Έφυγε από τη ζωή ο Νίκος Παπάζογλου

Εχασε την Κυριακή τη μάχη με την επάρατη νόσο σε ηλικία 63 ετών

Ένας από τους πλέον αγαπημένους τραγουδοποιούς και ερμηνευτές, ο Νίκος Παπάζογλου έχασε την Κυριακή τη μάχη με την επάρατη νόσο σε ηλικία 63 ετών.

H κηδεία θα γίνει τη Δευτέρα, στις 16:00, από τον Ιερό Ναό του Αγ. Θεράποντα, της Τούμπας.

Ο Νίκος Παπάζογλου γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου του 1948, στη Θεσσαλονίκη απ΄ όπου ξεκίνησε τη σημαντική πορεία του στα μουσικά πράγματα της χώρας.

Σωκράτης Μάλαμας. Κάτι σαν απολογισμός...

• Πετρόπουλος Α., Η ΑΥΓΗ: 17/04/2011

Συνήθως η παρουσίαση ή η αναφορά σε έναν καλλιτέχνη στα ΜΜΕ γίνεται με την ευκαιρία της εμφάνισής του. Καμιά φορά γίνεται και ανάποδα, μετά το τέλος των εμφανίσεων. Έτσι ως απολογισμός...

Τον Μάλαμα είχα περισσότερα από τρία χρόνια να τον δω. Οι συναυλίες του, ιδίως σε ανοιχτούς χώρους στην Αθήνα τα καλοκαίρια μετατρέπονταν σε ένα λαϊκό πανηγύρι, απέχοντας τελευταία αρκετά από το ιδιαίτερο κλίμα που έφτιαχνε ο ίδιος και οι άλλοτε λιγοστές ή πιο διευρυμένες με τα χρόνια παρέες που τον ανακάλυπταν διαρκώς και τον ακολουθούσαν πιστά ώς τις αρχές του 2000. Η σταδιακή μαζικότητα, που έφτασε στο απόγειό της με την “Πριγκηπέσσα” γύρω στο 2007, προσωπικά μου είχε γίνει κάπως απεχθής, δεν ταίριαζαν, βλέπεις, με τα αριστερά μου γούστα τα πλήθη και οι ανοιχτές συνακροάσεις με "μπουζουκόβιους". Παλιό κουσούρι της αριστεράς, θα μπορούσε εύστοχα να πει κάποιος.

Είναι πάντως αλήθεια ότι με τον χρόνο ο Μάλαμας είχε γίνει συνήθεια, διαχρονικό ραντεβού φίλων που συναντιόντουσαν λές και πήγαιναν στο πανηγύρι του χωριού, στον Αϊ Λιά να ανάψουνε (ως πιστοί) κερί! Διαχρονικό ραντεβού για ρακές, μεθύσια, ατάκες, γέλια, μεράκια και γκόμενες στις εξέδρες. Περνάγαμε καλά σε ένα "πλυντήριο ψυχής", διακωμωδούσαμε το κόλλημά μας με τον ίδιο και τα τραγούδια του, απαντάγαμε μεταξύ μας χρησιμοποιώντας ατάκες από τους στίχους του. Νιώθαμε «ευτυχείς, λυπημένοι και πότες»… Μια ιδιαίτερη φυλή.

Όλο αυτό το διάστημα, δηλαδή κοντά 18 χρόνια, ο Μάλαμας δεν σταμάτησε να είναι η ίδια δωρική μορφή, ποιοτικός πάντα, διαρκώς να ψάχνεται, πειραματιζόμενος σε λαϊκούς δρόμους, σε έντεχνες μπαλάντες, σε ροκ φόρμες που θύμιζαν κάτι από Λου Ριντ και Νικ Κέιβ, να παθιάζεται περασμένες τρεις τα ξημερώματα μόνος στη σκηνή με την κιθάρα, το πρόσωπο του να παραμορφώνεται από το πάθος θυμίζοντας Τζο Στράμερ όταν έπαιζε τον “Μπαγάσα” του Άσιμου ή το "Ποιος τη ζωή μου ποιος την κυνηγά" του Θεοδωράκη.

Όλες αυτές οι εικόνες μιας παράλληλης διαδρομής πέρναγαν στα πρώτα τραγούδια που άκουγα ξανά στο "Κασαμπλάνκα", στα Εξάρχεια πριν από μερικά βράδια. Άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάποια πράγματα άλλαξαν. Ο Μάλαμας ακουγόταν καλύτερος από ποτέ, τραγουδώντας το "Ριφιφί", το "Γράμμα", τον "Θίασο" το "Μονοπώλιο", "Τα Τσιμέντα". 

Ώσπου συνειδητοποίησα ότι δεν είχε αλλάξει τόσο ο ίδιος όσο άλλαξε φοβερά γρήγορα η ζωή μας τον τελευταίο χρόνο. Το είδα στα μάτια των διπλανών μου όταν ο Διόνυσος εγκαταστάθηκε για τα καλά στο χώρο. Ο Μάλαμας ακάθεκτος ξεστόμιζε τους ίδιους γνωστούς στίχους, με πάθος κάποιες φορές, θαρρείς, στα όρια της τρέλας… Νομίζω ότι ο Μάλαμας μας υποδείκνυε εν μέσω κρίσης μια στάση ζωής που για χρόνια μάλλον τηρεί, όσο μπορεί, ευλαβικά.

Ζούσαμε (όσοι τελοσπάντων...) όλα τα τελευταία χρόνια αδιάφορα, νιώθαμε παράφορα, μέσα σε μια κοινωνία ναρκωμένη, με πρώτη προτεραιότητα ένα αδιόρατο μέλλον που θέλαμε λίγο - πολύ να το κάνουμε καλύτερο με το στανιό... Τουλάχιστον έτσι νομίζαμε ότι έπρεπε να γίνει, παραμερίζοντας προσωπικές στιγμές για τις οποίες συνήθως δεν είχαμε χρόνο, ή τις χωνεύαμε σε εικόνες που εναλλάσσονταν, σε μια καθημερινότητα εθισμένη στην… επιτυχία, σκοτώνοντας συνήθως τον χρόνο και προπάντων προσπερνώντας τον πόνο, όπου και να τον συναντούσαμε, χάνοντας συνήθως και τη χαρά.

Ο Μάλαμας μας επανέλαβε τον ίδιο δρόμο που ξέρει, τον δρόμο που ο ίδιος περπάτησε και συνεχίζει. Δρόμο προσωπικής ευθύνης, όχι αναγκαστικά δεσμευτικό και καταναγκαστικό. Δρόμο όπου τα πάθη, τα συναισθήματα, η αγάπη, η οργή, η θλίψη, ο πόνος μπορούν να ισορροπήσουν αρμονικά. «Όλα στη θέση τους σωστά και ωραία βολεμένα».

Ο Μάλαμας, μέσα σε ένα ιδανικό και ταυτόχρονα άθλιο μαγαζί (προφανώς από την ανάγκη του επιχειρηματία να τιγκάρει και να κονομήσει), κατέθετε επί δέκα διήμερα μια ταυτότητα σπάνια στις μέρες μας, που δεν φαίνεται με τη μία πολιτική, αλλά είναι βαθύτατα τέτοια. Και με επιμονή απίστευτη στην υπεράσπισή της. Ένα φτωχόπαιδο, εργατόπαιδο, ένα μεταναστάκι (τρεις φορές πήγε και ήρθε στη Γερμανία από το '60 και το '70) ένα τσογλάνι που λύγισε πολλές φορές, αλλά δεν έσπασε ποτέ, αναμετρήθηκε στα ίσα με ό,τι τού 'φερε η ζωή…

Φεύγοντας κοντά στις τέσσερις τα ξημερώματα από το μαγαζί, ένιωσα μια απίστευτη πληρότητα συναισθημάτων, αλλά κυρίως μια διάθεση επαναπροσδιορισμού, να ξεφυλλίσω έναν «οδηγό» ζωής (και όχι επιβίωσης, αν και αυτή χρειάζεται στα δύσκολα) σε μια εποχή που αλλάζει δραματικά, παρασύρει τα πάντα κυρίως τις κάποτε ακλόνητες βεβαιότητες που πέσαν και μας πλάκωσαν... Λίγες μέρες μετά, είδα μια αυτοβιογραφική συνέντευξή του στη "Lifo": "Θα κάνουμε ό,τι ωραιότερο και υψηλότερο μπορούμε για να μπούμε σε μια διαφορετική κατάσταση, θα ονειρευτούμε έναν κόσμο ιδανικό, θα μάθουμε ξανά να ονειρευόμαστε. Θα γίνουμε σοβαροί ονειρευτές, όχι κωλόπαιδα. Θα πάρουμε την ευθύνη των πραγμάτων. Είμαστε υπεύθυνοι για το έργο ή δεν είμαστε; Θα πορευτούμε με τον διπλανό μας ή όχι;"

"Οι πρώτες μου εμφανίσεις ήταν με πολύ λίγο κόσμο, αλλά εγώ το θεωρούσα δώρο. Για μια πενταετία ζούσα χωρίς χρήματα. Έκανα ενδιάμεσα κάποιες εμφανίσεις σε μερικά μπαράκια σε νησιά, μάζευα κάποια χρήματα από εκεί και μετά έκλεινα δουλειές για να παίζω τα δικά μου πράγματα. Πήγαινα τρεις μήνες στη Σίφνο, μάζευα 15.000-20.000 δραχμές όταν το ενοίκιο είχε 3.000. Ήταν τόσο μεγάλο το πάθος να βγω να παίξω ή να γίνω δημοσίως χάλια, που αυτό το πράγμα υπερέβαινε όλες τις ανάγκες μου. Ήμουν 48 κιλά, ποτέ δεν πήρα σάρκα πάνω μου. Ήταν μια περίοδος εξαιρετικά έντονη και όμορφη και μεγαλειώδης. Όταν κοιτάζω πίσω, βλέπω ότι αυτή η περίοδος μπορεί να ήταν μια σκοτεινή τρύπα, μια μαύρη τελεία μέσα στη ζωή μου, αλλά ήμουν απολύτως λειτουργικός, εξαναγκασμένος, και ταυτόχρονα επιζητούσα πάση θυσία την έκσταση μέσα από την εργασία μου και την επιμονή μου. Έβρισκα τροφή στα κομμάτια μου, όταν έγραφα μια μελωδία δεν χρειαζόταν να φάω ούτε να πιω. Ζούσα από αυτό το πράγμα, όπως ζω και τώρα. Απλώς τώρα έχω βάλει μια απόσταση ανάμεσα σ' αυτό και στον νου και την καρδιά μου. Είμαι κάποια μέτρα μακριά από τότε. Αυτό το φέρνουν η ηλικία και η αποχώρηση από το πεδίο δράσης και βολής"... (από το Lifo).

"Ριφιφί"

Σαν ένα τσαμπί σταφύλι / μαζευτήκανε οι φίλοι /
που μισούν τις Κυριακές τους / πιο πολύ απ' τις ενοχές τους /
αγαπούν το μαύρο χρώμα / και αντέχουνε ακόμα.

Άντε να γίνεις ουζερί εσύ του κόσμου η τυχερή /
κι εγώ να σπάω τα ποτήρια / να κάνουμε όλοι χαρακίρια.

Στο δολάριο μπλεγμένη / σέρνεται η οικουμένη /
ένας κλέβει για να φάει / κι άλλος για να τα σκορπάει /
και κουτός όποιος παλεύει / για να τα αποταμιεύει.

Άντε να κάνεις ριφιφί / και στη δική μας την αφή /
να κλαίει το αφεντικό μας / που δεν χωράει στο ρεπό μας.

Σήματα φωσφορικά
Είχες μια φέτα φεγγαριού / στα διάφανά σου χέρια
και μες στα μάτια σου πουλιά
που φεύγανε για το νοτιά
στο δρόμο σου εκατόφυλλα / έστρωσα να περάσεις
να δεις το φως τ΄ αληθινό
να βρεις τ΄ αθάνατο νερό
όλους να μας κεράσεις

Ύστερα ήρθαν δειλινά / θολά και βουρκωμένα
άλλος ξεπούλησε φθηνά
άλλος αγόρασε ακριβά
κι όσοι ακόμα αντέχουνε
μές στο σκοτάδι φέγγουν
σαν σήματα φωσφορικά
σαν νυχτωμένα φορτηγά

Τα αιώνια κακός μπελάς
στα εφήμερα χρονοτριβώ
και συ στο αίμα μου κυλάς
σαν δηλητήριο αργό

Τα τσιμέντα
Φτερά δυο μέτρα έβγαλα
και θέλω να πετάξω
Πως θα ξεφύγω έλεγα
το δρόμο μου ν' αλλάξω

Πού να σταθώ πού ν' ανεβώ
στο πιο ψηλό κοντάρι
Και πριν να πέσω στο κενό
να δώσω μια να τιναχτώ
να φτάσω το φεγγάρι

Ρίζα στην άμμο έβγαλα
και θέλω να βλαστήσω
Στη τύχη χαμογέλαγα
για να μη βλαστημήσω

Πώς να σταθώ να κρατηθώ
να κάνω την πατέντα
Και ακόμα δύναμη να βρω
για να φυτρώσω στο μπετό
να σπάσω τα τσιμέντα

Ελληνικές Μουσικές Γιορτές

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών οργανώνει, για έβδομη χρονιά, «Ελληνικές Μουσικές Γιορτές» (έως 23/5), οι οποίες εστιάζονται στην παρουσίαση και ανάδειξη της διαχρονικά πολυσχιδούς ελληνικής μουσικής δημιουργίας. Με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση ενός κορυφαίου συνθέτη, του Σπύρου Σαμάρα (1861-1917), επιχειρείται αφιέρωμα στην πρώιμη δημιουργική του περίοδο, με παρουσίαση των λυρικών έργων του «Μετζέ», «Λιονέλλα» και «Φλόρα Μιράμπιλις» - στη μοναδική σωζόμενη εκδοχή τους, για φωνές και πιάνο - και της κωμικής όπερας «Κρητικοπούλα», σε μορφή κοντσερτάντε. Επίσης, με αφορμή τα 100 χρόνια λειτουργίας του «Λυκείου των Ελληνίδων» παρουσιάζονται έργα σημαντικών συνθετών της εποχής (Σαμάρας, Λαυράγκας, Λιάλιος, Λαμπελέτ και Καλομοίρης) που υπήρξαν αρωγοί του. 

Σημειώνουμε τις προσεχείς εκδηλώσεις: 19/4 (8.30μ.μ., Μέγαρο Μουσικής Αθηνών) συναυλία με έργα Δ. Λαυράγκα, Σπ. Σαμάρα, Δ. Λιάλιου, Ν. Λαμπελέτ, Μ. Καλομοίρη. Σολίστ: Λένια Ζαφειροπούλου - υψίφωνος, Μαργαρίτα Συγγενιώτου - μεσόφωνος, Αϊ Μοτοχάσι - πιάνο. Συμμετέχει το Κουαρτέτο Εγχόρδων Αθηνών: (Απόλλων Γραμματικόπουλος - βιολί, Παναγιώτης Τζιώτης - βιολί, Πάρις Αναστασιάδης - βιόλα, Ισίδωρος Σιδέρης - βιολοντσέλο). 20/4 (8.30 μ.μ. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών): Αφιέρωμα στο Ετος Σαμάρα - «Κρητικοπούλα» του Σπ. Σαμάρα, κωμική όπερα σε μορφή κοντσερτάντε (κείμενο: Νικόλαος Λάσκαρης - Πολύβιος Δημητρακόπουλος - α' εκτέλεση από την ΚΟΑ, αποκατάσταση μουσικού υλικού: Γ. Τσελίκας). Σολίστ: Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη, Κάτια Πάσχου, Λουκία Σπανάκη, Γιάννης Χριστόπουλος, Νίκος Στεφάνου, Χρήστος Κεχρής, Χριστόφορος Σταμπόγλης. Συμμετέχουν: Παιδική - Νεανική Χορωδία Rosarte, Χορωδία του Εθνικού Ωδείου. Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνει ο Βύρων Φιδετζής. 23/5 (Μουσείο Μπενάκη - Πειραιώς 138): Αφιέρωμα στο Ετος Σαμάρα - «Φλόρα Μιράμπιλις», παρουσίαση ολόκληρης της όπερας του Σπ. Σαμάρα για πιάνο, φωνές και χορωδία (α' δημόσια παρουσίαση). Σολίστ: Σοφία Κυανίδου, Ζάχος Τερζάκης, Χάρης Ανδριανός, Δημήτρης Κασιούμης, Νίκος Κυριόσογλου. Συμμετέχει η χορωδία του Εθνικού Ωδείου.

"Εφυγε" με ψηλά το κεφάλι ο Σταύρος Ζώρας

 

Eφυγε από τη ζωή σε ηλικία εβδομήντα χρόνων, κρατώντας μέχρι και την τελευταία στιγμή το μεγάλο του μυστικό. Ο διάσημος τραγουδιστής που μεσουρανούσε τη δεκαετία του ’70 Σταύρος Ζώρας (φωτ.) εγκατέλειψε τα εγκόσμια την Παρασκευή αφού τα τελευταία τρία χρόνια ταλαιπωρούνταν από καρκίνο στο παχύ έντερο.

Πίσω του άφησε ένα από τα πιο όμορφα διαχρονικά τραγούδια: «Εσένα που σε ξέρω τόσο λίγο». Η κόρη του και γνωστή τραγουδίστρια Λιούμπα Ζώρα, συντετριμμένη, δήλωσε στην «Espresso»:

«Ο πατέρας μου είχε ταλαιπωρηθεί πολύ με την υγεία του τα τελευταία τρία χρόνια. Δεν μας είχε πει τίποτα για να μη μας στενοχωρήσει και έτσι ήταν σε όλη του τη ζωή. Ηθελε πάντα να χαμογελάμε. Χωρίς να ξέρουμε τίποτα, ούτε η μητέρα μου, ούτε η αδελφή μου, πήγαινε και έκανε μόνος του χημειοθεραπείες. Το καταλάβαμε ότι κάτι συμβαίνει όταν ξαφνικά άρχισε να χάνει κιλά».

«Δεν ήθελε να το παραδεχτεί σε εμάς. Μέσα σε τρεις μήνες έκανε μετάσταση παντού και οι γιατροί μάς είπαν ότι δεν παίρνει άλλη θεραπεία. Την τελευταία εβδομάδα ήταν στο κρεβάτι με ορό. Δεν ήθελε με τίποτα να πάει στο νοσοκομείο από τη στιγμή που δεν υπήρχε σωτηρία» δηλώνει η σύζυγός του Μαρίκα που στάθηκε στο πλευρό του μέχρι την τελευταία στιγμή. Η Ερη, η μικρότερη κόρη του, που είναι και εκείνη τραγουδίστρια, μας είπε:

«Ηταν υπερήφανος άνθρωπος ο πατέρας μου και ποτέ δεν παρακάλεσε κανέναν για τα επαγγελματικά του. Χάρηκε πολύ όταν του ανακοινώσαμε ότι θα ακολουθήσουμε το επάγγελμά του». Η νεκρώσιμος ακολουθία τελέστηκε στο Νεκροταφείο Ζωγράφου, με τον Πασχάλη και τους φίλους του να τον αποχαιρετούν τραγουδώντας το αγαπημένο του τραγούδι «Εσένα που σε ξέρω τόσο λίγο».

ΣΑΣΑ ΣΤΑΜΑΤΗ, espressonews, 13.4.2011

«Χρώματα» του Αστορ Πιατσόλα

Σ' έναν σπουδαίο δημιουργό, στον Αστορ Πιατσόλα, είναι αφιερωμένη η συναυλία, που θα δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων αύριο (4/4, 9μμ), στο Θέατρο «Κάππα» (Κυψέλης 2, τηλ. 210 8831068). Η μουσική παράσταση, υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, πραγματοποιείται με αφορμή τα 90 χρόνια από τη γέννηση του Αργεντινού συνθέτη και εξαίρετου μπαντονεονίστα (11/3/1921). Σολίστ θα είναι η Natalia Petsalis Gaspal (τραγούδι) και ο Χρήστος Ζερμπίνος (ακορντεόν). Ο Αστορ Πιατσόλα, που «έφυγε» από τη ζωή στις 4 Ιουλίου 1992, θεωρείται ο πιο σημαντικός συνθέτης του τάνγκο κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Οι συνθέσεις του έφεραν επανάσταση στο παραδοσιακό τάνγκο, ενσωματώνοντας σ' αυτό στοιχεία τζαζ και κλασικής μουσικής, δημιουργώντας το nuevo tango (νέο τάγκο). Συνέθεσε γύρω στις 3.000 κομμάτια από τα οποία ηχογράφησε περίπου τα 500. Ηταν επίσης μοναδικός δεξιοτέχνης του μπαντονεόν, ερμηνεύοντας συχνά τις συνθέσεις του με διάφορα μουσικά σχήματα. Στην Αργεντινή είναι γνωστός ως «ο Μέγας Αστορ».

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Πολλά τα λεφτά...

• Ελευθεροτυπία, Σάββατο 2 Απριλίου 2011 Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Στη δίνη του κυκλώνα έχει βρεθεί από τον προηγούμενο μήνα το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών όταν οι, έως τότε διακριτικοί αλλά σαφείς, υπαινιγμοί της διοίκησής του ότι η μείωση της κρατικής επιχορήγησης κατά 50% ενδέχεται να δυσκολέψει το καλλιτεχνικό έργο του ακολουθήθηκαν από μια βόμβα: οι οικονομικές δυσκολίες έθεταν σε κίνδυνο την ίδια του την επιβίωση.

Μόνον έτσι θα μπορούσε να ερμηνεύσει κάποιος καλοπροαίρετος τη σπουδή με την οποία ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου ενέταξε στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο διάταξη για την εξυπηρέτηση, από πλευράς ελληνικού Δημοσίου, των -ύψους 95 εκατ. ευρώ- δανειακών υποχρεώσεων του Μεγάρου προς την Εθνική Τράπεζα. Ο υπουργός, μάλιστα, επισήμανε ότι εφόσον για το εν λόγω δάνειο είχε εγγυηθεί το 2007 το Δημόσιο, τώρα το ίδιο καλείται, ούτως ή άλλως, να τα πληρώσει. «Η διαφορά είναι: ή τα πληρώνει με ανοιχτό το Μέγαρο ή τα πληρώνει με κλειστό. Ας αποφασίσουμε...».

Η διευκρίνιση δεν έπεισε. Πολλοί, μεταξύ τους και ορισμένοι κυβερνητικοί βουλευτές, σχολίαζαν ότι είναι άλλο να ταχθεί κάποιος κατά της αποπληρωμής του δανείου, διακινδυνεύοντας την αναστολή λειτουργίας ενός φορέα που έχει προσφέρει τόσα στον πολιτισμό την τελευταία 20ετία και άλλο να σταλεί σήμα στο Μέγαρο από το Δημόσιο (που κυρίως αιμοδότησε με κρατικά ή κοινοτικά κονδύλια την επέκταση και τις λειτουργίες του) να πάψει να λειτουργεί ως κράτος εν κράτει.

Μπροστά στις γενικευμένες αντιδράσεις, ο υπουργός αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί. Και προκειμένου να αναλάβει το κόστος (ουσιαστικό αλλά και πολιτικό) της αποπληρωμής του δανείου, έθεσε, τουλάχιστον, έναν όρο: στο διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών να πλειοψηφούν τα διορισμένα από τα υπουργεία Οικονομικών και Πολιτισμού μέλη, διαμορφώνοντας τη σύνθεση σε 8-2 από 5-5.

• Παράδοση διευκολύνσεων

Κακά τα ψέματα. Ο Χρήστος Λαμπράκης υπήρξε ένας από τους ελάχιστους Ελληνες επιχειρηματίες που συνδύασε το τερπνό με το ωφέλιμο, δημιουργώντας ένα θεσμό ο οποίος αποδεδειγμένα λειτούργησε υπέρ του γενικού καλού. Συνέλαβε την ιδέα και φρόντισε για την υλοποίηση ενός Μεγάρου Μουσικής, το οποίο, με λαμπρές μετακλήσεις και εκδηλώσεις, εισήγαγε το ελληνικό κοινό σ' ένα υψηλό πολιτιστικό ήθος και έθος, λίγο-πολύ άγνωστο μέχρι τότε.

Απ' την άλλη, ήταν κοινό μυστικό ότι όλα αυτά έγιναν αφού προηγήθηκε μια σειρά απίστευτων «διευκολύνσεων» και «καταπατήσεων», τις οποίες η πατερναλιστική παρουσία του Λαμπράκη απέτρεπε πολλούς υπουργούς έστω και να σκεφτούν να αμφισβητήσουν. Ατύπως διαμορφώθηκε μια ιδιαίτερη «παράδοση» του Μεγάρου: η πολιτιστική του πολιτική, οι αποφάσεις του, οι κτηριακές επεκτάσεις του, οι «θολοί» προϋπολογισμοί, η αθέτηση κάποιων υποχρεώσεών του (όπως το να φιλοξενεί δωρεάν τις κρατικές ορχήστρες για ορισμένες συναυλίες), η δυνατότητά του να επιλέγει μονοδιάστατα συνεργάτες και για όλα αυτά να μη δίνει λογαριασμό σε κανέναν έγιναν πάγια πρακτική που ξεπερνούσε κατά πολύ αυθαιρεσίες στις οποίες επιδίδονταν και άλλα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου.

Ετσι, όταν η Ελισάβετ Παπαζώη τόλμησε το 2004, εκ των υστέρων δηλαδή, να ψελλίσει ότι ως υπουργός Πολιτισμού δεν γνώριζε τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της επέκτασής του ούτε και το ακριβές κόστος, εισέπραξε από το δ.σ. του ΟΜΜΑ την τεκμηριωμένη απόδειξη ότι για τις εργασίες είχε πλήρως ενημερωθεί. Η απάντηση δεν διευκρίνιζε ωστόσο αν η κ. Παπαζώη είχε εξίσου άρτια ενημέρωση για το κόστος τους. Η κ. Παπαζώη δεν επανήλθε στο θέμα. Εκτοτε ουδείς πρώην ή νυν υπουργός έκανε το λάθος να το θίξει.

Μ' αυτή την «παράδοση» πέρασε το Μέγαρο Μουσικής στη μετα-Λαμπράκη εποχή, παραδίδοντας τα ηνία στον Ιωάννη Μάνο, που έχει ένα λαμπρό βιογραφικό, αδιαμφισβήτητης αξίας, καθώς και την καλή μαρτυρία του ΔΟΛ -αγαπημένο «παιδί» του οποίου υπήρξε ανέκαθεν. Ούτε ο νέος πρόεδρος κ. Μάνος ούτε και ο παλαιός διευθυντής Νίκος Μανωλόπουλος είχαν κανένα λόγο να διαταράξουν την «κληρονομημένη» αυτονομία τους. Αντιθέτως, ο κ. Μάνος, ανακοινώνοντας την ανανέωση της συνεργασίας τους με τη Eurobank, είχε ανακοινώσει π.χ. τη «μεγαλύτερη εμπλοκή των χορηγών στα δρώμενά μας.

• Το timing...

Βέβαια το Μέγαρο έχει την αποκλειστική ευθύνη της διαμόρφωσης του καλλιτεχνικού προγράμματος, αλλά επιδιώκουμε τις προτάσεις των χορηγών μας». Εννοούσε προφανώς οποιονδήποτε άλλον χορηγό, πλην του παλαιότερου και μεγαλύτερου. Του κράτους, που, βάσει των επίσημων στοιχείων του ΥΠΠΟ, μόνον την τελευταία 10ετία έδωσε στο Μέγαρο επιχορηγήσεις 120 εκατ. ευρώ.

