Sunday, February 20, 2011

Οι ορχήστρες δεν είναι μουσεία


  • Ο Βασίλης Χριστόπουλος στο τιμόνι της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών
Ενας από τους πιο ταλαντούχους και αναγνωρισμένους αρχιμουσικούς της γενιάς του, ο 36χρονος Βασίλης Χριστόπουλος, είναι ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.
Ο νέος διευθυντής υπερασπίζεται την ορχήστρα που μόλις έχει αναλάβει: «Διαθέτει εξαιρετικό έμψυχο δυναμικό· ανυπομονώ να δουλέψω με τους μουσικούς της» Θα κληθεί να μεταδώσει την εξάχρονη εμπειρία που έχει αποκτήσει με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νοτιοδυτικής Γερμανίας, στην οποία έχει την ίδια θεσμική θέση.

Αυτός ο νέος και ζωντανός άνθρωπος έχει μαθητεύσει δίπλα στους Κόλιν Ντέιβις, Ζούμπιν Μέτα και Ράινχαρντ Γκέμπελ και έχει ανέβει στο πόντιουμ σε ορισμένες από τις αξιόπιστες ορχήστρες: Φιλαρμόνια του Λονδίνου, Συμφωνική του Αμβούργου και της Τσέχικης Ραδιοφωνίας, Φιλαρμονική του Ντούισμπουργκ, Γερμανική Οπερα του Ρήνου. Ο δίσκος του «Αριες του Μότσαρτ», με τη Γαλλίδα υψίφωνο Ζεραλντίν Καζέ και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νοτιοδυτικής Γερμανίας, του χάρισε τον Χρυσό Ορφέα, ως η καλύτερη ηχογράφηση του Μότσαρτ το 2009.

- Γιατί δεχθήκατε να αναλάβετε την διεύθυνση της ΚΟΑ, αφού έχετε συμβόλαιο με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νοτιοδυτικής Γερμανίας ώς το 2015; Θα προλαβαίνετε να είστε συνεπείς με τις υποχρεώσεις σας;

«Δεν θα μου ήταν εύκολο ν' αρνηθώ μία από τις υψηλότερες θέσεις που μπορεί να μου προσφέρει η χώρα μου. Επιπλέον, με την ΚΟΑ έχω προσωπικούς δεσμούς από μικρή ηλικία. Είναι μεγάλη τιμή και χαρά να διευθύνω το αρχαιότερο και αντιπροσωπευτικότερο συμφωνικό συγκρότημα της Ελλάδας. Οι αρμοδιότητές μου στην Ορχήστρα της ΝΔ Γερμανίας είναι αμιγώς καλλιτεχνικές, δεν περιλαμβάνουν διοικητικά καθήκοντα· άρα είναι λιγότερο χρονοβόρες. Διανύω, εξάλλου, την έκτη μου περίοδο, οπότε τα ουσιώδη ζητήματα έχουν βρει το δρόμο τους. Η δραστηριότητά μου στο εξωτερικό είναι συμβατή με το έργο μου στην Αθήνα και δεν πρόκειται να με αποσπάσει απ' αυτό, που για μένα πλέον έχει προτεραιότητα».

- Σε μια δύσκολη οικονομική κατάσταση για τη χώρα μας, ποια θα είναι η πρώτη ευεργετική ενέργεια στην οποία θα προβείτε, χωρίς να θιγούν οι εργαζόμενοι;

«Ενας από τους πρώτους στόχους μας θα είναι σίγουρα η αύξηση των εσόδων από τα εισιτήρια, την περίοδο 2011-2012. Αυτό προϋποθέτει βήματα, τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο. Μία επιτυχημένη συναυλία είναι εξαιρετικά συναρπαστική. Αυτό πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστό. Εχω αρκετές ιδέες και αισιοδοξώ ότι θα πετύχουμε».

- Την εμπειρία από τη θητεία σας στη Γερμανία πώς θα προσπαθήσετε να τη μεταγγίσετε στη νέα σας θέση; Οι γνωριμίες σας σε ποιο βαθμό θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της ΚΟΑ;

«Η ύπαρξη εμπειρίας στο τιμόνι μιας γερμανικής ορχήστρας είναι πολύτιμη, γιατί, μεταξύ άλλων, στη Γερμανία το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ορχηστρών είναι στέρεο, λειτουργικό και δοκιμασμένο. Από το 2005, που ανέλαβα τη Φιλαρμονική της ΝΔ Γερμανίας, είχα την ευτυχία να συνεργαστώ με πολλούς σολίστ διεθνούς ακτινοβολίας, ορισμένοι από τους οποίους θα συμπράξουν με την ΚΟΑ, πράγμα προφανώς θετικό, και όχι μόνο για το κοινό. Ξέρετε, και οι μουσικοί της ορχήστρας εμπνέονται από έναν καλό σολίστ και παίζουν κατά κανόνα καλύτερα. Θα προσπαθήσω να χρησιμοποιήσω και τις γνωριμίες μου με διευθυντές αιθουσών, συναυλιών, φεστιβάλ κ.ο.κ. Εάν η ΚΟΑ εμφανίζεται συχνότερα στο εξωτερικό, αυτό θα ενισχύσει την αίγλη της εκτός συνόρων».

- Πιστεύετε στο έμψυχο υλικό της; Ποιες αλλαγές θα επιφέρετε;

«Η ΚΟΑ διαθέτει εξαιρετικό έμψυχο δυναμικό· ανυπομονώ να δουλέψω με τους μουσικούς της σε πιο σταθερή βάση, από τον Σεπτέμβριο του 2011. Αλλαγές στη σύνθεσή της είναι προφανές ότι δεν προβλέπονται, εκτός από τις περιπτώσεις αντικατάστασης, π.χ. λόγω συνταξιοδότησης. Αντιθέτως, θα επιδιώξω σταδιακά ορισμένες αλλαγές στον καλλιτεχνικό τομέα, όπως εντονότερη στιλιστική διαφοροποίηση ανάλογα με τα ερμηνευόμενα έργα και την εποχή που δημιουργήθηκαν».

- Το ρεπερτόριο της ΚΟΑ συνήθως περιλαμβάνει γνωστά έργα της κλασικής και της ρομαντικής περιόδου. Θα δοκιμάσετε να παρουσιάσετε συνθέσεις του εικοστού αιώνα, αλλά και σημερινά έργα με σαφή πειραματικό ή έστω ποπ προσανατολισμό;

«Η ΚΟΑ πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να καλύπτει ένα όσο γίνεται ευρύτερο συμφωνικό ρεπερτόριο. Τα σημαντικά έργα της κλασικής περιόδου αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του, τόσο γιατί εμπεριέχουν ένα πανανθρώπινο μήνυμα που αφορά το κοινό κάθε εποχής όσο και λόγω της χρησιμότητάς τους στους ίδιους τους μουσικούς της ορχήστρας, όσον αφορά την ορθοτονία, την ποιότητα τού ήχου, την καθαρότητα της άρθρωσης, την ομοιογένεια της φραστικής κ.λπ. Από 'κεί και πέρα, σίγουρα θα συμπεριληφθούν στον προγραμματισμό σημαντικές συνθέσεις του εικοστού αιώνα, καθώς και σύγχρονά έργα. Η ορχήστρα δεν είναι μουσείο ιστορίας της μουσικής αλλά ζωντανός οργανισμός, που ενδιαφέρεται για τη σημερινή δημιουργία και την παρουσιάζει στο κοινό με ενθουσιασμό».

- Οι σολίστ και οι αρχιμουσικοί που θα συμπράττουν με την ΚΟΑ, με τι κριτήρια θα επιλέγονται; Θα προσπαθήσετε να αποφύγετε τις εταιρείες μετάκλησης καλλιτεχνών;

«Το ζήτημα είναι περίπλοκο. Ασφαλώς, πρωταρχικό κριτήριο αποτελεί η ποιότητα. Συχνά, αλλά όχι πάντα, συμβαδίζει με την αναγνωρισιμότητα, που βοηθάει στην προσέλευση τού κοινού. Οι διάσημοι σολίστ, όμως, είναι και ακριβοί, άρα σε δύσκολους καιρούς δεν μπορούμε να προσκαλούμε πολλούς. Από την άλλη μεριά, θεωρώ ότι η κρατική ορχήστρα οφείλει να έχει εθνική πολιτική, να προσφέρει δηλαδή βήμα σε αξιόλογους Ελληνες ερμηνευτές και συνθέτες, χωρίς εντούτοις να γίνει εσωστρεφής και να αποκοπεί από το διεθνές γίγνεσθαι. Το πώς θα τηρηθούν αυτές οι ισορροπίες εντέλει εναπόκειται στο προσωπικό αισθητήριο και γούστο τού καλλιτεχνικού διευθυντή. Οι συνεργασίες με καλλιτεχνικά πρακτορεία δεν μπορούν να αποφευχθούν, εφόσον στη συντριπτική πλειονότητά τους οι καλλιτέχνες εκπροσωπούνται από αυτά».

- Οι διευθυντικές θέσεις μπορούν να αποβούν εις βάρος της καλλιτεχνικής εξέλιξης; Πώς καταφέρνετε να ισορροπείτε ανάμεσα σε δύο επιφανειακά ανόμοιους ρόλους;

«Ο κίνδυνος είναι πράγματι υπαρκτός. Ομως, οι ρόλοι δεν είναι τόσο ανόμοιοι όσο φαίνονται. Ενας διευθυντής μπορεί, κατά τεκμήριο, να καθορίσει την καλλιτεχνική πορεία ενός συνόλου πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι ένας προσκεκλημένος καλλιτέχνης, και να εξελιχθεί μαζί του. Απόλυτη ισορροπία ίσως δεν μπορεί να υπάρξει· τον πρώτο καιρό προφανώς θα χρειαστεί μια μετατόπιση των ιεραρχήσεών μου, ώστε να αντιμετωπιστούν επείγοντα και σημαντικά θέματα της νέας θέσης μου. Σημαντικό για μένα είναι να μην παρεκκλίνω από το δρόμο μου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν αλλάζω σταδιοδρομία ούτε επάγγελμα, είμαι διευθυντής ορχήστρας και μέσω αυτής της ιδιότητας, πρωτίστως, θα προσπαθήσω να συμβάλω θετικά στην εξέλιξη της ΚΟΑ».*

No comments: