Sunday, April 25, 2010

Μισέλ Λεγκράν: «Αν η τέχνη έγινε θέαμα δεν φταίνε οι Αμερικανοί»

Είναι 78 χρόνων και εξακολουθεί με αστείρευτη ζωντάνια να δημιουργεί και να παίζει μουσική, ακολουθώντας πάντα τον δικό του δρόμο. Το ταλέντο, η τύχη και η επιτυχία τον αγκάλιασαν σχεδόν από την εφηβεία του.

Ο Γάλλος συνθέτης Μισέλ Λεγκράν είναι κάτοχος τριών Οσκαρ μουσικής («Υπόθεση Τόμας Κράουν» του Νόρμαν Τζούισον το 1968, «Το καλοκαίρι του '42» του Ρόμπερτ Μάλιγκαν το 1971, «Γιεντλ» με την Μπάρμπαρα Στρέιζαντ το 1983). Εχει υπογράψει 150 και πλέον κινηματογραφικά σάουντρακ («Οι ομπρέλες του Χερβούργου» του Ζακ Ντεμί, «Η πισίνα» του Ζακ Ντερέ, «Ζούσε τη ζωή της» του Ζαν Λικ Γκοντάρ, «Ατλάντικ Σίτι» του Λουί Μαλ, «Τρεις σωματοφύλακες» του Ρίτσαρντ Λέστερ, κ.ά.) αλλά και αρκετές επιτυχίες με δημοφιλείς ερμηνευτές όπως Φρανκ Σινάτρα, Τζούλι Αντριους, Σίρλεϊ Μπάσεϊ, Μάιλς Ντέιβις, Τζον Κολτρέιν, Σαρλ Αζναβούρ. Μαέστρος της μελωδίας και του ρυθμού, λάτρης της τζαζ κι εμπνεόμενος συχνά απ' αυτήν στους δίσκους του.

Ερχεται πρώτη φορά στην Αθήνα για μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής στις 6 Μαΐου. Ο ίδιος στο πιάνο, αλλά και ερμηνευτής. Μαζί του οι βασικοί συνεργάτες του Ρενό Βινιολό (κοντραμπάσο) και Αντρέ Σεκαρέλι (ντραμς). Να θυμίσουμε ότι πέρυσι τον Αύγουστο έδωσε το πρώτο ελληνικό μουσικό «παρών» στη Σάνη Χαλκιδικής, όπου του απονεμήθηκε και ο Χρυσός Αλέξανδρος από το Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Λίγο πριν έρθει στην Αθήνα, ο Μισέλ Λεγκράν με «καβαφική» σοφία, μετρημένος και περιεκτικός στο λόγο, απαντάει στις ερωτήσεις της «Ε».

Εχετε πει ότι στη μουσική κάνατε πάντα αυτό που θέλατε, ακολουθώντας τον δικό σας «my way» χωρίς συμβιβασμούς κι υποδείξεις. Πώς το κερδίζει κανείς αυτό; Με την προσωπικότητα; Το ταλέντο; Τη φήμη του;

«Είναι εύκολο να γίνει αν είσαι σίγουρος ότι αυτό που κάνεις είναι αυτό που θέλει και η ψυχή σου. Το επιδιώκεις για να ολοκληρωθείς σαν άνθρωπος. Βλέπω πολλούς νέους καλλιτέχνες που κάνουν πράγματα που δεν θέλουν γιατί νομίζουν ότι με αυτά θα πετύχουν. Εστω και έναν συμβιβασμό να κάνεις, να ξέρεις ότι θα τον πληρώσεις ακριβά. Πολλές φορές τα όχι που λέμε και τα πιστεύουμε είναι πιο σημαντικά από τα ναι. Και ευτυχώς για μένα όταν είπα ναι ήταν ναι και όταν είπα όχι ήταν όχι».

