Saturday, June 21, 2008

Γιώργος Κουμεντάκης. Ενα ζεϊμπέκικο για το Kronos Quartet


Το cross-over σε μια από τις πιο εύστοχες, ακομπλεξάριστες και δημιουργικές προσεγγίσεις του όρου. Η διαρκής αναζήτηση. Οι τολμηρές αναθέσεις. Οι διάσημες συνεργασίες. Η ικανότητα και το ταλέντο να διατηρούν εδώ και 35 χρόνια ολόφρεσκο τον τίτλο του αβάν γκαρντ κουαρτέτου εγχόρδων.
Το περίφημο Kronos Quartet
Ακόμα κι αν κάποιος δεν ήξερε τίποτα για το Kronos Quartet, θα εντυπωσιαζόταν αν μάθαινε ότι τέσσερις «έγχορδοι» από το Σαν Φρανσίσκο ανέθεσαν σ' έναν Ελληνα συνθέτη έργο, εμπνευσμένο από τα σμυρναίικα, τα ρεμπέτικα και τη φωνή της Μαρίκας Παπαγκίκα (1890 Κως - 1943 Ν. Υόρκη). Κι όμως ακριβώς αυτό συνέβη στον Γιώργο Κουμεντάκη.
Στην Τήνο, όπου ζει πια μονίμως, συνθέτει το έργο που του ανέθεσε το κουαρτέτο του Ντέιβιντ Χάρινγκτον, για να το συμπεριλάβει στο ρεπερτόριο της συναυλίας του Kronos, τον Οκτώβριο στο «Παλλάς».
«Η ανάθεση», διευκρινίζει, «ήρθε έπειτα από πρόταση της "Ελληνικής Θεαμάτων": μου ζήτησε να στείλω στο Kronos cd και βιογραφικό. Ταξίδευα στο Θιβέτ όταν πήρα ένα μήνυμα από τον Χάρινγκτον ότι πιστεύουν πως στο πρόσωπό μου βρήκαν το προφίλ και τις ικανότητες ενός συνθέτη που αναζητούσαν επί χρόνια!». Ετσι, Κουμεντάκης και Kronos άρχισαν να επικοινωνούν μέσω e-mail μέχρι την άνοιξη, όταν στο Βουκουρέστι έγινε και η πρώτη συνάντηση.
«Το Kronos εδώ και χρόνια με κάλυπτε ιδεολογικά σε σχέση με τη μουσική. Οταν τους συνάντησα δεν με πρόδωσαν στο παραμικρό: όλα ήταν συμβατά με τη δημόσια παρουσία τους. Καμία ψευτιά...», λέει ο Ελληνας συνθέτης που η επιλογή του δεν έγινε τυχαία.
Εκείνος, που υπήρξε μαθητής του Μπουλέζ και του Ξενάκη, βρήκε τη μουσική του ταυτότητα όταν, μετά τη θητεία του ως μουσικού διευθυντή των τελετών στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αποσύρθηκε στην Τήνο. Κι εκεί άρχισε να δημιουργεί έργα που αντλούσαν, με έναν πολύ προσωπικό τρόπο, έμπνευση από τη μεγάλη πηγή της παράδοσης. Αποτέλεσμα, ένας μεγάλος κύκλος έργων με τον τίτλο «Typewriter Tunes» (Μελωδίες Γραφομηχανής) με έναν απέραντο κι απρόβλεπτο συνδυασμό μουσικών οργάνων και μουσικών σχημάτων. Ή άλλα ανεξάρτητα έργα, όπως το αφιερωμένο στον Καζαντζάκη και «χρωματισμένο» από κρητικές κοντυλιές «Amor Fati» ή εκείνο που είχε γράψει για το Piandaemonium και έφερε μνήμες από τα σκυλάδικα της Ιεράς Οδού, όπως ξεπήδησαν τη δεκαετία του '80.
«Βρίσκω αφορμές», εξομολογείται ο Γιώργος Κουμεντάκης, «να στέλνω "γράμματα" σε πολλούς παραλήπτες, μιλώντας για πράγματα ή πρόσωπα που αφορούν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον». Σ' αυτά τα τελευταία προστίθεται τώρα η μεγάλη ρεμπέτισσα της Αμερικής... [Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία 2, 21/6/2008]]

No comments: