Friday, December 31, 2010

Το όνομά μου, όχι η ψυχή μου, συνδέεται με την κυβέρνηση

  • Συνέντευξη Γιώργος Νταλάρας
Πώς γνώρισε ο 18χρονος Γιώργος Νταλάρας τον Σταύρο Κουγιουμτζή; Ας όψεται το θράσος του...μικρού, να δηλώσει ξεκάθαρα στον Μίνωα Μάτσα ότι δεν προτίθεται να τραγουδάει «σκουπίδια».
Κι όμως ο θρυλικός δημιουργός της «ΜΙΝΩΣ», παρότι ήταν μέχρι τότε ο μόνος που είχε προτείνει στον «γιο του Λουκά» συνεργασία, δεν θύμωσε. Αντίθετα, «σαν να κατάλαβε την αλήθεια μου, με πήγε ένα μεσημέρι στην Κυψέλη, στο σπίτι που έμενε τότε ο Κουγιουμτζής με την Αιμιλία».
Αυτά συνέβησαν το 1968. Εκτοτε ο Νταλάρας ταυτίστηκε με το μεγαλύτερο μέρος της δισκογραφίας του Κουγιουμτζή. Κι ερμήνευσε τα μεγάλα τραγούδια του σε διάφορες εποχές, συγκυρίες, εκδοχές και σε πολλούς δίσκους. Παραμένει, ωστόσο, γεγονός ένα διπλό cd όπου συγκεντρώνονται τραγούδια όπως τα «Μη μου θυμώνεις μάτια μου», «Κάπου νυχτώνει», «Ο ουρανός φεύγει βαρύς», «Ενας κόμπος η χαρά μου», «Οι ελεύθεροι κι ωραίοι», «Ολα καλά», «Ηταν πέντε ήταν έξι», «Τώρα που θα φύγεις», «Του κάτω κόσμου τα πουλιά», «Στα χρόνια της υπομονής», «Το σακάκι μου κι αν στάζει», «Στα ψηλά τα παραθύρια», «Οταν ανθίζουν πασχαλιές» κ.ά.
Η συλλεκτική έκδοση, που μόλις κυκλοφόρησε απ' τη «Μίνος», είναι η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας-αφιέρωμα στον Κουγιουμτζή (1932-2005) που είχε πραγματοποιήσει ο Γιώργος Νταλάρας το 2008 στο Ηρώδειο, με καλεσμένους τους Κ. Μακεδόνα, Μ. Ασλανίδου, Δ. Ολυμπίου και την κόρη του συνθέτη, Μαρία Κουγιουμτζή.
Από τον Σταύρο Κουγιουμτζή, έναν συνθέτη που υπήρξε από τους κατεξοχήν αριστερούς ιδεολόγους του ελληνικού τραγουδιού, ξεκίνησε η κουβέντα. Παραστράτησε στα μισά, αναζητώντας στον Γιώργο Νταλάρα όχι μόνο τον σπουδαίο ερμηνευτή αλλά και τον πρέσβη της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και, πιο όψιμα, τον σύζυγο της υφυπουργού Εργασίας Αννας Νταλάρα-Ραγκούση.
- Τι ήταν για εσάς ο Κουγιουμτζής;
«Μου άλλαξε τη ζωή. Με όπλισε με ένα αίσθημα κάθαρσης που, όποιος το γεύεται, ντοπάρεται με το καλύτερο. Με τον Κουγιουμτζή δεν είχα τυπική, επαγγελματική σχέση. Δέθηκα μαζί του οικογενειακά. Ημουν ένας έφηβος που έψαχνε να καλύψει το οικογενειακό του έλλειμμα. Κι αυτό βρήκα στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, στο Λοΐζο, στον Κηλαηδόνη και στον Κουγιουμτζή. Πήγαινα σπίτι τους, ζούσα στις οικογένειές τους».