Στη ζωή σας, στις φιλίες σας, στις σχέσεις σας με το γυναικείο φύλο είχατε κι εκεί τον πρώτο λόγο; Χρειάζονται ισορροπίες ή είναι θέμα επιβολής, εγωισμού;

«Ολα είναι θέμα ισορροπίας με τον εαυτό μας πιστεύω. Αν έχουμε ισορροπία μέσα μας, αυτή μεταδίδουμε και στον άλλο και το αισθάνεται. Είμαι πάντα της άποψης πως πρώτα κοιτάμε να είμαστε εμείς σωστοί και μετά προχωράμε στους άλλους».

Επιτυχία κι ευτυχία είναι το ίδιο; Τι σημαίνει το καθένα για σας;

«Οχι, η επιτυχία κρύβει κινδύνους. Μπορεί να σε αλλάξει σαν άνθρωπο αν δεν είσαι αποφασισμένος γι' αυτό που κάνεις. Ευτυχία είναι η δημιουργία, όχι η επιτυχία. Ευτυχισμένος είμαι όταν γράφω μια μουσική που θέλω. Εκεί γεμίζω και αισθάνομαι τόση μεγάλη χαρά που δεν με ενδιαφέρει αν θα γίνει επιτυχία ή αποτυχία. Η ευτυχία υπάρχει εκεί που υπάρχει αγάπη και όταν εσύ ο ίδιος αποδέχεσαι το δημιούργημά σου τότε υπάρχει μεγάλη αγάπη».

Τα τρία Οσκαρ που κερδίσατε αποτελούν την πιο σημαντική επιβράβευσή σας;

«Τα βραβεία είναι ωραία, αλλά η μουσική, οι άνθρωποι, η αγάπη των δικών μου αλλά και των φίλων και των ακροατών είναι πολύ πιο σημαντική. Θα έλεγα ότι όταν βλέπω ένα βραβείο, μου ξαναθυμίζει όλη αυτή την αγάπη και τόσα μικρά και μεγάλα πράγματα που έχουν συμβεί στη ζωή μου».

Πηγή έμπνευσης στις μουσικές επενδύσεις σας σε ταινίες είναι το σενάριο; Η σκηνοθεσία; Η φαντασία σας;

«Η βάση είναι το σενάριο. Ο σκηνοθέτης είναι ο συνεργάτης μου, είναι ο πρώτος που ακούει τις μουσικές μου μετά από εμένα. Η φαντασία είναι σε κάθε στιγμή της δημιουργίας».

Οι καλύτερες συνεργασίες που είχατε στο σινεμά ποιες ήταν;

«Οι ταινίες είναι πολλές και οι αναμνήσεις επίσης. Θα σας πω ότι χάρηκα ιδιαίτερα τη συνεργασία με την Μπάρμπαρα Στρέιζαντ σε μια σχεδόν αυτοβιογραφική ταινία της. Ηταν πολύ συγκινητικό και πράγματικά ζήσαμε μια σπάνια στιγμή δημιουργίας».

Και οι... χειρότερες;

«Δεν υπάρχουν χειρότερες από τη στιγμή που κάνεις αυτό που θέλεις. Οπως σας είπα, υπήρχαν και πολλά όχι, αλλά αυτά είναι σημαντικό να τα λες νωρίς».

Αναπολείτε κάτι από την πολύχρονη παραμονή σας στις ΗΠΑ, το Χόλιγουντ;

«Είχα ένα υπέροχο σπίτι και ήταν πάντα ανοιχτό σε φίλους καλλιτέχνες. Ηταν μοναδική εμπειρία να έρχονται στο σπίτι μου και να τους ζω καθημερινά. Η δημιουργία πάντα χρειάζεται επαφή. Και εκεί η επαφή ήταν σχεδόν καθημερινή με τους ανθρώπους. Αλλά νομίζω πως καθώς μεγαλώνουμε, φυσιολογικά αλλάζουν και οι προτεραιότητές μας. Για εκείνη την εποχή της ζωής μου ήταν το καλύτερο που μπορούσε να μου συμβεί».

Συνεργαστήκατε με τους Μάιλς Ντέιβις, Φρανκ Σινάτρα, Μπάρμπαρα Στρέιζαντ. Πώς θα χαρακτηρίζατε με λίγα λόγια τον καθένα;

«Ο Μάιλς Ντέιβις ήταν ο πεισματάρης, αυτός που ό,τι έλεγε το πίστευε μέχρι θανάτου. Ο Φρανκ Σινάτρα ήταν ο μποέμ. Η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ είναι ο ορισμός του συναισθήματος».

Το ευρωπαϊκό σινεμά σε τι υπερτερεί και σε τι χωλαίνει σε σχέση με το αμερικάνικο;

«Δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες και δεν το έκανα ποτέ. Αν η τέχνη έχει αντικατασταθεί από το θέαμα, αυτό δεν είναι στοιχείο αμερικάνικο ή ευρωπαϊκό. Είναι παγκόσμιο. Το σινεμά είναι τέχνη και όχι εμπόρευμα. Αν το δούμε έτσι, τότε θα καταλάβουμε ότι τέχνη υπάρχει παντού και εμπόρευμα υπάρχει επίσης παντού».

Με τον Ιταλό Ενιο Μορικόνε είστε σήμερα οι πιο δημοφιλείς και παραγωγικοί βετεράνοι συνθέτες κινηματογραφικών ταινιών. Εχετε ζηλέψει κάποιο δικό του σάουντρακ; Εχετε ζηλέψει κάποιον ομότεχνό σας;

«Δεν ζηλεύω, θαυμάζω. Μου αρέσει να ακούω μουσική όσο και να γράφω και θαυμάζω την ωραία μουσική όταν αγγίζει την καρδιά μου». *

* Ευχαριστούμε την Κορίνα Αρχοντίου για τηνμετάφραση

Εχω γνωρίσει πολλούς χαμογελαστούς Ελληνες

Παραμένετε πάντα πιστός στη σχέση σας με την τζαζ; Είναι η ελευθερία της, ο αυτοσχεδιασμός της που σας γοητεύουν;

«Είναι η αγάπη μου για τον αυτοσχεδιασμό. Τον λατρεύω, είναι ένα είδος ευτυχίας».

Τι μουσική ακούτε στον ελεύθερο χρόνο σας;

«Μου αρέσει πολύ να ακούω τζαζ και όσο κι αν σας ξαφνιάζει, είναι όπως και στα βιβλία. Μπορεί όταν ακούσω τον ίδιο δίσκο σε διαφορετική στιγμή, ν' ανακαλύψω εντελώς διαφορετικά πράγματα. Απομονώνω συγκεκριμένα μουσικά μοτίβα, ακούω ήχους πουδεν είχα ακούσει την προηγούμενη φορά, φαντάζομαι και νιώθω την ενέργεια».

Στα 78 χρόνια σας συνεχίζετε να δημιουργείτε και να κάνετε εμφανίσεις. Υπάρχει κάποιο «μυστικό» της ζωτικότητάς σας;

«Το ενδιαφέρον γι' αυτό που κάνεις. Ο ενθουσιασμός για το κάθε τι που δημιουργείς. Ελπίζω να δημιουργώ για πολλά χρόνια ακόμα».

Σας φοβίζει το πέρασμα «στην άλλη όχθη»;

«Είμαι από τους ανθρώπους που εύχονται να το καταλάβουν πριν και να έχουν επίγνωση γι' αυτό που θα συμβεί».

Πέρσι είχατε έρθει στη Σάνη Χαλκιδικής. Τώρα για πρώτη φορά στην Αθήνα. Από την Ελλάδα, τι κρατάτε μέσα σας;

«Εχω φίλους Ελληνες, ανάμεσά τους και η Νάνα Μούσχουρη. Είμαι πολύ χαρούμενος που έρχομαι ξανά. Αυτό που αγαπάω από την Ελλάδα είναι το χαμόγελο. Εχω γνωρίσει πολλούς χαμογελαστούς Ελληνες».

Οταν δεν κάνετε συναυλίες ή δεν γράφετε μουσική, ποιες είναι οι ασχολίες σας;

«Κυρίως διάβασμα και ταξίδια».

Οι τελευταίες μουσικές επενδύσεις σας σε ταινίες;

«Ηταν ένα θρίλερ το 2005 με τίτλο "The legend of Simon Conjurer" και μια γαλλική κοινωνική ταινία την ίδια χρονιά, το «Cavalcade"».

No comments: