Η αμοιβή του καλλιτέχνη είναι ηθική υποχρέωση

• Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 3 Ιουλίου 2010

• «Για μένα αυτός ο δίσκος μεταφέρει μια αισιοδοξία. Σίγουρα έχει μια μελαγχολική χροιά, από την άλλη όμως τα γυναικεία φωνητικά τού προσφέρουν έναν παράξενο ερωτισμό. Ηθελα να φτιάξω έναν δίσκο γιν και γιανγκ, άσπρο και μαύρο, όπου θα συνυπήρχαν το σκοτάδι και το φως. Θα το δείξω και ζωντανά στη συναυλία στην Αθήνα, όπου η ατμοσφαιρική μουσική θα συνδυάζεται με τον ροκ θόρυβο».

Ετσι περιγράφει ο Βρετανός Τζέιμς Λαβέλ τον νέο δίσκο με τίτλο «Where did the night fall», που κυκλοφόρησε τον Μάιο. Και τώρα έρχεται μαζί με τον συνεργάτη του Τιμ Γκολντσγουόρθι για να τον παρουσιάσει ζωντανά στις 13 Ιουλίου στο Ejekt Φεστιβάλ, ανάμεσα στο ροκ των Faith no more και το πανκ των Bad religion.

«Αυτή τη φορά ήθελα να προχωρήσω πέρα από την ηλεκτρονική μουσική», μας εξηγεί από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου, στο Λονδίνο όπου βρίσκεται. «Αναζητούσα έναν πιο φυσικό ήχο, που να προκύπτει αβίαστα, χωρίς να είναι αυτό το σφιχτοδεμένο και καθαρό πράγμα που έχει επικρατήσει στην ελεκτρόνικα. Χρησιμοποίησα πολλή ψυχεδελική μουσική από νεόκοπες μπάντες και πρόσθεσα αφρομπίτ ρυθμούς. Το αποτέλεσμα είναι αλλόκοτο. Οπως ο δίσκος μας "War Stories" ήταν, όχι για τον πόλεμο, αλλά για την κατάσταση που διαμορφώνονταν σε όλο τον κόσμο εξαιτίας του πολέμου, έτσι και εδώ δεν υπάρχουν τραγούδια για την οικονομική κρίση. Υπάρχει, όμως, αυτή η παράξενη ατμόσφαιρα που δείχνει να πλανάται στον κόσμο, όπου η μελαγχολία αντικαθίσταται από τη χαρά και μετά επιστρέφει η απελπισία».

• Νέοι μουσικοί

Το κλειδί στην καινούργια δουλειά του Τζέιμς Λαβέλ είναι οι νέοι μουσικοί. Παλαιότερα χρησιμοποιούσε στα φωνητικά από τους Massive attack μέχρι τον Τομ Γιορκ των Radiohead. Τώρα, εκτός από τον Μαρκ Λάνεγκαν, όλοι οι υπόλοιποι συμμετέχοντες είναι καινούργιες μπάντες, όπως οι Τεξανοί Black angels και οι Autolux από το Λος Αντζελες, αλλά και τραγουδίστριες, όπως η Κατρίνα Φορντ των Celebration και η Ρέιτσελ Γουίλιαμς των Sleepy Sun.

«Η συνεργασία με διάσημους καλλιτέχνες είναι δίκοπο μαχαίρι», εξηγεί ο Λαβέλ. «Ο κόσμος δίνει περισσότερη προσοχή στη δουλειά σου όταν υπάρχει ένα ηχηρό όνομα. Από την άλλη, όμως, πέφτεις στην παγίδα να είσαι απλώς ο τύπος που έγραψε το τραγούδι του Τομ Γιορκ. Οπότε, αυτή τη φορά δούλεψα με ανερχόμενους μουσικούς. Ακουσα διάφορες μπάντες και επέλεξα αυτές που το μόνο τους κοινό είναι ότι όλες παίζουν ψυχεδέλεια».

Αλλωστε ο Τζέιμς Λαβέλ δεν χρειάζεται φημισμένους συνεργάτες. Από τα δεκαπέντε του χρόνια, όπου έμπλεξε με τη μουσική, έχει αφήσει το σημάδι του. Με κλασική παιδεία στο τσέλο, έστηνε από τα δεκαπέντε του υπαίθρια πάρτι όπου έκανε τον dj, στα δεκαοκτώ του δημιούργησε την ανεξάρτητη εταιρεία Μο'Wax, που έγραψε ιστορία στην ηλεκτρονική σκηνή, ενώ παράλληλα έφτιαξε τους UNKLE.

«Ηθελα να διηγούμαι ιστορίες μέσα από τη μουσική», λέει. «Οι UNKLE έγιναν το όχημά μου με μια μουσική όπου συνδύασα τις επιρροές μου από τους Beatles μέχρι τον Τζόνι Κας. Και όλα αυτά τα έντυσα με ηλεκτρονικούς ρυθμούς, από χιπ χοπ μέχρι χάουζ». Οσο για το όνομα UNKLE, «δεν σημαίνει τίποτα απολύτως. Μια ανορθόγραφη βλακεία του uncle είναι, που σκέφθηκα στα δεκάξι μου και με κυνηγάει μία εικοσαετία τώρα».

Για τον Λαβέλ η ηλεκτρονική μουσική δείχνει το μέλλον. «Τώρα που ξεκαθάρισε η κατάσταση, η ηλεκτρονική σκηνή θυμίζει όλο και πιο πολύ τα χρόνια του πανκ», υποστηρίζει. «Ολο και πιο πολύ νέοι μουσικοί μπαίνουν στη σκηνή, η τεχνολογία, που συνεχώς εξελλίσσεται, βοηθάει ώστε να παραμείνεις ανεξάρτητος και να πειραματίζεσαι δοκιμάζοντας διαρκώς νέα πράγματα. Και το πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχει πολλή και καλή μουσική, που κινείται έξω από τη βιομηχανία και τα ραδιόφωνα. Μπορεί η δική μου εταιρεία, η Μο'Wax, να είναι παρελθόν, αλλά από παντού ξεπετάγονται νέες ανεξάρτητες εταιρείες».

• Λείπει η παιδεία

Φυσικά το Ιντερνετ έπαιξε μεγάλο ρόλο σε αυτή την άνθηση. «Από την άλλη, όμως, η τεχνολογία κινείται πολύ γρήγορα», απαντάει ο Λαβέλ. «Αλλάζει ο τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους, στο κοινό και στον καλλιτέχνη. Κυριαρχεί και η αντίληψη ότι η μουσική είναι δωρεάν, πράγμα που αποθαρρύνει τους νέους μουσικούς. Και, τέλος, το πιο σημαντικό είναι ότι τίποτα δεν κρατάει για πολύ. Κάθε τραγούδι στο Ιντερνετ είναι εφήμερο, αφού, είτε αξίζει είτε όχι, αντικαθίσταται από κάποιο άλλο, πολύ γρήγορα. Γι' αυτό μόνη λύση θεωρώ την παιδεία στη μουσική. Να εκπαιδεύσουμε τους νέους, να τους μάθουμε από την ιστορία της ποπ μουσικής μέχρι την ηθική υποχρέωση περί ανταμοιβής του καλλιτέχνη. Να τους κάνουμε συνειδητούς ακροατές. Αλλιώς θα προκύψει μια γενιά που θα κάθεται όλη μέρα στον υπολογιστή κατεβάζοντας τραγούδια που πιθανότατα δεν θα ακούσει ποτέ». *

• info
• Οι UNKLE παίζουν στο Eject Φεστιβάλ, στις 13 Ιουλίου, στο Ολυμπιακό Κέντρο Ξιφασκίας, στο Ελληνικό. Πριν από αυτούς θα εμφανισθούν οι Faith no more, οι Bad religion, οι δικοί μας Zebra tracks και οι Σέρβοι Obojeni program. Εισιτήρια: 50 ευρώ. Προπώληση: Public Συντάγματος, Tickethouse Αθήνας (Πανεπιστημίου 42), Tickethouse Θεσσαλονίκης (Μητροπόλεως 102) και στο www.ticketarena.gr.

Οι UNKLE έρχονται με το «Where did the night fall», ένα ψυχεδελικό σάουντρακ για τους αλλόκοτους καιρούς της οικονομικής ύφεσης