Η «Χορωδία της Ουτοπίας», ένα ελληνικό El Systema

• Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 24 Απριλίου 2010

Μια «διηπειρωτική» παρέα κοριτσιών παίζει στο μπαλκόνι που βλέπει στον Κεραμεικό. Μέσα, 4-5 δεκάχρονα αγοράκια ανταλλάσσουν αστεία προφανώς, μια που γελάνε δυνατά σε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνουμε. Μια κούκλα μαυρούλα από την Τανζανία ακουμπάει στον λευκό τοίχο του «Κενού Χώρου», μαζί με δύο φίλες της από την Γκάνα και τη Νιγηρία, ψιθυρίζοντας μυστικά.

Μια ξανθόμαλλη «ζουμπουρλού» 6χρονη από την Αλβανία δοκιμάζει με τη φωνή της τις κλίμακες που της υποδεικνύει στο πιάνο γλυκά και ήρεμα η Ματίνα Βενετιάδου. Και μια ακόμα πιο μικρή, χαριτωμένη Αλβανή, η Χριστίνα, με τα μάγουλα των τεσσάρων της χρόνων ροδοκόκκινα, παίζει ρυθμικά τα ποδαράκια της στις άκρες της καρέκλας της, που της πέφτει μεγάλη. Τρώει ένα σοκολατένιο ντόνατ και πασαλείβεται με απόλαυση όσο τα μεγαλύτερα αδέλφια της, η Τζουλιάνα και ο Αγγελος, υπό την επίβλεψη του μπαμπά τους, ετοιμάζονται για την πρώτη ακρόαση της ζωής τους.

Από αυτή την απόψη, ο «Κενός Χώρος» είναι μια απόλυτα δημοκρατική no man's land, χωρίς σύνορα, επιφυλάξεις, κομματικούς υπαινιγμούς περί ελεγχόμενης ιθαγένειας, ακροδεξιές κορόνες και ρατσιστικές απειλές. Είναι, έστω και για το μικρό διάστημα που διαρκεί μια εξέταση στο πιάνο, ένας θύλακας τρυφερού εθελοντισμού και καλωσορίσματος, προστατευμένος από τη σκληρότητα, τις ανισότητες και τις αγριότητες που ενδέχεται να εγκυμονεί η ζωή και η πραγματικότητα από το κατώφλι της οδού Αγησιλάου και πέρα, μέχρι τις φτωχογειτονιές των μεταναστών στο Γκαζοχώρι. Κι ακόμα πιο πέρα. Σε κάθε γωνιά της πόλης που έγινε απρόβλεπτα και ξαφνικά μεγαλούπολη, χωρίς να ξέρει πώς να διαχειριστεί το παρόν της.

Εδώ μέσα κάθε παιδάκι εκπροσωπεί μια ελπιδοφόρα μελλοντική προοπτική. Εκεί έξω ένα αμήχανο, πολιτικό πρόβλημα. Πάρτε για παράδειγμα τη Μινερβέ, τη Χανιφέ και τη Μιρέμ, τρία υπαρκτά «χερουβείμ» με τεράστια εκφραστικά σκούρα μάτια και άμεσα αντανακλαστικά στις μουσικές υποδείξεις. Μέσα είναι παιδιά. Εξω είναι μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας της Κομοτηνής. Μιλούν ελληνικά, είναι Ελληνίδες υπήκοοι αλλά όταν έρχονται τα δύσκολα, συνεννοούνται μεταξύ τους στα τουρκικά. Πώς το διαχειρίζεσαι πολιτικά αυτό; Ευτυχώς εδώ μέσα η μόνη πολιτική είναι αυτή ενός άνευ συνόρων ανθρωπισμού κι άνευ όρων οράματος. Είναι Ουτοπία; Είναι πάντως η χορωδία της.

Η «Χορωδία της Ουτοπίας» συστήνεται αυτές τις ανοιξιάτικες ημέρες, δίνοντας σάρκα και οστά στο όνειρο της Ηλέκτρας-Λήδας Κούτρα, δικηγόρου και προέδρου της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Πλειάδες» - Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Δραστηριοποιείται σ' όλη την Ελλάδα από τον Φεβρουάριο του 2009, παρέχοντας νομική, ιατροφαρμακευτική, εκπαιδευτική και κοινωνική υποστήριξη σε ευάλωτους κοινωνικά πληθυσμούς. Στους στόχους της οργάνωσης, σύμφωνα με το καταστατικό της, είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης υπέρ της εξάλειψης των διακρίσεων αλλά και η ανάδειξη της τέχνης ως «γέφυρας» επικοινωνίας διαφορετικών εθνικοτήτων και ως μέσο εξάλειψης της ξενοφοβίας.

Εξ ου και η ιδέα που μοιράστηκε η κ. Κούτρα με τον φίλο και συνεργάτη της, πιανίστα Νίκο Λαλιώτη: «Δεν κάνουμε το "El Systema" στην Ελλάδα;». Εννοούσε, φυσικά, την περίφημη ορχήστρα της Βενεζουέλας που ιδρύθηκε το 1975 και, με κρατική στήριξη, εκπαίδευσε ως μουσικούς παιδιά που προέρχονταν από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες της χώρας. «Μαζευτήκαμε, το συζητήσαμε και ξεκινήσαμε να φτιάξουμε κατ' αρχήν μια χορωδία - πράγμα πιο εύκολο, αφού δεν χρειάζονται μουσικά όργανα. Τα υπόλοιπα εξελίχθηκαν ως χιονοστιβάδα», λέει ο Νίκος Λαλιώτης.

Εκτός από τον ίδιο τον Νίκο Λαλιώτη, που ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της χορωδίας, επιστρατεύτηκε εθελοντικά μια καλλιτεχνική επιτροπή με σημαντικές προσωπικότητες: Γιώργος Πέτρου, Νίκος Αθηναίος, Θανάσης Αποστολόπουλος, Ειρήνη Καράγιαννη, Μαίρη-Ελεν Νέζη, Πάρης Μέξης, Ηλίας Σακαλάκ. Η Ματίνα Βενετιάδου, απόφοιτος της Μουσικής Ακαδημίας στη Σόφια και με σημαντική προϋπηρεσία στη διεύθυνση ορχήστρας και χορωδίας, ανέλαβε κι εδώ τη διεύθυνση της χορωδίας. Κι οι εθελοντές της Οργάνωσης κινητοποιήθηκαν φροντίζοντας μέσω του διαπολιτισμικού δημοτικού σχολείου του Βοτανικού ή των κοινοτήτων των μεταναστών να κάνουν γνωστή τη διενέργεια ακροάσεων για κορίτσια ηλικίας 6-20 ετών και για αγόρια 6-11 ετών (η φωνή των αγοριών στην εφηβεία αλλάζει και η φωνητική κόπωση είναι αποτρεπτική για να μην υπάρξουν χρόνιες βλάβες). Τα παιδιά είναι διαφορετικών εθνικοτήτων, περιθωριοποιημένα, ανήκουν στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και είναι ουσιαστικά «χωρίς πατρίδα». *

«Εγώ, κυρία, θέλω να μάθω γράμματα»

• Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Υπάρχει ένα βαθιά συναισθηματικό, ανθρώπινο κομμάτι αυτής της προετοιμασίας. Είναι αυτό που κάνει τη Ματίνα Βενετιάδου να δακρύζει.

Είδα ότι ρωτούσατε τα παιδιά τι συνηθίζουν ν' ακούν. Τι σας απαντούν;

«Πολλά λένε "Μανώλη Αγγελόπουλο", άλλα "Νίκο Βέρτη" κι ένα μού ανέφερε τον Ζαφείρη Μελά. Είναι συγκινητικό, γιατί κι αυτό το ρεπερτόριο είναι μέρος της μουσικής. Ενα παιδί που έχει ένα μουσικό σημείο αναφοράς μπορεί να περάσει εύκολα και στα άλλα».

Υπάρχουν παιδιά που αντιμετωπίζουν σκληρές συνθήκες διαβίωσης; Που αναγκάζονται να εργαστούν;

«Δεν ρωτάω, από λεπτότητα. Αλλά έχω μάθει ότι υπάρχουν μερικά παιδάκια Ρομ που εργάζονται και δεν μπορούν να πάνε σχολείο. Ενα από αυτά μού είπε μόνο του: "Κυρία, δεν πάω σχολείο, αλλά θέλω πολύ να μάθω γράμματα". Κάποια άλλα παιδάκια που ήρθαν είναι χωρισμένων γονιών. Οι δικοί τους φαίνεται ότι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ασχοληθούν πολύ μαζί τους. Κι έτσι μαζεύτηκαν κι ήρθαν από μόνα τους. Τα βρήκαμε να μας περιμένουν στα σκαλιά πρωί πρωί».

Τι άλλο σας έχει κάνει εντύπωση;

«Η μεγάλη προσέλευση και η προθυμία τους να 'ρθουν να τραγουδήσουν. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έχει κάνει και η τεράστια ευγένεια παιδιών και γονιών. Ηρθαν προχθές στην ακρόαση δύο παιδάκια από το Αφγανιστάν, μαζί με τη μαμά τους, που έλαμπε από χαρά. Κάθησαν και περίμεναν τη σειρά τους με απέραντη ευγένεια, υπομονετικά, χωρίς να μιλάνε. "Χίλια ευχαριστώ", μου είπε η μητέρα, "που δίνετε τη δυνατότητα στα παιδιά μου να κάνουν μουσική. Εγώ δεν θα μπορούσα να πληρώσω μαθήματα: πουλάω αναπτήρες στον δρόμο"».

Σολφέζ και πολλή αγάπη

Οι δύο πρώτες ακροάσεις έγιναν στις 14 και στις 17 Απριλίου στον «Κενό Χώρο» που παραχωρήθηκε για τους επόμενους δύο μήνες από τον ιδιοκτήτη στην οργάνωση για τις ανάγκες της Χορωδίας.

Διευθύντρια του διοικητικού τομέα της οργάνωσης, η Μαρία Λογαρά, μαζί με τον Νίκο Λαλιώτη και τη Ματίνα Βενετιάδου μάς ενημέρωσαν για όλα όσα αφορούν τη χορωδία και τα παιδάκια.

ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ. Εχουν ήδη περάσει περί τα 40 παιδάκια, από τα οποία επελέγησαν περίπου 24. Οι ακροάσεις θα συνεχιστούν με στόχο να επιλεγούν κατ' αρχήν 50 παιδιά. Και, αργότερα, θα επαναλαμβάνονται μία μέρα κάθε μήνα, αφού «το γεγονός ότι απευθυνόμαστε σε ευπαθείς ομάδες σημαίνει ότι θα υπάρχουν και μεγαλύτερες διαρροές. Η χορωδία δεν θα κλείσει...».

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ. Η Πολυτίμη είναι από την Γκάνα, η Τζουλιάνα από την Αλβανία, ο Αμάνι από την Τανζανία. Από τις ακροάσεις έχουν περάσει ακόμα παιδιά Ρομ, άλλα από τη Νιγηρία, από το Αφγανιστάν, τη Μολδαβία, την Αλβανία, την Πολωνία. Μια άλλη μεγάλη ομάδα παιδιών είναι μουσουλμανάκια από την Κομοτηνή.

ΧΟΡΗΓΟΙ. Τόσο η οργάνωση όσο και η χορωδία πορεύονται βάσει της εισφοράς των μελών των «Πλειάδων» και κυρίως των χορηγών. «Ο πρώτος χορηγός μας είναι η εταιρεία κέτερινγκ Cadilac, που μας είπε ότι γι' αυτούς τους δύο μήνες προσφέρει φαγητό. Θέλουμε όταν τα παιδιά έρχονται εδώ, να έχουν να φάνε. Κατά τα άλλα, έχουμε κάνει μία αίτηση στο υπουργείο Πολιτισμού, που ήταν κατ' αρχήν πολύ θετικό, αλλά περιμένουμε ακόμα να δούμε τι θα γίνει. Εχουμε χτυπήσει πόρτες ιδρυμάτων, φορέων... Ενα κομμάτι της δουλειάς μας είναι να συνεχίσουμε να ψάχνουμε για χορηγούς. Χρειαζόμαστε άμεσα υποστήριξη...».

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ. Τα μαθήματα θα παραδίδουν ο Νίκος Λαλιώτης και η Ματίνα Καββαδία. «Θα ξεκινήσουμε δουλεύοντας δύο απογεύματα την εβδομάδα, που θα περιλαμβάνουν εκμάθηση θεωρίας μουσικής και σολφέζ, για να μάθουν τα παιδιά να διαβάζουν παρτιτούρα, αλλά και δουλειά πάνω στη χορωδία. Θα μάθουμε τα βασικά για την αναπνοή και την άρθρωση και θα καλλιεργήσουμε τα φωνήεντα».

ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟ. Θα είναι «όσο γίνεται πιο "ανοιχτό", όχι τόσο προς το αστικό τραγούδι, αλλά κυρίως προς πολυπολιτισμικά στοιχεία: τραγούδια από διάφορες χώρες, μιούζικαλ και κλασική μουσική».

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ. Μέλη της οργάνωσης έρχονται σε επαφή με τους γονείς ώστε να δουν τι προβλήματα αντιμετωπίζουν και να τους βοηθήσουν σε νομικό ή ιατροφαρμακευτικό επίπεδο. Επίσης, μια που ένα σκέλος της προσφοράς των «Πλειάδων» αφορά την εκμάθηση των ελληνικών, ήδη οι εθελοντές δάσκαλοι ανέλαβαν όσα παιδάκια δεν γνωρίζουν καλά ελληνικά.

ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΙ. Επειδή εκ των πραγμάτων κάποια παιδάκια δεν διαθέτουν φωνητικές αρετές τέτοιες που να δικαιολογούν την παρουσία τους στη χορωδία, αλλά απ' την άλλη πλευρά είναι και πολύ σκληρό να απορρίπτει κανείς τέτοια παιδιά, οι υπεύθυνοι σκέφτονται ότι μπορούν να τα διδάξουν. Οι «Πλειάδες», όμως, δεν είναι σε θέση να αγοράσουν μουσικά όργανα. Απευθύνουν λοιπόν έκκληση σε όποιους έχουν στην κατοχή τους μουσικά όργανα που είναι σε καλή κατάσταση, αλλά δεν τα χρειάζονται και μπορούν να τα διαθέσουν.

Μισέλ Λεγκράν: «Αν η τέχνη έγινε θέαμα δεν φταίνε οι Αμερικανοί»

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΙΔΑΛΗ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 24 Απριλίου 2010

Είναι 78 χρόνων και εξακολουθεί με αστείρευτη ζωντάνια να δημιουργεί και να παίζει μουσική, ακολουθώντας πάντα τον δικό του δρόμο. Το ταλέντο, η τύχη και η επιτυχία τον αγκάλιασαν σχεδόν από την εφηβεία του.

Ο Γάλλος συνθέτης Μισέλ Λεγκράν είναι κάτοχος τριών Οσκαρ μουσικής («Υπόθεση Τόμας Κράουν» του Νόρμαν Τζούισον το 1968, «Το καλοκαίρι του '42» του Ρόμπερτ Μάλιγκαν το 1971, «Γιεντλ» με την Μπάρμπαρα Στρέιζαντ το 1983). Εχει υπογράψει 150 και πλέον κινηματογραφικά σάουντρακ («Οι ομπρέλες του Χερβούργου» του Ζακ Ντεμί, «Η πισίνα» του Ζακ Ντερέ, «Ζούσε τη ζωή της» του Ζαν Λικ Γκοντάρ, «Ατλάντικ Σίτι» του Λουί Μαλ, «Τρεις σωματοφύλακες» του Ρίτσαρντ Λέστερ, κ.ά.) αλλά και αρκετές επιτυχίες με δημοφιλείς ερμηνευτές όπως Φρανκ Σινάτρα, Τζούλι Αντριους, Σίρλεϊ Μπάσεϊ, Μάιλς Ντέιβις, Τζον Κολτρέιν, Σαρλ Αζναβούρ. Μαέστρος της μελωδίας και του ρυθμού, λάτρης της τζαζ κι εμπνεόμενος συχνά απ' αυτήν στους δίσκους του.

Ερχεται πρώτη φορά στην Αθήνα για μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής στις 6 Μαΐου. Ο ίδιος στο πιάνο, αλλά και ερμηνευτής. Μαζί του οι βασικοί συνεργάτες του Ρενό Βινιολό (κοντραμπάσο) και Αντρέ Σεκαρέλι (ντραμς). Να θυμίσουμε ότι πέρυσι τον Αύγουστο έδωσε το πρώτο ελληνικό μουσικό «παρών» στη Σάνη Χαλκιδικής, όπου του απονεμήθηκε και ο Χρυσός Αλέξανδρος από το Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Λίγο πριν έρθει στην Αθήνα, ο Μισέλ Λεγκράν με «καβαφική» σοφία, μετρημένος και περιεκτικός στο λόγο, απαντάει στις ερωτήσεις της «Ε».

Εχετε πει ότι στη μουσική κάνατε πάντα αυτό που θέλατε, ακολουθώντας τον δικό σας «my way» χωρίς συμβιβασμούς κι υποδείξεις. Πώς το κερδίζει κανείς αυτό; Με την προσωπικότητα; Το ταλέντο; Τη φήμη του;

«Είναι εύκολο να γίνει αν είσαι σίγουρος ότι αυτό που κάνεις είναι αυτό που θέλει και η ψυχή σου. Το επιδιώκεις για να ολοκληρωθείς σαν άνθρωπος. Βλέπω πολλούς νέους καλλιτέχνες που κάνουν πράγματα που δεν θέλουν γιατί νομίζουν ότι με αυτά θα πετύχουν. Εστω και έναν συμβιβασμό να κάνεις, να ξέρεις ότι θα τον πληρώσεις ακριβά. Πολλές φορές τα όχι που λέμε και τα πιστεύουμε είναι πιο σημαντικά από τα ναι. Και ευτυχώς για μένα όταν είπα ναι ήταν ναι και όταν είπα όχι ήταν όχι».

Στη ζωή σας, στις φιλίες σας, στις σχέσεις σας με το γυναικείο φύλο είχατε κι εκεί τον πρώτο λόγο; Χρειάζονται ισορροπίες ή είναι θέμα επιβολής, εγωισμού;

«Ολα είναι θέμα ισορροπίας με τον εαυτό μας πιστεύω. Αν έχουμε ισορροπία μέσα μας, αυτή μεταδίδουμε και στον άλλο και το αισθάνεται. Είμαι πάντα της άποψης πως πρώτα κοιτάμε να είμαστε εμείς σωστοί και μετά προχωράμε στους άλλους».

Επιτυχία κι ευτυχία είναι το ίδιο; Τι σημαίνει το καθένα για σας;

«Οχι, η επιτυχία κρύβει κινδύνους. Μπορεί να σε αλλάξει σαν άνθρωπο αν δεν είσαι αποφασισμένος γι' αυτό που κάνεις. Ευτυχία είναι η δημιουργία, όχι η επιτυχία. Ευτυχισμένος είμαι όταν γράφω μια μουσική που θέλω. Εκεί γεμίζω και αισθάνομαι τόση μεγάλη χαρά που δεν με ενδιαφέρει αν θα γίνει επιτυχία ή αποτυχία. Η ευτυχία υπάρχει εκεί που υπάρχει αγάπη και όταν εσύ ο ίδιος αποδέχεσαι το δημιούργημά σου τότε υπάρχει μεγάλη αγάπη».

Τα τρία Οσκαρ που κερδίσατε αποτελούν την πιο σημαντική επιβράβευσή σας;

«Τα βραβεία είναι ωραία, αλλά η μουσική, οι άνθρωποι, η αγάπη των δικών μου αλλά και των φίλων και των ακροατών είναι πολύ πιο σημαντική. Θα έλεγα ότι όταν βλέπω ένα βραβείο, μου ξαναθυμίζει όλη αυτή την αγάπη και τόσα μικρά και μεγάλα πράγματα που έχουν συμβεί στη ζωή μου».

Πηγή έμπνευσης στις μουσικές επενδύσεις σας σε ταινίες είναι το σενάριο; Η σκηνοθεσία; Η φαντασία σας;

«Η βάση είναι το σενάριο. Ο σκηνοθέτης είναι ο συνεργάτης μου, είναι ο πρώτος που ακούει τις μουσικές μου μετά από εμένα. Η φαντασία είναι σε κάθε στιγμή της δημιουργίας».

Οι καλύτερες συνεργασίες που είχατε στο σινεμά ποιες ήταν;

«Οι ταινίες είναι πολλές και οι αναμνήσεις επίσης. Θα σας πω ότι χάρηκα ιδιαίτερα τη συνεργασία με την Μπάρμπαρα Στρέιζαντ σε μια σχεδόν αυτοβιογραφική ταινία της. Ηταν πολύ συγκινητικό και πράγματικά ζήσαμε μια σπάνια στιγμή δημιουργίας».

Και οι... χειρότερες;

«Δεν υπάρχουν χειρότερες από τη στιγμή που κάνεις αυτό που θέλεις. Οπως σας είπα, υπήρχαν και πολλά όχι, αλλά αυτά είναι σημαντικό να τα λες νωρίς».

Αναπολείτε κάτι από την πολύχρονη παραμονή σας στις ΗΠΑ, το Χόλιγουντ;

«Είχα ένα υπέροχο σπίτι και ήταν πάντα ανοιχτό σε φίλους καλλιτέχνες. Ηταν μοναδική εμπειρία να έρχονται στο σπίτι μου και να τους ζω καθημερινά. Η δημιουργία πάντα χρειάζεται επαφή. Και εκεί η επαφή ήταν σχεδόν καθημερινή με τους ανθρώπους. Αλλά νομίζω πως καθώς μεγαλώνουμε, φυσιολογικά αλλάζουν και οι προτεραιότητές μας. Για εκείνη την εποχή της ζωής μου ήταν το καλύτερο που μπορούσε να μου συμβεί».

Συνεργαστήκατε με τους Μάιλς Ντέιβις, Φρανκ Σινάτρα, Μπάρμπαρα Στρέιζαντ. Πώς θα χαρακτηρίζατε με λίγα λόγια τον καθένα;

«Ο Μάιλς Ντέιβις ήταν ο πεισματάρης, αυτός που ό,τι έλεγε το πίστευε μέχρι θανάτου. Ο Φρανκ Σινάτρα ήταν ο μποέμ. Η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ είναι ο ορισμός του συναισθήματος».

Το ευρωπαϊκό σινεμά σε τι υπερτερεί και σε τι χωλαίνει σε σχέση με το αμερικάνικο;

«Δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες και δεν το έκανα ποτέ. Αν η τέχνη έχει αντικατασταθεί από το θέαμα, αυτό δεν είναι στοιχείο αμερικάνικο ή ευρωπαϊκό. Είναι παγκόσμιο. Το σινεμά είναι τέχνη και όχι εμπόρευμα. Αν το δούμε έτσι, τότε θα καταλάβουμε ότι τέχνη υπάρχει παντού και εμπόρευμα υπάρχει επίσης παντού».

Με τον Ιταλό Ενιο Μορικόνε είστε σήμερα οι πιο δημοφιλείς και παραγωγικοί βετεράνοι συνθέτες κινηματογραφικών ταινιών. Εχετε ζηλέψει κάποιο δικό του σάουντρακ; Εχετε ζηλέψει κάποιον ομότεχνό σας;

«Δεν ζηλεύω, θαυμάζω. Μου αρέσει να ακούω μουσική όσο και να γράφω και θαυμάζω την ωραία μουσική όταν αγγίζει την καρδιά μου». *

* Ευχαριστούμε την Κορίνα Αρχοντίου για τηνμετάφραση

Εχω γνωρίσει πολλούς χαμογελαστούς Ελληνες

Παραμένετε πάντα πιστός στη σχέση σας με την τζαζ; Είναι η ελευθερία της, ο αυτοσχεδιασμός της που σας γοητεύουν;

«Είναι η αγάπη μου για τον αυτοσχεδιασμό. Τον λατρεύω, είναι ένα είδος ευτυχίας».

Τι μουσική ακούτε στον ελεύθερο χρόνο σας;

«Μου αρέσει πολύ να ακούω τζαζ και όσο κι αν σας ξαφνιάζει, είναι όπως και στα βιβλία. Μπορεί όταν ακούσω τον ίδιο δίσκο σε διαφορετική στιγμή, ν' ανακαλύψω εντελώς διαφορετικά πράγματα. Απομονώνω συγκεκριμένα μουσικά μοτίβα, ακούω ήχους πουδεν είχα ακούσει την προηγούμενη φορά, φαντάζομαι και νιώθω την ενέργεια».

Στα 78 χρόνια σας συνεχίζετε να δημιουργείτε και να κάνετε εμφανίσεις. Υπάρχει κάποιο «μυστικό» της ζωτικότητάς σας;

«Το ενδιαφέρον γι' αυτό που κάνεις. Ο ενθουσιασμός για το κάθε τι που δημιουργείς. Ελπίζω να δημιουργώ για πολλά χρόνια ακόμα».

Σας φοβίζει το πέρασμα «στην άλλη όχθη»;

«Είμαι από τους ανθρώπους που εύχονται να το καταλάβουν πριν και να έχουν επίγνωση γι' αυτό που θα συμβεί».

Πέρσι είχατε έρθει στη Σάνη Χαλκιδικής. Τώρα για πρώτη φορά στην Αθήνα. Από την Ελλάδα, τι κρατάτε μέσα σας;

«Εχω φίλους Ελληνες, ανάμεσά τους και η Νάνα Μούσχουρη. Είμαι πολύ χαρούμενος που έρχομαι ξανά. Αυτό που αγαπάω από την Ελλάδα είναι το χαμόγελο. Εχω γνωρίσει πολλούς χαμογελαστούς Ελληνες».

Οταν δεν κάνετε συναυλίες ή δεν γράφετε μουσική, ποιες είναι οι ασχολίες σας;

«Κυρίως διάβασμα και ταξίδια».

Οι τελευταίες μουσικές επενδύσεις σας σε ταινίες;

«Ηταν ένα θρίλερ το 2005 με τίτλο "The legend of Simon Conjurer" και μια γαλλική κοινωνική ταινία την ίδια χρονιά, το «Cavalcade"».

Η «Μόνα Λίζα» στο λαϊκό

• Της ΜΑΤΟΥΛΑΣ ΚΟΥΣΤΕΝΗ, Επτά, Κυριακή 25 Απριλίου 2010

Είναι καταξιωμένη φλαουτίστα, υπήρξε από τις αγαπημένες συνεργάτιδες του Μάνου Χατζιδάκι, έχει συνεργαστεί με μερικούς από τους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες (όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Νίκος Μαμαγκάκης και η Ελένη Καραΐνδρου), έχει γράψει μουσική για θεατρικές παραστάσεις. Ηρθε η στιγμή για τη Στέλλα Γαδέδη να δοκιμαστεί και στο λαϊκό τραγούδι.

Την περίοδο 2002 - 2006 ένιωσε την ανάγκη να γράψει μια σειρά από λαϊκά τραγούδια που σήμερα περιλαμβάνονται στον δίσκο «Μόνα Λίζα» -με ερμηνεύτρια την Αντιγόνη Μπούνα. «Ηταν επιλογή μου να γράψω μια σειρά από λαϊκά τραγούδια και ως τέτοια θεωρώ όχι μόνο τα ζεϊμπέκικα και τα χασάπικα αλλά και μια ροκ μπαλάντα ή μια μπόσα νόβα γιατί όλα αυτά έχουν ως κοινό στοιχείο έναν άμεσο στίχο και μια απλή τραγουδιστική φόρμα κουπλέ - ρεφρέν» λέει η ίδια. Τα περισσότερα κομμάτια είναι σε στίχους της Ζωής Παναγιωτοπούλου και του κύπριου ποιητή Πόλυ Κυριάκου -που ζει στη Νέα Υόρκη.

Μια πραγματική ιστορία

-Γράψατε, όμως, κι εσείς στίχους.

«Το "Μοβ συννεφάκι" το έγραψα γυρνώντας οδικώς στην Αθήνα από το Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης το 2006. Φυσικά δεν οδηγούσα εγώ. Κοίταζα μακριά τον ορίζοντα που άλλαζε χρώματα και τη μέρα που έφευγε. Αυτή η εικόνα και η αίσθηση για κάτι που τελειώνει, έγιναν τραγούδι. Το "Με τρένα και με πλοία" είναι η πραγματική ιστορία μιας γυναίκας σε ερωτική απογοήτευση. Απελπισμένη παίρνει κάθε μέρα πότε ένα τρένο, πότε ένα πλοίο για να βρεθεί απλώς αλλού και να πιει καφέ σ' ένα άγνωστο μέρος που τίποτα δεν της θυμίζει τη ζωή από την οποία θέλει να ξεφύγει. Πονάει ο έρωτας πολύ! Γιατί μας ρίχνει στο πιο βαθύ πηγάδι της ύπαρξής μας».

-Ποια στοιχεία σάς γοήτευσαν στην Αντιγόνη Μπούνα;

«Απευθύνθηκα σε πολλές, επώνυμες, ανερχόμενες και άγνωστες τραγουδίστριες. Αυτές που έκαναν για τη "Μόνα Λίζα" δεν ήταν διαθέσιμες, οι ελάχιστες που ήταν διαθέσιμες δεν έκαναν. Μέχρι που ο Παντελής Θαλασσινός μου σύστησε την Αντιγόνη. Ηταν η πρώτη που μπορούσε να τραγουδήσει τα τραγούδια και ήταν διαθέσιμη και ελεύθερη από μάνατζερ, παραγωγούς, επιτυχημένους συνθέτες, εταιρείες, άλλους μεσάζοντες, ιδεοληψίες για καριέρα και επιτυχίες. Από την πρώτη μέρα που ήρθε σπίτι μου και τραγούδησε, κατάλαβα πως ήταν αυτή που ζητούσα: φωνή ζεστή σαν βιολοντσέλο χωρίς περιορισμούς στην έκταση και δυσκολίες, χωρίς μανιέρα και περιττά τσαλίμια. Δεν μου αρέσει στο τραγούδι ο στόμφος και το παραπανίσιο αίσθημα. Ηθελα η Μόνα Λίζα να είναι το κορίτσι της διπλανής πόρτας».

-Λείπουν οι καλές λαϊκές φωνές από το τραγούδι στην εποχή μας;

«Το αντίθετο, υπάρχουν πάρα πολλές. Τι θα ερμηνεύσουν όμως; Το τραγούδι πέρασε στα χέρια των τραγουδιστών, πράγμα που θεωρώ μεγάλο λάθος. Ιδίως όταν η συντριπτική πλειονότητα διακατέχεται από την αγωνία της επιτυχίας. Παρ' όλο που η συμβολή του ερμηνευτή είναι σημαντική και καθοριστική για το τελικό μουσικό αποτέλεσμα, θα έπρεπε να περιορίζεται στο ρόλο του. Στην Ελλάδα ο ερμηνευτής υποκαθιστά τον δημιουργό και τον παραγωγό: καθορίζει το περιεχόμενο, το ύφος, το στυλ ενός δίσκου. Γι' αυτό το τραγούδι είναι σε πλήρη σύγχυση εδώ και χρόνια. Το πρόβλημα άρχισε μετά τη μεταπολίτευση. Δεν αρνούμαι ότι έχουν γραφτεί μερικά πολύ ωραία τραγούδια, αλλά εντελώς αποσπασματικά, χωρίς συνέχεια, και χωρίς να καταφέρουν να γίνουν μουσικό ρεύμα που χαρακτηρίζει μια εποχή. Είναι δύσκολο σε περίοδο μεγάλων κοινωνικών ανακατατάξεων ένας συνθέτης να πιάσει το λαϊκό αίσθημα. Και όταν λέω να πιάσει δεν εννοώ να το περιγράψει, όπως κατά κόρον γίνεται, αλλά να το αποκαλύψει».

Θεσμοί έξω από τη σόουμπιζ

-Το τραγούδι «Λίγο πριν ξημερώσει» διακρίθηκε στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Πώς κρίνετε τον διαγωνισμό;

«Είμαι γενικά υπέρ των θεσμών που αναδεικνύουν μουσικές που δεν προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης. Αλλιώς τι νόημα θα είχε ακόμη ένας θεσμός που λειτουργεί με τους κανόνες της σόουμπιζ; Τις δύο πρώτες χρονιές είχε μια φρεσκάδα και έναν ενθουσιασμό. Πιστεύω ότι πρέπει να ψαχτεί πολύ περισσότερο και να εστιάσει στην ουσία της μουσικής». *

Οι Socrates βρήκαν τον εαυτό τους

• Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Φωτ.: Π. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Επτά, Κυριακή 25 Απριλίου 2010

Η θερμαντική αλοιφή για τους μυϊκούς πόνους σε κάποιο ραφάκι του στούντιο ήταν άθικτη. Μπορεί τα βασικά μέλη τών Socrates να έχουν πατήσει τα εξήντα αλλά μοιάζουν πιο alive από ποτέ. «Είναι και γιατί βγάζουμε τον καινούριο μας δίσκο» λένε ταυτόχρονα, σαν συνεννοημένοι, ο Γιάννης Σπάθας και ο Αντώνης Τουρκογιώργης. Νέο άλμπουμ 30 χρόνια μετά; «Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα το έχουμε κυκλοφορήσει. Περνάμε πολλές ώρες καθημερινά στο στούντιο».

Ο Αντώνης Τουρκογιώργης, ο νέος ντράμερ του συγκροτήματος Μάκης Γιούλης και ο Γιάννης Σπάθας.

Βρισκόμαστε σ' ένα ημιυπόγειο στη Νέα Φιλαδέλφεια γεμάτο με ντραμς, κονσόλες, πολλές κιθάρες και μπάσα. Ωμό ροκ και μπλουζ ξεχύνεται από τα ηχεία. «Θα είμαστε πάλι τρίο, όπως πρέπει να είναι ένα σωστό ροκ συγκρότημα. Στα ντραμς θα βρίσκεται ο Μάκης Γιούλης». Πιθανόν το άλμπουμ να έχει τον τίτλο «Νεραντού», μία παραλία στους Παξούς όπου περνούν τις καλοκαιρινές τους διακοπές.

Τότε και τώρα

Ακούμε το «Life Goes On» και μετά το «Prisoners», καθώς ο Τουρκογιώργης ρυθμίζει τον ήχο στην κονσόλα. «Εκείνα τα χρόνια υπήρχε μία δυσφορία από κάποιους επειδή τραγουδούσαμε στα αγγλικά. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έλεγε πως είμαστε βαλτοί από τη CIA. Λες και μπορείς να πεις μπλουζ με ελληνικό στίχο, λες και μπορούσαμε στα 21 μας να έχουμε συμβόλαιο με τους Αμερικάνους. Μία παρέα ήμασταν: ο Μπονάτσος, ο Τουρνάς, τα Μπουρμπούλια, οι Πελόμα Μποκιού, ο Πουλίκας. Είχαμε ρεύμα και όλοι ήταν εναντίον μας. Από το ΚΚΕ μέχρι και τους τραγουδοποιούς της εποχής. Ισως γιατί παίρναμε ένα κομμάτι από την πίτα. Εκείνο που μας στενοχώρησε ήταν ότι μόλις το 2006 προσκληθήκαμε στο φεστιβάλ της ΚΝΕ, ενώ αντιθέτως από το 1979 είχαμε εμφανιστεί μετά τον Μάνο Χατζιδάκι στο φεστιβάλ του Ρήγα. Νιώσαμε επίσης μία στενοχώρια τότε, διότι ο Διονύσης Σαββόπουλος, από τους αγαπημένους μας τραγουδοποιούς, ήταν αρνητικός απέναντι σε εμάς και σε όλο το κύμα της ροκ. Ηθελε να τον αναφέρουμε πάντα, ενώ εκείνος δεν το έκανε ποτέ. Στις συνεντεύξεις του έλεγε πως μαϊμουδίζουμε. Τότε, βέβαια, άκουγαν όλοι ροκ. Ο Λαλιώτης, ο Βουλγαράκης, ο Λοβέρδος. Ούτε οι ίδιοι θα πίστευαν την μετέπειτα εξέλιξή τους. Και δεν το λέμε αρνητικά. Αλήθεια, δεν βλέπετε πώς κατάντησε ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, ο ηγέτης του γαλλικού Μάη;»

Οι Socrates είναι από τους λιγοστούς έλληνες καλλιτέχνες που γνώρισαν, επιτυχία στο εξωτερικό. «Και η Αρβανιτάκη μπορεί να κάνει διεθνή καριέρα» πιστεύει ο Σπάθας. «Εχει το στιλ, είναι ο τρόπος που εκφέρει τη λαϊκή κλίμακα. Ενώ η Αλεξίου δεν μπορεί. Ούτε ο Νταλάρας. Και οι παραδοσιακοί μουσικοί είναι ικανοί να παίξουν έξω».

Οσο για τις δικές τους συναντήσεις με διαφορετικούς ομοτέχνους τους, ξεχωρίζουν τις συνεργασίες με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζιδάκι. «Μας εντυπωσίαζε», συμφωνούν και οι δυο μιλώντας για τον πρώτο. «Ηταν ένα βήμα μπροστά για το λαϊκό τραγούδι. Θυμάμαι μια φορά, κάποιο λάιβ μας στα Χανιά, όταν παίζαμε τους ασίκικους σκοπούς. Δύσκολοι ρυθμοί. Ενώ ξεκινάμε ένα τραγούδι, κάνει λάθος ένας, πάμε πάλι από την αρχή. Μετά έκανε κάποιο λάθος ένας δεύτερος κ.ο.κ. Πέντε φορές προσπαθήσαμε και τίποτε. Μέχρι που ο Μίκης έβαλε τον Τουρκογιώργη να το παίξει μόνος του στο μπάσο για να δείξει στον κόσμο πόσο δύσκολο ήταν.

»Αρχές της δεκαετίας του '80 μας κάλεσε και ο Χατζιδάκις για τη "Σκοτεινή Μητέρα" με τη Μαρία Φαραντούρη. "Είστε πολύ ευγενικά παιδιά αν και η μουσική σας δεν είναι στο στυλ μου" μας είπε. Του άρεσε η μελωδία μας, οι μπλουζ βάσεις των τραγουδιών μας. Περάσαμε θαύμα μαζί».

Ακούγοντας στο στούντιο τα καινούρια τους τραγούδια, τη βγάλαμε με καφέδες και νερό. Ούτε ένα ποτό. Υγιεινή ζωή; Γελούν. «Ξέρεις τι ναρκωτικά πήραμε τότε; Δεν καήκαμε όμως. Είναι παραμύθι ότι παίζεις καλά όταν είσαι φτιαγμένος», λέει ο Τουρκογιώργης. Υπερθεματίζει και ο Γ. Σπάθας: «Μια φορά που είχα πάρει διάφορα και έπαιζα με την κιθάρα μου, μείναμε και το ηχογραφήσαμε επίτηδες. Μόλις το άκουσα την επόμενη ημέρα, ανατρίχιασα».

- Πώς βλέπετε την κατάσταση σήμερα;

«Είναι τρομακτικό να βλέπεις να μειώνουν τη σύνταξη ενός 80χρονου συνταξιούχου που του έχουν ήδη πιει το αίμα. Χάθηκε η μπάλα πλέον. Αυτοί που έχουν λεφτά φοβούνται μην τα χάσουν κι εκείνοι που δεν έχουν, δυσκολεύονται ακόμα περισότερο. Το χειρότερο είναι η ανεργία. Νιώθεις πως δεν σε έχει κανένας ανάγκη».

- Και η κυβέρνηση;

«Δεν έχουμε βγάλει ακόμα συμπέρασμα αν είναι καλή ή όχι. Μας κάνει εντύπωση ωστόσο πως δεν έχει πέσει ακόμα πολύ ξύλο με τέτοιου είδους εξαγγελίες. Προφανώς ο κόσμος αισθάνεται πως ευθύνεται και αυτός σε ένα ποσοστό για ό,τι συμβαίνει. Μας έκαναν να νιώθουμε όλοι ένοχοι».

- Από την αριστερά μπορούμε να ελπίζουμε;

«Η αριστερά δεν επιθυμεί να κυβερνήσει. Εχουμε πειστεί πως το ΚΚΕ δεν θέλει ποτέ να έρθει στην εξουσία. Και αυτό μας χαλάει. Μακάρι το ΚΚΕ να συμμετείχε στις κυβερνήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, θέλει να κυβερνήσει αλλά δεν μπορεί. Είναι ένα κόμμα με μέλλον ωστόσο. Οσο για την τηλεόραση ακολουθεί το τρίπτυχο "αίμα, σπέρμα, ψέμα"».

Στρωματσάδα και Vangelis

- Θα βγείτε και για συναυλίες;

«Το καλοκαίρι. Εχουμε ανάγκη από λίγη ένταση. Θυμόμαστε ακόμα τις 16 συναυλίες που δώσαμε σε ΚΨΜ στρατοπέδων. Στην πρώτη μας, στον Εβρο, είχαν έρθει και ο δήμαρχος και ο παπάς του χωριού. Στο δεύτερο τραγούδι ο παπάς έφυγε».

- Εχω διαβάσει πως πήρατε πολλά λεφτά όταν υπογράψατε στη Virgin...

«Μας έδωσαν 50 χιλιάδες λίρες. Ομως από τους Socrates δεν βγάλαμε ποτέ χρήματα. Τα μοιράζαμε. Υπήρχε μία ομάδα από πενήντα φαν του γκρουπ, μεταξύ των οποίων και ο Αντώνης Καφετζόπουλος, που διέθεταν ελευθέρας για όλες τις συναυλίες μας. Μετά πηγαίναμε και τα τρώγαμε όλοι μαζί».

- Και όταν συνεργαστήκατε με τον Παπαθανασίου στο Παρίσι;

«Ενα πρωί κοιμόμασταν όλοι μαζί, στρωματσάδα, στο σπίτι του Βαγγέλη. Ξαφνικά με σκουντάει ο Τρανταλίδης, ο ντράμερ μας. "Αντωνάκη ξύπνα, ο Αλέν Ντελόν" λέει. Και όντως. Από πάνω μας στεκόταν ο Αλέν Ντελόν που είχε έρθει καλεσμένος του Βαγγέλη. Εκτοτε, ό,τι κι αν μας έλεγε ο Τρανταλίδης τον πιστεύαμε». *

«Η απληστία σκοτώνει τον κόσμο σας»

• Λίγο πριν έρθει στο Gazarte, η Αντζελίκ Κιτζό μάς εξηγεί πώς φαίνεται η κρίση στη Δύση από την πλευρά της Αφρικής

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, Επτά, Κυριακή 25 Απριλίου 2010

«Κάνε αυτό που έχεις στο μυαλό σου και μην ασχολείσαι με το τι θα πουν οι κριτικοί». Αυτά ήταν τα λόγια που της είπε κάποτε η φίλη της η Μίριαμ Μακέμπα. Και η Αντζελίκ Κιτζό ακολουθεί τη συμβουλή της. Το «Oyo», ο νέος της δίσκος, αποτελείται από τραγούδια που η ίδια διάλεξε, παλιές επιτυχίες των Αρίθα Φράνκλιν, Οτις Ρέντινγκ, Τζέιμς Μπράουν, Κέρτις Μέιφιλντ, Κάρλος Σαντάνα, Μίριαμ Μακέμπα...

«Τραγούδια που άκουγα μεγαλώνοντας στην πατρίδα μου, την Μπενίν», μας λέει η δυτικοαφρικανή τραγουδίστρια λίγο πριν έρθει στη χώρα μας για δυο συναυλίες (27-28 Απριλίου στο Gazarte - εισιτ.: 30, 40, 50, 60 ευρώ).

Βραβευμένη με Grammy, «πρώτη κυρία της Αφρικής» για το περιοδικό «Time», πρέσβειρα καλής θέλησης της UNICEF, με δεκάδες συνεργασίες (από τον Κουίνσι Τζόουνς και τον Πίτερ Γκάμπριελ ώς τον Γιουσού Ντουρ και τον Χέρμπι Χάνκοκ) και με οκτώ προσωπικούς δίσκους, η Κιτζό δεν παύει να ταξιδεύει. Από την περιοδεία της έκανε μια στάση για να μας μιλήσει:

Περί πολιτικής

- Είναι απαραίτητη μια οικουμενική αντίληψη για ν' αναδεικνύει κανείς με το τραγούδι του θέματα που είναι στην ατζέντα της Διεθνούς Αμνηστίας...

«Οι γονείς μου μου έμαθαν πως ο κόσμος είναι κάτι πολύ ευρύτερο απ' αυτό που αντικρίζουμε από την εξώπορτά μας. Ο πατέρας μου ήταν πολύ φιλελεύθερος. "Ο ρατσισμός", έλεγε, "είναι απλώς δικαιολογία για να μην καταβάλλουμε καμία προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι ως άνθρωποι". Σήμερα, ταξιδεύοντας τόσο, νιώθω όχι μόνο τον αντίκτυπο -ακόμα και μέσα στις πλούσιες χώρες- της υπερθέρμανσης του πλανήτη ή της φτώχειας αλλά και την έλλειψη αποφασιστικότητας ν' αλλάξουμε ό,τι είναι απειλή για την ανθρωπότητα. Θέλω το παιδί μου να μεγαλώσει σ' ένα περιβάλλον όπου κάθε αναπνοή του δεν είναι απειλή. Και αυτά υποστηρίζω τραγουδώντας. Προέρχομαι από μια προφορική παράδοση. Εμαθα ποια είμαι από τους παραδοσιακούς τραγουδιστές και τους παραμυθάδες, τους "ραψωδούς" της χώρας μου. Εκείνοι είναι η μνήμη και η φωνή του λαού».

- Από το 1983 ζείτε στη Γαλλία και έπειτα στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα σήμερα δίνει ένα τυπικό παράδειγμα της οικονομικής κρίσης που πλήττει τον δυτικό κόσμο. Πώς νιώθετε σ' ένα τέτοιο περιβάλλον προερχόμενη από μια χώρα του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου;

«Ενα πρόβλημα που κατάλαβα σχετικά νωρίς στην Ευρώπη ήταν η έλλειψη σύνδεσης ανάμεσα στους ανθρώπους. Η οικογένεια δεν είναι τόσο σημαντική στον ανεπτυγμένο κόσμο. Κυριαρχεί ο ατομισμός εξαιτίας μιας ανόητης λατρείας του χρήματος. Ερχομαι από μια φτωχή χώρα. Ο πατέρας μου μας μεγάλωσε με έναν μισθό. Είχαμε όμως αγάπη. Και η αξία με την οποία με μεγάλωσε η οικογένειά μου είναι πως ακόμα κι αν είσαι άφραγκος μπορείς πάντα να έχεις κάποιον. Δεν υπάρχει αυτή η έννοια στις πλούσιες χώρες κι αυτό σε συνθήκες οικονομικής κρίσης στρέφει εύκολα τον έναν άνθρωπο εναντίον του άλλου. Το ποιος είσαι, τι ταλέντο έχεις, τι προσφέρεις στη χώρα σου όλο και λιγότερη σημασία έχει. Αυτό φέρνει η οικονομική κρίση: Να βγάζεις χρήματα από τον αέρα, από τίποτα υπαρκτό. Να μην υπάρχει καμία πρόνοια για τους ανθρώπους ή για τη Γη. Η απληστία σκοτώνει τον Πρώτο Κόσμο. Ο καπιταλισμός χρειάζεται να επανεξεταστεί, να τοποθετήσουμε την ανθρώπινη ύπαρξη στο κέντρο των πάντων. Από τότε που ζω στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ προσπαθώ να μεταδώσω στο παιδί μου τις αξίες της συμπόνοιας, του σεβασμού και της αγάπης στον εαυτό σου. Δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος αν δεν είσαι δυνατός».

- Επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες είναι η διέξοδος;

«Στην Αφρική, όταν ξυπνάμε το πρωί, επικεντρωνόμαστε σ' αυτό που μπορούμε ώστε να κάνουμε τη ζωή μας λιγότερο δυστυχισμένη. Ο αγώνας για την επιβίωση είναι σε πρώτο πλάνο. Και αυτό γιατί κάποιος άλλος, πολύ μακριά από μάς, έχει αποφασίσει πως οι Αφρικανοί δεν έχουμε τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Γιατί στην Αφρική υπάρχει πάντοτε πόλεμος, τόσα όπλα, χωρίς να υπάρχει ούτε μία βιομηχανία όπλων; Εχουμε πετρέλαιο, διαμάντια και οι άνθρωποι πεινούν. Πώς το εξηγείτε αυτό; Ολα ξεκινούν από τον κυνισμό του καπιταλισμού».

- Τραγουδήσατε μαζί με άλλους συναδέλφους σας στην ορκωμοσία του προέδρου Ομπάμα. Πώς τον κρίνετε έπειτα από ενάμιση χρόνο στο Λευκό Οίκο;

«Ανέλαβε την κυβέρνηση σε πολύ δύσκολους καιρούς. Ολοι πιστεύουν πως είναι υπεράνθρωπος. Δεν είναι. Είναι ένας άνθρωπος με μυαλό και καρδιά. Οι ΗΠΑ είχαν πολύ καιρό να έχουν πρόεδρο όπως ο Ομπάμα. Πρέπει να είναι ο μοναδικός στην Ιστορία που καθημερινά βρίσκει χρόνο να διαβάσει τουλάχιστον δέκα γράμματα από πολίτες. Θέλει να γνωρίζει τι σκέφτονται οι άνθρωποι και να κάνει το σωστό. Οι Ρεπουμπλικανοί δεν μπορούν να δεχτούν έναν μαύρο ο οποίος πιστεύει πως μπορεί να προσφέρει αξιοπρεπή ζωή σε όλους τους Αμερικανούς. Είναι ο πρώτος ηγέτης του πλούσιου κόσμου που προσπαθεί ν' αλλάξει τη ζωή εκείνων που υποφέρουν από την απληστία όσων βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν μόνο κηρύγματα μίσους ν' αντιπαραθέσουν και έτσι η Αμερική είναι σήμερα στο μεταίχμιο του να γίνει μια ναζιστική χώρα. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αμερική είναι αυτό ακριβώς που συνέβη πριν ο Χίτλερ έρθει στην εξουσία. Οχι, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν με έχει απογοητεύσει ακόμα. Εργάζεται σκληρά και γνωρίζει πως είναι δύσκολα εξαιτίας των lobbies και του γεγονότος πως το χρήμα έχει διαφθείρει τα πάντα. Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έχουν καταρριφθεί όλα τα ρεκόρ διαφθοράς. Κι έπειτα ακούω να λένε πως οι αφρικανοί ηγέτες είναι διεφθαρμένοι. Hellooo!! Ποιος διαφθείρει ποιον; Μου έρχεται στο μυαλό, σήμερα, καθώς παρακολουθώ την κατάσταση, το παράδειγμα του Νέλσον Μαντέλα. Οταν βγήκε από τη φυλακή, ύστερα από 27 χρόνια, μια λέξη του αρκούσε για να αιματοκυλιστεί ολόκληρη η χώρα. Αλλά βγήκε χωρίς μίσος. Δεν νομίζω πως ένας λευκός θα μπορούσε να το κάνει αυτό ποτέ.

«Εμείς απειλούμε τον εαυτό μας»

»Ο Ομπάμα ήρθε στην εξουσία και το πρώτο που είπε ήταν: "Ο πατέρας μου είναι μαύρος, η μητέρα μου λευκή. Τίποτα το κακό δεν υπάρχει σ' αυτό". Το φυλετικό ζήτημα λοιπόν είναι μπούρδες. Κι ένας από τους λόγους για τον οποίο εμείς οι μαύροι, ιδιαίτερα οι Αφρικανοί, μπορούμε να βάζουμε τέτοια ζητήματα στην άκρη, είναι γιατί έχουμε αναπτυγμένο το αίσθημα της συμπόνιας και της αγάπης περισσότερο απ' οποιονδήποτε στον πλανήτη».

- Μία από τις μεγάλες σας επιτυχίες είναι το «Malaika», ένα παλιό τραγούδι από την Κένυα. Στην πορεία σας, τραγουδήσατε αρκετά τέτοια παλιά τραγούδια. Ποιο ρόλο βλέπετε να έχει παίξει η αφρικανική μουσική στη διαμόρφωση της σύγχρονης ποπ;

«Εκείνο που έμαθα μεγαλώνοντας στην Μπενίν είναι να μη βάζω ταμπέλες σε οποιαδήποτε μουσική. Κάθε φορά που χρειαζόταν στην Αμερική να πω ένα καινούριο τραγούδι, να το κυκλοφορήσω και να το κάνω πραγματικά δικό μου, πήγαινα στους παραδοσιακούς μουσικούς μας και τους ρωτούσα αν μπορούν να το παίξουν. Το έπαιζαν. Δεν είχε σημασία αν ήταν φανκ, σάλσα, οτιδήποτε. Από παιδί, αναρωτιόμουν πώς συνδέεται η μουσική του κόσμου με τη μουσική που έρχεται από την Αφρική. Κατάλαβα πως ως μουσικός έχω χρέος να κρατώ αυτή τη σύνδεση ζωντανή, δημιουργώντας μια γέφυρα ανάμεσα σε όλους μας. Αν δεν μάθουμε να ζούμε μαζί με τις διαφορετικότητές μας, θα αυτοκαταστραφούμε. Κανείς άλλος δεν θα ευθύνεται, καμιά απειλή από τον Αρη ή τον Κρόνο. Θα εξαφανιστούμε όπως οι δεινόσαυροι». *

"Εφυγε" ο Guru. Απώλεια για το hip hop

Προσωπικότητα της µουσικής των τελευταίων χρόνων και µορφή στο hip hop, ο ράπερ Guru έχασε τη µάχη µε τον καρκίνο στα 43 του χρόνια. Και η κοινότητα του ραπ αποχαιρέτησε «έναν από τους καλύτερους ΜCs και καλλιτέχνες στο hip hop όλων των εποχών». Ως ντουέτο µε τον DJ Ρremier στους Gang Starr και ως σόλο καλλιτέχνης, ο Guru έδωσε εµπνευσµένες µουσικές συνδυάζοντας jazz µε hip hop - θρυλικά τα άλµπουµ του της σειράς «Jazzmatazz». Σε σηµείωµα που άφησε τελείωσε και τη σχέση του µε τον πρώην συνεργάτη του στο σχήµα, γράφοντας: «Δεν θα επιθυµούσα ο πρώην DJ µου να έχει οποιαδήποτε σχέση µε το όνοµά µου», καταλήγοντας πως έζησε µια γεµάτη ζωή και γνώρισε σπουδαίους ανθρώπους. Είχε συνεργαστεί µε τους Χέρµπι Χάνκοκ, Αϊζακ Χέιζ, Ερικα Μπαντού, Τhe Roots, Μέισι Γκρέι και άλλους.

Ο Ψαραντώνης στη Θεσσαλονίκη

Για δύο συναυλίες ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη ο Ψαραντώνης στις 29 και 30 Μαΐου. Ο Ψαραντώνης, η σύγχρονη προσωποποίηση της κρητικής μουσικής, με το αφοσιωμένο κοινό του, θα γεμίσει τον Πολυχώρο Πολιτισμού Block33 της Θεσσαλονίκης παρέα με τη Νίκη Ξυλούρη και τις μοναδικές προσωπικές της ερμηνείες.

H μουσική τους παράσταση θα περιλαμβάνει τις σημαντικότερες επιτυχίες τους, κομμάτια από τις δύο τελευταίες δισκογραφικές δουλειές του Ψαραντώνη αλλά και παραδοσιακά κρητικά τραγούδια, έτσι όπως μόνο εκείνος μπορεί να ερμηνεύσει με τη λύρα του.

Το κοινό υποδέχεται κάθε φορά θερμά τον κρητικό λυράρη, που μέσα από τις έντεχνες δοξαριές της λύρας του, ξεσηκώνει τον κόσμο και μεταφέρει το άρωμα και τον πολιτισμό της μεγαλονήσου.

Πληροφορίες: Block33, 26ης Οκτωβρίου 33, τηλ.2310/533533, πρώην Υδρόγειος, στις 9 μ.μ., εισιτήρια 18 ευρώ, 15 ευρώ (προπώληση Metropolis, Tickethouse, The Source).

Ο Νικόλα Πιοβάνι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Ο βραβευμένος με Όσκαρ μουσικής συνθέτης, Νικόλα Πιοβάνι, έρχεται στην Αθήνα για μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την Πέμπτη 29 Απριλίου.

Το Νικόλα Πιοβάνι συνδέουν έντονες μνήμες με την Ελλάδα και την ελληνική μουσική, καθώς δάσκαλός του ήταν ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης, Μάνος Χατζιδάκις, που του έμαθε την τέχνη και την τεχνική της σύνθεσης.

Στη συναυλία του στο Μέγαρο Μουσικής θα συνοδεύεται από πενταμελή μπάντα και θα ερμηνεύσει τις πιο γνωστές συνθέσεις του από τη μεγάλη και γόνιμη μουσική του πορεία του ενώπιον του ελληνικού κοινού που έχει αγαπήσει τις μελωδίες του και τον έχει κατατάξει ως έναν από τους μεγαλύτερους συνθέτες κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής.

Ο Νικόλα Πιοβάνι και η μουσική του

Ο Νικόλα Πιοβάνι γεννήθηκε στη Ρώμη στις 26 Μαΐου 1946 και αφού πήρε το πτυχίο του στο πιάνο το 1967, ξεκίνησε την καριέρα του ως συνθέτης το 1969 με τη μουσική για το έργου «Il Segreto» του Silvano Agosti και το 1970 για την ταινία «Nel Nome Del Padre» του Marco Bellocchio.

Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τους Ιταλούς σκηνοθέτες Mario Monicelli, Nanni Moretti, Giuseppe Tornatore, Giuseppe Bertolucci, Federico Fellini, τους αδελφούς Taviani και καθιερώθηκε στη μουσική για τον κινηματογράφο με αποκορύφωμα το σάουντρακ της ταινίας «La vita e bella» του Roberto Benigni που του χάρισε και το βραβείο Όσκαρ το 1999.

Οι συνεργασίες του δεν περιορίζονται μόνο με Ιταλούς σκηνοθέτες αλλά και με Ευρωπαίους όπως οι Ben Von Verbong, Bernard Favre, Pal Gabor, Maroun Bagdadi, Bigas Luna, John Irvin κ.α.

Ο Πιοβάνι έχει γράψει, επίσης μουσική για το θέατρο, την τηλεόραση, το μπαλέτο και μουσική δωματίου ενώ εκτός από το Όσκαρ Μουσικής που έλαβε, έχει προταθεί και για τα βραβεία Grammy και Cesar.

Πληροφορίες: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, 2107282333, στις 9 μ.μ. Προπώληση εισιτηρίων ΕΛΒΑ, τηλ.: 210-6728080, www.elvaevents.gr, Ταμεία Μεγάρου Μουσικής, τηλ : 210-7282333, Ομήρου 8, τηλ :210-7282333. Τιμές 75, 60, 50, 40, 30 ευρώ.

To 2ο Kosmos Festival στο Θέατρο Βράχων

Το Kosmos Festival διοργανώνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά κι ετοιμάζεται να παρουσιάσει μερικές από τις σημαντικότερες σύγχρονες τάσεις της world, σόουλ και τζαζ σκηνής στο Θέατρο Βράχων στις 11 και 12 Ιουνίου.

Πριν από ένα χρόνο, ένα νέο φεστιβάλ γεννήθηκε, με το όνομα Kosmos Festival και με πάνω από οκτώ χιλιάδες επισκέπτες. Φέτος, το κοινό που περιμένει τη συνέχεια του έχει αυξηθεί και μαζί του και οι προσδοκίες.

Έτσι, πολλά δυνατά ονόματα θα ανέβουν στη σκηνή των Βράχων στα μέσα Ιουνίου, δεκάδες θεματικά περίπτερα θα στηθούν στο θέατρο του Βύρωνα και εστιατόρια με γεύσεις του κόσμου θα γεμίσουν μυρωδιές και εικόνες τους επισκέπτες.

Την πρώτη μέρα του Φεστιβάλ προβλέπεται να ανέβουν στη σκηνή οι Specials, η βρετανική μπάντα από το Κόβεντρι, οι Γάλλοι Dub Inc. από το Saint-Etienne με τους ρέγκε ήχους τους που συμμετείχαν με τεράστια επιτυχία και στο περυσινό Kosmos Festival και τέλος η νεοσύστατη κι ανορθόδοξη μπάντα με τα αυτοσχέδια όργανα, Staff Benda Bilili από το Κονγκό με ήχους ρέγκε, ρούμπα και μπλουζ.

Η δεύτερη βραδιά του 2ου Kosmos Festival αναμένεται να είναι πιο εκρηκτική. Με τους Ojos de Brujo από τη Βαρκελώνη σε πρώτο πλάνο, δεν μπορεί παρά να κυριαρχήσει ο χορός. Μια ντουζίνα μουσικών θα ανέβουν στη σκηνή για να μεταδώσουν με το μοναδικό τους τρόπο τις μουσικές τους δονήσεις.

Ο γεννημένος στη Φρανκφούρτη παραγωγός, DJ και μουσικός Shantel, θα πάρει τη σκυτάλη και να γεμίσει το Θέατρο Βράχων με μουσικές που συνδυάζουν βαλκανικές μελωδίες, τούρκικους αμανέδες, βουλγάρικα παραδοσιακά τραγούδια, ελληνικά λαϊκά, τέκνο και ντίσκο.

Η Αmparo Sanchez που θα ακολουθήσει, είναι ένα κορίτσι από τη Γρανάδα, γεμάτο δυναμικότητα πάνω στη σκηνή και ξέρει πολύ καλά να συνδυάζει αρμονικά τη μουσική με το χορό.

Η ελληνική συμμετοχή στο 2o Kosmos Festival έρχεται τη δεύτερη μέρα και ακούει στο όνομα The Smokey Bandits. Το ελληνικό συγκρότημα αποτελείται από 14 μέλη με σαφείς επιρροές από τους Gotan Project μέχρι τους Calexico και στόχος του είναι να δώσει μοντέρνο χαρακτήρα στη μουσική του χθες.

Πληροφορίες: Θέατρο Βράχων 210 7626438, 210 7626738. Προπώληση εισιτηρίων από Metropolis, Tickethouse, Public, www.ticketservices.gr

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ: Κέρδισε τις λαϊκές καρδιές

Photo Press

Είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν (8 Απρίλη 1990), από τη μέρα που μια κορυφαία μορφή του ελληνικού τραγουδιού, ο Απόστολος Καλδάρας, σίγησε για πάντα, έχοντας κερδίσει όμως τις λαϊκές καρδιές με τα ορμητικά και ζωογόνα τραγούδια του. Τα αυθεντικά λαϊκά που αντιλαλούν για πάντα, που φωτίζουν βασανισμένα πρόσωπα, σαν όνειρο παιδικό, λαϊκοί ύμνοι που διαβαίνουν από τη μια άκρη του λαϊκού τραγουδιού μέχρι αυτήν της ψυχής μας, παλιότερων και νεότερων γενιών.

Πάνε κι έρχονται καράβια/ φορτωμένα προσφυγιά/ βάψαν τα πανιά τους μαύρα/ τα κατάρτια τους μαβιά/. Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα/ θα ριζώσεις τώρα πια/ κι απ' το θάνατο ακόμα/ πιο πικρή 'σαι προσφυγιά/. Πού να βρίσκεται ο πατέρας/ ψάχνει η μάνα τα παιδιά/ μας εσκόρπισε ο αγέρας/ σ' άλλη γη σ' άλλη στεριά». (Στίχοι Πυθαγόρας, μουσική Απόστολος Καλδάρας).

Απόγονος της μεγάλης οικογένειας των γνήσιων λαϊκών συνθετών της πατρίδας μας ο Απόστολος Καλδάρας, με τα τραγούδια του πλούτισε τη λαϊκή μας μουσική, εκφράζοντας τους πόθους και τους καημούς του λαού μας. Πρώτο του τραγούδι το «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι» (1944), σηματοδοτεί το ξεκίνημα μιας πολύχρονης δημιουργικής πορείας, που γέννησε 600 περίπου τραγούδια. Γεννημένος στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας, τον Απρίλη του 1923, ο Απ. Καλδάρας μεγάλωσε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου κυριαρχούσε το βυζαντινό μέλος. Αν και τα πρώτα του κομμάτια ήταν σε «ελαφρό στιλ», καθοριστική υπήρξε η «συνάντησή» του με τα ρεμπέτικα τραγούδια, που τα έμαθε από τους πρόσφυγες της Μικρασίας, στα καφενεία των Τρικάλων. Εκεί άκουγε τον Μάρκο και ριγούσε όπως ο ίδιος έλεγε. Η αγάπη του για τη μουσική και το σκληρό πρόβλημα της επιβίωσης, τον αναγκάζουν να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να δουλέψει σε νυχτερινά μαγαζιά, αρχικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του και στη συνέχεια στην Αθήνα.

Η παρουσία του στη δισκογραφία, έγινε με τη μεσολάβηση του Γιάννη Παπαϊωάννου, ο οποίος τον σύστησε με τα καλύτερα λόγια στον διευθυντή της εταιρείας PARLOPHON, τον Μάτσα. Το πρώτο κέντρο στην Αθήνα που εργάστηκε, ήταν του Μάριου, και παρόλο που έπαιρνε μικρό μεροκάματο, ήταν ικανοποιημένος, γιατί δούλευε δίπλα σε ιερά τέρατα του ρεμπέτικου (Χατζηχρήστο, Χιώτη, Περιστέρη, Κερομύτη). Σιγά - σιγά, έκανε δική του ορχήστρα. Η τελευταία χρονιά που ο Απόστολος Καλδάρας παίζει στο πάλκο, είναι το 1965. Τη χρονιά αυτή δέχτηκε το σκληρότερο χτύπημα. Εχασε την κόρη του. Αυτό ήταν και το τέλος του Καλδάρα από το πάλκο. Η ζωή όμως είναι σκληρή. Επρεπε να δουλέψει για να ζήσει αυτός και η υπόλοιπη οικογένεια του. Ετσι, περιορίστηκε στο να γράφει μόνο για δισκογραφία.

Μηνύματα ελπίδας και διαμαρτυρίας

Το έργο του ογκώδες σε μέγεθος, εξαίρετο σε ποιότητα, χαρακτηρίζεται από μοναδική ευαισθησία και ήθος, από δυναμισμό και διαχρονικότητα. «Το ελληνικό μας τραγούδι», έλεγε, «αν θέλει να αντέξει στο χρόνο, να είναι διαχρονικό, πρέπει να βαδίζει συγχρόνως σε δυο παράλληλους δρόμους. Ο ένας δρόμος είναι αυτός που υποδεικνύει το ότι πρέπει να κρατήσει την ελληνικότητά του, το χρώμα του, το ύφος του... Και ο δεύτερος είναι η μεγάλη ποικιλία σε θέματα».

Αλλοτε πιο τολμηρός και σκληρός, με αλληγορική σαφήνεια, και άλλοτε με πρόσχημα τις ερωτικές σχέσεις τραγουδά το υπ' αριθμό 1 κοινωνικό πρόβλημα, τους εξόριστους στα ξερονήσια. «Σ' ένα βράχο φαγωμένο/, από κύμα αγριωπό/ ένα σούρουπο είχα κάτσει/ λίγο να συλλογιστώ/. Κάθε βήμα στη ζωή μου/ είναι πόνος και συμφορά/ θέλω ο δόλιος να πετάξω/ μα δεν έχω τα φτερά/. Ετσι μ' έχει καταντήσει μιας γυναίκας η οργή στρώμα να 'χω τα χορτάρια και προσκέφαλο τη γη».

Ο Απόστολος Καλδάρας, όχι απλά δε μένει απαθής από το δράμα της πατρίδας του, μετά την αγγλοαμερικανική επέμβαση και τον εμφύλιο σπαραγμό, αλλά παίρνει μέρος με επιτυχία στο επικίνδυνο παιχνίδι με τη λογοκρισία. Περνά μισοκρυμμένα μέσα στις φράσεις του μηνύματα ελπίδας, αξιοπρέπειας και κοινωνικής διαμαρτυρίας. Το 1947, στην αρχή ακόμα της καριέρας του ηχογραφεί το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», ένα τραγούδι, που συμπυκνώνει το δράμα του εμφυλίου. Ο ίδιος αφηγείται, σε παλιότερη συνέντευξή του στο «Ρ», πώς έγραψε το τραγούδι: «Ισως κάποιοι πουν πως ξεχωρίζω το "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι". Οχι. Αυτό το αγαπώ γιατί είναι ζωντανό. Δε μου έδωσε κάποιος το στίχο, να βάλω τη μελωδία εγώ. Το έζησα, τότε με τις συλλήψεις του 1945, μετά τους Γερμανούς, όταν ξέσπασε ο εμφύλιος. Ημουν στη Θεσσαλονίκη φοιτητής. Και εργαζόμουν για να εξοικονομώ τα προς το ζην, σ' ένα κέντρο, μ' έναν φίλο, του οποίου το σπίτι ήταν στην Ακρόπολη κάτω από το Γεντί Κουλέ. Πηγαίναμε συχνά στο σπίτι αυτό. Τότε μαζεύανε όλους τους αριστερούς στο Γεντί Κουλέ. Ενα σούρουπο, φεύγοντας από το σπίτι αυτό και βλέποντας τη σιλουέτα του Γεντί Κουλέ, αυτό μου έδωσε την ιδέα. Γι' αυτό και πριν είπα: Νύχτωσε και στο Γεντί / το σκοτάδι είναι βαθύ/ κι όμως ένα παλικάρι / δεν μπορεί να κοιμηθεί. /Αραγε τι περιμένει/ όλη νύχτα ως το πρωί/ στο στενό το παραθύρι που φωτίζει το κελί: (όχι "με κερί", αυτά μας τα 'κανε η λογοκρισία αργότερα). Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει/ μα διπλό είναι το κλειδί/ τι έχει κάνει και το ρίξαν/ το παιδί στη φυλακή; Θέλω να πω ότι αυτό το τραγούδι το αγαπώ πολύ, γιατί είναι ζωντανό για μένα. Ενα αυτό και ένα το "Σ' ένα βράχο φαγωμένο/ από κύμα αγριωπό". Εχω και άλλα τραγούδια που αγαπώ, αλλά αυτά τα δυο τα ξεχωρίζω, λόγω αναμνήσεων».

Ο ιδεολόγος

Στις αρχές του '70, η προσφορά του Απόστολου Καλδάρα στο τραγούδι θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις, με το αριστουργηματικό έργο του «Μικρά Ασία» (1972), σε στίχους Πυθαγόρα, που αποτελεί την έντεχνη προέκταση του αρχικού του ύφους, ο κορυφαίος αυτός λαϊκός δημιουργός θα παρουσιάσει ένα εντελώς ανανεωμένο μουσικό πρόσωπο. Ενα πρόσωπο, που διατηρεί τα κύρια χαρακτηριστικά του, ενώ παράλληλα αποκτάει μια άλλου είδους φωτεινότητα και διαύγεια. Σε αυτό το έργο είναι συγκεντρωμένες όλες οι μουσικές αρετές που μπορεί κανείς να συναντήσει στο ελληνικό τραγούδι των τελευταίων τριάντα χρόνων. Θαυμάσια, συγκλονιστικά τραγούδια, όπως: «Μες στου Βοσπόρου τα στενά», «Η Προσφυγιά», «Η Σμύρνη» κ.ά.

Οπαδός και τροφοδότης του ΕΛΑΣ από τον καιρό που το Γενικό Στρατηγείο του είχε εγκατασταθεί στα Τρίκαλα, ο Απ. Καλδάρας ανήκε σε αυτό τον ιδεολογικό - πολιτικό χώρο, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας. Οπως ο ίδιος θυμόταν, «όταν ήρθε το στρατηγείο του ΕΛΑΣ στα Τρίκαλα τους βοηθούσαμε, βρίσκαμε καταλύματα, μαζεύαμε στάρι απ' τα χωριά για τον αγώνα, οργανώσαμε θέατρο (εγώ ήμουν υποβολέας), φυλούσαμε τις αποθήκες, ό,τι μπορούσαμε κάναμε».

Κρατώντας πάντα τον εαυτό του και την τέχνη του ψηλά, ο Απόστολος Καλδάρας αρνήθηκε να συνθηκολογήσει με τις λογικές των δισκογραφικών εταιρειών, προτιμώντας να βάζει τα τραγούδια του στο συρτάρι παρά να γίνει υποχείριό τους. Προτίμησε να βαδίσει σε όλη του τη ζωή το δρόμο του αγώνα.

Η ζωή και το έργο του σπουδαίου Ελληνα συνθέτη καταγράφηκε πριν από δύο χρόνια, σε ένα βιβλίο που υπογράφει ο ανιψιός του Νίκος Χατζηνικολάου (εκδόσεις ΙΑΝΟΣ). Η «Μικρά Ασία» και ο «Βυζαντινός Εσπερινός» που ήταν έργα οριακά για τον συνθέτη, σχολιάζονται, στο βιβλίο ξεχωριστά μαζί με άλλα της δεκαετίας του 1970 και του 1980 και μέχρι το «κύκνειο άσμα» του «Μπαλάντες του περιθωρίου», που κυκλοφόρησε το 1990, δύο μήνες πριν από το θάνατό του, από τον «Σείριο» του Χατζιδάκι.

Σημαντικό είναι και το μέρος που αναφέρεται στη δισκογραφία του Καλδάρα. Αν και υπάρχει δυσκολία να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός των τραγουδιών του, ο συγγραφέας, μετά από πολλή μελέτη, τα απαρίθμησε σε 600. Στη συνέχεια, ανθολογούνται, με στίχους και στοιχεία, 71 από τα τραγούδια τα ηχογραφημένα στις 78 στροφές, από το 1946 έως το 1960. Ακολουθεί ανθολογία 61 τραγουδιών με 45άρια, από το 1961 έως το 1973, και τέλος, γράφονται οι στίχοι από τα έργα: «Μικρά Ασία», «Βυζαντινός εσπερινός», «Τελευταία νύχτα», καθώς και στίχοι από άλλες ολοκληρωμένες εργασίες του συνθέτη. Το 430 σελίδων βιβλίο του Νίκου Χατζηνικολάου ολοκληρώνεται με λεπτομερείς καταλόγους του έργου του Καλδάρα στις 78, 45 και 33 στροφές της δισκογραφίας. Ενώ πλούσιο είναι και το φωτογραφικό υλικό που περιέχεται στο βιβλίο και που έχει σχέση τόσο με την καλλιτεχνική όσο και με την οικογενειακή του ζωή.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 18 Απρίλη 2010

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

16/4/2005

-- «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι»

10/4/2005

-- Κουράγιο θέλει η ζωή, τι βγαίνει με το κλάμα...

11/9/2004

-- ΑΤΙΤΛΟ

8/8/2004

-- Δισκογραφικά «ταξίδια»

8/4/2001

-- Χάραξε πορεία φωτεινή και ασυμβίβαστη

Μάνος Ξυδούς: Με γροθιές και κλωτσιές

Το μουσικό ταξίδι του συγκροτήματος Πυξ Λαξ, μέλος του οποίου ήταν ο Μάνος Ξυδούς. Από τα σοκάκια των Αγίων Αναργύρων στο προσκήνιο της μουσικής ζωής

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΙΝΤΣΑΣ | Κυριακή 18 Απριλίου 2010

Το ταξίδι ήταν μακρό. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 ως τα μέσα της δεκαετίας που διανύουμε. Αναρίθμητες συναυλίες εντός αλλά και εκτός συνόρων, πωλήσεις που για κάποιους έχουν αγγίξει τα 1 εκατ. αντίτυπα, πέντε χρυσοί και τουλάχιστον επτά πλατινένιοι δίσκοι, δεκάδες τραγούδια επιτυχίες. Από τα σοκάκια των Αγίων Αναργύρων στην πλήρη καταξίωση και αποδοχή, τουλάχιστον από το μεγαλύτερο ποσοστό του κοινού. Οι Πυξ Λαξ, που στα αρχαία ελληνικά το όνομά τους σημαίνει με γροθιές και κλωτσιές, μόνο αυτό δεν έκαναν όσα χρόνια βρέθηκαν ή συνεχίζουν να βρίσκονται τα μέλη τους στην επικαιρότητα. Αυτό που έκαναν ήταν να πατήσουν στον δρόμο που άνοιξαν οι αδελφοί Κατσιμίχα και να τον εξελίξουν.

Αν και επισήμως εδώ και έξι χρόνια δεν υφίστανται ως γκρουπ, εν τούτοις οι περισσότεροι αναφέρονται στους Πυξ Λαξ σαν να συνεχίζουν να υπάρχουν. Ισως γι΄ αυτό όταν ο ξαφνικός θάνατος, το βράδυ της περασμένης Τρίτης, του πρώην μέλους τους Μάνου Ξυδού αντιμετωπίστηκε από τη μεγάλη μερίδα του κοινού σαν το συγκρότημα να μην είχε διακόψει καθόλου τη διαδρομή του. Και μάλλον δεν την είχε διακόψει. Οι Πυξ Λαξ μπορεί να είχαν διαλυθεί από το 2004, αλλά οι Μάνος, Μπάμπης Στόκας και Φίλιππος Πλιάτσικας δεν είχαν... διαλυθεί. Δεν είχαν χωρίσει. Αλλωστε δεν υπήρχε κάτι να τους χωρίζει. Και στη συνέντευξη που είχαν παραχωρήσει στο «Βήμα της Κυριακής» με αφορμή τη διάλυσή τους, έκαναν λόγο για πίστη στις... ιδρυτικές αρχές τους.

«Τότε είχαμε συμφωνήσει ότι αν βλέπαμε ότι η μπάντα βάδιζε προς την “ανακύκλωση”, ότι ελλόχευε ο κίνδυνος της επανάληψης στη μουσική και στα τραγούδια μας, θα σταματούσαμε. Εδώ και κάνα χρόνο περίπου είχαμε αρχίσει να ανησυχούμε αν μπορούσαμε να βγάλουμε τραγούδια πραγματικά καινούργια σε σχέση με τους περασμένους δίσκους των Πυξ Λαξ. Παράλληλα όλα αυτά τα χρόνια παίζουμε πολύ και συνεχώς σε πάρα πολύ κόσμο και αυτό αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι θα είχε φθορά τόσο σε εμάς όσο και στο κοινό. Σήμερα υπάρχουν τεράστιοι τοίχοι όπου δεν έχουμε καμιά διάθεση να κοπανάμε πάνω σε αυτούς τα κεφάλια μας».

Τι ήταν αυτό όμως που έκανε τους «Πρίγκιπες της Δυτικής Οχθης» να ξεχωρίσουν και να γίνουν ένα από τα πλέον επιτυχημένα και μακροβιότερα συγκροτήματα όλων των εποχών; Μα η αλήθεια των τραγουδιών τους και η αμεσότητα που είχαν στις συναυλίες τους και ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν πρόδωσαν όσους τους αγάπησαν. Ο Μάνος Ξυδούς άρχισε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως κλητήρας στη δισκογραφική εταιρεία Μinos ΕΜΙ, στη συνέχεια ανέβηκε στην ιεραρχία, ήταν ο παραγωγός στο πρώτο και στο τρίτο άλμπουμ των Πυξ Λαξ και μετά τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Αναπόσπαστο πλέον μέλος του συγκροτήματος από τη δεκαετία του ΄90, έχει υπογράψει κομμάτια που μεταξύ άλλων είναι τα «Μπορείς», «Με στέλνεις», «Υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ», «Επαψες αγάπη να θυμίζεις», «Η εικόνα του χειμώνα», «Ασ΄ την να λέει», «Πούλα με».

Στη μακρόχρονη διαδρομή τους, οι Πυξ Λαξ κατάφεραν να μεγαλώσουν μια- δυο γενιές. Ευτύχησαν σχεδόν όλες οι συναυλίες τους και οι εμφανίσεις τους σε κλειστούς χώρους να είναι sold out. Ευτύχησαν να μεγαλώσουν ηλικιακά μαζί με τους «οπαδούς» τους και μάλλον τα παιδιά των τελευταίων θα τους ακολουθήσουν και στη σόλο διαδρομή τους. Οι Πυξ Λαξ, ο Φίλιππος, ο Μάνος, ο Μπάμπης και τα άλλα παιδιά δεν είχαν μόνο φανατικούς φίλους. Είχαν και φανατικούς εχθρούς. Αλλά και εκείνοι ακόμη τους αντιμετώπιζαν με σεβασμό.

Στιγμιότυπα από τους Πυξ Λαξ

* Το 1990 κυκλοφορούν το πρώτο τους άλμπουμ «Τι άλλο να πεις πιο απλά».

Το ΄91 κυκλοφορούν τον δίσκο «Ζόρικοι καιροί», το 1993 ακολουθεί «Ο ήλιος του χειμώνα με μελαγχολεί» και το πρώτο μισό της δεκαετίας του ΄90 κλείνει με τον «Ο μπαμπούλας τραγουδάει μόνος τις νύχτες» όπου συμμετέχει (σε ένα κομμάτι) και ο τραγουδιστής των Violent Femmes,Γκόρντον Γκάνο.

* Το 1997 κυκλοφορούν ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ στην Ιερά Οδό, στο οποίο συμμετέχει και ο Γιώργος Νταλάρας.Επίσης την ίδια χρονιά κυκλοφορεί μία ακόμη συλλογή τους σε περιορισμένα αντίτυπα με τίτλο «Παίξε παλιάτσο τα τραγούδια σου τελειώνουν».

* Η τελευταία δισκογραφική τους δουλειά (Ιούλιος 2003) «Χαρούμενοι στην πόλη των τρελών»,όπου μεταξύ άλλων συμμετέχουν οι Ερικ Μπάρντον,Γκόρντον Γκάνο, Μαρκ Αλμοντ,Στιβ Γουίν, Ψαραντώνης.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=326471&dt=18/04/2010#ixzz0lR9mFBOX

Η ροκ μουσική μ' έκανε πιο άμεση

• Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 15 Απριλίου 2010

Αν ήταν σκηνικό το έργο που θα παιζόταν, θα είχε άμεση σχέση με την πανκ ροκ. Οι ήρωές του θα ήταν είτε μουσικοί είτε λάτρεις της μουσικής. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι υπόλοιποι θα εξαιρούνταν. Αντίθετα η ατμόσφαιρα στην έκθεση της Αλίκης Παλάσκα είναι οικεία σε πολλούς.

Η Αλίκη Παλάσκα ανάμεσα σε πορτρέτα γνωστών ροκ σταρ (Λου Ριντ, Μπομπ Ντίλαν, Πάτι Σμιθ κ.ά.) που έχει κάνει με μαύρους μαρκαδόρους

Πανιά με λουλουδάτα μοτίβα ή ψυχεδελικά σχήματα κρέμονται γύρω γύρω στους τοίχους।. Πάνω τους η εικαστικός έχει ζωγραφίσει με μαύρους μαρκαδόρους τα πορτρέτα των Λου Ριντ, Μπομπ Ντίλαν, Λιτλ Ρίτσαρντ, Ντέμπι Χάρι, Τζον Λένον, Ρόρι Γκάλαχερ, Πάτι Σμιθ, Τζάνις Τζόπλιν, Ντέιβιντ Γκίλμουρ.

Από μακριά φαίνονται λες και τα τύπωσε πάνω στα πανιά. Από κοντά φαίνεται η ζωγραφική χειρονομία. Θυμίζουν τοίχους φοιτητικών δωματίων με αφίσες ή μουσικά στέκια των δεκαετιών του '60 και του '70 γεμάτα εξώφυλλα βινιλίων. Από τα ηχεία ακούγεται δυνατά η μουσική των «Country Joe and the Fish» και του «Captain Beefheart». Ο Beefheart, κατά κόσμον Don Van Vliet, έχει την τιμητική του. Ψάχνοντας η Αλίκη Παλάσκα στο Ιντερνετ λεπτομέρειες για την πορεία του ανακάλυψε το βίντεο του φωτογράφου Anton Cobijn, στο οποίο ο Beefheart μιλάει για τη μουσική του, τη γλυπτική αλλά και τη ζωγραφική λίγο πριν αποσυρθεί στην έρημο. Το συγκεκριμένο βίντεο προβάλλεται -πολύ εντυπωσιακά- στο ταβάνι του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα.

«Εντυπωσιάστηκα. Ηταν πρωτοποριακός μουσικός που επηρέασε πολλά συγκροτήματα, και την ίδια στιγμή καταπληκτικός γλύπτης. Κέρδιζε τη μία υποτροφία μετά την άλλη για να σταματήσει και να στραφεί στη ζωγραφική. Εκθέτει σε μια γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Είχε όλο αυτό το ταλέντο και το χρησιμοποίησε έτσι όπως ήθελε, με απόλυτη ελευθερία», σχολιάζει η 47χρονη δημιουργός.

Αυτή η ενότητα ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι με τη συμμετοχή της στο Remap project. Η ατμόσφαιρα τότε ήταν πιο «μαύρη» και σκοτεινή. Τα πανιά ήταν μαύρα και η μόνη αναγνωρίσιμη φιγούρα ήταν του Μπομπ Ντίλαν. Τώρα, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα τα πράγματα είναι πολύ περισσότερο φωτεινά, εξ ου και «Moonbeams» (φεγγαροαχτίδες) ο τίτλος.

«Είναι ένα έργο εν εξελίξει, επειδή ακριβώς υπάρχουν πάρα πολλά πρόσωπα και άλλα τόσα εξώφυλλα δίσκων που μπορούν να σε επηρεάσουν», εξηγεί. Η αισθητική της εποχής τόσο των συγκροτημάτων όσο και του κοινού τους επηρέασαν τη δουλειά της. Μα πάνω απ' όλα η ίδια η μουσική. «Δουλεύοντας άκουγα πάρα πολλή μουσική και αισθανόμουν ότι κατά κάποιο τρόπο με προστάτευε από τη σκληρή καθημερινότητα. Την ίδια στιγμή, όμως, αισθανόμουν μέσα στον κόσμο και όχι απομονωμένη. Οι μαρκαδόροι έχουν μια μεγάλη ευκολία που δημιουργεί αμεσότητα. Καταλαβαίνω γιατί τα πιτσιρίκια τούς χρησιμοποιούν για να ζωγραφίσουν στις τσάντες ή στα παπούτσια τους. Για να τα προσωποποιήσουν».

Και η ίδια αντιλήφθηκε σύντομα πόσο εύκολα κοινωνικοποιείται κανείς μιλώντας για τη ροκ μουσική. Ετερόκλητοι φίλοι, γνωστοί αλλά και συγγενείς της, μοιράστηκαν μαζί της πληροφορίες. Γνώρισε καινούργιους ανθρώπους, νέα στέκια, όπως το μαγαζί με τα παλιά βινίλια στην οδό Διδότου. «Αυτό το πάρε-δώσε είναι που με κάνει να συνεχίζω. Ο άλλος αμέσως σου ανοίγεται και θέλει να μοιραστεί κάτι μαζί σου όταν του μιλάς για μουσική. Δεν είναι υπέροχο; Αν ήμουν πιο νέα θα μου άρεσε να είμαι street artist. Αλλωστε με τη ζωγραφική και το σχέδιο έχω μάθει να επικοινωνώ. Δεν έχει σημασία πού το κάνεις...».

Η Αλίκη Παλάσκα κινείται με την ίδια ευκολία, όμως, και στη γλυπτική. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην ΑΣΚΤ (και το τμήμα της ζωγραφικής και της γλυπτικής). Στα μέσα της δεκαετίας του '90 βρέθηκε για μεταπτυχιακά στο Μόντρεαλ του Καναδά. Από τότε εκθέτει συστηματικά. «Ο πατέρας μου ήταν γεωπόνος και αρχιτέκτονας κήπων. Συχνά μου σχεδίαζε τις εργασίες μου για το σχολείο. Και όλοι με επιδοκίμαζαν, λέγοντας "μπράβο, τι καλή ζωγράφος". Αυτό ίσως με επηρέασε. Ετσι, όταν σε κάποια ηλικία στο Δημοτικό αναρωτήθηκα τι ρόλο θα παίξω όταν μεγαλώσω, μου μπήκε η ιδέα της τέχνης...».

Η τέταρτη ατομική της έκθεση στην «Ιλεάνα Τούντα» διαρκεί έως τις 24 Απριλίου (Αρματολών & Κλεφτών 48, Αθήνα, τηλ.: 210- 6439466).

Αναβολή της συναυλίας Μ. Φαραντούρη - Ε. Πασπαλά - Σ. Γιαννάτου

Θεσσαλονίκη

Αναβάλλεται η συναυλία με τίτλο «Ο Γύρος Του Κόσμου με Τρεις Φωνές» με την Μαρία Φαραντούρη, την Έλλη Πασπαλά και την Σαβίνα Γιαννάτου που ήταν προγραμματισμένη για την Κυριακή 18 Απριλίου, στο γήπεδο μπάσκετ του ΠΑΟΚ.

Αιτία είναι, σύμφωνα με τους διοργανωτές, ότι στάθηκε αδύνατο να μετατεθεί ο αγώνας μπάσκετ του γυναικείου τμήματος της ΚΑΕ ΠΑΟΚ ενάντια στην αντίστοιχη ομάδα του «Αίαντα» Ευόσμου.

Η νέα ημερομηνία θα ανακοινωθεί σύντομα. Τα εισιτήρια που έχουν ήδη διατεθεί, θα ισχύουν για την νέα ημερομηνία.

Οσφυαλγία και κώφωση πλήττουν τους μουσικούς

Οσφυαλγία και κώφωση μπορεί να πλήξουν τους μουσικούς. Αν και η ενασχόλησή τους με τη μουσική τους βοηθά να ξεχωρίζουν ήχους ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες, η υπερέκθεσή τους στην υψηλή ένταση της μουσικής, μπορεί να επιφέρει ακόμη και βαρυκοΐα. Η στάση των μουσικών όμως, πολλές φορές, μπορεί να τους φέρνει αντιμέτωπους με τον καθημερινό πόνο, καθώς, μπορεί να προκαλέσει μυοσκελετικά προβλήματα σε ποσοστό ως 87%.

Πρόκειται για μερικά μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μουσικοί, σύμφωνα με έρευνες που ανακοινώθηκαν στο 3ο Διεθνές Συνέδριο για την Ιατρική των Μουσικών στην Ελλάδα, το οποίο ξεκίνησε σήμερα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, της Θεσσαλονίκης, και θα διαρκέσει ως το Σάββατο 17 Απριλίου.

Αποχαιρετισμός στον Μάνο Ξυδούς

Καλό ταξίδι, Μάνο. Με βουβό πόνο και λόγια αγάπης, εκατοντάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας πλημμύρισαν χτες το απόγευμα το νεκροταφείο Αγ. Αναργύρων, για ν' αποχαιρετήσουν τον φίλο, τον συνταξιδιώτη στη ζωή και στο όνειρο, Μάνο Ξυδούς, που πρόωρα και αναπάντεχα «έφυγε» από τη ζωή στα 57 του χρόνια. Ηταν πολλοί, πάρα πολλοί αυτοί που συνόδεψαν, μαζί με την οικογένειά του, τον καλλιτέχνη στην τελευταία του κατοικία: Στη γη της «δυτικής όχθης», που αγάπησε και τραγούδησε και στην οποία από χτες αναπαύεται. Ανάμεσά τους άνθρωποι που μοιράζονταν χρόνια τώρα μαζί του συγκινήσεις μέσα από τα διαλεχτά τραγούδια του. Καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάστηκε και πολλοί νεότεροι, που με γνώση και ανιδιοτέλεια αγκάλιασε, συμβούλεψε, στήριξε όσο μπορούσε. Σύντροφοί του στη μουσική, στη γειτονιά, στους καθημερινούς αγώνες... Τα λίγα, από καρδιάς, λόγια ενός από τους συνοδοιπόρους του, ο στερνός αποχαιρετισμός για τον φίλο, τον σεμνό «πρίγκιπα» της δυτικής όχθης. Για τον ευαίσθητο άνθρωπο και ταλαντούχο τραγουδοποιό που κέρδισε την καταξίωση στον αγώνα της ζωής και της τέχνης.

Αυθεντικός τραγουδοποιός, που έβαλε τη «σφραγίδα» του στους «Πυξ Λαξ», των οποίων υπήρξε ιδρυτικό μέλος, δημιουργός που βρισκόταν πίσω από τους στίχους και τις μουσικές που συγκίνησαν και ταξίδεψαν εκατομμύρια νέους και νέες. Ακριβή παρακαταθήκη του, τα ξεχωριστά τραγούδια του, εκείνα που πρόσφερε τόσο μέσα από το συγκρότημα, όσο και αργότερα στην προσωπική του πορεία, αλλά και μέσα από τις συνεργασίες του με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες. Παρακαταθήκη του, επίσης, το ήθος και η αγάπη του απέναντι στους νέους καλλιτέχνες, στα παιδιά που έκαναν τα πρώτα βήματά τους στον όμορφο μα ανηφορικό δρόμο της μουσικής. Γι' αυτούς ο Μάνος της καρδιάς τους θα είναι πάντα εδώ. Οπως και για όλους εμάς, που μαζί με τη μουσική του, συμπορευτήκαμε με έναν καλλιτέχνη, κοινωνικά ανήσυχο και ευαίσθητο για τα προβλήματα της εποχής μας, ο οποίος με σεμνότητα και συνέπεια έδινε το «παρών» σε πολλά Φεστιβάλ της Κομμουνιστικής Νεολαίας, σε εκδηλώσεις διεκδίκησης και αλληλεγγύης, στο ραδιοφωνικό σταθμό «902» .

Στην κηδεία, εκ μέρους του ΚΚΕ, παραβρέθηκε ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ στεφάνια μεταξύ άλλων έστειλαν το ΚΣ της ΚΝΕ, η ΚΕ του ΑΚΕΛ, οι εργαζόμενοι και η διεύθυνση του «902», όπου παρουσίαζε την εκπομπή του «Κόκκινα Παράσιτα», η «Πολιτιστική Παρέμβαση» κ.α.

15/4/2010

-- Η μουσική κυλούσε στο αίμα του...

18/3/2010

-- Ξανά στην Αθήνα

16/1/2010

-- Ξανασμίγουν συναυλιακά

15/11/2009

-- Μοιράζονται τα τραγούδια της καρδιάς τους

6/9/2009

-- Πρώτο ταξίδι... τριάντα χρόνια μετά

Σουηδική ποπ µέσω... Βραζιλίας

• Νέοι Δίσκοι

• Της Μαρίας Μαρκουλή

• ΤΑ ΝΕΑ: Τετάρτη 14 Απριλίου 2010

Πού παίζουν οι καλές µουσικές; Κάπου που πρέπει να ψάξεις. Και πόσοι ψάχνουν; Δεν θέλετε να ξέρετε. Είναι µυστικό.

Ακούσατε το καινούργιο από Faithless;

Οχι ακριβώς; Κανονικά είναι από αυτά που στοιχειώνουν τα ραδιόφωνα. Σε ποια συχνότητα ακριβώς; Κάπου lost.

Μήπως πετύχατε το νέο από Cypress Ηill µε Ρitbull µαζί; Εύκολο, πιασιάρικο, αλλά πού; Σε καµιά βιτρίνα.

Κάπου εκεί στα βόρεια οι Club 8 βγάζουν το «Τhe Ρeople’s Record» και είναι στ’ αλήθεια ένας δίσκος για τον λαό.

Αν δηλαδή ο λαός ζητάει κάτι εξωτικό, φιλτραρισµένο από την indie ποπ σχολή της Σουηδίας.

Δυο δυο, ταξίδι στην ποπ. Ο Johan Αngergärd και η Κarolina Κomstedt «πέταξαν» στη Βραζιλία µε σκεπτικό ότι κανείς δεν επέστρεψε από εκεί χωρίς να έχει φορτώσει λίγη έµπνευση από µουσικές, όπως εκείνες που έγραφαν την ιστορία του tropicalismo _ ή και χωρίς κανένα σκεπτικό συγκεκριµένα.

Το βραζιλιάνικο «ζεν» πότισε τις βόρειες συνθέσεις τους τόσο ώστε κρουστά και ρυθµοί ξεχειλίζουν από το «Ρeople’s Record», απόλυτα συντονισµένο όπως αποδεικνύεται µε τους προ-φεστιβαλικούς ανοιξιάτικους τόνους. Το «Western Ηospitality» βγαίνει µπροστά σαν εισαγωγή για να νιώσει κανείς ότι βρίσκεται στο οικείο περιβάλλον ενός γρήγορου ρυθµού που υπόσχεται πως δεν θα αφήσει κανέναν να πλήξει.

Μετά, µαράκες στα χέρια και κίνηση στα πόδια. Το µυστικό της σουηδικής ποπ εδώ αποκαλύπτεται και είναι κοσµοπολίτικο και έτοιµο να τινάξει το πάρτι στον αέρα. Σαν πίστα χιονιού µε φωτιές µια νύχτα που κανείς δεν κοιµάται.

Κάτι πολύ εξωτικό παίζεται στη Σουηδία και δένει ωραία σαν τα beat του «Ιsn’t Τhat Great?». Α, ναι και η Αφρική χορεύει µαζί, όταν το ντουέτο καλεί κόσµο µε την πρώτη ποπ ευφάνταστη ευκαιρία. Στο τέλος, όπως πάντα ο λαός θα µιλήσει.

LΙΝΚ

www.mariamarkouli.blogspot.com

Πάνε κι έρχονται

«Ρink Cadillac». Το ντουέτο του Jerry Lee Lewis µε τον Βruce Springsteen. Ο Κiller έρχεται στον Λυκαβηττό στις 23 Ιουλίου. Για τον Βoss θα περιµένουµε λίγο ακόµη.

«Love will tear us apart». 30 χρόνια από τον θάνατο του Ιan Curtis. Ο ήχος των Joy Division δεν έλειψε ποτέ.

«Unknown Ρleasures». Από τους Μatisse, Οlga Κouklaki, Τhe Ιllusion Fades, Τransistor, Rosebleed, Τax Collectors (αύριο στο «Gagarin») για τον Ίαν... «Υour funeral my trial» από τον Sonny Βoy Williamson. Και αν νιώσεις ένα ρίγος, είναι από τον Sonny που σε προειδοποιεί - αυτός και όλη η «συµµορία» της συλλογής «Μurder: Songs from Τhe dark side». Τον νου σας.

Μetal Μachine ξανά. Lou Reed, τώρα και σε ρόλο σκηνοθέτη. Αβάντι!

Κρυµµένο µονοπάτι...

Τα ανεπαίσθητα ξεσπάσµατα των Τurin Βrakes. Που αν το ντουέτο το Βρετανών ήταν ταινία, θα παιζόταν στα φεστιβάλ των ανεξάρτητων, πλην ωραίων, απροσδόκητων και σε πείσµα όσων τους ξεγράφουν, ικανών να επιµένουν µε επιχειρήµατα ουσίας. Αυτό είναι το «Οutbursts» (Cooking Vinyl). Το κρυµµένο µονοπάτι, ο παράδροµος που ακολουθείς αν σε ενδιαφέρει να περάσεις ωραία στη διαδροµή πιο πολύ από το να φτάσεις νωρίς στον προορισµό σου. Ναι, έκαναν ένα πολύ ωραίο άλµπουµ οι δυο τους, αθόρυβα και αιφνιδιαστικά και χωρίς τις παρελάσεις της ποπ και τις ασφυκτικές δηµόσιες σχέσεις.

Αραγε τι να κάνει στον Παράδεισο ο Frank Ζappa; Να τους έχει ζαλίσει όλους; Επιστροφή στο τώρα: ως ΗotRats (είναι φαν του Ζappa δηλαδή;) εµφανίζονται στο «Τurn Οns» (G&D Rec) οι δύο Supergrass, Gas Coombes και Danny Goffey, µε λίγη βοήθεια από τον Νigel Goodrich των Radiohead, για να κάνουν τι; Να διασκευάσουν Sex Ρistols, Roxy Μusic, Ρink Floyd, Εlvis Costello, Gang of four και άλλους πολλούς παλιότερους... Απλά το αναφέρω και δεν θέλω να εξηγήσω τίποτε.

... και άνεµος επιστροφής

Ο Jack είναι εδώ. Και το «Under Great White Νorthern Lights» (ΧL) - ζωντανά ηχογραφηµένο άλµπουµ των White Stripes - εκεί έξω σαν µια ωραία ευκαιρία (ανάµεσα στις διάφορες ασχολίες του Jack εδώ κι εκεί) να θυµίσει γιατί είναι από τα πιο σηµαντικά πράγµατα που έχουν συµβεί στο ροκ ever. Εκείνος ο παλιοαέρας στο Φάληρο µας έκοψε τη συναυλία τους στη µέση, αλλά αν υπάρχει Θεός που δεν ακούει µόνο µέταλ, κάποιος καλός άνεµος θα τους ξαναφέρει και θα σηκώσουν τον τόπο στο πόδι. Ακούστε (και δείτε στο DVD) τον Jack και τη Μeg σε δράση από την καναδέζικη περιοδεία του 2007 και µπροστά στο Seven Νation Αrmy τους η «Τιτανοµαχία» θα µοιάζει µε παρτίδα µπριτζ.

Η µεγάλη επιστροφή των Βlur στη δισκογραφία

Την Ηµέρα του Δισκάδικου, 17η Απριλίου, διαλέγουν οι Βlur για να κυκλοφορήσουν καινούργια τους τραγούδια. Θα είναι ένα limited 7ιντσο βινύλιο για τους φαν που περίµεναν καιρό αυτή την επιστροφή.

Πρόκειται για τα πρώτα τραγούδια µετά την επανασύνδεσή τους για συναυλίες πέρσι το καλοκαίρι. Τα οποία ο Ντέιµον Αλµπαρν και η παρέα ηχογράφησαν µόλις πριν από δυο εβδοµάδες. Θα είναι η πρώτη καινούργια κυκλοφορία των Βlur άλλωστε µετά το 2003 και το σινγκλ τους «Good Song».

Η κίνησή τους να κυκλοφορήσουν τα τραγούδια τους τη συγκεκριµένη ηµέρα που γιορτάζεται η Record Store Day, έχει σηµασία:

«Θέλουµε να συνεχίσουν να υπάρχουν τα δισκάδικα» λέει ο Ντέιµον Αλµπαρν. «Εχουν βασικό ρόλο στην µουσική µας κουλτούρα» δηλώνει ο Βρετανός που µαζί µε άλλους πολλούς µουσικούς ,όπως ο Τζακ Γουάιτ και ο Μπρους Σπρίνγκστιν βγαίνουν ανοιχτά και στηρίζουν τα δισκοπωλεία, ειδικά τα µικρά και ανεξάρτητα, που κλείνουν σιγά σιγά το ένα µετά το άλλο.

Τελευταία µάλιστα όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες αποφασίζουν να κυκλοφορήσουν βινύλια σε περιορισµένα αντίτυπα για να τονώσουν τα δισκοπωλεία και να «γιορτάσουν» µαζί τους. «Δεν υπάρχει άνθρωπος που να αγαπάει τη µουσική και να µην του αρέσει να χάνεται µε τις ώρες ανάµεσα στα ράφια µε τα CD και τα βινύλια» λένε οι Βlur λίγο πριν ακούσουµε τα καινούργια τους τραγούδια.

Ο Τζέρι Λι Λιούις στο θέατρο του Λυκαβηττού 23 Ιουλίου

• ΤΟ ΒΗΜΑ: Τρίτη 13 Απριλίου 2010

• Ένας από τους κορυφαίους μουσικούς του rock ‘n’ roll, ο Τζέρι Λη Λιούις, έρχεται για μία μοναδική συναυλία στις 23 Ιουλίου στο θέατρο του Λυκαβηττού.

Η επίσκεψή του στην Ελλάδα εντάσσεται στο πλαίσιο μεγάλης περιοδείας που έχει ήδη ξεκινήσει. Μαζί του θα εμφανιστούν η Λίντα Γκέιλ Λιούις (αδελφή του) με τους Some Like it Hot και οι Memphis Beats.

Ο Τζέρι Λι Λιούις είχε εμφανιστεί ξανά την Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90.

Το rock 'n' roll αποτελεί τον πρόγονο της ροκ μουσικής και γεννήθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του '40. Ωστόσο, η μεγάλη έκρηξη αυτής της μουσικής έγινε το 1955 με το σάουντρακ της ταινίας Η Ζούγκλα Του Μαυροπίνακα και το διάσημο «Rock around the clock».

Ανάμεσα στις προσωπικότητες και τους θρύλους που το δημιούργησαν είναι οι Έλβις Πρίσλεϊ, Τσακ Μπέρι, Λίτλ Ρίτσαρντ, Μπιλ Χάλεϊ και ο Τζέρι Λι Λιούις.

Η καριέρα του ξεκίνησε στο Μέμφις, με την ηχογράφηση στην Sun Records το 1956. Η πρώτη επιτυχία ήταν το σίνγκλ «Crazy Arms» το 1956 και το «Whole Lotta Shakin' Goin' On» το 1957 έγινε η σημαία του τραγουδιστή.

Ακολούθησαν τα τραγούδια «Great Balls Of Fire», «Mean Woman Blues», «Breathless», «High School Confidential» που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους μεγαλύτερους θρύλους της rock ‘n’ roll.

Η καριέρα του σχεδόν γκρεμίζεται από το σκάνδαλο που σκάει σαν βόμβα τον Μάιο του 1958 κι ενώ βρίσκεται σε περιοδεία στην Αγγλία και τη Σκοτία. Η είδηση του γάμου του με την κόρη του πρώτου του ξάδερφου δημιουργεί οργή στα ΜΜΕ της Αγγλίας που τον καταδικάζουν και τον αναγκάζουν σε διακοπή της περιοδείας και την άμεση επιστροφή του στην πατρίδα, όπου και εκεί τον περιμένει παρόμοια υποδοχή.

Τα τραγούδια του για μεγάλο χρονικό διάστημα εξαφανίστηκαν από τον αέρα των ραδιοφώνων.

Το 1960 κι ενώ το σκάνδαλο είχε σιγά-σιγά ξεχαστεί, ο Τζέρι Λι Λιούις αποκτά ξανά μεγάλη δημοτικότητα στο ευρωπαϊκό κοινό και ιδιαίτερα στην Μεγάλη Βρετανία και την Γερμανία.

Η γενική είσοδος κοστίζει 55 ευρώ, ενώ για περιορισμένο αριθμό εισιτηρίων η τιμή θα είναι 35 ευρώ. Η προπώληση θα ξεκινήσει στις 26 Απριλίου.