Η τέχνη είναι αποκούμπι στις δυσκολίες

• Ο Μπρένταν Πέρι, από τους σημαντικότερους συνθέτες της new wave και ηγέτης των Dead Can Dance, εμφανίζεται στην Αθήνα

• Συνέντευξη στον Γιαννη Kολοβο, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 13 Iουνίου 2010

Δεν ήθελαν και πολύ οι Dead Can Dance για να ξεχωρίσουν από τη μουσική μανιέρα της σκηνής του «νέου κύματος» της δεκαετίας του ’80. Χαρακτηρίστηκαν ταυτόχρονα ηγέτες της τάσης του «γκόθικ» και προπάτορες του «έθνικ», στην πραγματικότητα όμως κατάφερναν πάντα να ξαφνιάζουν ευχάριστα και να εντυπωσιάζουν το κοινό με την πρωτότυπη ρομαντική μουσική τους. Δέκα και βάλε χρόνια μετά τη διάλυση των Dead Can Dance, ο συνθέτης τους Μπρένταν Πέρι συνεχίζει να ηχογραφεί και να δίνει συναυλίες. Αύριο μάλιστα θα έχουμε την ευκαιρία να τον δούμε να παίζει στην Αθήνα μαζί με την προσωπική του μπάντα. Με αυτήν την ευκαιρία μίλησε στην «Κ».

– Γιατί επιλέξατε να ονομάσετε το νέο σας άλμπουμ «Ark» (Κιβωτός);

– Μου ήρθε στον νου αυτή η μυθική φιγούρα, η οποία έσωσε τη ζωή του πλανήτη από την καταστροφή. Και σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια επαπειλούμενη καταστροφή – η υπερθέρμανση είναι ο κυριότερος παράγοντας, αλλά καθημερινά προκύπτουν και άλλα ανησυχητικά ζητήματα, όπως η πετρελαιοκηλίδα στον Κόλπο του Μεξικού.

– Οι Dead Can Dance ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν «έθνικ» στοιχεία στη μουσική τους, πολύ πριν οι «μουσικές του κόσμου» γίνουν μόδα. Θεωρείτε, γι’ αυτό, τον εαυτό σας πρωτοπόρο;

– Δεν θα αυτοχαρακτηριζόμουν πρωτοπόρος γιατί υπήρχαν ήδη ο Μπράιαν Ινο και ο Ντέιβιντ Μπερν. Εκείνη την εποχή πειραματιζόμουν με την αφρικανική μουσική και κουλτούρα, αλλά αυτά τα στοιχεία πήραν αρκετό χρόνο για να χωνευτούν. Αρχικά ήμασταν ένα μετα-πανκ συγκρότημα. Το σχέδιό μας βέβαια ήταν να λειτουργήσουμε διαφορετικά από το μουσικό κλίμα της εποχής, τόσο στην ενορχήστρωση όσο και στο στυλ τραγουδιού. Θα με κολάκευε περισσότερο ο χαρακτηρισμός «μοναδικοί» ή «ιδιόρρυθμοι». Και το λέω γιατί εργαζόμασταν σε μια λογική «fusion» και ουδέποτε προσπαθήσαμε να αντιγράψουμε το ύφος, π.χ., μιας αφρικανικής ή μιας ανατολίτικης μπάντας.

– Κάποιες φορές τραγουδήσατε σε ανύπαρκτες γλώσσες, χρησιμοποιήσατε δηλαδή τη φωνή σαν όργανο. Πόσο όμως σημαντικοί είναι οι στίχοι και οι ιστορίες που αφηγούνται;

– Παίζουν ισότιμο με τη μουσική ρόλο. Πάντως, συχνά, η Λίζα χρησιμοποιούσε αυτή την τεχνική: να παραθέτει μια ρυθμική ομιλία με ένα είδος σύνταξης, δημιουργώντας την εντύπωση ότι τραγουδούσε στίχους σε μια άγνωστη γλώσσα. Ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας ήρθαν και τραγούδια με κανονικούς στίχους σε αρχαίες γλώσσες, ακόμα και κομμάτια στα αγγλικά που όμως οι στίχοι τους δεν είχαν συγκεκριμένο ειρμό.

– Με δεδομένη τη σημερινή οικονομική και κοινωνική αστάθεια, δεν θα έπρεπε και η μουσική να εκφράζει οργή, όπως έκανε, ας πούμε, το πανκ;

– Συμφωνώ απολύτως. Το πανκ υπήρξε μία απ’ τις σπουδαιότερες σύγχρονες μουσικές γιατί πέτυχε να εκφράσει μια ταραγμένη εποχή, μια εποχή ύφεσης και φτώχειας. Πιστεύω ότι και σήμερα κάτι θα βγει, γιατί η τέχνη είναι το αποκούμπι του ανθρώπου απέναντι στις δυσκολίες.

– Εχετε ακούσει για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα;

– Φυσικά!

– Φοβάστε ότι επαπειλείται μια ευρύτερη κρίση σε ευρωπαϊκό επίπεδο;

– Ναι. Η Ευρωπαϊκή Ενωση οφείλει να τα βγάλει πέρα με την κρίση. Συμφωνώ με την ιδέα της Ενωσης, όμως διαφωνώ με τον συγκεντρωτικό έλεγχο. Θα προτιμούσα μια Ευρώπη-ομοσπονδιακή δημοκρατία και όχι ένα στενό πυρήνα εξουσίας στη γραμμή Στρασβούργου - Βρυξελλών. Με τη σημερινή πολιτική, η αντιμετώπιση της κρίσης οδηγεί μόνο σε κοινωνική αναταραχή και επιστροφή του βιοτικού επιπέδου στο επίπεδο της δεκαετίας του ’70.

– Σήμερα κατοικείτε μόνιμα στην Ιρλανδία;

– Ναι.

– Πώς είναι εκεί η κατάσταση;

– Είναι θλιβερό, γιατί φτάσαμε να έχουμε το υψηλότερο κατά κεφαλήν χρέος στην Ευρώπη! Μεγάλο μέρος του πληθυσμού πήρε δάνεια για σπίτια, αυτοκίνητα, τηλεοράσεις. Στην πραγματικότητα υπήρχε μόνο μία βιομηχανία πίσω από το φαινόμενο της «ιρλανδικής τίγρης»: οι κατασκευές. Η ανάπτυξη του κατασκευαστικού τομέα ήταν τεχνητή, κατασκευασμένη η ίδια: έχτισαν εκατοντάδες κατοικίες που σήμερα γίνονται «πόλεις-φαντάσματα». Και η κυβέρνηση δεν προσπάθησε να ελέγξει την κατασκευαστική έκρηξη, γι’ αυτό και πιστεύω ότι φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης. Σήμερα έχουν αυξηθεί το ποσοστό εγκληματικότητας και οι ανισότητες. Και το πιο θλιβερό είναι πως χάθηκε η ιστορική δυναμική που στηριζόταν σε πατροπαράδοτους δεσμούς επικοινωνίας και αλληλοβοήθειας. Κάηκε δηλαδή το χαρτί που βοηθούσε τους Ιρλανδούς να τα βγάζουν, μια ζωή, πέρα!

• Ο Μπρένταν Πέρι θα εμφανιστεί στο Gagarin (Λιοσίων 205) τη Δευτέρα 14 Ιουνίου. Η είσοδος θα κοστίζει 27 ευρώ.

Ιδιόμορφος δημιουργός 

Ο Μπρένταν Πέρι θεωρείται από τους σημαντικότερους συνθέτες που έβγαλε η σκηνή «new wave» της δεκαετίας του ’80. Γεννήθηκε το 1959 στο Λονδίνο, μετακόμισε με τους γονείς του στη Νέα Ζηλανδία και, μετά την εμπλοκή του σε εφήμερες πανκ μπάντες, έφτιαξε τους Dead Can Dance, μαζί με τη Λίζα Τζέραλντ, στη Μελβούρνη. Η ιδιόμορφη μουσική του συγκροτήματος προκάλεσε αίσθηση και σύντομα βρέθηκαν στο Λονδίνο για να υπογράψουν ένα συμβόλαιο με τη δισκογραφική 4 AD, η οποία είχε στις τάξεις της τα πιο ενδιαφέροντα γκρουπ της εποχής. Οι Dead Can Dance ναι μεν εντάχθηκαν στη σκηνή του λεγόμενου «νέου κύματος» –πολλοί τους θεωρούσαν «γκόθικ»–, όμως ταυτόχρονα ξεχώριζαν για τη «ρομαντική» και «νεοκλασικιστική» αισθητική τους: μελέτησαν τους λαϊκούς πολιτισμούς της Αφρικής και της Ασίας, εμπνεύστηκαν από την αρχαία Ελλάδα και το γοτθικό μυθιστόρημα, μελοποίησαν Μποντλέρ. Από το 1984 ώς το 1996 κυκλοφόρησαν 8 αριστουργηματικά άλμπουμ. Διέλυσαν το 1998 και ο Μπρένταν Πέρι μετακόμισε μόνιμα στην Ιρλανδία, απ’ όπου κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ, με τίτλο «Eye Of The Hunter», το 1999, ενώ το δεύτερο, το «Ark», αναμένεται να βγει σε λίγες μέρες. Αυτό το υλικό, καθώς και μια επιλογή από τη δουλειά των Dead Can Dance, θα παρουσιάσει στη συναυλία του στην Αθήνα.