Και κυρίως τη μουσική μας. Και φαίνεται πως όλ' αυτά της άρεσαν,
διότι σε λίγες εβδομάδες μάς έρχεται και πάλι για μια συναυλία στο
«Παλλάς» (11 Οκτωβρίου). «Αυτή τη φορά θα σας τραγουδήσω τραγούδια από
τον τελευταίο μου δίσκο, το "Terra"», μας είπε η γεννημένη στη Μοζαμβίκη
τραγουδίστρια. «Αυτόν τον καιρό ολοκληρώνω και το νέο μου άλμπουμ που
θα κυκλοφορήσει του χρόνου». Η ψηλόλιγνη 36χρονη μεγάλωσε στην
Πορτογαλία και συγκεκριμένα στη Μουραρία, τη γειτονιά όπου, σύμφωνα με
τους μουσικολόγους, γεννήθηκαν τα φάντο. Ξεκίνησε να τραγουδάει μόλις
πέντε ετών στη μικρή ταβέρνα των γονιών της, και σήμερα έχει εκθειαστεί
από κοινό και κριτικούς για την παθιασμένη ερμηνεία της και τη γλυκιά
μελαγχολία που αναδίδουν τα τραγούδια της. Εχει μάλιστα πρωταγωνιστήσει
σε μια ταινία-αφιέρωμα στο φάντο που σκηνοθέτησε ο Κάρλος Σάουρα. Μια
γυναίκα με πάθος στη σκηνή, όμως συγκρατημένη στην τηλεφωνική μας
συνομιλία:
- Τελικά, σας άρεσε η ελληνική μουσική που τόσο ανυπομονούσατε να ακούσετε;
«Δεν είχα χρόνο να την ακούσω όπως έπρεπε. Εχω ακούσει κάποιους
δίσκους με ρεμπέτικα, αλλά θα ήθελα να μπορούσα να συζητήσω με έναν
μουσικολόγο για όλα αυτά. Νομίζω πως έχουν πολλές ομοιότητες με τα
φάντο».
- Πάντως τα φάντο ερμηνεύονται συνήθως από γυναίκες, ενώ τα ρεμπέτικα συχνότερα από άντρες.
«Πράγματι. Ομως και τα μεν και τα δε τα έχουν ερμηνεύσει κάποιες
εκπληκτικές φωνές. Και εκφράζουν ένα απίστευτο συναίσθημα. Μιλούν για
τη ζωή, την αγάπη, τη θάλασσα. Θα ήθελα να ακούσω μια ζωντανή συναυλία
ρεμπέτικου. Αλλά φαντάζομαι πως δεν μου τηλεφωνήσατε γι' αυτό».
- Ας πούμε για τη δική σας συναυλία λοιπόν.
«Νομίζω πως αυτή η συναυλία θα είναι εντελώς διαφορετική. Θα
είναι εκπληκτικό να σας τραγουδήσω το "Terra" στην Ελλάδα. Είναι
ακούσματα με τα οποία είμαστε εξοικειωμένοι εμείς στη Μεσόγειο».
-
«Τα πράγματα έχουν αλλάξει»
- Εχετε δίκιο. Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία.
Βρεχόμαστε από την ίδια θάλασσα. Αλλά και ως προς τα οικονομικά μας
θεωρούμαστε οι προβληματικοί της Ευρώπης...
«(με διακόπτει απότομα). Οχι πολιτικές ερωτήσεις παρακαλώ».
- Μα δεν με αφήσατε να ολοκληρώσω. Είναι άραγε
συμπτωματικό ότι, παρ' ολ' αυτά, έχουμε μια ιδιαίτερα δημιουργική πλευρά
σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
«Ας το αφήσουμε. Η πολιτική είναι άσχετη με την τέχνη».
- Ετσι πιστεύετε;
«(εμφανώς ενοχλημένη). Σας επαναλαμβάνω, δεν απαντώ σε πολιτικά ερωτήματα».
(Προφανώς δεν έχει νόημα να ρωτήσουμε για την πολύχρονη
δικτατορία του Σαλαζάρ που κάποτε, στην προσπάθειά του να εδραιωθεί στην
Πορτογαλία, καπηλεύτηκε τα φάντο...)
- Ας επιστρέψουμε στο φάντο τότε. Πιστεύετε πως στην εποχή του ΜΡ3 και του Ιντερνετ απειλείται η ύπαρξή του;
«Καθόλου. Τα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε που ήμουν μικρή,
αλλά οι σημερινοί νέοι μιλούν γι' αυτό και το διαφημίζουν. Σήμερα το
φάντο είναι ακόμα πιο ανοιχτό σε διαφορετικές κουλτούρες. Το βλέπω
ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο. Το αγκαλιάζουν άνθρωποι διαφορετικών
θρησκειών, που μιλούν άλλες γλώσσες, που έχουν άλλη νοοτροπία. Το
αγκαλιάζει ένα εκλεκτικό κοινό».
- Πολλοί εκτιμούν το γεγονός πως δεν τραγουδάτε
σύγχρονες εκδοχές των φάντο στα αγγλικά. Είναι κάτι που κάνουν κάποιοι
συνάδελφοί σας;
«Τα φάντο δεν υπάρχουν στα αγγλικά. Αν κάναμε κάτι τέτοιο, δεν
θα ήταν φάντο. Μπορείτε να φανταστείτε ρεμπέτικα στα γαλλικά; Προσωπικά
νιώθω προνομιούχα με την αγάπη του κόσμου στη χώρα μου. Αυτό δεν
σημαίνει πως ο καθένας δεν μπορεί να εκφράζεται όπως θέλει. Πάντως στην
Πορτογαλία, σήμερα, υπάρχει μια νέα γενια που τραγουδάει φάντο, που
παίζει πορτογαλέζικη κιθάρα (σ.σ.: κάτι ανάμεσα στο μαντολίνο και τη
δωδεκάχορδη κιθάρα, που αποτελείται από έξι ζεύγη χορδών και δίνει στο
τραγούδι αυτόν τον γλυκόπικρο ήχο)».
- Σας ενοχλούν οι όροι «world» και «έθνικ», που χρησιμοποιούνται πλέον τόσο ευρέως για τόσο διαφορετικά πράγματα;
«Καταλαβαίνω την ανάγκη του κόσμου να βάζει ταμπέλες. Αλλά το πιο σημαντικό είναι: Αυτό που ακούμε είναι μουσική;».
- Ερμηνεύετε ένα παραδοσιακό είδος. Εχετε αποτολμήσει ποτέ κάτι περισσότερο «αιρετικό», που ενδεχομένως θα σόκαρε το κοινό σας;
«Δεν είμαι εδώ για να σοκάρω κανέναν. Είμαι εδώ για να παίζω μουσική».*
No comments:
Post a Comment