Ανώδυνο υβρίδιο με καλή μουσική

Του Νικου A. Δοντα

• KPITIKH. Ασκηση φόρμας είναι η «Κολασμένη κωμωδία», έργο που βασίζεται σε ιδέα του αρχιμουσικού Μάρτιν Χάζελμπεκ και υλοποιήθηκε πάνω σε κείμενα του Βιεννέζου συγγραφέα και σκηνοθέτη Μίχαελ Στούρμινγκερ. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 2009 με τον Τζον Μάλκοβιτς στον κεντρικό ρόλο, δύο υψιφώνους να μοιράζονται τις προβλεπόμενες άριες και τον Χάζελμπεκ να διευθύνει την ορχήστρα «Ακαδημία της Βιέννης». Στην Αθήνα δόθηκε στο πλαίσιο του ετήσιου φεστιβάλ «Θέατρο πέρα από τα όρια», που διοργάνωσε φέτος η Αττική πολιτιστική Εταιρεία στις 25 και 26 Μαΐου στην αίθουσα «Θέατρον».

• Το θέαμα παίζει ταυτόχρονα με τρία στοιχεία: με τον αυθορμητισμό της «stand-up comedy», με την αυστηρότητα της «Affektenlehre» όπου κάθε ενότητα προσδιορίζεται από ένα κυρίαρχο συναίσθημα, και με τη δομή της κωμικής γερμανικής όπερας, όπου πεζοί διάλογοι εναλλάσσονται με άριες. Αξιοποιεί κοινούς τόπους του ευρωπαϊκού πολιτισμού αναγνωρίσιμους στο ευρύ φιλότεχνο κοινό. Παίζει επίσης με ονόματα -Τζον / Τζακ, Ντον Τζοβάνι / Τζακ ο αντεροβγάλτης- και στηρίζεται σε δημοφιλείς άριες των Μότσαρτ, Μπετόβεν, Χάιντν, Βέμπερ, Βιβάλντι όπως επίσης σε ενόργανη μουσική από το μπαλέτο «Δον Χουάν» του Γκλουκ.

Ηχος και σκηνοθεσία

• Ως προς όλα αυτά, το υβριδικό έργο έχει ενδιαφέρον, το δε μουσικό μέρος αποδόθηκε υποδειγματικά από τον Στούρμινγκερ και την ορχήστρα που έπαιζε σε όργανα εποχής. Καλά τραγούδησαν επίσης η Πολωνέζα υψίφωνος Αλεξάντρα Ζαμόσκα που ανέλαβε τις περισσότερο δραματικές μουσικές σελίδες και η Δανέζα συνάδελφός της Λουίζε Φρίμπο (26/5) που απέδωσε την περισσότερο δεξιοτεχνική μουσική.

• Θα απολάμβανε κανείς ακόμα περισσότερο την ακρίβεια και τη δραματική ένταση της ορχήστρας αν το σύνολο δεν περιβαλλόταν από υφασμάτινα, ηχο-απορροφητικά πετάσματα αλλά από ανακλαστικές επιφάνειες (το προφανές!), που επιπλέον θα προέβαλλαν καλύτερα τις φωνές. Επιτυχημένη ήταν η σκηνοθεσία στα μουσικά μέρη, που αναδείκνυε το κείμενο και απελευθέρωνε τα συναισθήματα.

Κοινότοπη φιλοσοφία

• Οσο κι αν θαυμάζει κανείς την υποκριτική ικανότητα του Μάλκοβιτς, είναι δύσκολο να παρακάμψει τις αδυναμίες του κειμένου. Ο ρηχός λόγος έρχεται σε καταφανή αντίθεση με τη μουσική και το βάθος των συναισθημάτων που εκφράζονται από τις σελίδες ώριμης γραφής που έχουν επιλεγεί. Σε όλη τη διάρκεια της βραδιάς η αρχική «πλάκα» και τα αστειάκια δεν μετασχηματίστηκαν σε κάτι περισσότερο από κοινότοπη φιλοσοφία, ενώ το παιχνίδι ανάμεσα στην υποκειμενική κατάθεση του κατά συρροήν δολοφόνου και στην αντικειμενική ματιά του ιδίου παρέμεινε ανώδυνα στην επιφάνεια.

• Κρατά κανείς τη θετική εντύπωση από τον διάλογο ανάμεσα στις φόρμες, τα είδη, τα στυλ, καθώς επίσης το μουσικό μέρος, που από μόνο του έπλασε μία αφήγηση.