Saturday, September 24, 2011

Mort Shuman: Ενας Αμερικανός στο Παρίσι


Συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια από τον θάνατο του αμερικανού συνθέτη και τραγουδιστή Mort Shuman (2 Νοεμβρίου 1991), που αρκετά χρόνια αργότερα, μετά τις επιτυχίες που έγραψε στην πρώτη περίοδο του ροκ εντ ρολ, έκανε καριέρα και ως ερμηνευτής στη Γαλλία.
Τον Mortimer είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω στην δεκαετία του '70, όταν είχε έλθει στην Ελλάδα για την προώθηση των δίσκων του, στους οποίους υπήρχαν τραγούδια του όπως τα Sorrow, Le Lac Majeur γραμμένο για τη λίμνη Ματζόρε, που είναι στα σύνορα Ελβετίας και Ιταλίας, Papa Tango Charly, Brooklyn by the sea, Corfou Sans Vous, γραμμένο για την Κέρκυρα, μια και ήταν δηλωμένος φίλος της χώρας μας κ.ά.
Ηταν μεγάλη η έκπληξή μου όταν μερικά χρόνια αργότερα από την πρώτη μας συνάντηση και ενώ έκανα βόλτες σε κάποιο από τα μικρά στενά στο Παρίσι, άκουσα ξαφνικά το όνομά μου από έναν ψηλό ξένο, που δεν ήταν άλλος από τον Mortimer, που πάντα απλός και καταδεχτικός με χαιρέτισε σαν να μην είχε περάσει μια μέρα από τη συνάντησή μας.
Ο Mort Shuman ήλθε στο μυαλό μου όταν διάβασα μια συνέντευξη του Robbie Robertson των Band, στην οποία αποκάλυπτε το δέος που ένιωσε όταν, νεαρός, συνάντησε τον Shuman και τον τότε συνεργάτη του, στιχουργό Doc Pomus, στα γραφεία ενός μουσικού οίκου που έγινε γνωστός με το όνομα του κτηρίου όπου στεγαζόταν, Brill Building, στη Νέα Υόρκη, στις αρχές της δεκαετίας του '60.

Ο Mort Shuman είχε γεννηθεί στις 12 Νοεμβρίου του 1938 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Οι γονείς του ήταν αυτοί που του μετέφεραν το πάθος τους για τις τέχνες.
Στο Μπρούκλιν, όπου μεγάλωσε, πήγαινε στο ίδιο Γυμνάσιο με τον Neil Sedaka και την Carole King.
Αρχικά, σπούδασε Φιλοσοφία, αλλά σύντομα η μουσική ήταν αυτή που κέρδισε το ενδιαφέρον του από τότε που σε ηλικία μόλις 16 ετών συνάντησε τον κατά 15 χρόνια τότε μεγαλύτερό του, τραγουδιστή Doc Pomus.
Οι δυο τους είχαν έντονο ενδιαφέρον για τη μουσική των μαύρων και περνούσαν τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο τους στην περιοχή του Χάρλεμ ακούγοντας τραγούδια μαύρων, όπως η Ruth Brown.
Αρκετά χρόνια αργότερα από τη συνεργασία τους, ο Pomus θα δηλώσει ότι ο Mort Shuman είχε ένα ξεχωριστό ταλέντο στο να παρακολουθεί και να αναπαράγει τη μουσική που ήθελαν να ακούσουν οι νέοι στην εποχή του ροκ εντ ρολ.
Μαζί από το 1958 μέχρι το 1960, θα γράψουν μια σειρά από εντυπωσιακές επιτυχίες, κυρίως για τον Elvis Presley, όπως τα Little Sister, (Marie's the name) His latest flame, Kiss me quick, Α mess of a blues και αργότερα τα Suspicion και Viva Las Vegas και αρκετά ακόμη τραγούδια για τις πολλές κινηματογραφικές ταινίες που έπαιζε τότε ο Presley.
Τον Elvis μάλιστα δεν τον είχαν συναντήσει ποτέ και ένα βράδυ αυτός τηλεφώνησε στον Mort Shuman ζητώντας του διευκρινίσεις για τον τόνο που ήταν γραμμένο το His Latest Flame που ετοιμαζόταν να ηχογραφήσει.
Αλλα τραγούδια επιτυχίες τους εκείνη την περίοδο ήταν τα Save the last dance for me και This magic moment, που έγραψαν για το συγκρότημα των Drifters, Α teenager in love για τον Dion και τους Belmonts, που αρχικά ο Dion δεν ήθελε να το ηχογραφήσει, αλλά έγινε μεγάλη επιτυχία.
Ο Dion αργότερα θα δηλώσει ότι είχε εντυπωσιασθεί από τη φωτογραφική μνήμη του Mort Shuman και από το γεγονός ότι μιλούσε άνετα 15 τουλάχιστον διαφορετικές γλώσσες, ενώ στη μουσική περνούσε άνετα από το φλαμένγκο στα μπλουζ του Μισισίπι.
Αλλα τραγούδια του επιτυχίες ήταν τα Ι'm a tiger, Hound dog man και Turn me loose για τον Fabian, Go, Jimmy, Go για τον Jimmy Clanton, You are my baby για τον Ray Charles, Can't get used to losing you για τον Andy Williams, Let's live for today των Grass Roots, που ήταν διασκευή στο Piangi con me των Rokes, που όμως το είχαν αντιγράψει από το τραγούδι των Pomus και Shuman, Ι count the tears επιτυχία για τους Drifters το 1960, όπως και το Sweets for my sweet, που διασκεύασαν το 1964 οι Searchers, και πολλά άλλα, που συνολικά ο αριθμός τους στα έξι χρόνια που συνεργάστηκαν ξεπέρασε τα 500.
Οταν το 1964 πήγαν στην Αγγλία, η συνεργασία τους σταμάτησε μετά την απόφαση του Doc Pomus για λόγους υγείας να μην ασχολείται με τη μουσική (έζησε μέχρι τον θάνατό του σε αναπηρικό καρότσι έπειτα από πτώση σε σκάλα).
Ο Shuman θα συνεχίσει να γράφει μουσική και ενίοτε στίχους προσθέτοντας στο ενεργητικό του επιτυχίες, όπως τα Here Ι go again - Hollies, Little children - Billy J. Kramer and the Dakotas και τραγούδια με ονόματα όπως οι Freddie and the Dreamers, Cilla Black και Small Faces, για τους οποίους έγραψε μαζί με τον Kenny Lynch το Sha-La-La-La-Lee το 1966.
Αμέσως μετά ο Mort Shuman θα πάει στο Παρίσι, όπου θα γράψει μερικά τραγούδια για τον Johnny Halliday, που ήταν τότε ο δημοφιλέστερος τραγουδιστής στη Γαλλία και μετά στη νέα επιστροφή του στην Ευρώπη, για τον Mike Brant.
Η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα θα τον κάνει να αγαπήσει το γαλλικό τραγούδι (συνολικά έζησε 15 χρόνια στη Γαλλία, εκεί γεννήθηκαν και οι τέσσερις κόρες του) και επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη, στις αρχές του 1968, θα ανεβάσει στο θέατρο Village Gate στο Greenwich Village την παράσταση Jacques Brel is alive and well and living in Paris, η οποία βασιζόταν στα τραγούδια του μεγάλου βέλγου τραγουδιστή για πολλά από τα οποία έγραψε αγγλικό στίχο ο Shuman.
Η ιδέα αυτή ήλθε στον Shuman από την επιτυχία που είχε γνωρίσει η Edith Piaf στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ανάμεσα στα τραγούδια ήταν το Amsterdam, το Jackie και άλλα, που θα γίνουν στη συνέχεια επιτυχίες σε Αγγλία και Αμερική με άλλους καλλιτέχνες.
Η παράσταση θα γίνει τρίτη σε μέγεθος επιτυχίας εκτός Μπρόντγουεϊ και θα παιχθεί για περισσότερα από 4 χρόνια.
Ο ίδιος ο Mortimer θα παίξει τον βασικό ρόλο του Jacques Brel ερμηνεύοντας τα τραγούδια του, γεγονός που θα του ανοίξει τον δρόμο για καριέρα τραγουδιστή κυρίως στη Γαλλία, όπου θα γνωρίσει αρκετές επιτυχίες. Οι άλλοι πρωταγωνιστές ήταν οι Shawn Elliott, Elly Stone και Alice Whitfield. Το 1975 θα παίξει τον ίδιο ρόλο και στην κινηματογραφική μεταφορά της θεατρικής παράστασης.
Στο ενεργητικό του ο Mort Shuman έχει αρκετά ακόμη μιούζικαλ, που δεν γνώρισαν όμως ιδιαίτερη επιτυχία, όπως το Budgie (1989), με πρωταγωνιστές τον γνωστό τραγουδιστή Adam Faith και τη βρετανίδα ηθοποιό Anita Dobson, το μιούζικαλ παίχτηκε μόνο για 3 μήνες και δημιούργησε ζημιές 1 εκατομμυρίου λιρών στους δημιουργούς του.
Το Budgie το έγραψε με τον στιχουργό Don Black, που έχει συνεργασθεί με τον John Barry σε πέντε από τα τραγούδια της σειράς ταινιών James Bond και τον Andrew Lloyd Webber σε αρκετά μιούζικαλ.
Ο Mort Shuman έγραψε ακόμη τα σόου Amadeo, or how to get rid of it, που βασίζεται σε ένα έργο του Ιονέσκο, ένα πορτρέτο για τη Madame Butterfly, μια διασκευή στη γνωστή όπερα των Bertolt Brecht και Kurt Weil Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny, που όμως και τα τρία δεν έχουν βρει ακόμη τον δρόμο για τις θεατρικές αίθουσες, και μουσική για κινηματογραφικές ταινίες, όπως το Sex Ο'Clock USA του 1975, ενώ έχει παίξει και ως ηθοποιός μαζί με την Jodie Foster στην ταινία The little girl who lives down the lane.

No comments: