ΠΕΘΑΝΕ Ο ΣΤΟΚΧΑΟΥΖΕΝ

Starb im Alter von 79 Jahren: Komponist Karlheinz Stockhausen

Ο γερμανός συνθέτης Καρλχάιντς Στοκχάουζεν [Karlheinz Stockhausen], ένας από τους συνθέτες που άσκησαν τη μεγαλύτερη επιρροή στον 20ό αιώνα, διάσημος για την πρωτοποριακή εργασία του στην ηλεκτρονική μουσική, πέθανε σε ηλικία 79 ετών. Σύμφωνα με γερμανικά ΜΜΕ, το Ίδρυμα Στοκχάουζεν και η πρώην σύζυγος του Στοκχάουζεν, Μαίρη Μπαουερμάιστερ, δήλωσαν πως ο μουσικός πέθανε την Τετάρτη έπειτα από σύντομη ασθένεια στο σπίτι του, κοντά στην Κολονία της δυτικής Γερμανίας.

Πιο γνωστός για τους πειραματισμούς του με την ηλεκτρονική μουσική στη δεκαετία του '60 και του '70, ο Στοκχάουζεν, που συνέθεσε πάνω από 300 ατομικά έργα, άσκησε επίσης σημαντική επιρροή στην πρωτοποριακή και κλασική μουσική. Οι Μπιτλς απέτισαν φόρο τιμής στον Στοκχάουζεν βάζοντας τη φωτογραφία του μαζί με άλλες εμβληματικές μορφές στο εξώφυλλο του "Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band". Ο Μάιλς Ντέβις και πιο πρόσφατα η Μπγιόρκ τον ανέφεραν στις μουσικές επιρροές τους. "Οποιοσδήποτε ήχος μπορεί να γίνει μουσική αν σχετισθεί με άλλους ήχους.... κάθε ήχος είναι πολύτιμος και μπορεί να γίνει όμορφος αν τον βάλω στη σωστή θέση, τη σωστή στιγμή", είπε κάποτε σε μία συνέντευξη. Είπε επίσης πως αγαπούσε τη σιωπή.

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του, ο Στοκχάουζεν ασχολήθηκε με την "πραγματική μουσική", ηχογραφώντας καθημερινούς ήχους, διαστρέφοντάς τους ηλεκτρονικά και ενώνοντας τον έναν με τον άλλον σε μια σύνθεση. Από τα έργα για σόλο όργανα έως τα μεγάλης κλίμακας γεγονότα που αναμείγνυαν την όπερα, το χορό και τη μιμική, ο Στοκχάουζεν έλεγε πως σκοπός του ήταν να αφυπνίσει "μια εντελώς νέα συνείδηση" στον ακροατή και εκτελεστή. Γεννημένος στις 22 Αυγούστου 1948 στο Μπουργκ Μόντρατ, ένα χωριό κοντά στην Κολονία, ο Στοκχάουζεν είπε πως είχε σημαδευτεί από την εμπειρία του ως τραυματιοφορέας στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο πατέρας του ήταν διευθυντής σχολείου και πέθανε υπηρετώντας το γερμανικό στρατό. Στα είκοσι χρόνια του ο Στοκχάουζεν φλέρταρε με την τζαζ παίζοντας πιάνο για να συντηρήσει τον εαυτό του μέσω της Μουσικής Σχολής της Κολονίας απ΄όπου απέκτησε πτυχίο διδασκαλίας το 1951. Είχε ήδη αρχίσει να συνθέτει όταν μετακόμισε στο Παρίσι για να σπουδάσει υπό την καθοδήγηση των συνθετών Ντάριους Μίλχαουντ και Ολιβιέ Μεσιάν. Οι πειραματισμοί του με την ηλεκτρονική μουσική απογειώθηκαν στο νεοϊδρυθέν Ραδιοφωνικό Στούντιο για τη Νέα Μουσική της Δυτικής Γερμανίας όπου άρχισε να εργάζεται το 1953 και έγινε αργότερα καλλιτεχνικός διευθυντής. Βρήκε τους δικούς του τρόπους να ενώνει διάφορους ήχους σε μία σύνθεση, αναπτύσσοντας τις ιδέες μιας προηγούμενης γενιάς ευρωπαίων συνθετών όπως ο Σόενμπεργκ που συνέθετε γύρω από μία ακολουθία ήχων αντί να αναπτύσσει και να επαναλαμβάνει ένα θέμα.

Στα πρώιμα έργα του ο Στοκχάουζεν εξερεύνησε όχι τη μελωδία αλλά την ποιότητα και τη σχέση ενός ήχου με έναν άλλο. Το "Gesang der Juenglinge" (1956) για πέντε ζεύγη ηχείων χαρακτηρίστηκε ως "ηχητικό μπαλέτο", όπου η παρουσία κάθε ηχείου είναι κρίσιμης σημασίας για τις ακουστικές εικόνες που παράγονται. Συνδυασμός μουσικής σόλο και ορχήστρας, ηλεκτρονικών και συγκεκριμένων τεχνικών με τη μιμική, το σημαντικό έργο του "Licht" πρωτοπαρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου το 1981 σημαδεύοντας το αυξανόμενο βάρος του Στοκχάουζεν στους συμβατικούς κύκλους της κλασικής μουσικής.

Ο Στοκχάουζεν επικρίθηκε για τις δηλώσεις του σχετικά με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου εναντίον των ΗΠΑ. Φέρεται να δήλωσε πως οι επιθέσεις ήταν "το μεγαλύτερο έργο τέχνης που μπορεί κανείς να φανταστεί". "Το μυαλό να καταφέρνει κάτι με μια πράξη που δεν θα μπορούσαμε ούτε να ονειρευτούμε στη μουσική, οι άνθρωποι να κάνουν πρόβες σαν τρελοί επί δέκα χρόνια, να προετοιμάζονται φανατικά για ένα κοντσέρτο και μετά να πεθαίνουν, φανταστείτε μόνο τι συνέβη εκεί", φέρεται να δήλωσε. Είπε αργότερα ότι εννοούσε πως μόνο ο διάβολος θα μπορούσε να είχε ενορχηστρώσει τις επιθέσεις. Ο συνθέτης είχε παντρευτεί δύο φορές και είχε έξι παιδιά. Σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ που επικαλούνται το Ίδρυμα Στοκχάουζεν, θα ταφεί σε ένα κοιμητήριο στην πόλη Κέρτεν, κοντά στην Κολονία. [Πηγή: ΑΠΕ]