- Εκτός από την παρακαταθήκη των τραγουδιών του, τι άλλο σας προσέφερε;
«Ηταν από τους πιο μορφωμένους μουσικούς που ξέρουμε. Είχε δύο ήρωες: τον Μάλερ και τον Τσιτσάνη. Μου έδινε να ακούσω προχωρημένη μουσική, Πεντερέφσκι π.χ. Ή αργότερα, όταν πήγαινα στο εξωτερικό, μου σημείωνε τι δίσκους ν' αγοράσω. Εγώ, βέβαια, νέος, αγόραζα κυρίως ροκ και φλαμένκο. Τελικά ίσως να ήμουν υπερβολικά τυχερός. Είχα τον Κουγιουμτζή και τα τραγούδια του και παράλληλα τον Καλδάρα, τον Λοΐζο, τον Λευτέρη, τον Ελευθερίου».
- Είστε κατ' εξοχήν η γενιά που έζησε την κορύφωση της δισκογραφικής άνθησης, αλλά και την πλήρη της κατάρρευση...
«Δεν περίμενα ότι θα φτάσουμε εδώ. Βέβαια, όσοι έχουν όραμα και ταλέντο, δεν θα χαθούν. Αλλά τελείωσαν οι παχιές αγελάδες, μαζί κι όλη η παραοικονομία, με τα μαγαζιά που παίρνουν 3.000 κόσμο και την ασυδοσία όσων λειτουργούσαν σε μια ρωμαϊκή ψευδοευδαιμονία. Επειδή είμαστε ατίθασος λαός, έχουμε προτερήματα αλλά και σημαντικά ελαττώματα. Ο μιμητισμός μας π.χ. δεν έχει μέτρο. Ή, παίζουμε με τα σοβαρά. Αυτό κάναμε: παίξαμε, χωρίς να καταλάβουμε ότι παίζουμε με τις καρδιές μας, τις μνήμες, τις αρχές, την Ιστορία, το νόμισμά μας, την καταγωγή και την παρακαταθήκη μας. Αυτό πληρώνουμε τώρα...».
- Μήπως, λόγω κρίσης, γραφτούν καλύτερα τραγούδια;
«Εχουμε ξαναδεί οι κρίσεις να "παραγγέλνουν" καλά τραγούδια. Κάποιοι έχουν το ταλέντο να καταγράφουν "δημοσιογραφικά" την εποχή τους. Αυτό έκανε ο Τριπολίτης στο "Ανεμολόγιο" κι ο Ελευθερίου στα "Λόγια και τα Χρόνια τα χαμένα"».
- Θα εμφανιστείτε φέτος σε μουσική σκηνή;
«Δεν είμαι ευχαριστημένος απ' ό,τι έζησα πέρυσι. Δεν ανταποκρίθηκε ο κόσμος τόσο, όσο με πολιόρκησε για να πάω σε ένα λαϊκό μαγαζί. Προς τι τα εκατοντάδες μηνύματα ότι "μας έχεις αφήσει και μόνο τα Μέγαρα κοιτάς"; Τελικά, όταν κάνω το χατίρι σε κάποιους, κάνω λάθη».
- Είστε ο σύζυγος της υφυπουργού Εργασίας. Τι αισθάνεστε μ' αυτή την αντιστροφή των όρων;
«Δεν έχουμε τέτοια θέματα μεταξύ μας. Τόσα χρόνια η Αννα είχε αφιερωθεί σε όσα κάναμε μαζί, στη δουλειά μου, στις συναυλίες. Κάποια στιγμή που δεν ήθελα πια να κάνω τόσο πολλά -όταν κινείσαι διαρκώς στο χώρο, δημιουργείς αντιπάθειες- την ενθάρρυνα να ασχοληθεί με το όραμά της που αφορά εδώ και χρόνια το θέμα των προσφύγων και του ασύλου. Πιστεύω άλλωστε ότι στην πολιτική πρέπει να πηγαίνουν απλοί πολίτες».
- Στην πολιτική πιστεύετε;
«Δεν την ισοπεδώνω, χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχω άποψη για κόμματα, ιδεολογικές δολοπλοκίες κι αντιπολιτευτικά τερτίπια. Ξέρω ότι έχουμε 300 στη Βουλή κι απ' αυτούς οι 150 είναι νοικοκύρηδες και δουλεύουν, ενώ οι άλλοι 150 ενδεχομένως δεν είναι πολύ ισορροπημένοι. Ξέρω ότι υπάρχουν πολιτικοί που κάνουν το αντίθετο απ' ό,τι λένε. Ξέρω επίσης ότι λίγα πράγματα μπορείς να κάνεις, αλλά ότι αν δεν συμμετέχεις, χάνεις κι αυτά. Ενώ, αν τα λίγα γίνουν σωστά, είναι όπλο στα χέρια του κόσμου».
- Συμφωνείτε με το «όλοι μαζί τα φάγαμε» του Θεόδωρου Πάγκαλου;
«Δεν νομίζω ότι αφορά τους πάντες. Κάποιοι διεφθάρησαν με αυτή τη, με το ζόρι, δανειοδότηση: η τραπεζική δοσοληψία δεν έγινε από ανάγκη, αλλά από τις τράπεζες που προσπαθούσαν με διάφορα "διακοπο-δάνεια" να πάρουν το κομπόδεμα των ανθρώπων. Το ελληνικό Δημόσιο γνώριζε τις παθογένειες, όπως κι ο κόσμος γνώριζε τα προβλήματα της Πολεοδομίας, της Αστυνομίας, της Δικαιοσύνης, του υπουργικού ασύλου, της απολυταρχίας ορισμένων συνδικαλιστικών φορέων, των αλληλοκαρφωμάτων στα προοδευτικά κόμματα. Παρ' όλα αυτά δεν μπορούμε να βάλουμε τους νοικοκυραίους στο ίδιο σακί. Δεν θέλω να ακούγομαι επηρμένος. Επειδή έχει πάει καλά η δουλειά μου, έχω ενδεχομένως αμειφθεί περισσότερο κι απ' ό,τι άξιζα. Δεν μπορώ, όμως, να ζήσω καλά, αν δεν περνάει κι ο διπλανός μου καλά».
- Ταυτιστήκατε με τη λαϊκή ψυχή. Το γεγονός ότι το όνομά σας συνδέεται εξ αντικειμένου με την κυβέρνηση και την πολιτική του Μνημονίου, πώς σας κάνει να αισθάνεστε;
«Ναι, αλλά είναι μόνο το όνομά μου, δεν είναι η ψυχή μου. Δεν έχω υπογράψει συμβόλαιο. Συμβόλαιο υπογράφει ο βουλευτής που βγαίνει, με τις δικές του ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ έχει, πάντως, χωρέσει κι ένα μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς. Ξέρουμε ότι υπάρχει μια αριστερή δυναμική, που δεν φαίνεται να εκπροσωπείται τυπικά από τα κόμματα των μονοψήφιων εκλογικών ποσοστών. Μήπως είναι και υπερβολικά πολλά τα έντεκα αριστερά κόμματα στην Ελλάδα; Τόσο βαθιές ρίζες έχει πια η ιδεολογική διαμάχη; Υπάρχει, όμως, μια άλλη Αριστερά που αναζητά απεγνωσμένα ένα καινούριο δρόμο...».
- Πάντως, μοιάζει να χάνει μια ιστορική ευκαιρία...
«Δεν μπορώ να μιλήσω για την Αριστερά. Δεσμεύομαι από την οικογενειακή ιστορία μου. Μερικές φορές, στην Ελλάδα, χάνουμε αυτονόητες νίκες σε όλα τα επίπεδα. Μην υπερτιμούμε, όμως, τους ανθρώπους. Αυτούς τους ηγέτες είχαμε, μ' αυτές τις πολιτικές πορευτήκαμε».
- Εσείς θα μπορούσατε να μπείτε στην πολιτική;
«Κάποτε που μου ζητήθηκε, είπα "Οχι". Εχοντας πάθος με το αυτονόητο, δεν μπορώ να κάνω πράγματα που δεν καταλαβαίνω και με ζαλίζουν. Αυτή τη στιγμή όλο το περιβάλλον είναι, πολιτικά και ιδεολογικά, "μεθυσμένο". Θα 'θελα, όμως, παιδιά με καινούργιες ιδέες να μπουν στην πολιτική. Αλλιώς, θα μείνουν μόνον 5-10 παλιές οικογένειες κι εμείς θα τρέχουμε να τις ψηφίζουμε. Καταλαβαίνω ότι άνθρωποι που βγαίνουν από τον λαό, πάνε δύσκολα ψηλά γιατί είναι τόσο πιασμένα τα πόστα, που δεν τους αφήνουν να προχωρήσουν. Κι όμως, ξέρω μερικούς που κάνουν σπουδαίο έργο».
- Ποιους;
«Είναι τυχαίο ότι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης λάμπει; Νιώθω ότι έχουμε κάτι κοινό: τις ενοχές που έχω κι εγώ, ανεξήγητα, όταν πάει κάτι στραβά. Τις ίδιες ενοχές έχει κι ο Γιάννης Ραγκούσης, ενδεχομένως κι ο Καστανίδης, όπως ίσως τις είχε ο Σκανδαλίδης ή ο Λαλιώτης -παρ' όλο που δεν θα το παραδεχτούν ποτέ. Δεν είναι όλοι ίδιοι. Κάποιοι δεν ήθελαν να παίξουν παιχνίδια. Ας σταματήσει, λοιπόν, η ανθρωποφαγία γιατί στο τέλος θα στοχοποιηθούμε όλοι, θα διαρραγεί ο κοινωνικός ιστός και μετά, ποιος θα κερδίσει απ' αυτό; Χρειάζεται ψυχραιμία. Και ταχύτητα...».
- Αλλά το ΠΑΣΟΚ κατηγορήθηκε κατ' αρχήν ότι αργοπόρησε..
«Με 11-12 μονάδες παραπάνω στις εκλογές, έπρεπε ήδη τους πρώτους μήνες να γίνουν τα βασικά. Αλλά οι νέοι άνθρωποι που μπήκαν στην κυβέρνηση, δεν ήταν προετοιμασμένοι για τέτοιες ιστορίες. Είναι δύσκολο να ξαναγεννήσεις εξαρχής το κράτος. Τα περί "ανασύστασής" του, τα είχαμε ακούσει κι απ' την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Αποδείχτηκε φοβερό ψέμα. Και το γελοίο είναι ότι βγαίνουν εκπρόσωποί της και κουνούν το δάχτυλο. Μα, δεν υπάρχει φιλότιμο;». *

Να σώσουμε τα νέα παιδιά από τη «Χρυσή Αυγή»

- Να πούμε για τη συναυλία στον Αγιο Παντελεήμονα;Αν και δεν αμφισβητήθηκαν οι καλές προθέσεις, ήταν κενή νοήματος. Το πρόβλημα έμεινε.
«Μακάρι να γίνονται κάθε τόσο εκεί συναυλίες. Αλλά να πούμε κι ένα μεγάλο "μπράβο" στην εντελώς ανατρεπτική πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών. Εκανε ένα "άνοιγμα" ιστορικής σημασίας. Κι όσοι καλλιτέχνες συμμετείχαν, ήρθαν για να στηρίξουν όλους τους ανθρώπους της γειτονιάς, ανεξάρτητα από το σε ποιον Θεό πιστεύουν. Γιατί, ποιοι είναι αυτοί που φωνάζουν "διώξτε τους ξένους;". Εχουν από πίσω τους κάποιο κόμμα; Εχουν συμφέροντα; Μήπως όσοι φωνάζουν, θα πάνε στο τέλος ν' αγοράσουν οικόπεδα για ένα κομμάτι ψωμί;».
- Η Πολιτεία, όμως, τι κάνει;
«Τι έκανε πριν από 5-10 ή 15 χρόνια για να αποσοβήσει όσα συνέβαιναν μέρα με τη μέρα; Επί 15 χρόνια το γραφείο της Υπατης Αρμοστείας παρακαλεί να βάλουμε δύο διερμηνείς ή να φτιάξουμε ένα αξιοπρεπές κατάλυμα για τους πρόσφυγες. Δεν έγινε τίποτα, και γι' αυτό η χώρα μας καταδικάστηκε τόσες φορές. Αρα, φαντάζομαι ότι κι οι εντεταλμένοι δεν ξέρουν πάντα να λύσουν τα προβλήματα».
- Και τώρα;
«Τώρα, χρειάζεται να ξεκινήσουμε απ' την αρχή. Πόσους μετανάστες έχουμε; Πόσοι είναι παράνομοι; Πόσοι δικαιούνται άδεια εργασίας; Τι κάνουμε με τους πολιτικούς πρόσφυγες; Τι κάνουμε με όσους προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές; Αλλά πριν από όλα πρέπει να καταλάβουμε ότι η σημερινή Αθήνα δεν θα είναι ποτέ πια η Αθήνα της Βέμπο. Είναι μια πόλη 4 εκατομμυρίων, εκ των οποίων το 20% είναι ξένοι. Κάποιοι θα κάνουν και παραβατικές πράξεις, που είναι θέμα της Αστυνομίας να τις αντιμετωπίσει ανθρώπινα. Μπορούμε να σωθούμε απ' το λαθρεμπόριο; Να χτυπήσουμε τα ναρκωτικά και την πορνεία; Ολα αυτά αφορούν τη σημερινή ελληνική κοινωνία. Τι θέλετε να γίνει δηλαδή; Να φωνάξουμε τους "κουρεμένους" να δείρουν τους μετανάστες; Μόνο οι φασίστες δέρνουν. Η πόλη δεν είναι τσιφλίκι κανενός. Κι οφείλουμε να θυμόμαστε ότι πολλοί κατέφυγαν εδώ, γιατί οι σύμμαχοί μας κατέκτησαν τη χώρα τους».
- Στο φόβο που καλλιεργείται πατάει η «Χρυσή Αυγή».
«Η "Χρυσή Αυγή" κάνει χρόνια τη δουλειά της. Το θέμα είναι να βρεις τον τρόπο πολιτικά και παιδαγωγικά να εξαλείψεις τους λόγους που κάνουν νέα παιδιά να στρέφονται εκεί. Υπάρχουν όμως και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι, που βοηθούν τους μετανάστες. Να δούμε όλοι πώς θα βοηθήσουμε. Είναι αναγκαίο να τηρούμε τους νόμους. Οσοι ξένοι π.χ. έχουν πράσινη κάρτα, να ασφαλίζονται, να είναι κανονικοί πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Κι όλα αυτά αξιοκρατικά, για να μην αφήσουμε περιθώριο να πει κάποιος "ήρθε ο ξένος και πήρε τη δουλειά μου". Αφού εσύ δεν πας να μαζέψεις σκουπίδια, άστον άνθρωπο να δουλέψει. Χρειάζεται αίσθημα δικαιοσύνης».
- Τα τελευταία χρόνια το αίσθημα δικαιοσύνης έχει πληγεί πάρα πολύ.
«Καταλαβαίνω ότι πλήττεται όταν «λαμπεροί» άνθρωποι μένουν αλώβητοι και εξυπηρετούνται να βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, ενώ ο κοσμάκης αγωνίζεται για 500 ευρώ. Χάνεται χρόνος και φοβάμαι ότι αν δεν γίνουν τα πράγματα γρήγορα, η λαϊκή δυσθυμία θα γυρίσει σε βάρος μας. Και αν την ξαναπάθουμε όπως τότε με το "σεμνά και ταπεινά", ο κόσμος θα 'χει κάθε δίκιο να πει ότι "εμένα δεν με εκπροσωπούν αυτά τα κόμματα"».
- Και πού θα στραφεί;
«Ας κάνουμε νόμο για την απλή αναλογική, ώστε να μη φοβάται ο κόσμος να πάει να ψηφίσει. Αυτά τα κόλπα της... ενισχυμένης με μεσάζοντες, βοηθάνε στην πόλωση. Αν ο άλλος ξέρει ότι με ένα 33% θα κυβερνήσει... Αν ο αντίπαλός του περιμένει να 'ρθεί στην εξουσία για να φερθεί με ρεβανσισμό... Αν δεν δώσουμε κίνητρο στην ανάπτυξη, που καθόλου παράλληλα με τα υπόλοιπα δεν κινείται, τότε θα 'μαστε άξιοι της μοίρας μας».

No comments: