«Εβαλα την τζαζ στην παράδοση της Κούβας»

• «ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΑΒΑΝΑ», ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΛΑΤΙΝ ΤΖΑΖ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

• Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 14 Απριλίου 2010

«Οπως ξέρετε, η τζαζ είναι αυτοσχεδιασμός. Θα παίξουμε ο καθένας ξεχωριστά και μετά μαζί με τον Γκονσάλο Ρουμπαλκάμπα, αυτοσχεδιάζοντας. Εκείνη τη στιγμή θα αποφασίσουμε τι θα ακούσετε. Ο Γκονσάλο για μένα είναι ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή πιανίστες. Είναι φαινόμενο, από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου».

«Η μουσική της Κούβας κατέκτησε τον κόσμο χάρη στους ανεξάντλητους και ελκυστικούς ρυθμούς της», λέει ο Τσούτσο Βαλντές

Αλλά και ο Τσούτσο Βαλντές δεν πάει πίσω. Με σπουδές στο πιάνο, γιος του Μπέμπο Βαλντές, μεγάλου Κουβανού πιανίστα, δημιουργός της μπάντας των Irakere, που τη δεκαετία του '70 έγιναν διάσημοι ανακατεύοντας την κουβανική παράδοση με την τζαζ, ο Βαλντές στα εξήντα εννέα του χρόνια είναι ένας από τους κορυφαίους πιανίστες της λάτιν τζαζ. Το Σάββατο το βράδυ θα παίξει στο Μέγαρο Μουσικής μαζί με τον άλλο θρύλο, τον Γκονσάλο Ρουμπαλκάμπα, για πρώτη φορά. Λίγο πριν βρεθεί στη σκηνή, μας μίλησε για την πορεία και τη μουσική του.

«Ξεκίνησα από τα τρία μου χρόνια να ακούω μουσική», διηγείται. «Το πρώτο πράγμα που άκουσα ήταν το πιάνο και μάλιστα να το παίζει για μένα ο πατέρας μου, ο Μπέμπο Βαλντές».

Οπως ήταν φυσικό, σπούδασε πιάνο και σύνθεση στο Εθνικό Ωδείο της Αβάνας και στα δεκαπέντε του χρόνια γνώρισε την τζαζ. «Με συνεπήρε ο αυτοσχεδιασμός αυτού του ήχου», θυμάται. «Είχε ένα εντελώς διαφορετικό στιλ από τη μουσική της Κούβας, μπορούσε, όμως, να λειτουργήσει μέσα από αυτή. Ετσι αντιλήφθηκα την τζαζ ή τη λάτιν τζαζ, όπως θέλουν να την αποκαλούν. Διαπίστωσα ότι άφηνε πολύ έδαφος για αυτοσχεδιασμούς, ότι είχε πλούτο στην αρμονία και τα μουσικά θέματα, στη μελωδία. Και έκρυβε πίσω της μια τεράστια κουλτούρα».

Ολος αυτός ο πλούτος που του αποκαλύφθηκε τον οδήγησε να φτιάξει τους Irakere αρχές της δεκαετίας του '70, μαζί με ονόματα όπως του τρομπετίστα Αρτούρο Σαντοβάλ -παίζει κι αυτός το Σάββατο στο Μέγαρο- και του σαξοφωνίστα Πακίτο Ντε Ριβέρα. «Ηταν μια ιδέα που είχαμε από τη δεκαετία του '60, όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε σαν μπάντα, μόνο που τότε ονομαζόμασταν Chucho Valdes y su Combo», λέει ο Βαλντές που ήταν ο βασικός συνθέτης. «Θέλαμε να φτιάξουμε μια μπάντα αφροκουβανέζικης μουσικής με στοιχεία από την τζαζ και από μουσικές που ήταν συμβατές με την κουβανέζικη. Αρχίσαμε να δουλεύουμε την ιδέα το '73 ως Irakere πλέον και η τομή ήταν ότι πρώτοι βάλαμε παραδοσιακά στοιχεία στη μουσική μας. Συμπληρώσαμε τη λάτιν τζαζ με μπατά (τα κρουστά της θρησκευτικής μουσικής της Κούβας), ένα εντελώς διαφορετικό είδος, και με στίχους στη γλώσσα των Γιορούμπα (αφρικανικά). Ουσιαστικά αλλάξαμε τον τρόπο που παιζόταν η κουβανέζικη μουσική, την έννοια της ορχήστρας που έπαιζε σε συναυλίες. Και ήμασταν η πιο δημοφιλής χορευτική μπάντα της Κούβας εκείνη την εποχή».

Οταν οι Irakere διαλύθηκαν, ο Βαλντές συνέχισε την προσωπική του πορεία με άλλους μουσικούς. Εχει ηχογραφήσει δεκάδες δίσκους και έχει βραβευθεί με επτά Γκράμι. Τα δύο, μάλιστα, τα πήρε με τον πρόσφατο δίσκο του, το «Juntos Para Siempre», όπου παίζει με τον υπέργηρο πατέρα του, τον Μπέμπο Βαλντές.

«Συνθέτω αντλώντας έμπνευση από την καθημερινότητα», λέει. «Από τον έρωτα, από μια όμορφη γυναίκα, από οτιδήποτε μπορεί να συμβεί στη ζωή. Δεν κάνω τον κόπο να την ψάχνω, πιστεύω ότι η έμπνευση έρχεται μόνη της και πολλές φορες χωρίς να τη θέλεις».

Τώρα παίζει και ηχογραφεί με τη δική του μπάντα. «Από τον Μάιο, το κουαρτέτο που έχω αλλάζει σχήμα και συμπληρώνεται με δύο πνευστά και έναν τραγουδιστή που παίζει και μπατά», εξηγεί. «Νέος ήχος, άρα και νέα τραγούδια».

Οσο για τη μουσική της Κούβας, ο Βαλντές πιστεύει ότι έχει κατακτήσει τον κόσμο «χάρη στον πλούτο των ρυθμών της. Είναι ανεξάντλητοι και εξαιρετικά ελκυστικοί». Για αυτό και ο ίδιος έχει δικό του σάιτ (http://www. valdeschucho. com) όπου προωθεί τη μουσική του. «Με το Ιντερνετ δεν είναι μόνο ότι ενημερώνεσαι και επικοινωνείς άμεσα», λέει. «Για μας τους μουσικούς είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Το χρησιμοποιούμε για να "επικοινωνήσουμε" τη μουσική μας, για να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας, ενημερωνόμαστε για όσα γίνονται στη μουσική, ψάχνουμε στο YouTube και το myspace για νέους ήχους, βλέπουμε τις σελίδες άλλων μουσικών».

Στην ερώτησή μας για την πολιτική κατάσταση στην Κούβα αρνείται να απαντήσει, όπως πάντα. «Δεν μου αρέσει να μιλάω για πολιτική», εξηγεί. «Ούτε θα μιλήσω ποτέ μου. Δεν είναι δική μου δουλειά, εγώ ξέρω μόνο από μουσική». *

Το πάρτι ξεκινά στις 6 μ.μ. και τελειώνει το πρωί

Το Μέγαρο θα μεταφερθεί στην Κούβα με μια αυθεντική σκηνογραφία χώρων, που φέρει την υπογραφή του Γιώργου Βαφιά.

Οι συναυλίες πλαισιώνονται από παράλληλες εκδηλώσεις, όπως προβολή ταινιών με θέμα την κουβανέζικη μουσική και κουλτούρα, έκθεση φωτογραφίας του Βασίλη Τσαρνάβα και μουσικά events με τους Cuban Traditional Trio.

6.00 μ.μ. Αίθουσα MC2

Προβολή των ταινιών: «El Benny» του Χόρχε Λούις Σάντσες σε πρώτη προβολή, «Ο Χέμινγουεϊ στην Κούβα» του Στίβεν Κρίσμαν, «Buena Vista Social Club» του Βιμ Βέντερς, «Cubanissimo» του Φίλιπ Μπλο και το «Cuerdas y Percusion» του Ιντελφόνσο Ράμος σε πρώτη προβολή. Είσοδος ελεύθερη.

8.00 μ.μ. Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας

Ο Δημήτρης Καλατζής με το συγκρότημά του, σε συνεργασία με την Καμεράτα και τον Μίλτο Λογιάδη στο πόντιουμ, θα «εξιστορήσουν» το ταξίδι της μουσικής λάτιν. Εισιτήρια: 6 (φοιτητικά) - 16-25 ευρώ.

9.30 μ.μ. Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη

Ο Τσούτσο Βαλντές και ο Γκονσάλο Ρουμπαλκάμπα παίζουν μαζί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Εισιτηρία: 6,50 (φοιτητικά), 11, 20, 28, 40 ευρώ.

11.00 μ.μ. Νέος Εκθεσιακός Χώρος

Ο Δημήτρης Σεβδαλής και το κουαρτέτο του θα εμφανιστεί με την Κουβανή τραγουδίστρια Μίλντρεϊς Ντουκουέσνε. Είσοδος ελεύθερη.

11.30 μ.μ. Αίθουσα Banquet

Ο Αρτούρο Σαντοβάλ με τον Τσίκο Φρίμαν και το συγκρότημά του Guataca. Εισιτήρια: 20 και 40 ευρώ.

01.30 π.μ. Αίθουσα Banquet

Η Latin All Stars Meeting Band, για χορό μέχρι το πρωί. Τις ενορχηστρώσεις και τη μουσική διεύθυνση υπογράφει ο Yoel Soto. Είσοδος ελεύθερη. Ειδική προσφορά: με την αγορά εισιτηρίων για δύο διαφορετικές συναυλίες κερδίζετε έκπτωση 20%, ενώ για τρεις, 30%.