Thursday, February 3, 2011

Γιώργος Κουμεντάκης: «Η παλιά μουσική δεν υπάρχει χωρίς την καινούρια»


Διπλό «παρών» αυτές τις ημέρες για τον Γιώργο Κουμεντάκη στα πολιτιστικά δρώμενα της πρωτεύουσας. Στις 2 Φεβρουαρίου και στο πλαίσιο της σειράς «Μουσικές Βραδιές στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής, η κιθαρίστα Ελενα Παπανδρέου θα ερμηνεύσει σε πρώτη εκτέλεση το έργο του «Το ισοκράτημα ενός τρελού γέρου» για μπαγιάν και κιθάρα (στο μπαγιάν ο Κωνσταντίνος Ράπτης). Λίγο αργότερα, στις 10 του ίδιου μήνα και πάλι στο Μέγαρο, ο «διεθνής» συνθέτης εγκαινιάζει τη νέα σειρά προγραμμάτων της Καμεράτα- Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής με τίτλο «Εν λευκώ», όπου ο εκάστοτε προσκεκλημένος δημιουργός παρουσιάζει έργα του, ενώ παράλληλα ερμηνεύει και σχολιάζει τις μουσικές τις οποίες έχει ο ίδιος επιλέξει συμμετέχοντας στις ομιλίες που διοργανώνονται πριν από κάθε συναυλία. Εν προκειμένω, πέρα από τις μουσικές που επιλέγει, ο Γ. Κουμεντάκης παρουσιάζει το έργα του «Typewriter Tune» και «Ισοκράτημα ενός μεσήλικα» (για έγχορδα, κουαρτέτο σαξοφώνων και πιάνο) το οποίο παίζεται επίσης σε α΄εκτέλεση.

«Τόσο το "Ισοκράτημα ενός τρελού γέρου" όσο και το "Ισοκράτημα ενός μεσήλικα" που αποτελούν παραγγελία του ΟΜΜΑ εντάσσονται σε μια ομάδα έργων που ερευνούν το βυζαντινό ισοκράτημα, έναν όρο της βυζαντινής μουσικής ο οποίος παραπέμπει στη μουσική συνοδεία της κύριας μελωδίας με το επίμονο "κράτημα" μιας και μόνο νότας» εξηγεί ο Γ. Κουμεντάκης. Και συνεχίζει: «Το "Ισοκράτημα ενός τρελού γέρου" επιχειρεί ν΄αποδώσει μουσικά ένα βιβλίο: "Το ημερολόγιο ενός τρελού γέρου" του διάσημου ιάπωνα συγγραφέα Τζουνιτσίρο Τανιζάκι. Τα τρία βασικά θέματα του βιβλίου, στο οποίο ένας ηλικιωμένος άνδρας ερωτεύεται παράφορα τη νύφη του κι οδηγείται σε ακραίες καταστάσεις, αποτυπώνονται στα τρία συνεχόμενα μέρη του μουσικού έργου με την παρακάτω σειρά: παρελθόν-παρόν, νιότη-γηρατειά, έρωτας-θάνατος. Η βαθειά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης που αποτυπώνεται στο βιβλίο περνά και στη μουσική... »
Mιλώντας για τη συναυλία της 10ης Φεβρουαρίου, ο Γιώργος Κουμεντάκης αναφέρεται στους συνθέτες που έχει επιλέξει ν΄ακουστούν έργα τους από κοινού με τα δύο δικά του : του εσθονού Αρβο Περτ, του αργεντινού Χεράρντο ντι Τζούστο, του γεωργιανού Γκίγια Καντσέλι. «Πρόκειται για έργα φαινομενικά ετερόκκλητα, τα οποία όμως αναδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο σύγχρονοι δημιουργοί αφομοιώνουν και μεταλάσσουν το παραδοσιακό μουσικό υλικό της χώρας καταγωγής τους» λέει ο συνθέτης. Το "Ισοκράτημα ενός μεσήλικα" θα παρουσιαστεί με τη συμμετοχή του πιανίστα Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη, του κουαρτέτου σαξοφώνων Θεόδωρου Κερκέζου και την Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής υπό τον Γιώργο Κουντούρη.
Μέσα σ΄ένα πλούσιο, γενικά, τοπίο της λεγόμενης σύγχρονης κλασικής μουσικής σε διεθνές επίπεδο, όπως το χαρακτηρίζει ο Γιώργος Κουμεντάκης καθώς θεωρεί ότι στις ημέρες μας περιλαμβάνει πολλά και διαφορετικά δεδομένα και ταυτόχρονα απελευθερώνει πολλές δυνατότητες, οι Ελληνες συνθέτες έχουν ρόλο σημαντικό κι αναγνωρίσιμο. «Ωστόσο, αναφορικά με την κατάσταση εντός της χώρας, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι παραγγελίες νέων έργων, δυστυχώς, έχουν μειωθεί πολύ. Και το λέω εγώ που θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτές τις ημέρες, μόνο, παίζονται δύο νέα έργα μου. Παρόλ΄αυτά, στο θέμα των αναθέσεων χωλαίνουμε σημαντικά κι αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Η παλιά μουσική δεν υπάρχει χωρίς την καινούρια με την έννοια ότι δεν διαμορφώνονται κριτήρια, μέτρο σύγκρισης»

«Αλλο σημείο σημαντικό - λέει ο Γ. Κουμεντάκης- είναι το θέμα της παιδείας όπου δίπλα στα μεγάλα έργα ρεπερτορίου πρέπει να παίζονται και έργα Ελλήνων συνθετών. Επίσης, είναι σημαντική μια ουσιαστική πολιτική στήριξης της ελληνικής μουσικής στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα σήμερα που η χώρα μας γνωρίζει αρνητική δημοσιότητα λόγω της κρίσης και των γνωστών προβλημάτων, πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι έχουν την περιέργεια και ζητούν υλικό προκειμένου να δουν τί συμβαίνει μουσικά σ΄αυτή τη χώρα . Είναι, λοιπόν, πιστεύω, η κατάλληλη στιγμή προκειμένου να διαμορφωθεί μια πολιτική στήριξης της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας έτσι ώστε να προβληθεί στο εξωτερικό και να έχει τις ευκαιρίες που της αξίζουν...» 

No comments: