Παρακμάζει κάτι που δεν ορίζεται;

• Μια απάντηση σε όσους κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις για την τζαζ

Το πλήθος ήταν ρωμαλέο, προσηλωμένο και ζωηρό στην πρόσφατη συναυλία τζαζ στο Ουίλιαμσμπεργκ του Μπρούκλιν, και οι περισσότεροι ακροατές φαίνονταν να είναι εικοσάρηδες ή τριαντάρηδες – περίπου στην ίδια ηλικία με τα μέλη της μπάντας. Θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε βραδιά στη σκηνή των τζαζ κλαμπ της Νέας Υόρκης, αν και η περιγραφή ίσως να διέφερε, ανάλογα με την πηγή. Τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι αναμνηστικές εκδηλώσεις για το Γούντστοκ έφταναν στο ζενίθ τους, ο κόσμος της τζαζ είχε πληγεί από ένα είδος πανικόβλητης νοσταλγίας. Την πυροδότησε ένα άρθρο του κριτικού Τέρι Τίτσαουτ –με τίτλο «Μπορεί να σωθεί η τζαζ;»– στη Wall Street Journal της 9ης Αυγούστου. Παλιός θιασώτης της τζαζ, ο κ. Τίτσαουτ σύγκρινε τις καλλιτεχνικές προόδους της και την πτώση της δημοτικότητάς της, φτάνοντας στο συμπέρασμα ότι «δεν είναι πλέον δυνατό να στρουθοκαμηλίζουμε και να παριστάνουμε ότι αυτή η μεγάλη αμερικανική μορφή τέχνης είναι οικονομικά υγιής ή ότι το μέλλον της δεν φαίνεται σκοτεινό».

• Προφήτες δεινών

Η τζαζ έχει με το παραπάνω το μερίδιό της από προφήτες δεινών, κι έτσι ο θρήνος αυτός φάνηκε κάπως οικείος. Ομως ο κ. Τίτσαουτ ήρθε οπλισμένος με στοιχεία από την Arts Participation 2008, μια πρόσφατη έρευνα της National Endowment for the Arts. Πραγματοποιημένη σε συνεργασία με την αμερικανική Στατιστική Υπηρεσία, η έρευνα βρήκε ότι μόνο το 9,8% των ενηλίκων σ’ αυτή τη χώρα δήλωσε ότι παρακολούθησε μια συναυλία τζαζ την περασμένη χρονιά. Το νούμερο που είχε σημειωθεί σε προηγούμενα χρόνια –το 1982, το 1992 και το 2002– ήταν πιο κοντά στο 10%. Η δημογραφική ανάλυση έδειξε σταθερή άνοδο στους άνω των 55 και καθοδική τάση σε όλους τους άλλους. (Σημειώθηκε επίσης μείωση προσέλευσης σε μουσεία, κλασικά κοντσέρτα και παραστάσεις μπαλέτου.)

Ο κ. Τίτσαουτ δεν ήταν ο μόνος που σήμανε συναγερμό: ο ιστορικός της τζαζ Τεντ Τζιόια έγραψε τον περασμένο μήνα στην ιστοσελίδα Jazz.com: «Η πιο πιθανή εξήγηση γι’ αυτούς τους αριθμούς είναι ότι πολύ λίγοι νέοι ανακαλύπτουν την τζαζ από τη δεκαετία του ’80 και μετά», γράφει. «Οι παλιοί φίλοι της τζαζ εξακολουθούν να την παρακολουθούν, αλλά οι έφηβοι και οι εικοσάρηδες δείχνουν πολύ μικρό ενδιαφέρον».

• Πού να ψάξουν

Υπάρχει όμως ένα πλήθος περιστασιακών μαρτυριών για το αντίθετο, όπως έσπευσαν να παρατηρήσουν πολλοί μπλόγκερ και σχολιαστές, απαντώντας κυρίως στον Τέρι Τίτσαουτ. Προσπαθήστε να πάτε ένα βράδυ στο Village Vanguard ή στο Stone του ανατολικού Γκρίνουιτς Βίλατζ, όπου η αίθουσα γεμίζει ασφυκτικά σε κάθε συναυλία του ντράμερ - συνθέτη Τάισον Σόρεϊ. Ξύστε λίγο κάτω από την επιφάνεια και μπορεί να αρχίσετε να αναρωτιέστε μήπως ο κ. Τίτσαουτ και ο κ. Τζιόια δεν βλέπουν νέους ανθρώπους να ακούνε τζαζ επειδή δεν ξέρουν πού να κοιτάξουν. Μπορεί επίσης να αρχίσετε να αμφιβάλλετε για την ίδια την έρευνα. Πάρτε, π.χ., μία από τις ερωτήσεις: «Εκτός από σχολικές παραστάσεις, πήγατε σε κανένα ζωντανό κοντσέρτο τζαζ τους περασμένους 12 μήνες;» Οσο άμεση κι αν φαίνεται, είναι πιο ομιχλώδης από το να ρωτήσεις αν κάποιος είδε ένα θεατρικό έργο, πήγε στην όπερα ή επισκέφθηκε μουσείο. Οπως το έθεσε ένας αναγνώστης στα online σχόλια, «Μου φαίνεται ότι εξαρτάται από το πώς προσδιορίζει κανείς την τζαζ».

Η τζαζ πάντα ήταν ένα είδος με διαπερατά όρια, και η διαμάχη γύρω από τον ορισμό της ποτέ δεν ήταν πιο έντονη όσο τα χρόνια που έχει καλύψει η έρευνα. Το 1982, όταν η παρακολούθηση συναυλιών αναφέρθηκε ότι έφτασε το 9,6%, η τζαζ μπορούσε να διεκδικεί ένα αρκετά μεγάλο μερίδιο από τα γκρουπ R&B όπως οι Crusaders, ακόμα και ο Kenny G., ο οποίος κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ εκείνη τη χρονιά.

• Υψηλή τέχνη

Το 1992, όταν το ποσοστό ήταν 10,2%, ο όρος περιλάμβανε όχι μόνο ένα σύνολο γκρουπ που έπαιζαν bebop αλλά επίσης ένα ρεύμα μουσικής που την τροφοδοτούσαν τότε οι ραδιοφωνικές εκπομπές. Ο Kenny G. κυκλοφόρησε τότε το Breathless, το καλύτερο άλμπουμ του. Πολλοί φίλοι αυτής της μουσικής μπορεί να προσδιόριζαν την επιλογή τους τότε σαν ένα είδος τζαζ.

Το υψηλότερο νούμερο που καταγράφει η έρευνα, 10,8%, σημειώθηκε το 2002, αμέσως μετά την προβολή της ταινίας του Κεν Μπερνς «Τζαζ». Ενα από τα θέματα της ταινίας αφορούσε την πεποίθηση ότι η τζαζ είναι μια παράδοση με σαφείς παραμέτρους, και όταν απουσιάζουν ορισμένα στοιχεία παύει να είναι τζαζ. Ετσι, κατά μία έννοια ο κ. Τίτσαουτ έχει δίκιο να παρατηρεί ότι «ακριβώς επειδή η τζαζ θεωρείται σήμερα μια μορφή τέχνης υψηλού επιπέδου, οι δημιουργοί της αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα παρουσίασης, μάρκετινγκ και ανάπτυξης του ακροατηρίου όπως οι συμφωνικές ορχήστρες, οι θίασοι ρεπερτορίου και τα μουσεία τέχνης».

Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά που την αγνοεί σχεδόν τελείως, ίσως επειδή το δίπολο που ενυπάρχει στην επιχειρηματολογία του (υψηλού επιπέδου τέχνη - χαμηλού επιπέδου τέχνη ή έντεχνη μουσική - ποπ) δεν βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση σ’ αυτό τον χώρο. Για πολλούς καλλιτέχνες της τζαζ, ιδίως εκείνους που γεννήθηκαν μετά το Γούντστοκ, η μουσική ενσωματώνει πολλές και ποικίλες επιρροές. Και επειδή οι όροι γίνονται αντικείμενο έντονης αμφισβήτησης, συχνά προτιμούν να μη χαρακτηρίζουν τη μουσική τους, το ίδιο και οι οπαδοί τους.

Ετσι, το τρίο Medeski Martin & Wood, που εμφανίζονται στο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους του Down Beat, είναι ένα επιτυχημένο γκρουπ που δουλεύει περισσότερο στο κύκλωμα jam-band (μουσική τάση που αναμιγνύει διαφορετικά είδη και που ξεκίνησε με τους Grateful Dead) παρά στα τζαζ κλαμπ. Οι AlasNoAxis, με επικεφαλής τον ντράμερ Τζιμ Μπλακ, έχει ένα ακροατήριο που βρίσκεται πιο κοντά στη noise-rock συνιστώσα της μουσικής τους. Οι Blackout, με επικεφαλής τον βιμπραφονίστα Στέφον Χάρις, κυκλοφόρησαν μόλις ένα άλμπουμ που ξεκινάει με μια μελωδία του Γκέρσουιν προσαρμοσμένη σε ρυθμό go-go.

• Πλήθος νέων

Το άρθρο του κ. Τίτσαουτ δημοσιεύτηκε το ίδιο Σαββατοκύριακο που γινόταν το Φεστιβάλ Τζαζ του Νιούπορτ στο Ρόουντ Αϊλαντ. Και στις τρεις σκηνές υπήρχαν πλήθος νεαροί ακροατές, μαζί με τους μεγαλύτερους. Ακουσαν τον 23χρονο ντράμερ Μάρκους Γκίλμορ να παίζει με το δυναμικό Vijay Iyer Trio· άκουσαν τον παππού του Γκίλμορ, τον αειθαλή 83χρονο ντράμερ Ρόι Χάινς, με το κουαρτέτο του που ονομάζεται Fountain of Youth. Και εκτός από εκείνους που παρευρέθησαν, υπήρχαν πολλοί άλλοι που άκουγαν από το ραδιόφωνο ή από το Ιντερνετ, χάρη στην πλήρη κάλυψη που υπήρχε.

Με δεδομένο ότι η ζωντανή τζαζ είναι δύσκολο να βγει έξω από τις μεγάλες πόλεις, οι προσπάθειες όπως αυτή ίσως είναι το πιο ελπιδοφόρο νέο για το κοινό της τζαζ. Οπως σημείωσε ο κ. Τζιόια, αλλά όχι ο κ. Τίτσαουτ, η έρευνα αναφέρει ότι πάνω από 47 εκατομμύρια Αμερικανοί ακούνε μουσική online κάθε εβδομάδα. Αυτή είναι πιθανότατα μια συντηρητική εκτίμηση – και αποτελεί ένα στατιστικό νούμερο που θα αυξηθεί πολύ, πέρα από τα γεωγραφικά και τα μουσικά σύνορα.

• International Herald Tribune, Η Καθημερινή, 30/08/2009

«Ερωτας και Αθανασία» στη Σύρο

Η Καλλιόπη Βέττα, η Μάνια Παπαδημητρίου και ο Γιάννης Κ. Ιωάννου προσφέρουν ένα «ταξίδι» σε διαδρομές ποιητικές, ερωτικές αλλά κι άλλες λιγάκι πιο παράξενες κι απρόσμενες, το Σάββατο (8/8, 9 μ.μ.), στο θέατρο «Απόλλων» στη Σύρο. Ο λόγος για την ιδιαίτερα επιτυχημένη μουσικοθεατρική παράστασή τους με τίτλο «Ερωτας και Αθανασία», που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ερμούπολης «Ερμοπούλια 2009», με τη συνεργασία του «Συνδέσμου Συριανών». Μια «συνάντηση» με αγαπημένες μελωδίες και τα τραγούδια που μιλούν για ό,τι μας πόνεσε και άρα είναι αδύνατον να ξεχαστεί, γι' αυτό και είναι αθάνατο. Με τραγούδια, ποίηση και κείμενα των Ελύτη, Γκάτσου, Ρίτσου, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαυρουδή, Κραουνάκη, Μάλαμα κ.ά. Γνωστά, παλιά και σύγχρονα, κι άλλα δικά τους (κείμενα της Μ. Παπαδημητρίου και μουσική - τραγούδια του Γ. Ιωάννου) γι' αυτά που ζούμε σήμερα, τα καθημερινά... Συμμετέχει ένας μουσικός.

Τρία αστέρια της τζαζ στην Ελλάδα

• Στο πλαίσιο του κύκλου συναυλιών Jazz Masters, που παρουσιάζεται στο «Παλλάς» τον Νοέμβριο

Οι φανατικοί της τζαζ ας χαμογελάσουν: το φθινόπωρο που μας έρχεται, αναμένεται η άφιξη τριών πολύ σημαντικών ονομάτων της παγκόσμιας σκηνής. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του κύκλου συναυλιών Jazz Masters, που παρουσιάζεται στο «Παλλάς» για τρίτη συνεχή χρονιά, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και να ακούσουμε: στις 3 Νοεμβρίου, τον Branford Marsalis και το κουαρτέτο του. Στις 9 Νοεμβρίου, σε μια... διπλή συναυλία διάρκειας τριών -και περισσοτέρων κατά πώς φαίνεται- ωρών, θα εμφανιστούν οι Bela Fleck & The original Flecktones με τον Chick Corea, τον Stanley Clarke και τον Lenny White. Τέλος, στις 16 Νοεμβρίου, ο Kurt Elling και το τρίο του.

• Ποικιλία

Πέρα από την αυτονόητη σημασία που έχουν τα ονόματα αυτά, αν διαθέτει ένα μεγάλο πλεονέκτημα ο φετινός κύκλος των Jazz Masters, αυτό είναι η μεγάλη ποικιλία. Ηδη με τη σύμπραξη του συνθέτη, πιανίστα και πολυοργανίστα Chick Corea, του μπασίστα Stanley Clarke και του κρουστού Lenny White, η ποικιλία έχει εξασφαλιστεί. Πρόκειται βέβαια και για μια ιστορική επανένωση, καθώς οι τρεις αυτοί μουσικοί είχαν αποτελέσει τμήμα της ηλεκτρικής μπάντας Return To Forever (RTF). Οι RTF είχαν ιδρυθεί από τον Corea το 1972, μεσουράνησαν για μια πενταετία (1972 - 1977), ξανασυναντήθηκαν το 1983 και τώρα τρία από τα βασικά μέλη της μπάντας είναι και πάλι μαζί.

Ο Brandford Marsalis είναι ο μεγαλύτερος των διάσημων αδελφών Marsalis. Βιρτουόζος του σαξόφωνου, ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι του στην τζαζ στο πλευρό του μεγάλου κρουστού Art Blakey. Συνεργάστηκε και με άλλα τεράστια ονόματα, όπως τους Miles Davis, Dizzie Gillespie, Sonny Rollins, Herbie Hancock κ. ά. Το 1994 δημιούργησε το Buckshot LeFonque, ένα project που ενσωμάτωνε για πρώτη φορά στην τζαζ, το hip-hop, την rock και παρουσιαζόταν με DJ στην σκηνή, ενώ η μακροχρόνια συνεργασία του με τον Sting είναι εκείνη που τον καθιέρωσε παγκοσμίως και σε κοινό εκτός της τζαζ σκηνής. Η εμφάνισή του στο «Παλλάς» αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Τέλος, ο εξαιρετικός τραγουδιστής Kurt Elling έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Συνδυάζει την αισθαντικότητα ενός Mel Torme ή του μεγάλου Johnny Hartman και ανανεώνει μια μεγάλη παράδοση, αυτή του τζαζ τραγουδιού. Ο Elling έχει συνεργαστεί με μεγάλους μετρ της σύγχρονης σκηνής, ερμηνεύοντας συνθέσεις των Keith Jarrett, Wayne Shorter, Pat Metheny κ. ά.

• Ηλιας Μαγκλινης, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Πέμπτη, 6 Aυγούστου 2009

Νέο άλμπουμ που... σκοτώνει από τον Ρόμπι Γουίλιαμς

Ο Ρόμπι Γουίλιαμς άλλαξε. Μένει στο Λος Αντζελες με τη φίλη του, δεν πολυβγαίνει, δεν φωτογραφίζεται γυμνός με τα τατουάζ του, προτιμά να διατηρεί χαμηλό προφίλ, να μην προκαλεί κι ας επιμένει να λέει όχι στους Take That, το γκρουπ που τον ανέδειξε όταν ήταν νέος και άγνωστος. Ομως τώρα ο Ρόμπι Γουίλιαμς δεν μοιάζει να έχει κανέναν ανάγκη. Και με το άλμπουμ που ετοιμάζει, ευελπιστεί να πάρει πίσω τον θρόνο του απόλυτου ποπ σταρ, τουλάχιστον στη γενέτειρά του.

Είχε φτάσει σε ένα σημείο που τα είχε δει όλα. Και τα είχε κάνει όλα. Η υπερβολική δημοσιότητα είχε αρχίσει να γυρίζει μπούμερανγκ. Οπως συνηθίζεται άλλωστε. Τα τελευταία τρία χρόνια αποφάσισε να εξαφανιστεί. Ο αμερικανικός Τύπος νόμιζε ότι... πέθανε. Επρεπε να σκαρώσουν ιστορίες για να «πουλήσουν» Ρόμπι. Τον ίδιο Ρόμπι που έβγαλε το Rudebox. Υπήρξε όσο αγενής ονειρευόταν στη ζωή του, μαζί και προκλητικός και μετά τις ενθουσιώδεις κριτικές των θαυμαστών του και των ανθρώπων της μουσικής βιομηχανίας, αποφάσισε να βγάλει και κάτι καινούργιο. Τον Νοέμβριο θα ξέρουμε. Αν αξίζει ή όχι. Αλλά στην περίπτωση του Ρόμπι όλα συγχωρούνται, ειδικά όταν οι ποπ μελωδίες συνοδεύονται από εντυπωσιακά βιντεοκλίπ που παίζουν ξανά και ξανά.

O ίδιος ο Γουίλιαμς πάντως λέει ότι το νέο του άλμπουμ «σκοτώνει». Οτι οι ακροατές θα ανακαλύψουν «τον παλιό Ρόμπι, τον καινούργιο Ρόμπι και έναν Ρόμπι που κανείς μας δεν έχει γνωρίσει». Οπως γράφει στο μπλογκ του, ξαναέγραψε ένα από τα καινούργια τραγούδια σαν φόρο τιμής στον Μάικλ Τζάκσον. «Δεν μπορούσα να βρω έναν στίχο για να ταιριάξει στα νέα κομμάτια. Οταν πέθανε, τον ξαναέγραψα με εκείνον στο μυαλό μου». Μένει να δούμε τι θα κάνει και με τη δισκογραφική του εταιρεία, καθώς το συμβόλαιό του λήγει... Πρόσφατα, ο Βρετανός καλλιτέχνης ήρθε σε ρήξη με την ΕΜΙ, την ίδια στιγμή που ο ατζέντης του χαρακτήριζε την εταιρεία του «ελέφαντα». Μένει να δούμε ποιος θα είναι το ποντίκι. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Πέμπτη, 6 Aυγούστου 2009]

Μουσικές κάτω από την πανσέληνο

• Πολλές οι αποψινές συναυλίες, ενώ 81 αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία θα ανοίξουν ώς αργά τις πύλες τους

Είτε είστε εντός των Αθηνών είτε εκτός, η σημερινή πανσέληνος θα σας ξελογιάσει. Το αυγουστιάτικο φεγγάρι άλλωστε είναι από τις εκδηλώσεις του υπουργείου Πολιτισμού που έχουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή και επιτυχία από την πρώτη χρονιά που καθιερώθηκαν.

Φέτος, για χάρη του ολόγιομου φεγγαριού ανοίγουν από τις 7 το απόγευμα ώς τη 1.30 το πρωί, 81 αρχαιολογκοί χώροι και μνημεία της χώρας. Για κάποιες μάλιστα εξαιρέσεις τα μνημεία θα κλείσουν τις πύλες τους στις 3 τα ξημερώματα. Και όλα αυτά, με ελεύθερη είσοδο για τους επισκέπτες που θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν εκδηλώσεις σε 43 χώρους, ενώ σε κάποιους άλλους θα απολαύσουν τη σιωπή.

Ταιριάζει άλλωστε, είτε πρόκειται για την Ακρόπολη Αθηνών, τον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο είτε για τη μακρινή Δήλο, τον χώρο της Δωδώνης, το Κάστρο Ακροκόρινθου, το Νεκρομαντείο της Πρέβεζας.

Ας δούμε όμως κάποιες προτάσεις για εκείνους που θέλουν να απολαύσουν τη βραδιά μουσικά. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά θα δοθεί ρεσιτάλ πιάνου του Βασίλη Τσαμπρόπουλου που θα παρουσιάσει το «Τhe Promise», έντεκα πρωτότυπες συνθέσεις, με εξαίρεση το Τζιβαέρι, σε μια εμπνευσμένη διασκευή. Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Πατησίων, θα δούμε τον Λίνο Κόκκοτο, στα Μέγαρα τον Ηλία Ανδριόπουλο και τη Νένα Βενετσάνου, στο Επιγραφικό θα υπάρχει μουσική με ηχοσύστημα, στο Νομισματικό βραδιά με τους Lyrae Cantus και στον Μαραθώνα εκδήλωση του Ωδείου Νέας Μάκρης.

Στην Εφορεία Αρχαιοπηλείων στην Πλάκα μπορούν να σπεύσουν οι κινηματογραφόφιλοι για μια βραδιά με τη «Στέλλα» του Μ. Κακαγιάννη και τη Μελίνα Μερκούρη.

Στην Πελοπόννησο, στο Μουσείο Πατρών θα εμφανιστεί η Ορχήστρα Πατρών, στον Μυστρά ο Θάνος Μικρούτσικος με τη Ρίτα Αντωνοπούλου και τον Κώστα Θωμαΐδη, στο Παλαμήδι ο Φοίβος Δεληβοριάς, στο Κάστρο Μεθώνης η Αλίκη Καγιαλόγλου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τρίπολης η βραδιά θα έχει τζαζ, ενώ στο κάστρο της Πύλου θεατρικό χαρακτήρα. Το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου παρουσιάζει το «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» του Ντάριο Φο. Κλασική μουσική θα ακουστεί στην αρχαία Κόρινθο, τη Νεμέα, τη Συκιώνα, ενώ στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μεσσηνίας η Αλίκη Αλεξανδράκη θα απαγγείλει τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Ρίτσου συνοδεία πιάνου.

• Μακεδονία, Στερεά, Κρήτη

Στη Μακεδονία μεταξύ άλλων σας περιμένουν τα «Υπόγεια Ρεύματα» στην Αρχαία Αγορά Θεσσαλονίκης, στην Ουρανούπολη ο Μανώλης Μητσιάς, ο Μπάμπης Τσέρτος στην Αιαναή, ενώ στην Ηπειρο ο Ηλίας Λιούγκος ετοίμασε βραδιά για το Ιτς Καλέ, ο Μανώλης Ρασούλης και ο Ορφέας Περίδης στη Νικόπολη και ο Γιάννης Κούτρας στον Πύργο Ραγίου.

Στη Στερεά Ελλάδα και την Εύβοια προτείνονται: στο Μουσείο της Χαιρώνειας η εκδήλωση των Δημήτρη Μπάση και Γιώτας Νέγκα, στο κάστρο της Λαμίας η Σαβίνα Γιαννάτου και οι Primavera en Salonico, στην Αμφισσα οι «Ιχνηλάτες», στο φρούριο Καράμπαμπα η Ελένη Τσαλιγοπούλου, ενώ στη Θεσσαλία, στο κάστρο Τρικκαίων σχεδιάστηκε συναυλία από τους Ν. Παρθένη και Ζ. Κουκουσέλη. Στη Μελίβοια το κουαρτέτο εγχόρδων του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας έχει δικό του κοινό.

Στην Κρήτη, ο Ρος Ντέιλι θα είναι στον αρχαιολογικό χώρο Λατούς, οι Χειμερινοί Κολυμβητές στην Απτέρα και στα Ενετικά Τείχη Χανίων η «Sinfonietta» υπό τη διεύθυνση του Αλ. Μυράτ.

Κύτταρο Σειρήνας

• Σε ήχο ελληνικό

• ΕΛΕΝΗ ΒΙΤΑΛΗ: ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ: LEGEND

Να και ένας δίσκος που αφήνει ακάλυπτα ορισμένα επικοινωνιακά τεχνάσματα της ελληνικής δισκοπαραγωγής, όπως ζωντανός - ξεζωντανός δίσκος, μεγάλες - μικρές ορχήστρες, ακριβές - φτηνές παραγωγές και άλλα παρόμοια και διαφημιστικά. Ενας δίσκος που αποδεικνύει την προαιώνια αλήθεια πως αν έχεις κάτι να πεις, περιττεύουν οι τυμπανοκρουσίες και οι λογής λογής (στην εποχή μας τηλεοπτικοί) αβανταδόροι. Σου αρκεί ένα σκαμνάκι στον δρόμο, που λέει ο λόγος, για ν' ανεβείς επάνω και να το πεις.

Εδώ, έχει να πει κάτι η Ελένη Βιτάλη. Με το μέταλλο της φωνής, με την τεχνική, με την ερμηνεία, με την άνεση και την αλήθεια που εκπέμπει η παρουσία της μπροστά στο ακροατήριό της. Με αυτόν της τον δίσκο με προκαλεί να διακινδυνεύσω μια εκτίμηση: Η Βιτάλη είναι η πιο σπουδαία και καλή τραγουδίστρια της γενιάς της. Η γενική, ωστόσο, εντύπωση από την όλη σταδιοδρομία της εγείρει (σε μένα τουλάχιστον) το ερώτημα αν η ίδια το γνωρίζει. Στα τελευταία περίπου δέκα χρόνια (αν δει κανείς τη δισκογραφία της) μοιάζει να το διαισθάνεται.

Ο δίσκος καταγράφει το πρόγραμμα που παρουσίασε στο «Κύτταρο» τον περασμένο χειμώνα. Μαζί της ο γνωστός και εξαίρετος Αρμένης μουσικός και τραγουδιστής Haig Yazdjian και η νεαρή, καλλικέλαδος Αρετή Κετιμέ με το σαντούρι της. Τρεις ακόμη μουσικοί συμπληρώνουν την άψογη ορχήστρα που ακούμε: Γιάννης Κυριμκυρίδης (πλήκτρα), Tigran Sargsyan (πνευστά, φωνή), Κώστας Μερετάκης (κρουστά).

Το ρεπερτόριο περιλαμβάνει τραγούδια από την πρόσφατη δισκογραφία της, παλαιότερα λαϊκά και φυσικά δημοτικά. Ο Haig Yazdjian υπογράφει θαυμάσιες ενορχηστρώσεις, κατά τη γνώμη μου πιο «ζουμερές» από εκείνες των πρώτων εκτελέσεων. Σημειώνουμε την (ευχάριστη) εντύπωση που προκαλεί η απουσία μπουζουκιών από τα λαϊκά, ή λαϊκοφανή, τραγούδια. Διερχόμαστε, πιστεύω, την εποχή που, ύστερα από περίπου εξήντα χρόνια μπουζουκοσφυροκόπησης της νεοελληνικής κεφαλής, το όργανο αυτό έφτασε στα όρια του ευτελισμού από την εφαρμογή στο σώμα και το πνεύμα του των αρχών του μικρο- και μεσο-αστικού κιτς. Δεν θα διαφωνήσω με την ένσταση που διατυπώθηκε ήδη για την κάπως πρόχειρη και ετερόκλητη (από άποψη ποιότητας) επιλογή των τραγουδιών. Υπάρχουν πολύ καλά και πολύ μέτρια τραγούδια, ιδιαίτερα μάλιστα τα δεύτερα τι δουλειά έχουν άραγε πλάι στα δημοτικά;

Ο,τι καλό κι αν πει κανείς για τις φωνητικές αρετές της Βιτάλη είναι λίγο. Το πιο «πολύ», πάντως, κατά τη γνώμη μου είναι η φωτιά που βγαίνει από μέσα της σε κάθε νότα, σε κάθε λέξη, σε κάθε συλλαβή, κάτι που δεν «εξηγείται» με αναφορές στο ταλέντο, στη μελέτη, στην άσκηση, ούτε σε άλλα αυτονόητα. Δεν λέμε μπράβο στον τραγουδιστή που, π.χ., δεν κάνει φάλτσα ή στον πιλότο διότι προσγείωσε ασφαλώς το αεροπλάνο. Είναι η δουλειά τους και είναι αυτονόητο πως έτσι θα την κάνουν. Θαυμάζουμε κάτι πιο βαθύ, πιο «βαρύ» και στην περίπτωση της Βιτάλη -ας μου επιτραπεί- πιο τραγικό. Είναι ένα πρόσωπο που διαθέτει τη σοφία όλων εκείνων που ένιωσαν πόνο στην ψυχή, που γνώρισαν από κοντά λιγότερο την ομορφιά και περισσότερο την ασχήμια και την ψευτιά αυτού το κόσμου. Και τη σοφία αυτή την κάνει έργο, τραγούδι που μαγεύει, σαν τη φωνή των θυγατέρων του Αχελώου και της Μελπομένης που άκουσε μόνος ο Οδυσσέας δεμένος στο κατάρτι.

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 5 Αυγούστου 2009

Μουσικό όνειρο στο κύμα

• Ενα πλούσιο και ποικίλο ρεπερτόριο, που εκτείνεται από τον Χάιντν μέχρι τον Πιατσόλα, έχει ετοιμάσει η καλλιτεχνική διευθύντρια του 4ου Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας, η πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου.

Ο τσελίστας Γιάννης Τσιτσελίκης θα συμπράξει με την κιθαρίστα Βαρβάρα Γύρα σε έργα του κιθαριστικού ρεπερτορίου.

Οι έξι συναυλίες θα πραγματοποιηθούν στην παραλία της Αύρας (μπροστά από τον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας) της Αίγινας και στην οικία Seegy στην Παχεία Ράχη, από 21 Αυγούστου ώς 5 Σεπτεμβρίου.

Η διευθύντρια του θεσμού μάς ζητάει να αντιμετωπίσουμε το φεστιβάλ που οργανώνει ως το όνειρο της ζωής της. Ενα όνειρο «προσανατολισμένο, κατά κύριο λόγο, στη μουσική δωματίου, με στόχο να δημιουργηθεί ένα φόρουμ, όπου θα συνδιαλέγονται Ελληνες και ξένοι νεότεροι και καταξιωμένοι μουσικοί, επάνω στις ωραιότερες μουσικές δημιουργίες για μικρά μουσικά σύνολα».

Αναλυτικά η κάθε συναυλία:

**21/8: Αφιέρωμα στη μουσική της Λατινικής Αμερικής, με έργα Βίλα Λόμπος, Χιναστέρα και Πιατσόλα. Ερμηνεύουν: Εντουάρντο Χούμπερτ, ένας πιανίστας-μύθος της αργεντίνικης μουσικής, Ντόρα Μπακοπούλου (πιάνο), Ηρακλής Βαβάτσικας (μπαντονεόν), Ηλίας Αλγκαρ (κοντραμπάσο), Γεωργία Συλλαίου (τραγούδι).

**22/8: Εργα Μότσαρτ, Σούμαν και Σεν Σανς. Με τους Γκέζα Χόστζου Λεγκόκι (βιολί), Σπύρο Μουρίκη (κλαρινέτο), Βλαντιμίρ Σβερτλόφ - Εσκενάζι (πιάνο), Λίντα Τσεν (βιόλα), Κρίστοφορ Μιρόσνικοφ (τσέλο), Απόλλων Γραμματικόπουλος (βιολί), Ντόρα Μπακοπούλου (πιάνο).

**24/8: Συνθέσεις του κιθαριστικού ρεπερτορίου (Μπαχ, Βιβάλντι, Τάρεγκα, Καρντόσο, Φάμπα κ.ά.), με την κιθαρίστα Βαρβάρα Γύρα και τον τσελίστα Γιάννη Τσιτσελίκη.

* 27/8: Το κουαρτέτο «Ellemis», σε έργα Χάιντ, Μάλερ και Μπραμς. Παίζουν: Ελένα Χούντα (βιολί), Στέλλα Τσάνη (βιολί), Λευκή Κολοβού (τσέλο) και Μίσα Σμιρνόφ (βιόλα).

* 30/8: Το κουϊντέτο του Τάκη Φαραζή σε έργα Γκισμόντι, Τζάρετ, Μορικόνε και Φαραζή. Αποτελείται ακόμη από τους μουσικούς Διονύση Βερβιτσιώτη (βιολί), Γιώργο Καλούδη (τσέλο), Μίσα Σμιρνόφ (βιόλα), Πέτρο Βαρθακούρη (κοντραμπάσο).

* 5/9: Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή, σε έργα Μότσαρτ και Μπετόβεν. Σολίστ, η υψίφωνος Τζούλια Σουγλάκου.

Γενική είσοδος: 12 ευρώ. Εισιτήρια πωλούνται: www.ticketquest.gr (τηλ.: 211-9991000), βιβλιοπωλεία «Ελευθερουδάκης», ACS (courier: Αθήνα, Αίγινα), Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 6, Θησείο), Κατάστημα της Ελένης (δίπλα στο Λιμεναρχείο, 9 π.μ. - 2 μ.μ. & 5 - 9 μ.μ.). Πληροφορίες: 6981319322 (τηλ.), 210-2018219 (φαξ), e-mail: enastro@otenet.gr και www. aeginamusicfestival.gr. [Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 5 Αυγούστου 2009]

Μοντέρνοι από Ιαπωνία και Μεγάλη Βρετανία

• ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΑΞΩΝ 2009
• Ηχοι ζωντανοί
• Η δεύτερη συναυλία του φετινού Φεστιβάλ Παξών αφιερώθηκε σε Ιάπωνες δημιουργούς (2/7/ 2009).

Φεστιβάλ Παξών 2009: στιγμιότυπο από τη δεύτερη συναυλία στον Λογγό Παξών

Ξεκίνησε με τον «Εορταστικό χορό» για κουιντέτο πνευστών (1988) του Γερμανοκορεάτη Ισανγκ Γιουν. Ηταν μια «μοντέρνα» εκδοχή ανάλαφρης μορφής σερενάτας, δοσμένη σε υπερκινητική, συνειδητά αντιμελωδική γλώσσα, όπου αναγνωρίσαμε όλες τις οικείες συμβάσεις του είδους -ζευγαρωτούς διαλόγους, ρυθμικά παιχνίδια, συνηχήσεις, κ.λπ.- στην υπηρεσία μιας σύγχρονης εκφραστικής.

Την απαιτητική παρτιτούρα απέδωσαν με πειθαρχία και ετοιμότητα πέντε σολίστες πνευστών [Χρ. Δημητρίου (φλάουτο), Χρ. Παντελίδου (όμποε), Κ. Τζάκος (κλαρινέτο), Ε. Βεντούρας (κόρνο), Μ. Κολέτου (φαγκότο)] υπό τον Κάσπερ ντε Ρου. Πιο ακραίο, περιπετειώδες στίγμα χαρακτήρισε την «Προβολή» για τρίο εγχόρδων (2001) του 80χρονου Γιότζι Γιουάσα, μέρος μακράς ακολουθίας ομώνυμων συνθέσεων που ξεκίνησε το 1955.

Αυστηρά ατονική γλώσσα, έμφαση στα ηχητικά εφέ με διασταυρούμενες ριπές από νυκτές νότες, παράλληλες ολισθήσεις, στριγκές αιχμές, αλλά και θύλακοι λυρικών διατυπώσεων ρομαντικού τύπου συνέθεσαν μια αποσπασματική μουσική αφήγηση γεμάτη εντάσεις και μεταπτώσεις. Την «Προβολή» έπαιξαν με ακρίβεια και συγκινησιακά αποστασιοποιημένη ένταση οι Π. Τζιώτης (βιολί), Α. Μπάζεγκμέτζλερ (βιόλα) και Α. Πρατσινάκης (τσέλο). Ακολούθησε ο «Αργός χορός» για έξι ερμηνευτές (1996-2000) του Τοσίο Χοσακάουα. Εδώ οι τόνοι χαμήλωσαν και η μουσική έρρευσε αργά, μαλακά, σε αραιή δράση. Η υποβλητική, σχεδόν τελετουργική ατμόσφαιρα, που διακόπτονταν από σποραδικές «βροντές» των κρουστών, θύμισε έντονα την κινηματογραφική μουσική του Τακεμίτσου για το «Ραν» του Κουροσάβα. Η γραφή του 54χρονου συνθέτη ήταν η μόνη που διατήρησε στοιχεία από το ηχητικό σύμπαν της ιαπωνικής μουσικής: μακρές σιωπές και βίαιες εκρήξεις, στριγκά σφυρίγματα του φλάουτου, τονισμένα κρουστά, αλλά και φωνητικές απομιμήσεις φυσικών ήχων από τους μουσικούς. Οι έξι ερμηνευτές ανταποκρίθηκαν με εγρήγορση και ευαισθησία στη λεπτομερή καθοδήγηση του Κάσπερ ντε Ρου, πετυχαίνοντας ένα άρτιο αποτέλεσμα [Α. Παλιός (πιάνο), Μ. Ταντανόζη (φλάουτο), Κ. Τζάκος (κλαρινέτο), Μ. Νικολάου (κρουστά), Γ. Παναγιωτίδης (βιολί), Α. Πρατσινάκης (τσέλο)]. Η βραδιά ολοκληρώθηκε με τη «Μισοξεχασμένη πόλη» για πιανιστικό ντούο (2002) του 32χρονου Ντάι Φουτζικούρα, κομμάτι γεμάτο εναλλαγές, εμπνευσμένο από τη συζυγική συντροφικότητα και φορτισμένο από νεανικές μνήμες του συνθέτη. Τον τόνο έδωσαν αλλεπάλληλες μεταπτώσεις ανάμεσα σε απαλές πιανιστικές ακριτομυθίες και επιθετικές ριπές σκληρών πιανισμών, με φόντο το μεταλλασσόμενο σονάρισμα κάποιων παρατεταμένα πατημένων πλήκτρων, οι χορδές των οποίων διεγείρονταν συμπαθητικά από την κρούση άλλων.

Φεστιβάλ Παξών 2009: Οι πιανίστες Απόστολος Παλιός και Α. Μοτοχάσι-Σιδέρη παίζουν τη σύνθεση «Μισοξεχασμένη πόλη», του Ιάπωνα Ντάι Φουτζικούρα

Εκτυλισσόμενη σε ονειρώδη νυχτερινή ατμόσφαιρα, η μουσική θύμισε ακούσματα του ραβελικού «Γκασπάρ» και της μπαρτοκικής σουίτας «Στην ύπαιθρο». Το κομμάτι ερμήνευσαν με εσωτερικότητα οι πιανίστες Α. Παλιός και Α. Μοτοχάσι-Σιδέρη.

Ητρίτη συναυλία (28/6) αφιερώθηκε σε Αγγλους συνθέτες τριών διαφορετικών γενεών. Ξεκίνησε με τη στιλιστικά αναφερόμενη στο μπαρόκ «Sonata da Caccia» για όμποε, κόρντο και τσέμπαλο (1993) του Τόμας Αντες, φόρος τιμής στον Ντεμπισί. Εργο νεανικό, παραφορτωμένο από προθέσεις, γραμμένο με απειρία, αλλά όχι ανέμπνευστο, αποδόθηκε σε πιάνο, χάνοντας τις ηχητικές του ισορροπίες. Την περιττά δύσκολη, καθ' ότι συχνά άτεχνα γραμμένη παρτιτούρα, δάμασαν με κόπο η Χρ. Παντελίδου (όμποε), ο Ε. Βεντούρας (κόρνο) και η Α. Μοτοχάσι-Σιδέρη (πιάνο). Στον Σέξπιρ ήταν βασισμένοι «Οι χοροί της Οφηλίας» για εννιά μουσικούς (1975/80) του 57χρονου Ολιβερ Κνάσεν. Τη διάφανη γραφή χαρακτήρισαν αριστοτεχνική, νεοεμπρεσιονιστικού τύπου αξιοποίηση της πλούσιας ηχοχρωματικής παλέτας, αιθέρια πουαντιγιστικά εφέ από τα πνευστά συνοδεία τσελέστας, αναφορές στον Στραβίνσκι και στον Μπρίτεν, άριστη οικονομία έκφρασης. Οδηγημένη από τον έμπειρο Κάσπερ ντε Ρου, η εννεαμελής ομάδα ανταποκρίθηκε με οίστρο και υψηλή ευαισθησία στις επιταγές της μουσικής γραφής. Πυκνογραμμένο, φορτισμένο με έντονα συγκρουσιακές διαθέσεις και αισθητή εμμονή στη χρήση ευρέος φάσματος από τραχιά εφέ, ήταν το κομμάτι «Κληματσίδες» για σύνολο δωματίου (1987) του 70χρονου Τζόναθαν Χάρβεϊ. Αγρια ενόργανα επιφωνήματα, διάφωνες ορχηστρικές «κραυγές», στεγανά λυρικής ανάπαυλας σε τονική γραφή, σκοτεινές παράγραφοι «νυχτερινών» ήχων και δεσπόζουσες ανακεφαλαιωτικές διατυπώσεις αλά Μεσιάν τεθλασμένης φραστικής στοιχειοθέτησαν ένα θυελλώδες, πληθωρικό ακρόαμα, που δόθηκε με άψογο συντονισμό και νεανικό οίστρο, υπό τον ίδιο αρχιμουσικό. Τη συναυλία ολοκλήρωσε η επίσης σεξπιρικής έμπνευσης φαντασία «Since Brass, nor Stone...», έργο 80, για κουαρτέτο εγχόρδων και κρουστά (2008), του 77χρονου Αλεξάντερ Γκερ.

Γραφή συνειδητά και ευανάγνωστα γειωμένη στον κεντροευρωπαϊκό μοντερνισμό του μεσοπολέμου (Μπάρτοκ, Χίντεμιτ), με ευφάνταστη χρήση κρουστών και έμμεσες εξωευρωπαϊκές αναφορές (απόηχοι μπαλινέζικου Γκαμελάν), αποδόθηκε υποδειγματικά από το κουαρτέτο εγχόρδων των «Ergon Ensemble» και τον κρουστό Θ. Βαζάκα. *

• Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 5 Αυγούστου 2009

Συναυλία στο Ελ Πάσο

• Πώς συνδυάζονται οι ήχοι της Αγριας Δύσης, τουλάχιστον έτσι όπως τους αναπαρήγαγαν τα γουέστερν spaghetti, μ'ένα ζευγάρι γάντια κουζίνας;

Παίζοντας με τον τρόπο του Μορικόνε τις μελωδίες του: οι Spaghetti Western Orchestra συνδυάζουν τους μουσικούς ήχους με ηχητικά εφέ της καθημερινότητας

Τα μουσικά θέματα του Ενιο Μορικόνε με μια άδεια χάρτινη συσκευασία δημητριακών; Τις απαντήσεις τις ξέρει, τις εφαρμόζει και προτίθεται να μας τις παρουσιάσει στο θέατρο Badminton (16-25 Σεπτεμβρίου) η Spaghetti Western Orchestra.

Πέντε μουσικοί «πιστολέρο» από την Αυστραλία φοράνε τα γιλέκα τους (ριγέ και εποχής, εννοείται), τις καουμπόικες μπότες τους (απαραιτήτως σκονισμένες) και με κατάλευκο μακιγιάζ συνδυάζουν τη «χειροποίητη» μουσική έκφραση των Stomp, την καλτ διάθεση του Rocky Horror Show και το γαργαλιστικό κιτς του Hairspray, ερμηνεύοντας μερικές από τις διασημότερες μελωδίες του Μορικόνε, με τον δικό τους τρόπο. Αλλά προσοχή. «Δεν είναι μόνο συναυλία, γιατί περιέχει πολλά κωμικά και θεατρικά στοιχεία. Είναι περισσότερο ένα... κινηματογραφικό ηχοτόπιο. Μπορείς να φανταστείς τις μπομπίνες των ταινιών να ξεδιπλώνονται μέσα στο κεφάλι των θεατών. Κι εγώ τους λέω: εμείς θα είμαστε ο Μορικόνε κι εσείς ο Σέρτζιο Λεόνε», μας προειδοποιεί ο σκηνοθέτης και υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του σόου Ντενίς Μπλε.

Ο Μπλε είχε ανακαλύψει το περίεργο μουσικοθεατρικό σχήμα στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Γέννημα-θρέμμα της Αυστραλίας, οι πέντε μουσικοί που ένωσαν το 2007 το πάθος τους για τις μελωδίες του Μορικόνε και τις χειροποίητες τεχνικές των ηχητικών εφέ στα γουέστερν του '60 και του '70, ήταν καταρχήν οι Γκρέιμ Λικ, Πάτρικ Κρόνιν, Μπορις Κόνλεϊ, Ντέιβιντ Χιούιτ, Νταν Γουίτον. Στην πορεία οι δύο τελευταίοι αντικαταστάθηκαν από τους Τζες Κιάμπα και Σάνον Μπίρτσαλ. Από το Εδιμβούργο και μετά η Spaghetti Western Orchestra απέκτησε την ισχυρή συμμαχία του Ντενίς Μπλε, που αποφάσισε να συνεργαστεί μαζί τους πάνω σε μια πρωτότυπη ιδέα: τη δημιουργία μιας σουρεαλιστικής περφόρμανς, που θα ζωντάνευε τα μουσικά θέματα του Μορικόνε με έναν «χειροποίητο» κι ευφάνταστο τρόπο.

Με 100 διαφορετικά μουσικά όργανα (συμπεριλαμβανομένου κι ενός εκπληκτικού, ηλεκτρικού «αιθετόφωνου») και με μία παράδοξη συλλογή από μη μουσικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης (κρεμάστρες, γάντια μιας χρήσης, χάρτινα κουτιά κ.ά.) τα μέλη της Ορχήστρας μεταφέρουν στη σκηνή όλη την ηχητική μυθολογία του Φαρ Ουέστ: το σφύριγμα της σφαίρας, το τρίξιμο της πόρτας στο σαλούν, το θρόισμα των θάμνων στην έρημο, το ποδοβολητό των αλόγων, τον γδούπο της γροθιάς! Κάτι ανάλογο δεν έκανε κι ο Μορικόνε συνδυάζοντας τις μελωδίες του με τους ήχους της καθημερινότητας;

«Μια ιστορία», εξηγεί ο Ντενίς Μπλε, «εκτυλίσσεται καθώς ακούμε τη μουσική. Τρεις μεγάλοι πορτοκαλί ακρυλικοί δίσκοι στο πίσω μέρος της σκηνής θυμίζουν γιγάντια κύμβαλα και συνδέουν νοητά τον θεατή με τα τρία βασικά θέματα-εμμονές του Λεόνε: την αθωότητα, τον θάνατο και την εκδίκηση. Ετσι θέτουμε μια "αόρατη" αφηγηματική γραμμή στην παράσταση. Οι μουσικοί μετατρέπονται σε πέντε πνεύματα, που ξεπηδούν από τις αναμνήσεις μας για να μας τρομάξουν ή να μας γοητεύσουν, ενσαρκώνοντας ορισμένους χαρακτήρες-αρχέτυπα των σπαγγέτι γουέστερν: τον αφηγητή, τον τραπεζίτη, τον ψεύτη, τον χρυσοθήρα και το νέο, άπειρο μέλος της συμμορίας». Ο ίδιος ήταν που εμπνεύστηκε το κατάλευκο μακιγιάζ των συντελεστών ως άμεσο υπαινιγμό στην εποχή του βωβού σινεμά όταν η μουσική των ταινιών παιζόταν ζωντανά. Οσο για το ρεπερτόριό τους, περιλαμβάνει τα μουσικά θέματα από τα «Κάποτε στη Δύση», «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος», «Για μια χούφτα δολάρια», «Μονομαχία στο Ελ Πάσο», «Ο μισθοφόρος» κ.ά.

**Εισιτήριο: 30 ευρώ. Για πληροφορίες και κρατήσεις στο www.ticketnet.gr ή στο 210-8840600. Εισιτήρια διατίθενται επίσης στο Μπάντμιντον, στην Ticketnet (Κηφισίας 46), στα Virgin Megastores και στα Public.

• ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 5 Αυγούστου 2009

Αντίο Χάνιμπαλ, καλημέρα Ντεμπυσί. Στα 71 του ο Αντονι Χόπκινς εγκαταλείπει τον ρόλο του σίριαλ κίλερ και ονειρεύεται καριέρα συνθέτη κλασικής μουσική

RΕUΤΕRS/FRΕD ΡRΟUSΕR
Ο δρ Χάνιμπαλ (επάνω) φεύγει, ο συνθέτης Αντονι Χόπκινς έρχεται. Ο βετεράνος ηθοποιός παρουσιάζει σήμερα και αύριο συνθέσεις του στο Φεστιβάλ της Τοσκάνης, ενώ παράλληλα δηλώνει ότι έχει πει οριστικά «αντίο» στον ρόλο με τον οποίο ταυτίστηκε

Η μεγάλη οθόνη δεν είναι πλέον αρκετά μεγάλη για τον Αντονι Χόπκινς. O Χάνιμπαλ Λέκτερ ονειρεύεται πλέον μια καριέρα στον χώρο της κλασικής μουσικής. Σήμερα και στις 7 Αυγούστου ο βετεράνος ηθοποιός θα παρουσιάσει τις συνθέσεις του στο πλαίσιο του θερινού Φεστιβάλ της Τοσκάνης στην πόλη Κόρτονα της Ιταλίας. Και όχι μόνο: στην ίδια διοργάνωση θα παρουσιάσει και τα ζωγραφικά του έργα, ενταγμένα στην έκθεση με τίτλο «Μάσκες».

«Ημουν επτά ετών όταν άρχισα να παίζω πιάνο» εξομολογείται ο 71χρονος Χόπκινς στην εφημερίδα «Corriere della Sera». «Αργότεραθέλησα να γίνω ηθοποιός και έτσι δεν συνέχισα τη μουσική μου καριέρα, όπως ήθελα στην αρχή». Στη διάρκεια του Φεστιβάλ της Τοσκάνης μεταξύ άλλων θα παρουσιάσει και ένα έργο για πιάνο και ορχήστρα που έχει αφιερώσει στη σύζυγό του Στέλλα , η οποία, όπως λέει, τον ενθάρρυνε και τον ενέπνευσε ως μουσικό. Παράλληλα θα παρουσιάσει ένα κομμάτι που τιτλοφορείται «Χειμωνιάτικο τραγούδι» και έχει ύφος βιεννέζικου βαλς, γραμμένο από τον ίδιο το 1965.

Στην ερώτηση του δημοσιογράφου «τι είδους μουσική θα άκουγε ο Χάνιμπαλ Λέκτερ;» ο Χόπκινς απαντά ως εξής: «Δεν έχω ιδέα. Είναι ένα πρόσωπο φανταστικό στο οποίο έχω ήδη πει “αντίο”. Δεν μπορώ να ερμηνεύω τον ίδιο ρόλο σε όλη μου τη ζωή». Γεννημένος στις 31 Δεκεμβρίου 1937, ο Χόπκινς μεγάλωσε σε μια οικογένεια όπου τα λόγια ήταν λίγα καθώς «η μεταπολεμική περίοδος σημαδεύτηκε από κούραση και ιδρώτα». Εχοντας διαγράψει μια σημαντική διαδρομή ως σαιξπηρικός ηθοποιός και αργότερα στον κινηματογράφο, αυτόν τον καιρό συμμετέχει στα γυρίσματα της νέας ταινίας του Γούντι Αλεν στο Λονδίνο, για την οποία, εν τούτοις, δεν θέλει ακόμη να αποκαλύψει τίποτε. Δηλώνει πως ζει με πληρότητα την ηλικία του και τα άσπρα του μαλλιά, ενώ παράλληλα αγαπά τις βόλτες με τη μοτοσικλέτα.

Οσον αφορά τη μουσική, ο βρετανός ηθοποιός λέει ότι συνέθετε από 15 ετών. Γιατί λοιπόν αποφάσισε να «εκτεθεί» τόσο αργά; «Απόλαυσα μια μακρά καριέρα ως ηθοποιός. Προσφάτως μόνο συνειδητοποίησα ότι η ζωή μπορεί να σημαίνει και κάτι άλλο» λέει. «Το να μην έχει κάποιος ακαδημαϊκή παιδεία τού δίνει μεγάλη ελευθερία αλλά το γεγονός αυτό δεν συνδέεται απαραιτήτως με το καλό αποτέλεσμα. Προσωπικάμπορεί να μην έχω πολλή μουσική γνώση, θέλω όμως να πιστεύω ότι έχω καλό ένστικτο» συνεχίζει ο Χόπκινς. Οσο για τους αγαπημένους του συνθέτες; Μεταξύ άλλων ο Ντεμπυσί, ο Ραβέλ και ο Προκόφιεφ. Και τι σκέπτεται για τις όποιες αντιδράσεις του κοινού απέναντι στη συνθετική του δραστηριότητα; «Αν η ζωή αποδειχθεί γενναιόδωρη και σε αυτή μου την προσπάθεια, εντάξει. Διαφορετικά, θα κάνω κάτι άλλο». [ΤΟ ΒΗΜΑ, Τρίτη 4 Αυγούστου 2009]

Τιμούν τον Δημήτρη Δραγατάκη

Τη μνήμη ενός σπουδαίου συντοπίτη τους, του μουσουργού Δημήτρη Δραγατάκη τιμούν ο Σύλλογος Πλατανούσας Ιωαννίνων «Η Αγία Παρασκευή» και ο Δήμος Κατσανοχωρίων, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων, που διοργανώνουν (8/8, 8 μ.μ), στην κεντρική πλατεία του χωριού Πλατανούσα (βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αρτας και Ιωαννίνων).

Στη διάρκεια των εκδηλώσεων θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δημήτρη Δραγατάκη, που φιλοτέχνησε ο, επίσης, Πλατανουσιώτης γλύπτης και καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, Θεόδωρος Παπαγιάννης. Επίσης, θα παρουσιαστούν έργα του τιμώμενου μουσουργού και ένα έργο του προέδρου της Ενωσης Ελλήνων μουσουργών, Θόδωρου Αντωνίου, αφιερωμένο στη μνήμη του Δ. Δραγατάκη. Θα τα ερμηνεύσουν η Μαργαρίτα Συγγενιώτου (μέτζο σοπράνο) και οι μουσικοί Φίλιππος Τσαλαχούρης (φλάουτο), Αντώνης Ρεμούνδος (βιόλα), Αμαλία Γιαννοπούλου (τσέλο).

Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς θα παρουσιαστούν τα βιβλία των: Δημήτρη Γ. Τριάντου «Στη σκιά του Ξηροβουνίου», Κίμωνα Μπαρτζώκα «Ερευνα - Σατυρικά - Λαογραφικά και άλλα...», Τάκη Παπαδημητρίου «Ποιητικές απόπειρες», Χριστίνας Καραγιάννη «Τα φτερά της πεταλούδας». Οι εκδηλώσεις θα κλείσουν με παραδοσιακούς χορούς από το χορευτικό του συλλόγου και μουσική από το συγκρότημα «Λαλητάδες». Είσοδος ελεύθερη.

Αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη

Με δύο μεγάλες συναυλίες - αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη, θα πραγματοποιηθούν τον Σεπτέμβριο (συμπληρώνονται 8 χρόνια από το θάνατό του), σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή γνωστών ερμηνευτών. Οι συναυλίες, που διοργανώνονται με πρωτοβουλία της Μαρινέλλας, έχουν προγραμματισθεί για τις 18/9 στο Καλλιμάρμαρο και τις 23/9 στο Καυτατζόγλειο Θεσσαλονίκης. Θα συμμετέχουν: Μαρινέλλα, Χάρις Αλεξίου, Γλυκερία, Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Νταλάρας και Πασχάλης Τερζής. Θα παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα με τραγούδια τα οποία στιγμάτισε με την φωνή του ο μεγάλος λαϊκός βάρδος. Στη μουσική παράσταση θα παρεμβληθούν οπτικά και ηχητικά ντοκουμέντα με τον Στέλιο Καζαντζίδη, σε σκηνοθετική επιμέλεια Σταμάτη Φασουλή. Γενική είσοδος και στις δύο μεγάλες συναυλίες: 15 ευρώ. Προπώληση από τα «Μετρόπολις» Αθήνας, Θεσσαλονίκης. Τα έσοδα από τις δύο βραδιές θα διατεθούν για τους σκοπούς του σωματείου «Η Αρωγή».

Χέβι μέταλ και... Vangelis. ΟΙ FΑΙΤΗ ΝΟ ΜΟRΕ, ΞΑΝΑ ΜΑΖΙ, ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

«Ύστερα από δεκαπέντε παραγωγικά χρόνια, οι Faith Νo Μore αποφάσισαν να βάλουν τέλος στις φήμες γύρω από επικείμενη διάλυσή τους με το να... διαλυθούν», ήταν η καθ΄ όλα ταιριαστή στο πνεύμα του γκρουπ ανακοίνωση προς το κοινό και κάθε ενδιαφερόμενο τον Απρίλιο του 1998, λίγες μόλις ημέρες μετά το τελευταίο τους λάιβ στη Λισαβώνα και ενώ ακύρωναν την εμφάνισή τους με τους Αerosmith. Οι φανατικοί του συγκροτήματος θυμούνται με πολλές λεπτομέρειες εκείνη τη συγκλονιστική για το ροκ στιγμή που οι Faith Νo Μore έλεγαν απλά Νo Μore και τα μέλη τους ακολουθούσαν ο καθένας τον δρόμο του. Ο Μάικ Πάτον, για παράδειγμα, έπαιξε στα πιο απρόσμενα πρότζεκτ, από τζαζ και πειραματικά ώς φίνα ποπ- με τη μουσική έκφραση πάντα το ζητούμενό του (έχει συνεργαστεί με πολλούς, ανάμεσα στους οποίους η Μπγιορκ και η Μπέμπελ Ζιλμπέρτο, ενώ κάτω από διαφορετικά ονόματα έχει δώσει διαφορετικά δείγματα μουσικής ευφυΐας. Τον άνθρωπο δεν τον σταματάς από αυτό που έχει κάθε φορά στο μυαλό του.

Πριν από μερικούς μήνες οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν ξανά αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση τώρα. Και η επανασύνδεση των Faith Νo Μore είναι πλέον γεγονός. Μαζί και οι εμφανίσεις τους στις σημαντικές συναυλίες του καλοκαιριού. Αυτή τη στιγμή στέλνουν ζωηρά μηνύματα στο twiter, ενθουσιασμένοι που ξεκινά το δεύτερο μέρος της ευρωπαϊκής τους περιοδείας .

Σπουδαία νέα για τον ροκ κόσμο. «Ένα μεγάλο μέρος της metal ιστορίας ζωντάνεψε στο ασφυκτικά γεμάτο Μπρίξτον Ακάντεμι του Λονδίνου και ένα νέο κεφάλαιο άνοιξε» - έγραψε το «Rolling Stone» για την επιστροφή τους. «Ο Μάικ Πάτον, ο Ρόντι Μπότουμ, ο Μπίλι Γκουλντ, ο Μάικ "Πάφι" Μπόρντιν και ο Τζον Χάντσον, ο κιθαρίστας της εποχής του “Αlbum Οf Τhe Υear”, επέστρεψαν στη σκηνή ύστερα από 11 χρόνια ως Faith Νo Μore ξανά». Ο ενθουσιασμός του κοινού είχε φτάσει σε κατάσταση υστερίας, όταν ο Πάτον πολύ συγκρατημένα ευχαρίστησε: «Ήταν πραγματικά πάρα πολύ ωραίο που σας είδαμε ξανά» έτσι που όταν η μπάντα ξαναβγήκε για το ανκόρ παίζοντας μια σκληρή και ατμοσφαιρική εκδοχή των «Δρόμων της φωτιάς» του Βαγγέλη Παπαθανασίου, η κατάσταση να είναι εκτός ελέγχου. « Αυτό που απέδειξαν»- κατέληγε η κριτική του live της επανασύνδεσης- «ήταν πως η καλή μουσική μπορεί μόνο καλύτερη να γίνει με τον χρόνο».

Για να καλυφθούν μάλιστα μερικά χρονικά κενά- γιατί και οι ροκ φαν στο μεταξύ μεγαλώνουν και ανανεώνονται-, η Rhino που φροντίζει πάντα τα αρχεία κυκλοφορεί μόλις ένα διπλό CD-συλλογή, το «Τhe Very Βest Definitive Ultimate Greatest Ηits Collection», με μια συμπυκνωμένη δόση από FΝΜ για να μπορέσουν να καλύψουν έδαφος και εκείνοι που δεν ήταν εκεί στην αρχή.

Έπειτα από τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο των Καλιφορνέζων ρόκερ, όλοι περιμένουν τον επόμενο γύρο. Πόσο θα έχει αλλάξει το ύφος τους στα καινούργια κομμάτια; Πόσο «μέταλλο» θα ζυγίζει το ροκ τους; Τι θα έχει κατεβάσει πάλι το κεφάλι του Πάτον (και για κάποιον που έχει δηλώσει «έγραψα ένα ολόκληρο τραγούδι από φράσεις που πήρα από fortune cookies. Και ένα άλλο ανακατεύοντας στίχους από τραγούδια του Φρανκ Σινάτρα», ποτέ δεν μπορείς να πεις κάτι με σιγουριά). Ήδη, όμως, έχουμε περάσει στο Faith Νo Μore δεύτερο μέρος, και όπως συνήθως περιμένουμε

ΙΝFΟ

Οι Faith Νo Μore στο Θέατρο Βράχων, 10 Αυγούστου. Στο Ίντερνετ: http://www.fnm.com

• Με μια ματιά

● Το 1981 γεννιούνται οι Faith Νo Μore στην Καλιφόρνια
● Στη μουσική τους συνδυάζουν heavy metal, hardcore punk, funk, jazz, progressive rock και άλλα
● Διαλύονται το 1998 και επανασυνδέονται στις 24.07.2009
● Γράφουν μουσικές για ταινίες και video games
● Άλμπουμ: «We care a lot» (1985), «Ιntroduce yourself» (1987), «Τhe real thing» (1989), «Αngel Dust» (1992), «Κing for a day... fool for a lifetime» (1995), «Αlbum of the year» (1997)

• Της Μαρίας Μαρκουλή, TA NEA: Δευτέρα 3 Αυγούστου 2009

Μια αγάπη για το καλοκαίρι

• «Ένας δαίμονας που τρέχει ακόμα»

• Η Κρήτη και ο Ψαραντώνης έχουν επηρεάσει όχι μόνο τη μουσική, αλλά και τη στάση ζωής του Γιάννη Αγγελάκα

«Με την Κρήτη είμαι ερωτευμένος από τότε που πρωτοπήγα. Μου αρέσουν οι άνθρωποί της, η ενέργειά τους, η φύση, η παράδοση, πολλά πράγματα μαζί». Η μισή του καρδιά στην Κρήτη βρίσκεται. Στο λιτό της τοπίο που πάει γάντι με τις δοξαριές του Ψαραντώνη. Το «ζωντανό πνεύμα του Διονύσου» (όπως τον αποκαλεί) έχει επηρεάσει τις μουσικές του Γιάννη Αγγελάκα αλλά και τη στάση του στη ζωή.

«Ο Ψαραντώνης», λέει «είναι από τους λίγους Έλληνες δασκάλους μου. Η μουσική του είναι ό,τι πιο αρχαίο και πιο σύγχρονο έχουμε στην Ελλάδα».

Γέννημα-θρέμμα Θεσσαλονικιός, ο Γιάννης Αγγελάκας (και χωρίς αμφιβολία ο πιο αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος μιας σκηνής που εν Ελλάδι απέκτησε νέα ταυτότητα μετά την έλευση του συγκροτήματος Τρύπες), μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Κρήτης και Θεσσαλονίκης. «Όταν σε έναν τόπο συναντώνται τόσοι πολιτισμοί», λέει «είναι λογικό να έχει πλούσια παράδοση. Κι αυτό που συμβαίνει εκεί (σ.σ.: στην Κρήτη) δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Να αντιμετωπίζεται η παράδοση τόσο δημιουργικά, τόσο φυσικά. Είναι ένας δαίμονας που τρέχει ακόμα. Σε κάθε γωνιά βλέπεις πιτσιρικάδες που μαθαίνουν λύρα, που χορεύουν, που φτιάχνουν συγκροτήματα. Κάθε σπίτι έχει τους μουσικούς του. Και κάθε γενιά εκείνους που ανανεώνουν την παράδοση. Αυτήν την εποχή η Κρήτη ευτυχεί να ζει με τον Ψαραντώνη. Είναι ο μεγάλος ανανεωτής αυτής της γενιάς».

• Οι Κρητικοί ακούνε Ψαραντώνη;

Φυσικά. Οι περισσότεροι τον λατρεύουν.

• Γιατί;

Γιατί αυτός ο άνθρωπος έχει πάει την κρητική μουσική στο Σύμπαν. Της δίνει μέλλον, προοπτική..

• Πώς το έκανε αυτό; Θέλω να πω, είναι εμπειρικός μουσικός....

Μα οι μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της λαϊκής και δημοτικής μουσικής δεν έχουν σχέση με ωδεία..

• Είναι καλύτεροι μουσικοί γιατί έχουν καλύτερη σχέση με τη ζωή;

Μάλλον έχει να κάνει με το DΝΑ τους- με τον τρόπο που ζουν, που μεγαλώνουν, πώς αφομοιώνουν τα πράγματα... Ο Ψαραντώνης είναι γεννημένος μουσικός. Ο μοναδικός ευλογημένος Έλληνας μουσικός.

• Και ως άνθρωπος είναι ξεχωριστός;

Αυτά πάνε μαζί.

• Πάντα;

Όταν έχεις μια ευλογία, μια δύναμη, δεν γίνεται να την έχεις μόνο σε έναν τομέα. Κι εμένα από παιδί πάντα με ενδιέφεραν οι καλλιτέχνες που η ζωή τους ταυτίζεται με τη δουλειά τους.

• Ναι, αλλά αυτό δεν είναι κανόνας

Ισχύει για μένα. Όταν γνωρίζω έναν άνθρωπο, θέλω να μου προσφέρει και ο ίδιος και η τέχνη του. Αλλιώς δεν βρίσκω νόημα.

• Σου αρέσει η «ματιά» του Ψαραντώνη στη ζωή...

Η ματιά του στη ζωή, στους ανθρώπους, ο τρόπος με τον οποίο βιώνει τη μουσική. Άνθρωπος και μουσική είναι ένα.

• Έχεις ακούσει κρητικές μουσικές που σε έχουν σημαδέψει καλλιτεχνικά;

Yπάρχει θησαυρός εκεί κάτω. Από προπολεμικές ηχογραφήσεις μέχρι σήμερα. Σε παραπέμπω σε ένα δεκαπλό CD που έχει βγάλει η εταιρεία του Αεράκη στην Κρήτη, (Οι Πρωτομάστορες της Κρητικής Παράδοσης 1920-1955). Συνθέτες, τραγουδιστές, ριμαδόρους. Φουσταλιέρης, Ροδινός, Σκορδαλός, Λαγός, Δερμιτζογιάννης, Μουντάκης. κ.ά. Δεν είναι ανάγκη να είσαι Κρητικός για να σε συνεπάρει το μεγαλείο τους. Εκεί καταλαβαίνεις πώς κάθε γενιά ανανεώνει το κρητικό ιδίωμα και για ποιον λόγο δεν είναι μουσειακό είδος η κρητική παράδοση.

• Γιατί δεν φτάνουν σε εμάς τα ονόματά τους;

Γιατί βλέπουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ τηλεόραση.

«Αυτό που συμβαίνει στην Κρήτη δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Να αντιμετωπίζεται η παράδοση τόσο δημιουργικά, τόσο φυσικά»

«Η αγωνία μου είναι να γράψω απλά»

«Έχω διδαχτεί από τις κρητικές μαντινάδες. Βέβαια μπορεί να ακούσεις τα πάντα- από μεγάλη σαβούρα μέχρι την απόλυτη σοφία μέσα σε δυο φράσεις», λέει ο Γιάννης Αγγελάκας

• Η απλότητα είναι που ψάχνει κανείς όταν κάνει τραγούδι;

Tώρα το πάμε πολύ βαθιά το πράγμα.. Ας πούμε ότι η λέξη συντονισμός είναι πιο σωστή- κάτι που μας ξεπερνάει κι εμάς τους ίδιους.

• Το λέω αυτό γιατί είσαι από τους ανθρώπους που δεν γράφουν τόσο απλά

Μπορεί. Η αγωνία μου όμως είναι να γράψω απλά. Πάντως, αν άκουγες ξανά το «Μέσα μου ο αέρας που φυσά» (σ.σ.: σε στίχους δικούς του και μουσική Γιώργη Ξυλούρη) θα καταλάβαινες αμέσως πόσο έχω επηρεαστεί από τις κρητικές μαντινάδες.

• Ομολογώ ότι εδώ με πιάνεις αδιάβαστη. Θα το ξανακούσω...

Γιατί το «Σιγά μη κλάψω» δεν είναι απλό; (σ.σ: από το CD «Από δώ και πάνω» 2005) δεν είναι απλό; Αν δεν είναι αυτό απλό, τι είναι; Νομίζεις ότι έτσι μιλάω; Ό,τι λέω το έχω κάνει πράξη στη μουσική μου. Η Κρήτη και ο Ψαραντώνης έχουν παίξει ρόλο σ΄ αυτό.

Οι αγαπημένες μου μαντινάδες

«Πονεμένη Καρδιά» από τον Φουσταλιέρη (που παίζει μπουλγαρί) και τον Μπαξεβάνη που τραγουδάει: «Σαν είχες άλλο στην καρδιά/ τι μ΄ ήθελες εμένα/ να με πληγώσεις να πονώ/ ώσπου να ζω για σένα» Οι Σητειακές Κοντιλιές: «Την πρώτη μου αγαπητικιά/ θυμούμαι ανάρια-ανάρια/ τότες που ήτανε αγνά/ όρκοι, φιλιά και χάδια» «Μέσα στον πόνο είν΄ η χαρά», του Δερμιτζογιάννη: «Μέσα στον πόνο είν΄ η χαρά/ μέσ΄ τη χαρά ο πόνος/ μέσα στον κόσμο βρίσκομαι/ κι είμαι έρημος και μόνος» «Ο Δίας ήτανε βοσκός», από τον Ψαραντώνη: «Ο Δίας ήτανε βοσκός, στ΄ Ανωγεινό αόρι/ κι ήτανε και το σπίτι ντου μέσα στο Περαχώρι»

Της Χάρης Ποντίδα, TA NEA: Δευτέρα 3 Αυγούστου 2009

«Χάλκινος» και με... Αλκοόλ

• Ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς με την μπάντα του «Γάμους και κηδείες» και με το νέο του CD στις αποσκευές του θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα Αύγουστο και Σεπτέμβριο

Δεν είναι μόνο οι δουλειές του στα κινηματογραφικά άλμπουμ «Under­ground», «Arizona Dream», «Ο Καιρός των Τσιγγάνων» που τον οδηγούν στο «περίοπτο». Η πολυτιμότερη ικανότητα του Γκόραν Μπρέγκοβιτς είναι ότι μπορεί να μεταφράσει τον «βάρβαρο» διονυσιακού χαρακτήρα ήχο των χάλκινων (πνευστά όργανα) της Βαλκανικής σε μελωδίες που μπορεί να ακούσει όλος ο «χάρτης» της Ευρώπης.

Ο Μπρέγκοβιτς το 2008 κυκλοφόρησε το τελευταίο του άλμπουμ με τίτλο «Alkohol». Φέτος, μεγάλο μέρος του Αυγούστου και του Σεπτέμβρη, μαζί με την Μπάντα του για «Γάμους και Κηδείες» θα περιοδεύσει στην Ελλάδα. Τη Δευτέρα 10 Αυγούστου θα εμφανιστεί στο Γήπεδο Αράχοβας. Την επόμενη βραδιά στο Ευριπίδειο Θέατρο της Σαλαμίνας. Την Τετάρτη 12 Αυγούστου στη Σαντορίνη, στο οινοτουριστικό κέντρο «Santowines».

Την Παρασκευή 14 Αυγούστου στην Παραλία Αλυκών στην Κέρκυρα. Στις 3 Σεπτεμβρίου θα εμφανισθεί στο Φράγμα Θέρμης, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Την επόμενη βραδιά στο Θέατρο ΕΗΜ στα Ιωάννινα. Το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου στην 3η Μαρίνα Γλυφάδας, στη Γλυφάδα και τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου στο Γήπεδο Κορυδαλλού στον Κορυδαλλό.

• Ροκ σταρ

Ο Μπρέγκοβιτς «κατανάλωσε» το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ‘70, ως ροκ σταρ. Οι «White Button», το συγκρότημα που έστησε το 1974, ξεσήκωναν το κοινό. Προκαλούσαν λιποθυμίες στα νεαρά κορίτσια, ουρές θαυμαστών για αυτόγραφό του. Ο ίδιος, όντας διαρκώς ανήσυχος, στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 θέλησε να ξεπεράσει το ροκ. Ανέλαβε τη σύνθεση του σάουντρακ της ταινίας του Εμίρ Κουστουρίτσα «Ο Καιρός των Tσιγγάνων». Ακούγοντας εκείνη τη δουλειά, αυτό που γινόταν κατανοητό ήταν πως η συνεργασία των Mπρέγκοβιτς - Kουστουρίτσα μπορούσε να παραγάγει ιδέες που θα μεταφράζονταν σε όμορφες στιγμές της τέχνης. Οι δυο τους δούλεψαν και στις ταινίες «Arizona Dream», «Underground». Η τελευταία, το 1995, πήρε την κορυφαία βράβευση στο Φεστιβάλ των Kανών.

Το 1995 ο Μπρέγκοβιτς εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας με τη συνοδεία της Συμφωνικής Ορχήστρας και Χορωδίας της Ραδιοφωνίας του Βελιγραδίου.

Εδωσαν πέντε μεγαλειώδεις εμφανίσεις. Δύο απ’ αυτές περιελάμβαναν το Αρχαίο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Τύπος και κοινό τις βάφτισαν ανεπανάληπτες. Αυτές οι εμφανίσεις αποτέλεσαν την απαρχή μιας μεγάλης αγάπης των Ελλήνων με τη μουσική του. Κάτι που επιβεβαιώνεται έως σήμερα. Ισως η δεύτερη, χρονικά, στιγμή που βίωσε ο Βαλκάνιος συνθέτης ήταν το 1996. Οταν με την τσιγγάνικη Ορχήστρα του για «Γάμους και Κηδείες» (Wedding and Funeral Band) περιόδευσε στην Ελλάδα «κόβοντας» πάνω από 80.000 εισιτήρια.

Το 1991 ο Μπρέγκοβιτς συνεργάστηκε δισκογραφικά με την Αλκηστη Πρωτοψάλτη. Το 1999 με τον Γιώργο Νταλάρα στο άλμπουμ «Θεσσαλονίκη - Γιάννινα με δυο παπούτσια πάνινα» που έγινε πλατινένιος.

Με τη σχέση του μαζί μας να παραμένει διαρκώς ανανεώσιμη, η καλοκαιρινή περιοδεία στην Ελλάδα του Βαλκάνιου συνθέτη είναι μια δράση που φέρνει όλους μας κοντύτερα στην παρεξηγημένη κουλτούρα της γειτονιάς μας, μιας πολύπαθης γωνιάς του πλανήτη.

• ΤΟ ΡΟΚ ΚΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ

O Γκόραν Μπρέγκοβιτς γεννήθηκε το 1950, στο Σεράγεβο, από Σέρβα μητέρα και Κροάτη πατέρα. Σε ηλικία 16 χρόνων έγινε μέλος των καλλιτεχνικών κύκλων της βοσνιακής πρωτεύουσας. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘70, γνώρισε τον Eμίρ Κουστουρίτσα, τότε ερασιτέχνη σκηνοθέτη και μπασίστα σε πανκ γκρουπ. Ο Μπρέγκοβιτς δηλώνει: «Eκείνα τα χρόνια το ροκ έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Mόνο έτσι μπορούσαμε να κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί και να εκφράζουμε δημόσια τη δυσαρέσκειά μας, δίχως να φοβόμαστε ότι θα μας κλείσουν φυλακή...».

Για τη συναυλία της Αράχοβας, τη Δευτέρα 10 Αυγούστου, στο Γήπεδο Αράχοβας η τιμή του εισιτηρίου είναι €20. Η προπώληση των εισιτηρίων γίνεται στο ΚΕΠ Αράχοβας, στα γραφεία της Δημοτικής Επιχείρησης Τουριστικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης Αράχοβας, όπως επίσης και (με πιστωτική κάρτα) στο: www.ticketquest.gr. Ωρα έναρξης 9.30 μ.μ.

Για τη συναυλία της Σαντορίνης, την Τετάρτη 12/8 στο οινοτουριστικό κέντρο «Santowines», η τιμή είναι €20. Η προπώληση των εισιτηρίων γίνεται από τα γραφεία του «Καμάρι Tours» και από το «Book­stores and More» στην κεντρική πλατεία των Φηρών. Ωρα έναρξης 9.30 μ.μ.

Για τη συναυλία της Κέρκυρας την Παρασκευή 14/8 στο Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας η τιμή είναι €25. Η κεντρική προπώληση των εισιτηρίων γίνεται από τα ταμεία του Δημοτικού Θεάτρου Κέρκυρας. Ωρα έναρξης 9.30 μ.μ. [ΕΘΝΟΣ, 02/08/2009]

Στο «φως» δύο άγνωστα έργα του Μότσαρτ

Το Διεθνές Ίδρυμα Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ παρουσίασε δύο, άγνωστα έως σήμερα, νεανικά έργα για πιάνο του μεγαλοφυούς συνθέτη Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.

«Οι υπηρεσίες ερευνών του Διεθνούς Ιδρύματος Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ ταυτοποίησε δύο συνθέσεις, οι οποίες από πολλού χρόνου βρίσκονταν ήδη στην κατοχή του, ως έργα της νεότητος του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ» ανακοίνωσε το Ίδρυμα.

Τα δύο μουσικά έργα για πιάνο, ένα τετράλεπτο κοντσέρτο και ένα πρελούδιο διάρκειας ενός λεπτού, εκτελέσθηκαν για τους δημοσιογράφους την Κυριακή, στο ίδιο το πιάνο του Μότσαρτ, στην παλαιά οικογενειακή του κατοικία στην γενέτειρα του συνθέτη από τον αυστριακό πιανίστα Φλοριάν Μπίρσακ, επίσης καταγόμενο από το Ζάλτσμπουργκ. Το Διεθνές Ίδρυμα Μοτσαρτέουμ έχει ως αποστολή να διαφυλάσσει την κληρονομιά του εμπνευσμένου συνθέτη, να ερευνά και να διοργανώνει μουσικές εκδηλώσεις.

Τα δύο έργα δεν είναι τα μόνα που έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια. Τον Σεπτέμβριο του 2008 είχε εντοπισθεί στη Βιβλιοθήκη της Νάντ μία ανέκδοτη σύνθεση του Μότσαρτ, που είχε παραμείνει στα αρχεία της επί έναν αιώνα και πλέον. Ενώ το 2006, στην επέτειο από τα 250 της γέννησης του συνθέτη, ανακαλύφθηκε στο Ζάλτσμπουργκ ένα Αλέγκρο για πιάνο, που πιθανώς είχε συνθέσει ο Μότσαρτ σε ηλικία έξι έως 13 ετών. [enet.gr, 17:59 Κυριακή 2 Αυγούστου 2009]

«Φιλί της ζωής» στη μουσική βιομηχανία

• Συναυλίες και μεγάλοι χορηγοί, η κύρια πηγή εσόδων – Σε πτώση οι πωλήσεις των CD

The Guardian

Τα τελευταία χρόνια ήταν καταθλιπτικά για τη μουσική βιομηχανία, που χτυπήθηκε από τη μεγάλη πτώση στις πωλήσεις των CD και την ασυγκράτητη διαδικτυακή πειρατεία. Υπάρχουν όμως σημάδια ότι το χειρότερο μπορεί να έχει περάσει - η έρευνα δείχνει ότι η βιομηχανία αναπτύχθηκε την περασμένη χρονιά και βρίσκει καινούργιους τρόπους για να κερδίζει χρήματα.

Η μουσική έφερε 3,6 δισεκατομμύρια στερλίνες στη βρετανική οικονομία την περασμένη χρονιά, αυξάνοντας τα έσοδά της κατά 4,7%, σύμφωνα με μια έκθεση της PRS for Music, του οργανισμού που συλλέγει τις αμοιβές για τους μουσικούς, τους συνθέτες και τους στιχουργούς. Οι πωλήσεις των CD, που δέχτηκαν άλλο ένα πλήγμα με το κλείσιμο μεγάλων κεντρικών καταστημάτων όπως το Woolworths πέρσι, τείνει να γίνει μια παράπλευρη εμπορική δραστηριότητα, καθώς η ζωντανή μουσική γίνεται η κύρια πηγή κερδών για τα περισσότερα συγκροτήματα.

Συμφωνίες με εταιρείες

Οι συμφωνίες χορηγίας ανάμεσα σε μεγάλες εταιρείες και μουσικούς -όπως αυτή των Take That με τους Marks & Spencer- αποκτούν κι αυτές μεγαλύτερη σημασία καθώς τα συγκροτήματα και οι μάνατζερ αναζητούν νέους τρόπους για να αποσπάσουν εισοδήματα από μια πίτα που μικραίνει.

Ο Γουίλ Πέιτζ, επικεφαλής οικονομολόγος της PRS for Music, επισημαίνει ότι τα κέρδη από συμφωνίες με μεγάλους σπόνσορες για την αδειοδότηση διαδικτυακών υπηρεσιών, όπως της ιστοσελίδας Spotify, ήταν πιο σημαντικά παρά ποτέ για τη μουσική βιομηχανία, εξασφαλίζοντας το 25% των εσόδων της έναντι 9% την προηγούμενη χρονιά. «Αναγκαστικά, η μουσική βιομηχανία αποκτά πολύ μεγαλύτερη ποικιλομορφία στις δραστηριότητές της», λέει. «Τα έσοδα από τις συμφωνίες με εταιρείες αποτελούν τώρα το ένα τέταρτο της πίτας, αλλά απομένει να δούμε αν αυτό θα αντισταθμίσει την πτώση στις πωλήσεις CD».

Ο γάμος συμφέροντος ανάμεσα στη μουσική και τις εμπορικές φίρμες δεν είναι κάτι καινούργιο - ο Μάικλ Τζάκσον ξεκίνησε τη μόδα όταν έκλεισε συμβόλαιο 5 εκατομμυρίων δολαρίων με την Pepsi το 1983, ωστόσο οι καινούργιες συμφωνίες εξασφαλίζουν σήμερα ένα ζωτικό έσοδο για την επιβίωση της μουσικής βιομηχανίας.

Ο τρόπος που συνεργάζονται οι εταιρείες με τους καλλιτέχνες έχει αλλάξει επίσης. Οι διαφημιστικές καμπάνιες είναι πιο επινοητικές και επιζητούν να αξιοποιήσουν τη δύναμη του ίντερνετ - όπως έκανε η Trident που συνεταιρίστηκε με την Μπιγιονσέ, οργανώνοντας έναν «χορό - αστραπή» 100 γυναικών που διαφήμιζαν τις ομώνυμες τσίκλες χορεύοντας στο ρυθμό της πρόσφατης επιτυχίας της ποπ σταρ, του «Single Ladies», με την ελπίδα ότι το βίντεο θα προσελκύσει τον κόσμο στο YouTube. Μερικά συγκροτήματα προχωρούν ακόμα παραπέρα. Την περασμένη χρονιά, το ηλεκτρονικό γκρουπ Groove Armada εγκατέλειψε τη Sony για να κλείσει ένα συμβόλαιο με την εταιρεία ποτών Bacardi. Εκτός από το ότι κυκλοφόρησαν όλη την καινούργια μουσική τους μέσω της εταιρείας, εμφανίστηκαν και στις μουσικές εκδηλώσεις που διοργάνωσε το 2008.

Οι δισκογραφικές εταιρείες μπορεί να προσπαθούν να διασφαλίσουν τα έσοδά τους με τις αποκαλούμενες «συμφωνίες 360», με τις οποίες ελέγχουν όλες τις ροές εισοδημάτων των καλλιτεχνών, από τις πωλήσεις CD μέχρι τις χορηγίες. Ωστόσο, οι μουσικοί και οι μάνατζέρ τους είναι πιο ανοιχτοί παρά ποτέ στο να υπογράφουν απευθείας συμβόλαια με τις εταιρείες, σύμφωνα με τον Τζον Γουέμπστερ, πρόεδρο του Music Managers Forum. «Δεν έχει να κάνει μόνο με τα λεφτά, αλλά και με τον δημιουργικό έλεγχο», λέει. «Οι δισκογραφικές σπανίως διακρίνονται για την ηθική τους στάση, ενώ τα συγκροτήματα ξέρουν καλά τον τύπο της συμφωνίας που θέλουν να κλείσουν». [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 02/08/2009]

«Ζω με άδεια παραμονής στη χώρα που γεννήθηκα»

• Σας προλαβαίνω: Ελληνας είναι ο MC Yinka. Αυτός ο ωραίος μαυρούλης πιτσιρικάς χιπ χόπερ, που βλέπετε στη φωτογραφία, είναι 100% Ελληνας από μετανάστες Νιγηριανούς γονείς.

Εδώ γεννήθηκε, εδώ μεγάλωσε, η Ελλάδα είναι η πατρίδα του (όπως και η δική μας, καμία διαφορά). Και το κανονικό του όνομα είναι Μανώλης Αφολιάνο. Σας προλαβαίνω, λέω, γιατί τον βλέπουν όλοι και μπερδεύονται. Τον ακούνε μετά να μιλάει καλά και στρωτά ελληνικά και σαστίζουν.

Τον MC Yinka τον μάθαμε από τη συνεργασία του με τον Φίλιππο Πλιάτσικα: περιοδεύουν αυτό το διάστημα μαζί σε ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ μόλις κυκλοφόρησε την «Αλάνα», την πρώτη του επίσημη δισκογραφική δουλειά. «Η "Αλάνα" είναι ένας τεράστιος χώρος στον οποίο είμαι ελεύθερος να πω όσα θέλω» λέει. «Ο χώρος όπου μπορώ να αράξω, να αφουγκραστώ, να φωνάξω χωρίς να σκεφτώ μήπως γίνω ρεζίλι, να πειραματιστώ δίχως να φοβηθώ το λάθος. Η μουσική επένδυση του δίσκου έχει βάση την πρώτη μου αγάπη, το hip hop, και κάνει περάσματα από μουσικά στιλ, όπως η reggae, το afrobeat, το drum 'n' bass, το funk και η jazz».

• Πόσο διαφορετικό είναι να είσαι παιδί μεταναστών από παιδί Ελλήνων;

«Μέσα από τα μάτια ενός παιδιού μεταναστών και κάνοντας έναν απολογισμό, μπορώ να πω ότι πέρα από κάποιες περιπτώσεις ρατσιστικών σχολίων, που αντιμετωπίζονται αναλόγως, και πέραν, φυσικά, του οικονομικού στάτους το γονιών μας, που είναι χαμηλότερο, η καθημερινή ζωή των παιδιών των μεταναστών δεν διαφέρει από αυτή των Ελλήνων. Μοιράζονται την ίδια πραγματικότητα, τα ίδια όνειρα, τα ίδια θέλω και αυτό γιατί πολύ απλά ζούνε μαζί».

• Εχεις κι ένα τραγούδι σχετικό στο άλμπουμ που λες για τον γολγοθά των μεταναστών...

«Το κομμάτι λέγεται "Χαιρετισμός" και είναι το πρώτο του δίσκου. Σε αυτό σκιαγραφώ τη ζωή του μετανάστη και των παιδιών του. Καταφθάνοντας από τη χώρα του στα μέσα της δεκαετίας του '80 και προσδοκώντας μία καλύτερη ζωή, ο μετανάστης έβρισκε ένα κράτος με πολύ φτωχές διευθετήσεις για τους μετανάστες. Εκ των πραγμάτων προσπαθούσε με δικούς του τρόπους να επιβιώσει, μέσα στην ανασφάλεια και τη μαύρη εργασία. Στα τέλη της δεκαετίας του '90, αρκετά αργοπορημένα, φτιάχτηκε από το κράτος ένα πρόγραμμα νομιμοποίησης των μεταναστών. Αλλά με πολλές τρύπες νομοθετικά, που έβαζαν τον μετανάστη σε μια ταλαίπωρη διαδικασία και η οποία περιελάμβανε: γραφειοκρατία, πολλά χρήματα για παράβολα, ληγμένες άδειες παραμονής και επιπλέον, μέχρι πρότινος, άδεια παραμονής οικονομικού μετανάστη στα παιδιά που έφταναν τα 18, ανεξαρτήτως αν είχαν γεννηθεί και μεγαλώσει εδώ. Οταν ήρθα αντιμέτωπος με το πρόβλημα σοκαρίστηκα, η απογοήτευσή μου και η οργή ήταν τεράστια. Χώρια το γεγονός ότι άργησε το κράτος να κάνει αυτό το πρόγραμμα κι έφερε τον μετανάστη σε δύσκολη θέση όσον αφορά το Ασφαλιστικό. Θα περάσουν αρκετά χρόνια για να δούμε να συνταξιοδοτείται κάποιος μετανάστης. Τέλος, μην ξεχνάμε και τις οργανωμένες ρατσιστικές επιθέσεις σε σπίτια και χώρους όπου ζουν μετανάστες από άνανδρους φασίστες. Οπως και τις υποθέσεις δολοφονίας μεταναστών από όργανα της τάξης. Και οι δυο περιπτώσεις καλύπτονται κατά περίεργο τρόπο».

• Είναι τουλάχιστον καλύτερα τα πράγματα τα τελευταία χρόνια;

«Ναι, αλλά χρειάστηκαν αγώνες και πιέσεις στην πολιτεία από ομάδες και κινήματα που έχουν αγκαλιάσει τον μετανάστη. Τώρα τα παιδιά των μεταναστών παίρνουν άδεια παραμονής "επί μακρόν διαμένοντα" με την προοπτική αυτή η άδεια να μετατραπεί σε αορίστου χρόνου. Κι εδώ όμως το κράτος βγάζει από τη μύγα ξίγκι. Για να πάρουμε την άδεια παραμονής πρέπει να πληρώσουμε παράβολο 900 ευρώ. Είμαστε η γενιά των 900 ευρώ! Σε κοινωνικό επίπεδο τα πράγματα δυσχεραίνουν με την άνοδο των ακροδεξιών. Το κύμα ενάντια στη λαθρομετανάστευση διογκώθηκε μετά τις ευρωεκλογές. Νιώθω ότι ο κόσμος έγινε αμυντικός με τους μετανάστες, ιδιαίτερα στο κέντρο που μένω κι εγώ, με ηχηρό παράδειγμα την υπόθεση του Αγ. Παντελεήμονα. Εκεί, οι ακροδεξιοί, καλυπτόμενοι πίσω από τη βιτρίνα της κίνησης των αγανακτισμένων πολιτών, έβαλαν λουκέτο στην παιδική χαρά προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τους μετανάστες της περιοχής. Κανένα παιδί, τώρα, δεν μπορεί να μπει να παίξει εκεί. Αυτό είναι φασισμός. Η παιδική χαρά στη συνείδησή μας συμβολίζει την ελευθερία, το παιχνίδι».

• Υπάρχει ρατσισμός στην Ελλάδα; Τον έχεις νιώσει;

«Ηταν μια εποχή που όταν έψαχνα για δουλειά στις αγγελίες και έκλεινα ραντεβού από το τηλέφωνο, ένιωθα την ανάγκη να πω ότι είμαι από την Αφρική για να μην κυριαρχεί η αμηχανία στη συνέντευξη. Υπάρχει πολύς κόσμος που συναναστρέφομαι όλα αυτά τα χρόνια και δεν έχω νιώσει ρατσισμό. Ωστόσο, δέχεσαι κάποια παράξενα βλέμματα όταν βγαίνεις έξω με μια Ελληνίδα, κάποια χλευαστικά σχόλια όταν μπαίνεις στο λεωφορείο, κάποια γελάκια, καμιά φορά σε δείχνει μια μάνα στο παιδί της και του λέει "θα έρθει να σε φάει αυτός αν δεν κάτσεις καλά"».

• Και ο Φίλιππος Πλιάτσικας πώς προέκυψε;

«Ο Φίλιππος ήθελε έναν MC (σ.σ. ράπερ) με αγγλικό στίχο για τον καινούργιο του δίσκο και οι Locomondo με πρότειναν. Ακολούθησε μια γόνιμη συνεργασία με σειρά ζωντανών εμφανίσεων σε μουσικές σκηνές και θέατρα. Ο Φίλιππος με έχει βοηθήσει, τον εκτιμώ απεριόριστα, είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη ευαισθησία και συναισθηματική νοημοσύνη».

• Τι σημαίνει για σένα αληθινή μουσική;

«Η μουσική που είναι καθρέφτης της ανθρώπινης φύσης. Της ψυχής μας με όλες τις πτυχές της: την οργή, την αγάπη, τον χαβαλέ, τη φαντασία, την αγανάκτηση, την αλήθεια, το ψέμα. Είναι η μουσική που μέσα σε αυτή ο δημιουργός της στέκεται "γυμνός". Οχι γιατί πρέπει να είναι, αλλά γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς».

• Και τα όνειρά σου;

«Τα όνειρά μου θέλω να εξελίσσονται μαζί με εμένα. Να γίνονται καλύτερες οι συνθήκες για να κάνω μουσική ή οποιαδήποτε άλλη τέχνη καταπιαστώ. Με σεβασμό και αξιοπρέπεια».

**Ο MC Yinka με τον Φίλιππο Πλιάτσικα εμφανίζονται απόψε στο Νεστόριο Καστοριάς (31ο River Party), 6/8 στο Αττικόν Αλσος στο Γαλάτσι, 8/8 στα Γρεβενά, 12/8 στην Κω, 13/8 στη Ρόδο, 17/8 στην Κυπαρισσία, 18/8 στην Τρίπολη κ.α. *

• Του Δ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 1 Αυγούστου 2009

«Encardia»: το ελληνικό συγκρότημα που χορεύει ταραντέλα!

Οταν πήραμε την απόφαση να πάμε στο Δημοτικό Κηποθέατρο Παπάγου την Τρίτη το βράδυ, γνωρίζαμε ότι η συνύπαρξη Encardia και Φοίβου Δεληβοριά θα έκρυβε εκπλήξεις. Η συναυλία ήταν προγραμματισμένη για τις 8.30, ξεκίνησε λίγο μετά τις 9, με το ελληνικό συγκρότημα με τη θετική ενέργεια να ζωντανεύει μελωδίες της Κάτω Ιταλίας με λιτότητα, μικρή αφήγηση, λίγες λέξεις, για να (ξανα)δούμε τον χορό της αράχνης, το παραμύθι της ταραντούλας, ιστορίες για νεράιδες και κουρσάρους, τις δύο χορεύτριες (Γιάννα Χαμαλέλη, Κωνσταντίνα Καλκάνη) με τα κοκκινόμαυρα φορέματα να παραδίδουν μαθήματα χορού σε όλους εμάς, ανεξαρτήτου ηλικίας. Ο Φοίβος Δεληβοριάς καθυστέρησε να βγει γιατί έπρεπε πρώτα να ολοκληρωθεί η πρόγευση με τα τραγούδια του καινούργιου -υπό κυκλοφορία- άλμπουμ των Encardia. Είπε λίγα τραγούδια, αλλά αγαπημένα. Και τελικά χορέψαμε στη σκηνή όλοι μαζί. Παιδιά, ζευγάρια, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων.

Και τώρα που οι Εncardia θα εμφανιστούν και αύριο στη Σαντορίνη (αν και χωρίς τον Φοίβο Δεληβοριά), υπάρχει ένας (ακόμη) καλός λόγος για να τους γνωρίσουμε καλύτερα. Μας αρέσει να βλέπουμε σχήματα με τόσο κέφι, χιούμορ κυρίως και αυτοσαρκασμό, να προτείνουν κάτι διαφορετικό. Με μικρή παραγωγή, αλλά προσεγμένη, μια ομάδα που μοιάζει να περνάει καλά. Τουλάχιστον έτσι έδειχνε μέχρι τις 11.30 το βράδυ που συνέχιζε ο χορός και το τραγούδι. Μαντολίνο, ταμπορέλο και νταούλι ο Κώστας Κωνσταντάτος, ακορντεόν ο Βαγγέλης Παπαγεωργίου, κιθάρα ο Μιχάλης Κονταξάκης, κοντραμπάσο ο Δημήτρης Τσεκούρας, τραγούδι και καστανιέτες η Αναστασία Δουλφή.

Πέντε μουσικοί και δύο χορεύτριες. Και ο Φοίβος Δεληβοριάς με διάθεση για απίθανες περιπέτειες, όπως τον χειμώνα, στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Εμείς πάλι δεν τραγουδήσαμε μόνο. Δώσαμε τον ρυθμό, κάναμε δεύτερη φωνή, ανεβήκαμε ξανά και ξανά στη σκηνή για να κάνουμε πρόβα στον πιο αρχαίο χορό της Ιταλίας.

Viva la tarantella. Μάθαμε και για τις τρεις διαφορετικές εκδοχές του χορού της ταραντέλας, «που για αιώνες λειτούργησε θεραπευτικά εξαιτίας του δηλητηριώδους τσιμπήματος της αράχνης και διατηρείται ζωντανός μέχρι σήμερα». H αράχνη είναι το γούρι τους. Στο πωλητήριο κοντά στην είσοδο του θεάτρου είδαμε και τα μπλουζάκια τους, λευκά με μαύρο ιστό. Οι Encardia στις 3 Αυγούστου θα είναι στη Σύρο, στις 8 του μηνός στη Λήμνο και στις 10 Σεπτεμβρίου στα Λουτρά Υπάτης. Περισσότερα στην ιστοσελίδα τους...

• Οι Encardia εμφανίζονται αύριο το βράδυ (9.30 μ.μ.) στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Ιδρυμα στα Φηρά στη Σαντορίνη για την τελετή λήξης του 2ου Φεστιβάλ «Ηχος και Εικόνα» Σαντορίνη 2009.

• Της Σαντυς Τσαντακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 01/08/2009

Αλισον Μουαγέ: «Τραγουδάω τον φόβο και την αγάπη...»

• Η Αλισον Μουαγέ μιλάει για τις επιλογές της και τη συνεργασία της με τον Γάλλο συνθέτη Μισέλ Λεγκράν

«Δεν νομίζω ότι γνώριζε τη δουλειά μου, κάποιος, όμως, ανέφερε το όνομά μου και του έδωσε μερικούς δίσκους μου. Του άρεσα κι έτσι με επέλεξε για να τον συνοδεύσω στην περιοδεία του».

Η Αλισον Μουαγέ διηγείται στην «Κ» την ιστορία της συνάντησής της με τον Μισέλ Λεγκράν, καρπός της οποίας είναι και η σημερινή τους συναυλία στη Σάνη της Χαλκιδικής, στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ Sani. Στον καταπράσινο λόφο με φόντο τη θάλασσα, η 47χρονη ερμηνεύτρια και ο σπουδαίος και πολυβραβευμένος Γάλλος συνθέτης θα παρουσιάσουν μερικές από τις γνωστότερες επιτυχίες του Μισέλ Λεγκράν.

• Από την εμπορική ποπ

Μπορεί η Αλισον Μουαγέ να ξεκίνησε την καριέρα της τη δεκαετία του ’80 ως το μισό του ηλεκτροπόπ συγκροτήματος Yazoo με παρτενέρ τον Βινς Κλαρκ, τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει διαχωρίσει τη θέση της από την εμπορική ποπ και ο προσανατολισμός της είναι σαφής: η ερμηνεία. Το να βρίσκει τη ρίζα των τραγουδιών και να τα κάνει να πάλλονται, να ξεχειλίζουν συναίσθημα. Η κάποτε μαινάδα της ποπ σκηνής, ύστερα από μακρές περιόδους σιωπής αλλά και μεταμορφώσεων, αναδύεται ώριμη και έτοιμη να αντιμετωπίσει ακόμη και τις πιο δύσκολες προκλήσεις.

«Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήμουν παρεξηγημένη», εξομολογείται στην «Κ». «Και θα σας εξηγήσω τι εννοώ. Η γνωριμία μου με τον Βινς ήταν ένα από τα πιο υπέροχα πράγματα που συνέβησαν στη ζωή μου. Μαζί του άρχισα να “χτίζω’’ τη φωνή μου και απέκτησα την εμπειρία του στούντιο. Εμαθα τι σημαίνει επιτυχία. Γράφαμε τραγούδια και γίνονταν σουξέ. Αν δεν είχε συμβεί αυτό, δεν θα μπορούσα αργότερα να λέω “όχι’’. Από την άλλη πλευρά, όμως, ήταν και μια περίοδος αρνητική για μένα γιατί ούτε είχα βρει τον μουσικό μου χαρακτήρα ούτε και οι επιλογές μου εξέφραζαν ακριβώς τα γούστα μου. Τα ενδιαφέροντά μου ήταν πιο σκοτεινά ακόμη και από τα τραγούδια του πρώτου προσωπικού δίσκου μου («Alf»). Η πρώτη ουσιαστική “δήλωση’’ που έκανα ήταν με το άλμπουμ Hoodoo. Η δισκογραφική μου εταιρεία είχε δίκιο στην εκτίμηση ότι δεν θα πουλούσε πολύ, έκανε λάθος όμως που πίστευε ότι οι πωλήσεις ήταν το κίνητρό μου. Από εκείνο τον δίσκο και μετά νιώθω ότι αγάπησα από την αρχή το τραγούδι, την ερμηνεία».

• Ξεχωριστές συνεργασίες

Στην καριέρα της μέχρι σήμερα, η Αλισον Μουαγέ έχει κάνει αρκετές συνεργασίες. Κάποιες τις θεωρεί ξεχωριστές. «Οποτε συνεργάζομαι με τον Πιτ Γκλένιστερ, νιώθω ευγνωμοσύνη. Επίσης, σημαντική ήταν η γνωριμία μου με την Αν Ντάντλεϊ (υπέγραψε την παραγωγή και την ενορχήστρωση στον υπέροχο δίσκο Voice). Σ’ αυτή τη δουλειά έμαθα να πειθαρχώ. Πράγμα πολύ δύσκολο για μένα. Με το Voice ανακάλυψα εκ νέου την ουσία και τη χαρά της ερμηνείας». Τι έκανε τον Μισέλ Λεγκράν, λοιπόν, να επιλέξει την Αλισον Μουαγέ γι’ αυτόν τον κύκλο συναυλιών και τι πιστεύει η ίδια ότι πρέπει να διαθέτει μια ερμηνεύτρια για να ξεχωρίζει;

• «Βασίζομαι στο συναίσθημα»

«Μεγάλωσα σε μια οικογένεια σκληροτράχηλων Γάλλων αγροτών», απαντάει. «Δεν υπήρχε καθόλου η αγγλική αυτοσυγκράτηση και σπάνια περνούσε μια μέρα χωρίς συναισθηματικά ξεσπάσματα που έφταναν στα όρια της βίας. Σε αυτό το περιβάλλον έμαθα να μην εκδηλώνω τη χαρά ή τη λύπη μου. Είχα γνωρίσει εξίσου τον καθημερινό φόβο αλλά και την αγάπη. Και νομίζω ότι αυτό το στοιχείο βγαίνει στο τραγούδι μου. Βασίζομαι στο συναίσθημα και αυτό μπορεί να υπονομεύσει τον έλεγχο, αλλά σαφώς κάνει μια ερμηνεία πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Είναι μια παρακινδυνευμένη μέθοδος, αλλά προσφέρει -για μένα τουλάχιστον- μια πολύ πιο συγκινητική ερμηνεία. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό για όποιον τραγουδάει να γνωρίζει καλά το ερμηνευτικό του “όργανο’’. Δεν έχει νόημα να προσπαθείς να ακουστείς σαν φλάουτο όταν είσαι τσέλο!».

Η Αλισον Μουαγέ εμφανίζεται σήμερα το βράδυ στον Λόφο της Σάνης στη Χαλκιδική στη συναυλία του Μισέλ Λεγκράν.

• Της Γιουλης Επτακοιλη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 01/08/2009