Sunday, April 29, 2007

Ο Κάρλο Μαρία Τζουλιάνι

Ακριβής, ασκητικός, ευφυής και παρ' όλα αυτά και φορέας όλων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ιταλικής «σχολής» διεύθυνσης ορχήστρας, ο Κάρλο Μαρία Τζουλιάνι, που πέθανε προχθές στην Μπρέσα στα 91 του χρόνια, ήταν μια εμβληματική φυσιογνωμία αυτής ακριβώς της «σχολής».

Φίλος του Τοσκανίνι, μουσικός υπό τη διεύθυνση των Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ, Μπρούνο Βάλτερ και Ρίχαρντ Στράους στα πρώτα του βήματα, ο μαέστρος της Κάλλας στην ιστορική εκδοχή της «Τραβιάτα» του Βέρντι στη Σκάλα του Μιλάνο και μέντορας της νεότερης γενιάς των Ιταλών μαέστρων, όπως του Ρικάρντο Μούτι και του Κλάουντιο Αμπάντο, ο Τζουλιάνι ήταν γνωστός κι αγαπητός και στην Ελλάδα, όπου ήρθε για τελευταία φορά το 1994 για μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, διευθύνοντας τη Φιλαρμονική της Σκάλας του Μιλάνο σε έργα Μπετόβεν.

Ανεκδοτολογικού τύπου -κι ωστόσο πραγματικό- περιστατικό ήταν αυτό που αφορά την περίοδο της θητείας του (1978-1985) ως αρχιμουσικού στη Φιλαρμονική του Λος Αντζελες: όρος στο συμβόλαιο που είχε υπογράψει ήταν η εξαίρεσή του από οποιαδήποτε κοινωνική εκδήλωση, στο πλαίσιο των δημοσίων σχέσεων της ορχήστρας. Σχεδόν ασκητικός, όσο έμεινε στο Λος Αντζελες είχε έναν και μοναδικό φίλο, τον Ντάνι Κέι. Το 1985 παραιτήθηκε, επέστρεψε στην οικογένειά του, στην Μπρέσα, και έκτοτε αρνήθηκε οποιαδήποτε μόνιμη θέση αρχιμουσικού σε μεγάλη ορχήστρα, επιλέγοντας να αφοσιωθεί στην «παραμελημένη» σύζυγό του, Μαρτσέλα, και στους τρεις γιους τους.

Γεννημένος στις 9 Μαΐου 1914 στην πόλη Μπαρλέτα, κοντά στο Μπάρι, ο Κάρλο Μαρία Τζουλιάνι σπούδασε κατ' αρχήν βιολί και βιόλα. Στα 19 του έγινε μέλος της Ορχήστρας της Σάντα Τσετσίλια, παίζοντας συχνά στο -εκπληκτικής ακουστικής- Τεάτρο Ογκουστέο της Ρώμης, υπό τη διεύθυνση θρυλικών μαέστρων, όπως ο Φουρτβένγκλερ, ο Βάλτερ και ο Στράους.

Μαθητεύοντας κοντά στον Μπερναρντίνο Μολινάρι, το 1941 πήρε από το Ωδείο της Σάντα Τσετσίλια και πτυχίο στη διεύθυνση ορχήστρας. Ο πόλεμος τον βρήκε αξιωματικό του ιταλικού στρατού στο γιουγκοσλαβικό μέτωπο. Ενάντια στον φασισμό και τον Μουσολίνι, ως μέλος της ιταλικής Αντίστασης, ο Τζουλιάνι πέρασε λίγο αργότερα 9 ολόκληρους μήνες κρυμμένος.

Μεταπολεμικά, ο Τζουλιάνι συνεργάστηκε με την κρατική ορχήστρα της RAI, σε συναυλίες της στο Μιλάνο και τη Ρώμη. Κι εκεί τον πρόσεξε ο Τοσκανίνι, ανοίγοντάς του την πόρτα του σπιτιού του αλλά κι αυτήν μιας μεγάλης καριέρας. Καριέρα; «Η μουσική είναι πράξη αγάπης. Η λέξη "καριέρα" μού είναι απεχθής. Δεν είμαι ναύτης που ονειρεύεται να γίνει καπετάνιος», έλεγε ο Τζουλιάνι.

Καριέρα έκανε παρ' όλα αυτά, ξεκινώντας τις σημαντικότερες εμφανίσεις του από τη Σκάλα του Μιλάνο (1951-1956). Στη διάρκεια της εκεί θητείας του συνεργάστηκε με τον Λουκίνο Βισκόντι για την παραγωγή της «Τραβιάτα» με την Κάλλας. Η θαυμαστή μουσική του πορεία τον θέλει αρχιμουσικό σε σπουδαίες συμφωνικές ορχήστρες (του Σικάγο, της Βιέννης και του Λος Αντζελες).

Τελειομανής και μεθοδικός (αλλά αξιαγάπητος συνεργάτης των μουσικών από όπου κι αν πέρασε), ο Τζουλιάνι αφιερώνεται κυρίως στον Μπραμς, τον Μπαχ, τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν, τον Μπρούκνερ και τον Σούμπερτ. Κι όμως, σημαντικότερες ηχογραφήσεις-θησαυροί για τους φιλόμουσους θεωρούνται (ανάμεσα στις δεκάδες για τις μεγαλύτερες δισκογραφικές του κόσμου), αυτές στις οποίες ο Τζουλιάνι διευθύνει το «Ρέκβιεμ» και τον «Φάλσταφ» του Βέρντι. Πολλοί λάτρεις του Μότσαρτ θεωρούν και τον «Ντον Τζοβάνι» του Τζουλιάνι έναν από τους κορυφαίους στην ιστορία της μουσικής.(Ασ. Πρες, 16/06/2005). Στη φωτογραφία, ο Κάρλο Μαρία Τζουλιάνι στο πόντιουμ, σε συναυλία του 1989.

No comments: