Thursday, December 16, 2010

Γόνιμες μουσικές «συνομιλίες»


Γιαν Γκαρμπάρεκ
Ο εξαίρετος Νορβηγός σαξοφωνίστας Γιαν Γκαρμπάρεκ, που τον πρωτογνωρίσαμε στην Ελλάδα ως ερμηνευτή της μουσικής της Ελένης Καραΐνδρου και από τότε μας έχει προσφέρει δυνατές συγκινήσεις, συναντά για άλλη μια φορά στη δισκογραφία το βρετανικό φωνητικό κουαρτέτο «Hilliard Ensemble». «Καρπός» της τρίτης κατά σειρά δισκογραφικής τους συνεργασίας είναι το CD με τίτλο «Officium Novum», μια δουλειά που απηχεί όπως και οι προηγούμενες συμπράξεις τους, δισκογραφικές και ζωντανές, τη μουσική άποψη του Γκαρμπάρεκ και του σχήματος, όσον αφορά στη συνύπαρξη παρόντος και παρελθόντος, με μια μοναδική ισορροπία. Στο επίκεντρο αυτή τη φορά είναι η μουσική παράδοση της Αρμενίας που βασίζεται στις μεταγραφές του Komitas Vardapet, συνθέσεις που προέρχονται από την πλούσια μουσική θρησκευτική παράδοση της περιοχής του Καυκάσου. Το «Hilliard Ensemble» μελέτησε αυτό το υλικό κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του στην Aρμενία, ενώ η φυσιογνωμία της μουσικής ενέπνευσε τον Γκαρμπάρεκ σε μια από τις πιο φλογερές του ερμηνείες. Ο μεγάλος σαξοφωνίστας προσεγγίζει τη μουσική με ένα πνεύμα ελευθερίας, αυτοσχεδιάζοντας με τους σολίστες, σ' ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο: από το Βυζάντιο στη Ρωσία, από τη Γαλλία στο Ερεβάν, την Ισπανία και τους ιθαγενείς της Αμερικής. Ολες αυτές οι τόσο διαφορετικές συνθέσεις ενώνονται με τη χρυσή κλωστή της δραματουργίας του δίσκου που δημιουργεί την αίσθηση ενός ενιαίου συνθετικού υπόβαθρου. Ολόκληρο το άλμπουμ διατρέχεται από τους στίχους του Γιώργου Σεφέρη «Λίγο ακόμα θα ιδούμε», σε πέντε γλώσσες, αναδεικνύοντας τη φιλοσοφία του δίσκου (ήταν επιλογή του Manfred Eicher). Το βιβλιαράκι που συνοδεύει το cd ανοίγει με τους στίχους στα ελληνικά, ενώ ο δίσκος κλείνει με τη φωνή του ηθοποιού Μπρούνο Γκατζ να ερμηνεύει το εξάστιχο στα Γερμανικά.
  • Δημιουργός που μας έχει προσφέρει υπέροχες μελωδίες και έχει διακριθεί με επιτυχία σε πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής, ο συνθέτης Βασίλης Δημητρίου, καταθέτει ένα ατμοσφαιρικό άλμπουμ με τίτλο «Δύο έργα ορχηστρικής τζαζ». Ενα δίσκο - αναφορά μνήμης προς όλους εκείνους τους μουσικούς της τζαζ που με το παίξιμό τους του «αποκάλυψαν» ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 60, την τζαζ που θαυμάζει. «Με ενδιαφέρει η μουσική σ' όλες τις μορφές και φόρμες της, ακόμη και στις πιο ακραία πειραματικές, όταν έχει άξονα, όταν έχει σημείο αναφοράς, όταν έχει αφετηρία», σημειώνει ο συνθέτης. «Και όσο περνάν τα χρόνια όλο και πιο πολύ με ενθουσιάζει αυτή η μουσική που μαζί με όλα τ' άλλα αναδεικνύει και δείχνει την ευαισθησία των μουσικών που την ερμηνεύουν, γιατί κάθε έργο παίρνει την όποια διάσταση ανάλογα με την ερμηνεία που έχει κάθε στιγμή, αυτό δηλαδή που είναι προτεραιότητα στην τζαζ: η ερμηνεία». Στο νέο του άλμπουμ, που περιλαμβάνει τα έργα «Ο κύκλος του ήλιου» και «Το χρώμα του ήχου» - γράφτηκαν για μία θεατρική παράσταση και μία τηλεοπτική σειρά αντίστοιχα - ο Β. Δημητρίου αποδεικνύει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο την αγάπη του για την ορχήστρα. Η τζαζ, εξάλλου, είναι το είδος που κατ' εξοχήν βασίζεται στους μουσικούς που την ερμηνεύουν... Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας είναι του ίδιου του συνθέτη. 
    «Εικόνες για τη θλίψη των ξανθών κοριτσιών και της Ελένης» είναι ο τίτλος του διπλού άλμπουμ με έξι μουσικές συνθέσεις του Θανάση Μωραΐτη (κυκλοφορεί από την «EMI Classics»). Η «μελωδία» είναι ο κοινός παρανομαστής των έργων, που χαρακτηρίζονται από διαφορετική δομή και φόρμα. Στο διπλό δίσκο περιλαμβάνονται ένας κύκλος τραγουδιών εμπνευσμένων από την ποίηση του Καρυωτάκη, μία ελεγεία για σόλο βιολοντσέλο, ένα κουαρτέτο εγχόρδων, ένα κοντσέρτο για κιθάρα και ορχήστρα εγχόρδων, αλλά και έργα που χαρακτηρίζονται από πρωτότυπους οργανικούς συνδυασμούς. Ιδιαίτερες «συζεύξεις» παραδοσιακών και συμφωνικών οργάνων, απρόσμενες αρμονικές συνηχήσεις που αναβλύζουν από τη διαστηματική δομή των μουσικών κλιμάκων της παραδοσιακής και βυζαντινής μουσικής, των «δρόμων - μακαμιών» των ρεμπέτικων και λαϊκών τραγουδιών και της σύγχρονης ευρωπαϊκής αρμονίας δίνουν το μουσικό στίγμα αυτής της δουλειάς. Τα έργα παρουσιάζουν κορυφαίοι συντελεστές της ελληνικής μουσικής σκηνής: Η Καμεράτα, η σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, οι μουσικοί Δημήτρης Κοτρωνάκης (κιθάρα), Βαγγέλης Χριστόπουλος (όμποε), Ρενάτο Ρίπο (βιολοντσέλο), το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, Ουρανία Λαμπροπούλου (σαντούρι), Σοφία Λαμπροπούλου (κανονάκι), Τάκης Φαραζής (τσέμπαλο), Βασίλης Λιαρμακόπουλος (κοντραμπάσο), Σωκράτης Σινόπουλος (πολίτικη λύρα), Χάρης Λαμπράκης (νέι), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο).
  • Εργα ελληνικής μουσικής για κλασική κιθάρα περιλαμβάνει η πρώτη δισκογραφική κατάθεση του κιθαριστή Γιώργου Τοσικιάν, με τίτλο «Guitar Music by Greek Composers». Τα έργα, τα περισσότερα σε πρώτη δισκογράφηση, προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα της λόγιας ελληνικής μουσικής. Περιλαμβάνονται συνθέσεις των Κυριάκου Τζωρτζινάκη, Θεόδωρου Αντωνίου, Θάνου Μικρούτσικου, Γιώργου Βαρσαμάκη, Νίκου Κυπουργού, Νότη Μαυρουδή, Ιάκωβου Κολανιάν, Βασιλικής Λεγάκη, Κώστα Γρηγορέα και Γιώργου Κουρουπού.
Ρ. Σ., ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Παρασκευή 17 Δεκέμβρη 2010 – Κυριακή 19 Δεκέμβρη 2010

No comments: