- Λίγο πριν έρθει στο Gazarte, η Αντζελίκ Κιτζό μάς εξηγεί πώς φαίνεται η κρίση στη Δύση από την πλευρά της Αφρικής
«Κάνε αυτό που έχεις στο μυαλό σου και μην ασχολείσαι με το τι θα πουν οι κριτικοί». Αυτά ήταν τα λόγια που της είπε κάποτε η φίλη της η Μίριαμ Μακέμπα. Και η Αντζελίκ Κιτζό ακολουθεί τη συμβουλή της. Το «Oyo», ο νέος της δίσκος, αποτελείται από τραγούδια που η ίδια διάλεξε, παλιές επιτυχίες των Αρίθα Φράνκλιν, Οτις Ρέντινγκ, Τζέιμς Μπράουν, Κέρτις Μέιφιλντ, Κάρλος Σαντάνα, Μίριαμ Μακέμπα...
«Τραγούδια που άκουγα μεγαλώνοντας στην πατρίδα μου, την Μπενίν», μας λέει η δυτικοαφρικανή τραγουδίστρια λίγο πριν έρθει στη χώρα μας για δυο συναυλίες (27-28 Απριλίου στο Gazarte - εισιτ.: 30, 40, 50, 60 ευρώ).
Βραβευμένη με Grammy, «πρώτη κυρία της Αφρικής» για το περιοδικό «Time», πρέσβειρα καλής θέλησης της UNICEF, με δεκάδες συνεργασίες (από τον Κουίνσι Τζόουνς και τον Πίτερ Γκάμπριελ ώς τον Γιουσού Ντουρ και τον Χέρμπι Χάνκοκ) και με οκτώ προσωπικούς δίσκους, η Κιτζό δεν παύει να ταξιδεύει. Από την περιοδεία της έκανε μια στάση για να μας μιλήσει:
Περί πολιτικής
- Είναι απαραίτητη μια οικουμενική αντίληψη για ν' αναδεικνύει κανείς με το τραγούδι του θέματα που είναι στην ατζέντα της Διεθνούς Αμνηστίας...
«Οι γονείς μου μου έμαθαν πως ο κόσμος είναι κάτι πολύ ευρύτερο απ' αυτό που αντικρίζουμε από την εξώπορτά μας. Ο πατέρας μου ήταν πολύ φιλελεύθερος. "Ο ρατσισμός", έλεγε, "είναι απλώς δικαιολογία για να μην καταβάλλουμε καμία προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι ως άνθρωποι". Σήμερα, ταξιδεύοντας τόσο, νιώθω όχι μόνο τον αντίκτυπο -ακόμα και μέσα στις πλούσιες χώρες- της υπερθέρμανσης του πλανήτη ή της φτώχειας αλλά και την έλλειψη αποφασιστικότητας ν' αλλάξουμε ό,τι είναι απειλή για την ανθρωπότητα. Θέλω το παιδί μου να μεγαλώσει σ' ένα περιβάλλον όπου κάθε αναπνοή του δεν είναι απειλή. Και αυτά υποστηρίζω τραγουδώντας. Προέρχομαι από μια προφορική παράδοση. Εμαθα ποια είμαι από τους παραδοσιακούς τραγουδιστές και τους παραμυθάδες, τους "ραψωδούς" της χώρας μου. Εκείνοι είναι η μνήμη και η φωνή του λαού».
- Από το 1983 ζείτε στη Γαλλία και έπειτα στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα σήμερα δίνει ένα τυπικό παράδειγμα της οικονομικής κρίσης που πλήττει τον δυτικό κόσμο. Πώς νιώθετε σ' ένα τέτοιο περιβάλλον προερχόμενη από μια χώρα του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου;
«Ενα πρόβλημα που κατάλαβα σχετικά νωρίς στην Ευρώπη ήταν η έλλειψη σύνδεσης ανάμεσα στους ανθρώπους. Η οικογένεια δεν είναι τόσο σημαντική στον ανεπτυγμένο κόσμο. Κυριαρχεί ο ατομισμός εξαιτίας μιας ανόητης λατρείας του χρήματος. Ερχομαι από μια φτωχή χώρα. Ο πατέρας μου μας μεγάλωσε με έναν μισθό. Είχαμε όμως αγάπη. Και η αξία με την οποία με μεγάλωσε η οικογένειά μου είναι πως ακόμα κι αν είσαι άφραγκος μπορείς πάντα να έχεις κάποιον. Δεν υπάρχει αυτή η έννοια στις πλούσιες χώρες κι αυτό σε συνθήκες οικονομικής κρίσης στρέφει εύκολα τον έναν άνθρωπο εναντίον του άλλου. Το ποιος είσαι, τι ταλέντο έχεις, τι προσφέρεις στη χώρα σου όλο και λιγότερη σημασία έχει. Αυτό φέρνει η οικονομική κρίση: Να βγάζεις χρήματα από τον αέρα, από τίποτα υπαρκτό. Να μην υπάρχει καμία πρόνοια για τους ανθρώπους ή για τη Γη. Η απληστία σκοτώνει τον Πρώτο Κόσμο. Ο καπιταλισμός χρειάζεται να επανεξεταστεί, να τοποθετήσουμε την ανθρώπινη ύπαρξη στο κέντρο των πάντων. Από τότε που ζω στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ προσπαθώ να μεταδώσω στο παιδί μου τις αξίες της συμπόνοιας, του σεβασμού και της αγάπης στον εαυτό σου. Δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος αν δεν είσαι δυνατός».
- Επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες είναι η διέξοδος;
«Στην Αφρική, όταν ξυπνάμε το πρωί, επικεντρωνόμαστε σ' αυτό που μπορούμε ώστε να κάνουμε τη ζωή μας λιγότερο δυστυχισμένη. Ο αγώνας για την επιβίωση είναι σε πρώτο πλάνο. Και αυτό γιατί κάποιος άλλος, πολύ μακριά από μάς, έχει αποφασίσει πως οι Αφρικανοί δεν έχουμε τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Γιατί στην Αφρική υπάρχει πάντοτε πόλεμος, τόσα όπλα, χωρίς να υπάρχει ούτε μία βιομηχανία όπλων; Εχουμε πετρέλαιο, διαμάντια και οι άνθρωποι πεινούν. Πώς το εξηγείτε αυτό; Ολα ξεκινούν από τον κυνισμό του καπιταλισμού».
- Τραγουδήσατε μαζί με άλλους συναδέλφους σας στην ορκωμοσία του προέδρου Ομπάμα. Πώς τον κρίνετε έπειτα από ενάμιση χρόνο στο Λευκό Οίκο;
«Ανέλαβε την κυβέρνηση σε πολύ δύσκολους καιρούς. Ολοι πιστεύουν πως είναι υπεράνθρωπος. Δεν είναι. Είναι ένας άνθρωπος με μυαλό και καρδιά. Οι ΗΠΑ είχαν πολύ καιρό να έχουν πρόεδρο όπως ο Ομπάμα. Πρέπει να είναι ο μοναδικός στην Ιστορία που καθημερινά βρίσκει χρόνο να διαβάσει τουλάχιστον δέκα γράμματα από πολίτες. Θέλει να γνωρίζει τι σκέφτονται οι άνθρωποι και να κάνει το σωστό. Οι Ρεπουμπλικανοί δεν μπορούν να δεχτούν έναν μαύρο ο οποίος πιστεύει πως μπορεί να προσφέρει αξιοπρεπή ζωή σε όλους τους Αμερικανούς. Είναι ο πρώτος ηγέτης του πλούσιου κόσμου που προσπαθεί ν' αλλάξει τη ζωή εκείνων που υποφέρουν από την απληστία όσων βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας. Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν μόνο κηρύγματα μίσους ν' αντιπαραθέσουν και έτσι η Αμερική είναι σήμερα στο μεταίχμιο του να γίνει μια ναζιστική χώρα. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αμερική είναι αυτό ακριβώς που συνέβη πριν ο Χίτλερ έρθει στην εξουσία. Οχι, ο Μπαράκ Ομπάμα δεν με έχει απογοητεύσει ακόμα. Εργάζεται σκληρά και γνωρίζει πως είναι δύσκολα εξαιτίας των lobbies και του γεγονότος πως το χρήμα έχει διαφθείρει τα πάντα. Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έχουν καταρριφθεί όλα τα ρεκόρ διαφθοράς. Κι έπειτα ακούω να λένε πως οι αφρικανοί ηγέτες είναι διεφθαρμένοι. Hellooo!! Ποιος διαφθείρει ποιον; Μου έρχεται στο μυαλό, σήμερα, καθώς παρακολουθώ την κατάσταση, το παράδειγμα του Νέλσον Μαντέλα. Οταν βγήκε από τη φυλακή, ύστερα από 27 χρόνια, μια λέξη του αρκούσε για να αιματοκυλιστεί ολόκληρη η χώρα. Αλλά βγήκε χωρίς μίσος. Δεν νομίζω πως ένας λευκός θα μπορούσε να το κάνει αυτό ποτέ.
«Εμείς απειλούμε τον εαυτό μας»
»Ο Ομπάμα ήρθε στην εξουσία και το πρώτο που είπε ήταν: "Ο πατέρας μου είναι μαύρος, η μητέρα μου λευκή. Τίποτα το κακό δεν υπάρχει σ' αυτό". Το φυλετικό ζήτημα λοιπόν είναι μπούρδες. Κι ένας από τους λόγους για τον οποίο εμείς οι μαύροι, ιδιαίτερα οι Αφρικανοί, μπορούμε να βάζουμε τέτοια ζητήματα στην άκρη, είναι γιατί έχουμε αναπτυγμένο το αίσθημα της συμπόνιας και της αγάπης περισσότερο απ' οποιονδήποτε στον πλανήτη».
- Μία από τις μεγάλες σας επιτυχίες είναι το «Malaika», ένα παλιό τραγούδι από την Κένυα. Στην πορεία σας, τραγουδήσατε αρκετά τέτοια παλιά τραγούδια. Ποιο ρόλο βλέπετε να έχει παίξει η αφρικανική μουσική στη διαμόρφωση της σύγχρονης ποπ;
«Εκείνο που έμαθα μεγαλώνοντας στην Μπενίν είναι να μη βάζω ταμπέλες σε οποιαδήποτε μουσική. Κάθε φορά που χρειαζόταν στην Αμερική να πω ένα καινούριο τραγούδι, να το κυκλοφορήσω και να το κάνω πραγματικά δικό μου, πήγαινα στους παραδοσιακούς μουσικούς μας και τους ρωτούσα αν μπορούν να το παίξουν. Το έπαιζαν. Δεν είχε σημασία αν ήταν φανκ, σάλσα, οτιδήποτε. Από παιδί, αναρωτιόμουν πώς συνδέεται η μουσική του κόσμου με τη μουσική που έρχεται από την Αφρική. Κατάλαβα πως ως μουσικός έχω χρέος να κρατώ αυτή τη σύνδεση ζωντανή, δημιουργώντας μια γέφυρα ανάμεσα σε όλους μας. Αν δεν μάθουμε να ζούμε μαζί με τις διαφορετικότητές μας, θα αυτοκαταστραφούμε. Κανείς άλλος δεν θα ευθύνεται, καμιά απειλή από τον Αρη ή τον Κρόνο. Θα εξαφανιστούμε όπως οι δεινόσαυροι». *
No comments:
Post a Comment