

Η Μανουκιάν διαθέτει ευκίνητη, πεντακάθαρη, ορθοτονικά ασφαλή φωνή που διατηρεί το λαμπερό, διαπεραστικό αλλά γλυκό ηχόχρωμά της αναλλοίωτο ακόμη και στις εσχατιές της υψηλής περιοχής. Το τραγούδι της υπήρξε τελειοθηρικά πλασμένο, δοσμένο με μεγάλης άνεσης και κομψότητας σκηνική παρουσία έξυπνα προσανατολισμένη -επικοινωνιακή κινησιολογία, ντύσιμο και κόμμωση «αλά-γκαρσόν» δεκαετίας '50-'60- στο πειρακτικό, πνευματώδες ύφος παράστασης σε χώρο νυχτερινής διασκέδασης.

Ομοια δυνατές, αλλά διαφορετικές συγκινήσεις επιφύλαξε το δεύτερο μισό της βραδιάς. Το γαλλικό κουαρτέτο εγχόρδων «Ψόφος» -στα αρχαία ελληνικά η λέξη σημαίνει τον ήχο των μουσικών οργάνων- ξεκίνησε με μια ωραία, στρωτή ερμηνεία του «Κουαρτέτου αρ. 1» του Ραχμάνινοφ. Ακολούθησε το ιδιόμορφο αλλά μεθυστικά αισθησιακής γραφής «Κοντσέρτο για πιάνο, βιολί και κουαρτέτο εγχόρδων» του Σοσόν. Με τους «Ψόφος» συνέπραξαν η Σάρα Νεμτάνου, πρώτο βιολί στην Εθνική Ορχήστρα της Γαλλίας, και η πιανίστρια Μιριέλ Σεμέν. Οι δύο γυναίκες σολίστες ηγήθηκαν της εκτέλεσης με αδιαπραγμάτευτη, περισσή αυτοπεποίθηση, διαπλάθοντας ρωμαλέα και σφριγηλή φραστική, συνεισφέροντας συναισθηματικά ισορροπημένη αλλά γενναιόδωρη έκφραση, και λαμπερό, μεγάλο, χυμώδη ήχο. *

Αντίλογος μουσικού σε κριτική

• Ελευθεροτυπία, Τρίτη 28 Δεκεμβρίου 2010 

• Ο κλαρινετίστας Μάνος Αχαλινωτόπουλος απαντά σε κείμενο του Γιώργου Παπαδάκη για τον δίσκο «Ζωπυρείν»

Η δημοσιοποίηση ενός έργου στην αστική δημοκρατία αυτομάτως νομιμοποιεί και τη δυνατότητα κριτικής, διαλόγου και αντιλόγου.

Αυτά είναι αυτονόητα και από καιρό θεμελιωμένα.
Επίσης γνωστό είναι ότι οι έννοιες του ωραίου, του καλού, της τέχνης έχουν ιδωθεί τις τελευταίες δεκαετίες υπό το πρίσμα του πολιτισμικού σχετικισμού, που με σαφήνεια λέει ότι κάθε αξία, πρακτική, έργο κρίνεται βάσει του συγκεκριμένου πολιτισμικού συστήματος στο οποίο ανήκει (ή και βάσει του ίδιου του του εαυτού μετά την αποδόμηση) και διαφοροποιείται ανάλογα με τον τόπο, τον χρόνο, τη λειτουργία που εξυπηρετεί, το πρόσωπο ή την κοινωνική ομάδα. Τουτέστιν, για να το πούμε απλά, άλλα θεωρούν ωραία στο Μπαλί, άλλα στη Θεσσαλία και άλλα στο Βερολίνο, άλλα πριν από 200 χρόνια και άλλα τώρα, άλλα στο Κολωνάκι και άλλα στο Πέραμα, ενώ το φαγητό ενός Ταϊλανδέζου σ' έναν Ηπειρώτη μάλλον θα προκαλούσε αποστροφή. Με όλους αυτούς τους μετασχηματισμούς, φυλές και ομάδες συμφύρονται, νέα πράγματα γεννιούνται, παλιές κοινότητες καταστρέφονται και νέα ιντερνετικά communities ξεπροβάλλουν σε μια αδιάκοπη ροή που η ίδια η ζωή επιβάλλει.
Ετσι λοιπόν η έννοια του ενός Ωραίου ως αδιαμφισβήτητης αξίας πλατωνικού τύπου κρίνεται και θεωρείται ρομαντικής πια προέλευσης. Υπάρχουν ευτυχώς πολλά ωραία και λιγότερο ωραία, ανάλογα με τον κρίνοντα και τον κρινόμενο. Αλλωστε όλοι κρινόμαστε και είμαστε κριτές και κρινόμενοι σε αλληλοδιαπλεκόμενους ρόλους, ανά πάσα στιγμή και φυσικά δεν υπάρχει απροϋπόθετο σημείο στον κόσμο τούτο, όπως ο Μ. Heidegger είπε 80 χρόνια τώρα.
Και ο κριτικός, λοιπόν, την υποκειμενική του άποψη εκφράζει και πολύ καλά κάνει, αφού αυτός είναι ένας από τους πολλούς ρόλους του στο πλαίσιο του κοινωνικού λειτουργήματος που ασκεί. Οπως καταλαβαίνετε, δεν έχω κανένα πρόβλημα με το ότι δεν άρεσε το έργο μου στον κ. Παπαδάκη. Το βρίσκω απολύτως φυσικό, δεν είναι του γούστου του. Η χρήση γενικόλογων εκφράσεων, όπως «πνευματική υπόσταση», «καλλιτεχνική ουσία», με προβληματίζει, όπως θέλω να πιστεύω και κάποιους αναγνώστες σας.
Ποια πνευματική υπόσταση, ποια καλλιτεχνική ουσία, γενικώς ή κατά τη γνώμη του κριτικού; Και αν είναι κατά τη γνώμη του κριτικού, όπως είναι και το σωστό, και όπως ο ίδιος επισημαίνει με το «κατά την ταπεινή μου γνώμη», τότε τι άραγε συμβαίνει; Πόσο ταπεινή είναι μια γνώμη η οποία σαρκάζει, ειρωνεύεται, χλευάζει, αποκρύπτει πραγματικά στοιχεία, όπως η ύπαρξη βασικών συντελεστών ή διασπείρει εμμέσως καινά δαιμόνια για κερδοσκοπικά κίνητρα; Πόσο ταπεινή, άραγε, όταν οι γνωρίζοντες ξέρουν καλά πόσο η δισκογραφία ασθμαίνει και πώς οι ορχηστρικοί δίσκοι είναι είδος προς εξαφάνιση;
Ειλικρινά αγαπητέ κύριε Γ. Ε. Παπαδάκη, που πραγματικά σας εκτιμώ ως μουσικολαογράφο, και περιμένω ακόμη πολλά περισσότερα από εσάς, δεν έχω πρόβλημα με την κριτική που μου κάνατε. Θα μπορούσε να ήταν χειρότερη, καλύτερη, να σας άρεσε ή να μη σας άρεσε το συγκεκριμένο έργο μου, ή να το κατηγοριοποιούσατε ως ethnic, παραδοσιακό, multi jazz-ethnic, ή φολκλορικό κ.ο.κ. Εχω πρόβλημα και τώρα και στο παρελθόν, με το ύφος και το ήθος του λόγου σας (όταν αναφερθήκατε με ανάλογο τρόπο σε συναδέλφους μου, των οποίων το έργο και τη διαδρομή θαυμάζω και εκτιμώ, αλλά και στο πρόσωπό μου κάποιες φορές).
Αλλωστε η ευγένεια και η νηφαλιότητα είναι αρετές που αποτελούν κι αυτές άθλημα Τέχνης και ουσίας στη ζωή. Δεν είναι ανάγκη να είμαστε όλοι μουσικοί ή ζωγράφοι. Ας είμαστε όμως ευγενείς, τουλάχιστον, γιατί και αυτό μια μορφή τέχνης είναι και ίσως η πιο σημαντική.

Οι «Τετρακτύς» πλέουν στα βαθιά

Οταν τους ακούσαμε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής (βλέπε 13-5-2009), οι «Τετρακτύς» ήσαν μόλις ...ενός έτους.

Το νεανικό κουαρτέτο εγχόρδων είχαν ιδρύσει ένα χρόνο νωρίτερα οι βιολιστές Γιώργος και Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης, ο βιολίστας Αλι Μπαζεγκμέτζλερ και ο τσελίστας Δημήτρης Τραυλός. Τους ξανακούσαμε την ίδια χρονιά στο θερινό Φεστιβάλ Παξών και σε κύκλο συναυλιών στο Ινστιτούτο Γκέτε τον Οκτώβρη, διαπιστώνοντας ότι τα επίπεδα ενέργειας αλλά και η ευστοχία, με την οποία προσέγγιζαν το ρεπερτόριο του 20ού αιώνα, συνιστούσαν σταθερές ποιότητες των ερμηνειών τους· λιγότερο ώριμες και εύστοχες είχαν φανεί οι επιδόσεις τους στο, διαφορετικών απαιτήσεων, ρεπερτόριο του κλασικισμού.

Η πρόσφατη συναυλία στο Γκέτε (15-12-2010) φανέρωσε ότι οι φιλόδοξοι και εργατικοί νέοι μουσικοί εξελίσσονται, επαληθεύοντας εντυπώσεις και προσδοκίες από το εντυπωσιακό περυσινό ξεκίνημα. Τους όχι λίγους φιλόμουσους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, παρά τα έντονα επεισόδια στο κέντρο της πόλης, αντάμειψαν οι «Τετρακτύς» γενναιόδωρα, προσφέροντας καλοδουλεμένες, σαφώς διαφοροποιημένες, αναγνώσεις. Εδαφος οικείο, στο οποίο έχουν δοκιμάσει τις δυνάμεις τους, το «Κουαρτέτο αρ.3» του Σοστακόβιτς δόθηκε με περισσό οίστρο, δίχως απώλειες σε ακρίβεια και ποιότητα ανάγνωσης.

Ανταποκρινόμενοι άριστα στο πλούσιο, γεμάτο αλλεπάλληλες αντιθέσεις και μεταπτώσεις διαθέσεων δραματικό ανάγλυφο της παρτιτούρας -το «Κουαρτέτο αρ. 3» γράφτηκε στα δυσκολότερα χρόνια της σταλινικής εξουσίας, ανάμεσα στη «Συμφωνία αρ. 9» και στο «Κοντσέρτο για βιολί αρ. 1»- οι τέσσερις μουσικοί έπαιξαν δυναμικά και με πάθος, αναδεικνύοντας με ευφράδεια και ευστοχία τις χαρακτηριστικές αιχμές της μουσικής, ενώ ανταποκρίθηκαν με ευαισθησία και βάθος έκφρασης στις ελεγειακές, λυρικές παραγράφους.

Ακολούθησε το «Κουαρτέτο αρ. 9 - Ραζουμόφσκι αρ. 3» του Μπετόβεν. Η ισορροπημένη ανάγνωση έδειξε ότι στο διάστημα που μεσολάβησε οι «Τετρακτύς» επεξεργάστηκαν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τον κλασικισμό τεχνικά και ερμηνευτικά. Στην ερμηνεία τους έθεσαν συνειδητά το νεανικό σφρίγος και το δυναμισμό τους στην υπηρεσία τής συγκεκριμένων προδιαγραφών μουσικής αισθητικής του κλασικισμού: ο ήχος ήταν πιο εστιασμένος, τονικά ασφαλής, η φραστική πιο σφιχτή και ακριβής, το πάθος πιο εσωτερικευμένο, ο ρυθμικός παλμός νηφάλιος, η συνοχή πιο φροντισμένη και η ανάδειξη της μουσικής αρχιτεκτονικής πιο πειθαρχημένη. Μια νέα υπολογίσιμη παρουσία στην εγχώρια μουσική ζωή.

Ξενάκης, ο πρωτοπόρος

ΙΣΜΑ Μ. ΤΟΥΛΑΤΟΥ | Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Τον Φεβρουάριο του 2011 συμπληρώνονται 10 χρόνια από τον θάνατο του Ιάννη Ξενάκη. Του «δικού μας» και, ταυτόχρονα, του παγκόσμιου. Του συνθέτη (και αρχιτέκτονα) ο οποίος κατόρθωσε να κάνει το όνομά του ταυτόσημο της σύγχρονης μουσικής στο β΄ ήμισυ του 20ού αιώνα επηρεάζοντας, πέρα από την ίδια την τέχνη του, τις διαφορετικές σχολές σκέψης της μεταπολεμικής Ευρώπης. Προκειμένου να τιμηθεί η μνήμη του, οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι πολλές και σημαντικές.

Η αλήθεια είναι ότι στο διάστημα της 10ετίας που ο ίδιος «λείπει» το έργο του Ξενάκη επανέρχεται διαρκώς στο διεθνές προσκήνιο ανεξαρτήτως ημερομηνιών. Ωστόσο στην Ελλάδα τα πράγματα για μία ακόμη φορά επαφίενται στο χέρι μεμονωμένων «ρομαντικών», αφού καμία επίσημη κίνηση δεν φαίνεται στον ορίζοντα προκειμένου να «αγκαλιάσει» την επέτειο. Φταίει το ότι μας έχει πάρει «από κάτω» η κρίση; Το ότι, απλώς, περί άλλα τυρβάζουμε; Μήπως το ότι σε αυτή τη χώρα η ουσία χάνει τη μάχη σταθερά απέναντι στις λαμπερές «τσιχλόφουσκες»; Οποια κι αν είναι η απάντηση, η προσωπικότητα του Ξενάκη, η αφοσίωσή του σε αυτό που έκανε παρά τον μοναχικό χαρακτήρα του, η αγωνία του να ξεπερνά κάθε φορά τον εαυτό του, έθεσε- και εξακολουθεί να θέτει- πρότυπα. Τέτοια που σε καιρούς κρίσης έχουμε περισσότερο ανάγκη... 

• Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=67&artId=374620&dt=24/12/2010#ixzz19DwOQ2Uj

Είναι το μουσικό γεγονός - απόψε!

VODKA JUNIORS (Plisskënlab)

Vodka Juniors | το Σκοτεινό Νησί
23.12.2010 @ Gagarin205
Dear brothers and sisters,
The island has a soul of its own. Its heart beats to the collective rhythm of its inhabitants. Flying dragons, exotic birds, dancing pixies, drunk fairies on magic potions, beautiful witches and old pirates… They all come to life when the music starts. On the 23rd of December music waves will hit the island shore. They will be colorful and gentle at first. Soon these waves will grow into uncontrollable Tsunamis and crash the rocky cliffs into sandy beaches. In the end rough seas will give way to glass-like moon reflecting calmness… then silence…
Welcome to the island… prepare for the most intense party,
VJ Crew
Tickets are NOW available at:
Rhythm Records Em.Mpenaki 74 Exarheia Athens
And online at http://vodkajuniors2312.eventbrite.com

Ευανθία Ρεμπούτσικα: Συναυλία με άρωμα πολίτικης μουσικής

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΙΝΤΣΑΣ | Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010 

Σε ένα ταξίδι με αφετηρία την Αθήνα και προορισμό την Κωνσταντινούπολη, προσκαλεί τους φίλους της η Ευανθία Ρεμπούτσικα, στο Παλλάς, στις 29 Ιανουαρίου. «Με αυτή τη συναυλία θέλω να αισθανθώ τους ακροατές να έρχονται κοντά μου, να μου χαϊδεύουν τον ώμο, όπως κάνει στις συναυλίες το βιολί μου. Και να ταξιδέψουμε μαζί για την αγαπημένη μου Κωνσταντινούπολη... να ξεχαστούμε», σημειώνει η ίδια.

Με το βιολί της και την αγάπη της για την Πόλη, θα παρουσιάσει τις μυρωδιές, τα χρώματα και τις γεύσεις που την οδήγησαν στο σάουντρακ της ταινίας «ΠΟΛΙΤΙΚΗ κουζίνα». Συνθέσεις που αποτέλεσαν τον άξονα για να γράψει τις μουσικές εκείνες που έντυσαν τις τουρκικές ταινίες «Babam ve Oglum» και «Ulak».

Την συνθέτρια συνοδεύουν στη σκηνή οι Ανδρέας Συμβουλόπουλος στο πιάνο, Πάνος Δημητρακόπουλος στο κανονάκι, Σωκράτης Σινόπουλος στην πολίτικη λύρα, Παντελής Στόικος στο καβάλ, Πλούταρχος Ρεμπούτσικας στο τσέλο, Fergus Curry στο κόντρα-μπάσο, Νίκος Παπαβρανούσης στα τύμπανα και τη Dilek Koc στο τραγούδι. H Ευανθία θα παίξει επίσης ορχηστρικά θέματα από τις δουλειές που έχει επιμεληθεί οπως είναι «Το Αστέρι κι η Ευχή», «Μικρές Ιστορίες» και «Μεγάλοι Έλληνες».

• info
• Παλλάς, Βουκουρεστίου 5, τηλ.: 210_3213100
• Παρασκευή 28/1
• Ωρα έναρξης: 21.00.
• Τιμές εισιτηρίων: 30,40,50 και 60 ευρώ

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=374200&dt=22/12/2010#ixzz18uYNHjdW

Ρεμπέτικα και λαϊκά

Ο Βαγγέλης Κορακάκης

Ο Βαγγέλης Κορακάκης, ο οποίος με επιμονή, ήθος, ταλέντο υπηρετεί το λαϊκό τραγούδι, προσφέρει όμορφες βραδιές, στη «Μαγιοπούλα» (Οδεμησίου 9 και Βρυούλων, Καισαριανή, 210 7214934). Παρουσιάζει δικά του τραγούδια και ανθολόγιο των σημαντικότερων συνθετών του λαϊκού τραγουδιού. Στο πλευρό του είναι ο γιος του Βασίλης, ο οποίος ακολουθεί τα βήματά του, η Ελένη Καπηλίδου, ο Θοδωρής Τούγιος κ.ά. Πρόγραμμα: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο (βράδυ) και Κυριακή (μεσημέρι).

• Γνήσιο, λαϊκό γλέντι προσφέρει η «Κοκκινιώτισσα» (7ης Μαρτίου 101-103, Νίκαια, 210 4924004), με την υπογραφή του συνθέτη Πέτρου Βαγιόπουλου. Στο πάλκο, ο Λάμπρος Καρελάς, με ερμηνείες που κουβαλούν το «άρωμα» του κλασικού λαϊκού τραγουδιού και η Χριστίνα Μαραγκόζη. Τους συνοδεύουν οι Μαρία Σπυροπούλου, Αναστασία Λιάρου, Γιώργος Τσαπάς, ενώ ο Λευτέρης Μπουρνής (βιολί) προσφέρει νησιώτικες «διαδρομές».
• Ενα πρόγραμμα - αναδρομή σε αξεπέραστες ρεμπέτικες και λαϊκές επιτυχίες ξετυλίγουν στην «Αθηναίισα» (Ηρώνδα 8, Παγκράτι, 210.7242.172) οι Δημήτρης Κοντογιάννης, Γιώργος Ξηντάρης (μαζί με τους δύο γιους του), Θεοδοσία Στίγκα και ο σολίστας στο μπουζούκι Βαγγέλης Λιόλιος. Καλλιτέχνες με ξεχωριστή φωνή, παραδοσιακή ερμηνεία και σημαντικό ρόλο στην αναβίωση του ρεμπέτικου.
• Ο Γιάννης Λεμπέσης με την ορχήστρα του «Λαϊκή Στράτα» εμφανίζεται, για δεύτερη χρονιά, στα «Καρδιοφτερουγίσματα» (Δωδεκανήσου 37, Αλιμος, 210 9966.141), χώρο που αποσκοπεί στην αναβίωση της λαϊκής ταβέρνας. Ξεχωριστές «διαδρομές» στο ρεμπέτικο, λαϊκό και παραδοσιακό τραγούδι. Σε έκτακτες εμφανίσεις ο παραδοσιακός τραγουδιστής Παναγιώτης Λάλεζας. Στο πάλκο: Θοδωρής Τζινέλης (μπουζούκι), Πορφύρης Κονάς (ακορντεόν), Ηλίας Καλιαμπέτσος (βιολί), Κώστας Κοπανιτσάνος (κλαρίνο), Σάκης Σάμπαλης (κιθάρα), Φάνης Σαπατίνας (τραγούδι, μπαγλαμά) και η Μαριάνθη Λιουδάκη (τραγούδι). Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο (βράδυ) και Κυριακή (μεσημέρι).

Βρετανική πολιτιστική κληρονομιά η διάβαση πεζών της Abbey Road που είχαν διασχίσει οι Beatles

«Η διάβαση αυτή σαράντα χρόνια μετά συνεχίζει να προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες, οι οποίοι την διασχίζουν, προσπαθώντας να μιμηθούν τη στάση του συγκροτήματος στο εξώφυλλο του Abbey Road", δήλωσε ο Βρετανός υπουργός για την Πολιτιστική Κληρονομιά Τζον Πένροουζ.

 

Στο εξώφυλλο του άλμπουμ, το οποίο κυκλοφόρησε το 1969, ο Τζον Λένον, ο Ρίνγκο Σταρ, ο Πολ Μακάρτνι και ο Τζόρτζ Χάρισον διασχίζουν ο ένας πίσω από τον άλλο την Abbey Road (οδό Άμπεϊ), η οποία βρίσκεται κοντά στο στούντιο όπου ηχογράφησαν το φερώνυμο άλμπουμ.

«Είναι μία μεγάλη χρονιά για εμένα, μία απίστευτη χρονιά για τους Beatles, και το να μάθω ότι η διάβαση πεζών στην Abbey Road θα διατηρηθεί είναι το κερασάκι στην τούρτα» δήλωσε ο Πολ Μακάρτνι.

Από τον Νοέμβριο, τα τραγούδια των θρυλικών Σκαθαριών βρίσκονται στο iTunes της Apple, όπου το άλμπουμ τους Abbey Road έχει σημειώσει τις περισσότερες πωλήσεις στις ΗΠΑ.

Νέο ΔΣ των τραγουδιστών

Ανακοινώθηκε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Ενωσης Τραγουδιστών Ελλάδας (ΕΤΕ) που προέκυψε από τις τελευταίες αρχαιρεσίες (22/11/2010). Η σύνθεσή του έχει ως εξής: Πρόεδρος: Κοντογιάννης Δημήτρης, Αντιπρόεδρος: Βιολάρης Μιχάλης, Γεν. Γραμματέας: Σκόνδρας Κώστας, Αναπλ. Γεν. Γραμματέας: Υδραίος Γιώργος, Ταμίας: Καραγιάννη Νάντια. Μέλη: Στίγκα Θεοδοσία, Μάτζιος Κώστας, Πάτσιος Βασίλης, Ξενάκη Πένυ.

• Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Ενωση Τραγουδιστών ενημερώνει πως «καμία σχέση δεν έχει το ιστορικό της σωματείο, με το σωματείο που ίδρυσε πρόσφατα ο Περικλής Περράκης, που σημειωτέον έχει διαγραφεί από την ΕΤΕ και έχει καταδικαστεί πρωτόδικα για αξιόποινες πράξεις κατά της Ενωσης Τραγουδιστών Ελλάδας».

Μουσικές προσκλήσεις

«Σανάδες» και «Word Of Mouth»

Σήμερα (8 μ.μ.) πραγματοποιείται στα «Πέτρινα» του Πολιτιστικού Πολυχώρου «Μάνος Λοΐζος» (Θηβών 245) η χριστουγεννιάτικη συναυλία των σπουδαστών του Δημοτικού Ωδείου Νίκαιας, που διοργανώνει το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Νίκαιας.

• Διαλεχτές μουσικές συναντήσεις στην «Αλλη Οχθη» (Αρτεμωνος 9, Ν. Κόσμος, 2109270628), όπου σήμερα το σχήμα «Ανέμου Ωτα» και η τραγουδίστρια Ρoδή Τομουρτζουκγκιούλ από την Κωνσταντινούπολη, παρουσιάζουν τραγούδια της κοινής παράδοσης Ελλήνων και Τούρκων της Πόλης και από την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Αύριο, ο Ανδριώτης Βαγγέλης Χαλάς (βιολί) και το συγκρότημά του παρουσιάζουν οργανικούς σκοπούς και τραγούδια του Αιγαίου και της Μικρασίας. Την Παρασκευή, χριστουγεννιάτικο ηπειρώτικο γλέντι με τη γλυκόλαλη κομπανία «Λαλητάδες», σε μια περιδιάβαση στον πλούτο και την ποικιλία των τοπικών ιδιωμάτων της ηπειρώτικης μουσικής παράδοσης: Τζουμέρκα, Μέτσοβο, Ζαγόρι, Γιάννενα, Κόνιτσα, Πωγώνι, Μουργκάνα, Σούλι, Πρέβεζα, Αρτα.
• Οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος και Μυρσίνη Δόξα συνεχίζουν, κάθε Τετάρτη (10 μ.μ.), μέχρι 12/1, τις μελωδικές «διαδρομές» τους στα «9/8» (Λ. Αλεξάνδρας 40, 210 8235841). Σήμερα, «συνταξιδιώτες» τους οι Βικτωρία Ταγκούλη, Γκέλλυ Φλουρη, Γιάννης Φίλιας, Βασίλης Μοσχονάς, Ιφιγένεια Αλυσανδράτου.
• Στην «Αθηναΐδα» (Καστοριάς 34-36, Βοτανικός), συνεχίζεται κάθε Πέμπτη (9.30 μ.μ.) μέχρι 30/12, η μουσική παράσταση «Είναι τρέλα το a cappella». Ενα πρόγραμμα με πρωταγωνιστή την ανθρώπινη φωνή, από τις υπέροχες «Σανάδες», το γυναικείο φωνητικό σύνολο και το μοναδικό στο είδος του αντρικό human beatbox ντουέτο «Word Of Mouth».

«Έφυγε» ο Captain Beefheart

Την τελευταία του πνοή άφησε σε ηλικία 69 ετών ο Αμερικανός μουσικός και ζωγράφος Ντον Βαν Βλιτ, γνωστός στο ευρύ κοινό με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Captain Beefheart (Κάπτεν Μπίφχαρτ).

Ο θάνατός του προκλήθηκε λόγω επιπλοκών της ασθένειας του. Έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας.

"Υπήρξε ένας από τους πιο αυθεντικούς καλλιτέχνες αυτής της εποχής" ανέφερε σε δήλωσή η Γκαλερί Μάικλ Γουόρνερ, ανακοινώνοντας το θάνατό του.

Το άστρο του Κάππτεν Μπίφχαρτ άρχισε να λάμπει τη δεκαετία του '60. Έγινε διάσημος για τον τρόπο που ερμήνευε τα μπλουζ του με επιρροές από το rock & roll.

Καλλιτέχνες όπως ο Τομ Γουέιτς, ο Νικ Κέιβ και τα συγκροτήματα Franz Ferdinand, Oasis, Red Hot Chilli Peppers και White Stripes έχουν επηρεαστεί από τη μουσική του.

 

Αθηνά Ανδρεάδη: Κατακτώντας τη Βρετανία

Η διεθνής καριέρα είναι κλασικό απωθημένο πολλών Ελλήνων καλλιτεχνών. Οχι όμως και της Αθηνάς Ανδρεάδη. Αλλωστε, δεν συμβαίνει συχνά, με το ντεμπούτο σου να χαρακτηρίζεσαι από σύσσωμα τα βρετανικά μέσα «αποκάλυψη της χρονιάς»...

Γεννιέται στο Λονδίνο, στα τέσσερά της μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη, και στα 18 επιστρέφει στη Βρετανία για να σπουδάσει -κατ’ απαίτηση των γονιών της- διοίκηση επιχειρήσεων. Τελικά, το τραγούδι την κερδίζει. «Πρέπει να ήμουν 5-6 ετών όταν θυμάμαι να υπόσχομαι στον εαυτό μου ότι αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου», λέει. Στο σπίτι παίζει Χατζιδάκις, Beatles, Pink Floyd, τζαζ, κλασική. Εκείνη κλειδώνεται στο δωμάτιό της, βάζει δίσκους και τραγουδά ή φτιάχνει τις δικές της μελωδίες. Γράφει ποιήματα, αλλά και παραμύθια για να διασκεδάζει τον εαυτό της...

Στο πλαίσιο της πρακτικής της στα οικονομικά, πιάνει δουλειά στη Νέα Υόρκη και ταυτόχρονα παρακολουθεί μαθήματα στο Julliard School. «Ηθελα να αποκτήσω βάσεις και τεχνική, μέχρι τότε ήμουν αυτοδίδακτη», εξηγεί. Οι καθηγητές της την ενθαρρύνουν. Αυτό της δίνει το έναυσμα για να κάνει μεταπτυχιακό στην κλασική και την τζαζ στο Trinity College of Music στο Λονδίνο.

Φτιάχνει μια μπάντα και αρχίζει να πειραματίζεται με διάφορα είδη: electronica, pop, jazz, rock... Παράλληλα γράφει στίχους και με το συγκρότημά της εμφανίζεται σε διάφορα κλαμπάκια. Γίνονται γνωστοί από στόμα σε στόμα. Ενα demo τους πέφτει στα χέρια ενός παραγωγού του BBC. Παίζει στο ραδιόφωνο. «Μου είχε φανεί πολύ περίεργο. Δεν θεωρούσα πως ήταν ολοκληρωμένη η δουλειά μας».

Η πρώτη της οργανωμένη περιοδεία γίνεται με τη χορηγία του Arts Council. Στις συναυλίες παρουσιάζει δικά της αγγλόφωνα τραγούδια και διασκευές από παραδοσιακά ελληνικά, όπως «Το τζιβαέρι». Η Αθηνά ανησυχεί. Οι Αγγλοι, πάλι, μαγεύονται. Η περιοδεία είναι sold out. Εχοντας πάρει θάρρος -«είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνήσεις με το κοινό»-, νιώθει έτοιμη να καταγράψει το υλικό. Συνεργάζεται με τον Γιώργο Ανδρέου -«είναι εξαιρετικό ταλέντο και καταπληκτικός σύνθετης, που πίστεψε σε μένα και με βοήθησε πολύ»- και με τον θρυλικό παραγωγό Joe Boyd των Pink Floyd και των R.E.M. Ετσι, προκύπτει το πρώτο της CD, το «Breathe with Me». Αποσπά διθυραμβικές κριτικές. Εμφανίζεται σε μεγάλα φεστιβάλ, όπως το Glastonbury και το Womad, ενώ το Channel 5 της κάνει αφιέρωμα. Παράλληλα τη μαθαίνει και το ελληνικό κοινό. Οι συναυλίες της στο Κηποθέατρο Παπάγου, στα Μέγαρα Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης και στο Sani Festival σημειώνουν μεγάλη επιτυχία.

• Η επιστροφή

Το ενδεχόμενο να επιστρέψει στην Ελλάδα είναι ακόμα μακριά. «Προς το παρόν, νιώθω ότι οι δύο χώρες με αλληλοσυμπληρώνουν. Ομως, αν αποφάσιζα να κάνω οικογένεια, μάλλον θα επέστρεφα στην Ελλάδα, γιατί το θεωρώ καλύτερο μέρος να μεγαλώσεις τα παιδιά σου». Αυτή την εποχή, η Αθηνά σχεδιάζει την προώθηση του νέου της CD «Peeling Apples» στην Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική και την Αυστραλία. Ταυτόχρονα ετοιμάζει το πρώτο της άλμπουμ με ελληνικό στίχο. «Είναι τιμή μου να γράφω στη γλώσσα του Ομήρου», τονίζει. «Στα ελληνικά, μάλιστα, καταπιάνομαι με θέματα όπως η μάνα, που δεν μου έχουν ξαναβγεί...».

• ΕΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΘΝΟΣ, 17/12/2010

Γόνιμες μουσικές «συνομιλίες»

Γιαν Γκαρμπάρεκ

Ο εξαίρετος Νορβηγός σαξοφωνίστας Γιαν Γκαρμπάρεκ, που τον πρωτογνωρίσαμε στην Ελλάδα ως ερμηνευτή της μουσικής της Ελένης Καραΐνδρου και από τότε μας έχει προσφέρει δυνατές συγκινήσεις, συναντά για άλλη μια φορά στη δισκογραφία το βρετανικό φωνητικό κουαρτέτο «Hilliard Ensemble». «Καρπός» της τρίτης κατά σειρά δισκογραφικής τους συνεργασίας είναι το CD με τίτλο «Officium Novum», μια δουλειά που απηχεί όπως και οι προηγούμενες συμπράξεις τους, δισκογραφικές και ζωντανές, τη μουσική άποψη του Γκαρμπάρεκ και του σχήματος, όσον αφορά στη συνύπαρξη παρόντος και παρελθόντος, με μια μοναδική ισορροπία. Στο επίκεντρο αυτή τη φορά είναι η μουσική παράδοση της Αρμενίας που βασίζεται στις μεταγραφές του Komitas Vardapet, συνθέσεις που προέρχονται από την πλούσια μουσική θρησκευτική παράδοση της περιοχής του Καυκάσου. Το «Hilliard Ensemble» μελέτησε αυτό το υλικό κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του στην Aρμενία, ενώ η φυσιογνωμία της μουσικής ενέπνευσε τον Γκαρμπάρεκ σε μια από τις πιο φλογερές του ερμηνείες. Ο μεγάλος σαξοφωνίστας προσεγγίζει τη μουσική με ένα πνεύμα ελευθερίας, αυτοσχεδιάζοντας με τους σολίστες, σ' ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο: από το Βυζάντιο στη Ρωσία, από τη Γαλλία στο Ερεβάν, την Ισπανία και τους ιθαγενείς της Αμερικής. Ολες αυτές οι τόσο διαφορετικές συνθέσεις ενώνονται με τη χρυσή κλωστή της δραματουργίας του δίσκου που δημιουργεί την αίσθηση ενός ενιαίου συνθετικού υπόβαθρου. Ολόκληρο το άλμπουμ διατρέχεται από τους στίχους του Γιώργου Σεφέρη «Λίγο ακόμα θα ιδούμε», σε πέντε γλώσσες, αναδεικνύοντας τη φιλοσοφία του δίσκου (ήταν επιλογή του Manfred Eicher). Το βιβλιαράκι που συνοδεύει το cd ανοίγει με τους στίχους στα ελληνικά, ενώ ο δίσκος κλείνει με τη φωνή του ηθοποιού Μπρούνο Γκατζ να ερμηνεύει το εξάστιχο στα Γερμανικά.

• Δημιουργός που μας έχει προσφέρει υπέροχες μελωδίες και έχει διακριθεί με επιτυχία σε πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής, ο συνθέτης Βασίλης Δημητρίου, καταθέτει ένα ατμοσφαιρικό άλμπουμ με τίτλο «Δύο έργα ορχηστρικής τζαζ». Ενα δίσκο - αναφορά μνήμης προς όλους εκείνους τους μουσικούς της τζαζ που με το παίξιμό τους του «αποκάλυψαν» ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 60, την τζαζ που θαυμάζει. «Με ενδιαφέρει η μουσική σ' όλες τις μορφές και φόρμες της, ακόμη και στις πιο ακραία πειραματικές, όταν έχει άξονα, όταν έχει σημείο αναφοράς, όταν έχει αφετηρία», σημειώνει ο συνθέτης. «Και όσο περνάν τα χρόνια όλο και πιο πολύ με ενθουσιάζει αυτή η μουσική που μαζί με όλα τ' άλλα αναδεικνύει και δείχνει την ευαισθησία των μουσικών που την ερμηνεύουν, γιατί κάθε έργο παίρνει την όποια διάσταση ανάλογα με την ερμηνεία που έχει κάθε στιγμή, αυτό δηλαδή που είναι προτεραιότητα στην τζαζ: η ερμηνεία». Στο νέο του άλμπουμ, που περιλαμβάνει τα έργα «Ο κύκλος του ήλιου» και «Το χρώμα του ήχου» - γράφτηκαν για μία θεατρική παράσταση και μία τηλεοπτική σειρά αντίστοιχα - ο Β. Δημητρίου αποδεικνύει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο την αγάπη του για την ορχήστρα. Η τζαζ, εξάλλου, είναι το είδος που κατ' εξοχήν βασίζεται στους μουσικούς που την ερμηνεύουν... Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας είναι του ίδιου του συνθέτη. 

«Εικόνες για τη θλίψη των ξανθών κοριτσιών και της Ελένης» είναι ο τίτλος του διπλού άλμπουμ με έξι μουσικές συνθέσεις του Θανάση Μωραΐτη (κυκλοφορεί από την «EMI Classics»). Η «μελωδία» είναι ο κοινός παρανομαστής των έργων, που χαρακτηρίζονται από διαφορετική δομή και φόρμα. Στο διπλό δίσκο περιλαμβάνονται ένας κύκλος τραγουδιών εμπνευσμένων από την ποίηση του Καρυωτάκη, μία ελεγεία για σόλο βιολοντσέλο, ένα κουαρτέτο εγχόρδων, ένα κοντσέρτο για κιθάρα και ορχήστρα εγχόρδων, αλλά και έργα που χαρακτηρίζονται από πρωτότυπους οργανικούς συνδυασμούς. Ιδιαίτερες «συζεύξεις» παραδοσιακών και συμφωνικών οργάνων, απρόσμενες αρμονικές συνηχήσεις που αναβλύζουν από τη διαστηματική δομή των μουσικών κλιμάκων της παραδοσιακής και βυζαντινής μουσικής, των «δρόμων - μακαμιών» των ρεμπέτικων και λαϊκών τραγουδιών και της σύγχρονης ευρωπαϊκής αρμονίας δίνουν το μουσικό στίγμα αυτής της δουλειάς. Τα έργα παρουσιάζουν κορυφαίοι συντελεστές της ελληνικής μουσικής σκηνής: Η Καμεράτα, η σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, οι μουσικοί Δημήτρης Κοτρωνάκης (κιθάρα), Βαγγέλης Χριστόπουλος (όμποε), Ρενάτο Ρίπο (βιολοντσέλο), το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, Ουρανία Λαμπροπούλου (σαντούρι), Σοφία Λαμπροπούλου (κανονάκι), Τάκης Φαραζής (τσέμπαλο), Βασίλης Λιαρμακόπουλος (κοντραμπάσο), Σωκράτης Σινόπουλος (πολίτικη λύρα), Χάρης Λαμπράκης (νέι), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο).

• Εργα ελληνικής μουσικής για κλασική κιθάρα περιλαμβάνει η πρώτη δισκογραφική κατάθεση του κιθαριστή Γιώργου Τοσικιάν, με τίτλο «Guitar Music by Greek Composers». Τα έργα, τα περισσότερα σε πρώτη δισκογράφηση, προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα της λόγιας ελληνικής μουσικής. Περιλαμβάνονται συνθέσεις των Κυριάκου Τζωρτζινάκη, Θεόδωρου Αντωνίου, Θάνου Μικρούτσικου, Γιώργου Βαρσαμάκη, Νίκου Κυπουργού, Νότη Μαυρουδή, Ιάκωβου Κολανιάν, Βασιλικής Λεγάκη, Κώστα Γρηγορέα και Γιώργου Κουρουπού.

Ρ. Σ., ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Παρασκευή 17 Δεκέμβρη 2010 – Κυριακή 19 Δεκέμβρη 2010

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

27/10/2007

 -- Δισκογραφικό «ψηφιδωτό»

8/7/2007

 -- Ευφρόσυνη «αύρα» ποιοτικής μουσικής

9/7/2006

 -- Μελωδικό «κέρασμα» ζωής

5/7/2001

 -- Φλαμένκο, φωνές και σαξόφωνο

20/6/2001

 -- Με φωνές και σαξόφωνο

Λαϊκά ακούσματα

Ενδεικτική δισκογραφική αποτύπωση των πιο σημαντικών στιγμών της 25χρονης καριέρας του τραγουδοποιού και τραγουδιστή Γιάννη Λεμπέση αποτελεί το νέο άλμπουμ του με τίτλο «Η σπίθα γίνεται φωτιά». Περιλαμβάνει 36 λαϊκά τραγούδια, σε δικούς του στίχους και μουσική, τα περισσότερα σε πρόσφατες εκτελέσεις και ερμηνείες. Τραγούδια με διαφορετική θεματολογία όσον αφορά στους στίχους (ερωτικά, κοινωνικά κ.ά.), γραμμένα πάνω στους ελληνικούς παραδοσιακούς δρόμους και ρυθμούς. Εκτός από τον ίδιο τον Γ. Λεμπέση τραγουδούν οι Γιώργος Μαργαρίτης, Παναγιώτης Λάλεζας, Χρήστος Καρακώστας, Μαρία Ναλμπάντη, Κατερίνα Σκορδαλάκη, Μαρία Κατινάρη, Μαρία Καπετανίδου και Μαριάνθη Λιουδάκη. Μαζί τους παίζουν είκοσι από τους σπουδαιότερους λαϊκούς μουσικούς των τελευταίων χρόνων, όπως οι Μ. Καραντίνης, Ν. Οικονομίδης, Π. Πλαστήρας, Κ. Κουκουλίνης, Σπ. Γλένης. Λαϊκό χρώμα, φυσικός ήχος και πληθώρα οργάνων (μπουζούκι, τζουράς, μπαγλαμάς, βιολί, κλαρίνο, λαούτο, ούτι, πιάνο, ακορντεόν, κιθάρα, μπάσο, κρουστά) δίνουν το μουσικό στίγμα του δίσκου.

• «Ψυχή που δεν αμάρτησε ποτέ της δεν αγιάζει» τιτλοφορείται η νέα προσωπική δισκογραφική δουλειά του Γεράσιμου Ανδρεάτου, φωνή που επάξια και με ήθος υπηρετεί το καλό τραγούδι, κυρίως το λαϊκό. Ο δίσκος αποτελείται από δεκατρία καινούρια τραγούδια του νέου μουσικού, συνθέτη και δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, Δημήτρη Παπαδόπουλου, γιου του σπουδαίου μπουζουξή Κώστα Παπαδόπουλου, ενώ οι στίχοι είναι των: Βασίλη Παπαδόπουλου, Ιωάννας Αντωνοπούλου, Γιώργου Κλεφτογιώργου, Νίκου Γρίτση, Φώτη Πετρίδη, Βασίλη Μονδάνου και του ίδιου του συνθέτη. Πρόκειται για τραγούδια λαϊκά και άμεσα που μπολιάζονται από την ερμηνεία ενός ξεχωριστού τραγουδιστή. Στο δίσκο συμμετέχουν ερμηνεύοντας από ένα τραγούδι οι Δημήτρης Μπάσης, Σοφία Παπάζογλου και Σπύρος Παπαδόπουλος.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

6/10/2010

 -- Λαϊκές «διαδρομές»

28/6/2009

 -- Του κόσμου και του χρόνου

7/9/2008

 -- Του δίσκου τα γυρίσματα

7/2/2008

 -- «Στράτα» του λαϊκού τραγουδιού

7/3/2004

 -- Δισκογραφικές συναντήσεις

«Δύο φωνές, μία ψυχή», με τον «Καζαντζίδη της Ιταλίας»

Ο Γιάννης Πλούταρχος με τον Ιταλό Αλμπάνο που συνεργάζονται στο άλμπουμ «Δυο φωνές, μια ψυχή»

Ελλάδα - Ιταλία, Γιάννης Πλούταρχος - Αλμπάνο, «Δυο φωνές, μια ψυχή»... Ο Γιάννης Πλούταρχος συναντιέται δισκογραφικά με τον διάσημο τροβαδούρο της Ιταλίας και τραγουδούν μαζί στα Ιταλικά αλλά και στα Ελληνικά. 

Το άλμπουμ θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 2011, από τη Heaven, η οποία, όπως ανακοινώθηκε χθες, είναι η νέα δισκογραφική εταιρεία του Γιάννη Πλούταρχου. «Εδώ και περίπου έξι χρόνια σκεφτόμουν να κάνω κάτι που να συμβολίζει πως η μουσική, απ’ όποια χώρα κι αν προέρχεται, πρέπει να ενώνει τους λαούς.
Κι αυτή την επιθυμία μου την πραγματοποιώ τώρα, και μάλιστα μέσα από τη υνεργασία μου με τον... «Καζαντζίδη της Ιταλίας...»», δήλωσε ο Γιάννης Πλούταρχος. Κι όταν τον ρωτήσαμε πόσο ρίσκο θεωρεί το γεγονός ότι δοκιμάζεται σε ένα διαφορετικό είδος από αυτό που τον είχαμε συνηθίσει, εκείνος απάντησε: «Και σ’ αυτό τον δίσκο ο Γιάννης Πλούταρχος τραγουδάει. Δεν αλλάζει κάτι. Πιστεύω, εξάλλου, ότι όταν στην ερμηνεία υπάρχει ειλικρίνεια, ο κόσμος τα αγαπάει τα τραγούδια».

Κεφάτος και χαμογελαστός, ο Αλμπάνο, αφού μας καλημέρισε στα Ελληνικά και θύμισε τις ομοιότητες που υπάρχουν ανάμεσα στους δύο λαούς με το γνωστό «Ούνα φάτσα ούνα ράτσα», δήλωσε: «Οταν γνώρισα τον Πλούταρχο, ένιωσα πως πρόκειται για έναν μικρό -σε ηλικία μόνον- Αλμπάνο. Γι’ αυτό και δέχτηκα αμέσως να συνεργαστώ μαζί του. Το αποτέλεσμα είναι έντονα μεσογειακό». Ο διάσημος ερμηνευτής θυμήθηκε, με συγκίνηση, τη συνάντησή του, το 1968, με τον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος του έδωσε ένα τραγούδι του.

Το άλμπουμ θα περιλαμβάνει 12 τραγούδια, μεταξύ των οποίων μεγάλες επιτυχίες του Αλμπάνο, όπως το «Φελισιτά», σε ντουέτο, ένα καινούργιο τραγούδι, καθώς και την ερμηνεία του Αλμπάνο στην παλαιότερη επιτυχία «Φίλε» του Γιάννη Πλούταρχου.

• ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΥΚΑ, ΕΘΝΟΣ, 14/12/2010

Από εκφυλιστική ασθένεια των φωνητικών χορδών πέθανε η Κάλλας

 

Η διάσημη σοπράνο Μαρία Κάλλας, που θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες της όπερας του εικοστού αιώνα, πέθανε από μια εκφυλιστική ασθένεια που έπληξε τις φωνητικές της χορδές, υποστηρίζουν δυο Ιταλοί γιατροί ειδικοί στην ορθοφωνία.

Σύμφωνα με αυτούς τους ειδικούς, κ.κ. Φράνκο Φούσι και Νίκο Παολίλο, οι οποίοι παρουσίασαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια (βόρεια), με την ευκαιρία μιας συζήτησης στρογγυλής τραπέζης, η μεγάλη σοπράνο είχε προσβληθεί από δερματομυοσίτιδα, μια ασθένεια που επηρεάζει τους μυς και τους ιστούς γενικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του λάρυγγα.

Οι ίδιοι υπογραμμίζουν ότι αυτή η ασθένεια αντιμετωπίζεται με κορτιζόνη και ανοσοκατασταλτικά, τα οποία μπορούν τελικά να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς, σύμφωνα με την επίσημη ιατρική γνωμάτευση, η Κάλλας πέθανε από καρδιακή ανακοπή.

Η πληροφορία που αποκαλύπτεται σήμερα (Τρίτη) από την εφημερίδα La Stampa, διαψεύδει ότι η Κάλλας αυτοκτόνησε μετά τη σταδιακή απώλεια της φωνής της από την ερωτική απογοήτευση στη σχέση της με τον Έλληνα δισεκατομμυριούχο Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος την άφησε το 1968 για να παντρευτεί την Ζακλίν Κένεντι.

Οι ειδικοί στην ορθοφωνία επιστήμονες μελέτησαν με υπερσύγχρονα μέσα ηχογραφήσεις της σοπράνο τη δεκαετία του '50 - την πιο ολοκληρωμένη περίοδο της - τη δεκαετία του '60, όταν άρχισε να έχει προβλήματα, και τη δεκαετία του '70, που χαρακτηρίζεται από μια ξαφνική απώλεια βάρος και την αλλοίωση της φωνής της.

«Ο Φούσι, ένας από πιο διάσημους ειδικούς στην ορθοφωνία στη χώρα, και ο Παολίλο ανέλυσαν τα τελευταία βίντεο της Κάλλας που δείχνουν ότι οι μύες δεν ανταποκρίνονται πλέον, επειδή η θωρακική κοιλότητα δεν φούσκωνε όταν ανέπνεε», γράφει η εφημερίδα του Τορίνο.

«Η παρακμή της «Εικόνας» της όπερας δεν οφείλεται σε προσπάθειες για τη φωνή της ή σε εξωτερικές αιτίες», όπως οι συναισθηματικές εντάσεις, λένε οι ειδικοί που έχουν μελετήσει μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της καριέρας της μεγάλης Ντίβας, όταν δεν μπόρεσε να τραγουδήσει την όπερα Νόρμα στη Ρώμη, στις 2 Ιανουαρίου του 1958, προς τιμήν του τότε προέδρου της Ιταλίας, Τζιοβάνι Γκρόνκι, και της συζύγου του.

Στο τέλος της πρώτης πράξης, από την οποία το μισό κοινό ήταν απογοητευμένο, η Κάλλας έφυγε κρυφά από μια πίσω πόρτα, «αυτό δεν ήταν ένα καπρίτσιο, ήταν πραγματικά άρρωστη, είχε μια τραχειίτιδα, οι μύες χαλάρωναν. Ήταν η αρχή του τέλους», τονίζουν οι δυο ειδικοί.

«Εφυγε» ο μαέστρος και συνθέτης Νίκος Αστρινίδης

Ενας σημαντικός καλλιτέχνης, από τους τελευταίους εκπροσώπους της Εθνικής Σχολής, με πλούσιο και σημαντικό έργο, ο πιανίστας, μαέστρος και συνθέτης Νίκος Αστρινίδης «έφυγε» σε ηλικία 89 χρόνων. Η κηδεία του έγινε την περασμένη Κυριακή στη Θεσσαλονίκη. Γεννημένος στη Ρουμανία, έκανε διεθνή καριέρα ως πιανίστας από το 1945 - 1965 με έδρα το Παρίσι, συνεργαζόμενος με κορυφαίους μουσικούς της εποχής και έδωσε περισσότερες από 2.500 συναυλίες, στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η αγάπη του για τη σύνθεση τον οδήγησε να εγκαταλείψει τη διεθνή καριέρα του σολίστ και να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. Για πολλά χρόνια ήταν διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Μακεδονικού Ωδείου. Υπήρξε μέλος πλήθους ελληνικών και ξένων μουσικών φορέων.

Αν υπάρχουν ακόμη παρέες ας κάνουν κάτι

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, στην εποχή του Μνημονίου και της τρόικας, μας θυμίζει ξανά τη γοητεία των ποιητών και των παραμυθιών

• Της Γιωτας Συκκα, Η Καθημερινή, Kυριακή, 12 Δεκεμβρίου 2010

• «Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας/ ποτέ δε λένε την αλήθεια/ ο κόσμος υποφέρει και πονά/ και ’σεις τα ίδια παραμύθια./ Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας/ είναι πολύ ζαχαρωμένα/ ταιριάζουν για σοκολατόπαιδα/ μα δεν ταιριάζουνε για μένα».

Στα αυτιά μου ηχούν ακόμη οι αυστηροί στίχοι του Ντίνου Χριστιανόπουλου απέναντι στον εφησυχασμό. Οχι, όμως, από τα «Δέκα χρόνια κομμάτια» του μακρινού 1975, όπου ο Διονύσης Σαββόπουλος τα τραγουδούσε με τη Δόμνα Σαμίου, αλλά από το Μέγαρο της Μουσικής, την περασμένη εβδομάδα όπου με περισσότερα χρόνια στη πλάτη και κατάλευκα μαλλιά, με πολύχρωμα μπαλόνια και λαμπερά χαρτάκια να αιωρούνται, τραγουδούσε ανάμεσα σε δεκάδες πιτσιρίκια. Τα περισσότερα άκουγαν για πρώτη φορά αυτούς τους στίχους. Οι γονείς τους, αντίθετα, ξέρανε απ’ έξω και ανακατωτά και αυτό και τ’ άλλα του τραγούδια, όπως φαινόταν από τα χαμόγελα, τη γλύκα στα μάτια, τη νοσταλγία και το πόδι που κρατούσε τον ρυθμό.

Ομως, οι στίχοι είναι στίχοι και νομιμοποιούν κάποιον να πει ότι ο αυστηρότερος κριτής του Σαββόπουλου είναι ο ίδιος ο νεανικός του εαυτός. Τι δουλειά έχει ο αμφισβητίας τεσσάρων δεκαετιών να μας λέει παραμύθια για τη γέννηση του χρόνου έτσι όπως τη φαντάζονταν την εποχή του Ησίοδου, τη στιγμή ακριβώς που το Μνημόνιο έχει κάνει άνω κάτω τη ζωή μας ποδοπατώντας το ηθικό μας; Αν κι εκείνοι που στέκονταν πάντοτε αδέσμευτοι απέναντι στην εξουσία, τώρα μας καλούν με τα παιδιά μας να μας μιλήσουν για το Χάος και τη Νύχτα από το οποίο ξεπήδησε ο έρως με χρυσά φτερά, ποιος θα μας παρηγορήσει που οι οικονομικοί τιτάνες της Ευρώπης τρώνε την ψυχή μας μέχρι να πτωχεύσουμε ή να σωθούμε;

Η αλήθεια είναι ότι ο Σαββόπουλος έχει ακούσει και σκληρότερη κριτική κατά καιρούς. Οταν το 1989 ξυρίστηκε και τόλμησε να υποστηρίξει μια λύση Μητσοτάκη απέναντι στους «τσιφτετέλληνες», βρέθηκε στο περιθώριο από το ίδιο το πιστό κοινό του. Ομως, ο χρόνος για τους μεγάλους καλλιτέχνες είναι σύμμαχος. Πολλοί απόρησαν όταν ο Μάνος Χατζιδάκις μελοποιούσε ερωτικά ποιήματα της Σαπφούς και της Μυρτιώτισσας, το 1972, μες στην άγρια χούντα. Αλλά σήμερα ξεθώριασε η απορία και μας έχει μείνει ο «Μεγάλος Ερωτικός», από τα σημαντικότερα έργα της ελληνικής δισκογραφίας.

Εκείνο το βράδυ στο Μέγαρο της Μουσικής, ο πιο γοητευτικός παραμυθάς του ελληνικού τραγουδιού δεν δίστασε να μας θυμίσει ο ίδιος τους στίχους του Χριστιανόπουλου. Γιατί γνωρίζει πολύ καλά, ότι χάρη σε ανεξάρτητους και φωτισμένους καλλιτέχνες σαν εκείνον και σαν εκείνους που δίδαξαν κι εκείνον, μπορούμε να τα περιέχουμε όλα. Στιγμές για την αμφισβήτηση, τη διεκδίκηση, τη διαμαρτυρία, αλλά και ανάγκη για συνάντηση με τον διπλανό, για την παρήγορη καταφυγή στον κοινό μύθο, για μια οικογενειακή αγκαλιά.

Στα 66 του ο Σαββόπουλος, που είχε γενέθλια μία μέρα πριν ξεκινήσει ο πρώτος κύκλος των παραστάσεων: «Για να γίνει ο χρόνος καινούριος» με υπότιτλο «Παρα - μυθία», βρήκε μέσω της «Θεογονίας» του Ησίοδου τρόπο να μιλήσει στα εγγόνια του, τον Διονύση και τον Ανδρέα, προπονήθηκε δίπλα τους ως αφηγητής πριν καλέσει τα πιτσιρίκια στο Μέγαρο. Και σίγουρα, αν τους καλούσε, θα ανέβαιναν και οι γονείς. Εκείνα το καταδιασκέδασαν. Η «Συννεφούλα», «Ο καραγκιόζης», «Η άνοιξη», το «Λαύριο» ήταν οι δικές τους αγαπημένες μελωδίες από τον κόσμο των μεγάλων, ήταν όμως και η δική μας εφηβεία. Η ακριβή συλλογική μνήμη, εκείνη που τροφοδοτεί την ελπίδα για ένα αύριο όπου δεν θα ακούμε μόνο λογιστές, αλλά θα θυμόμαστε πώς μιλούν κι οι ποιητές.

Ν’ αλλάξουν όλα, και το Σύνταγμα

– Στην παράσταση ενσωματώνετε στον μύθο του Προμηθέα την παραλλαγή που αγαπούσε ο Πλάτωνας. Οτι η μητέρα των ανθρώπων ήταν η γη της Αττικής. Τι άλλαξε και σήμερα οι ξένοι πιστεύουν ότι η γη της Αττικής είναι μητέρα σπατάλης και χρεών;

– Στην εποχή του Πλάτωνα αγαπούσαν κι έναν άλλο μύθο, τον μύθο της Νέμεσης. Σύμφωνα με τον μύθο, είχε προηγηθεί μια εποχή ξεσαλώματος του Διονύσου και ήρθε μετά η εποχή της Νέμεσης ως τιμωρία. Μετά, λέει ο μύθος, ήρθε μια εποχή όπου ανέλαβε ο Ερμής, που ήταν θεός των ταξιδιωτών, του εμπορίου και της κτηνοτροφίας, που εφηύρε και τη μουσική κι έστρωσαν σιγά σιγά τα πράγματα.

– Σε μια χώρα τόσο έντονα πολιτικοποιημένη, μια τόσο μεγάλη αποχή όπως των τελευταίων εκλογών θα φαινόταν παλαιότερα αδιανόητη. Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται για να βρει έκφραση κι ελπίδα;

– Για μένα η απίστευτη όντως αποχή σημαίνει δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι πριονίζεται σιγά σιγά η νομιμοποίηση του παρόντος πολιτικού συστήματος. Το άλλο είναι ότι ενθαρρύνονται άνθρωποι έξω απ’ το επάγγελμα του πολιτικού να αναλάβουν δράση επιτέλους. Δεν ξέρω από πολιτική, αλλά σαν τραγουδοποιός που εδώ και πολλά χρόνια απευθύνεται στις παρέες, ένα έχω να πω: αν υπάρχουν ακόμη, αυτές οι παρέες, ας κάνουν κάτι. Ολα πρέπει να αλλάξουν, πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα, διότι το Σύνταγμα το έφτιαξαν για τον εαυτό τους οι πολιτικοί, ενώ εμείς χρειαζόμαστε επειγόντως ένα Σύνταγμα που να βάζει πάνω απ’ όλα τα δικαιώματα του πολίτη.

Ο φόβος... απέναντι

– Πόσο διαφορετικό είναι να λέτε παραμύθια στα εγγόνια σας από το να τα αφηγείστε σε όλους μας;

– Για μένα είναι το ίδιο. Ο δικός μου φόβος είναι μη βαρεθεί ο απέναντι, είτε είναι ενήλικος είτε είναι παιδί, γι’ αυτό είμαι πάντα στην τσίλια όταν παρουσιάζω κάτι. Και μάλιστα με τα παιδάκια είναι χειρότερα· δεν τηρούν καν τους τύπους. Σηκώνονται και πάνε στα παιχνίδια τους.

– Τι διαφορές βρίσκετε ανάμεσα στους ηλεκτρονικούς ήρωες και στους ήρωες των παραδοσιακών παραμυθιών;

– Στο παραμύθι αναπτύσσεται μια βαθύτερη σχέση ανάμεσα στον αφηγητή και τον ακροατή, γιατί δουλεύουν μαζί, ώστε να δώσουν στα πράγματα μιαν αξία που ίσως πριν δεν είχαν. Ενα δέντρο είναι ένα δέντρο, αλλά στο παραμύθι το δέντρο ήταν ένα βασιλόπουλο που δεντρώθηκε και το βουνό ένας δράκος που τον καταράστηκε ο μάγος. Ετσι τα πράγματα αποκτούν πάλι την αληθινή τους αξία, ότι δηλαδή είναι θαυμάσια, αλλά το είχαμε ξεχάσει. Στα ηλεκτρονικά, αυτά μπορεί να γίνονται με το πάτημα ενός κουμπιού. Είναι διασκεδαστικό, δεν λέω, αλλά πού είναι η σχέση; Οταν παρουσιάζω κάτι, θέλω να προκαλέσω τον θαυμασμό, όχι για μένα αλλά γι’ αυτά που παρουσιάζω, να τα κάνω πάλι σπουδαία και μέσα απ’ αυτό παλεύω να αποκτήσω μια βαθύτερη φιλία με τον άλλον είτε είναι εγγόνι μου είτε συνομήλικός μου.

– Ποιοι ήταν οι δικοί σας αγαπημένοι ήρωες παραμυθιών και ποιοι έπαιρναν τη θέση τους όσο μεγαλώνατε;

– Οταν ήμουν εννιά χρόνων, αγάπησα τον Τζακ της φασολιάς. Στα δεκατρία μου, τον Χοκ Φιν του Μαρκ Τουέν και στα δεκάξι μου τον πρίγκιπα Μίσκιν απ’ τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι. Στα 19 μου, αντικατέστησα τον Τζακ με τον Φελίνι. Στα 23 μου, τη θέση του Φιν πήρε ο Τσε Γκεβάρα. Κανείς όμως δεν πήρε τη θέση του πρίγκιπα Μίσκιν στην καρδιά μου ακόμα.