«Ουδέν σχόλιον», μας απάντησε το Μέγαρο, ακόμα και όταν, μετά την ανακοίνωση του όρου για την αναδιαμόρφωση του διοικητικού συμβουλίου, αναζητήσαμε την άποψή του. Η σιωπή στην 20ετή δραστηριότητά του έχει αποδειχτεί κατά κανόνα «χρυσός». Δυστυχώς το ίδιο συνέβη κι όταν στείλαμε μια σειρά ερωτήσεων στον κ. Μανωλόπουλο. Αφορούσαν την οικονομική πολιτική του φορέα την τελευταία 10ετία και περιλάμβαναν αυτονόητες και απλές απορίες.

Αναμείναμε τις απαντήσεις ένα 10ήμερο. Ματαίως. Από το γραφείο Τύπου, μας μεταφέρθηκε ότι ο κ. Μανωλόπουλος έκρινε ότι «δεν είναι τώρα το σωστό timing ν' απαντήσει» κι ότι «σύντομα θα εκδοθεί σχετική ανακοίνωση κοινής λήψεως». Είναι δικαίωμά του να αποφασίσει πότε είναι η σωστή χρονική στιγμή ν' απαντήσει για θέματα που αφορούν τον Ελληνα φορολογούμενο; Κι αν θεωρεί δικαίωμά του να αρνείται να απαντήσει στο ρεπορτάζ μιας εφημερίδας, που έτυχε πρώτη να κάνει το αυτονόητο, ασφαλώς δεν είναι δικαίωμά του να σιωπά όταν καλείται η κοινωνία να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του Μεγάρου και κατ' επέκταση τη διατήρηση και της δικής του θέσης.

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι εάν και εφόσον ο υπουργός Οικονομικών τηρήσει τη δέσμευσή του για διαχειριστικό έλεγχο των οικονομικών πεπραγμένων του Μεγάρου την τελευταία 10ετία, δεν θα λάβει παρόμοια απάντηση, περί ακατάλληλου «timing».*

• Ερωτήσεις που δεν απαντήθηκαν

**Ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος, προσδιορίζοντας το 2003 το κόστος της επέκτασης του Μεγάρου για το ελληνικό Δημόσιο, είχε αναφέρει το ποσόν των 60 δισ. δραχμών (175.953.079 ευρώ). Ισχύει αυτό το ποσόν;

**Πόσα χρήματα υπολείπονται για την αποπληρωμή του δανείου;

**Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Π. Κουρουμπλής υποστήριξε στη Βουλή ότι το Μέγαρο είχε λάβει και παλιότερα δάνειο ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ από την Τράπεζα Ευρωπαϊκών Επενδύσεων, με εγγυητή το ελληνικό Δημόσιο. Ισχύει;

**Ποια είναι τα ετήσια ανελαστικά έξοδα;

Ο Μίκους των πέντε ηπείρων

Λίγοι άνθρωποι έχουν συνδέσει το όνομά τους με τον παγκόσμιο ήχο όσο ο Στέφαν Μίκους μέσα από το εντυπωσιακό του έργο.

Ο Στέφαν Μίκους, εδώ με ένα παραδοσιακό πνευστό Ενα έργο που ο αγαπημένος και του ελληνικού κοινού θα παρουσιάσει ζωντανά, αύριο, στην Αθήνα σε μια μοναδική συναυλία στην κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.

Ελάχιστοι άνθρωποι ταξίδεψαν στις πέντε ηπείρους και τις μουσικές τους όσο ο Μίκους. Γνώρισε λαούς από πολύ κοντά γιατί, όπως λέει, «δεν μπορείς να νιώσεις τη μουσική ενός τόπου αν δεν ζήσεις, περπατήσεις, τραφείς με τα φαγητά του». Σπούδασε δεκάδες τεχνικές και όργανα από τους ντόπιους ανά τη Γη πρακτικούς οργανοπαίκτες και, έχοντας κατακτήσει τον ήχο, επιχείρησε το αδύνατο. Ενα ταξίδι στον χρόνο με ιδιότυπο στοχασμό και ηχοποιία αναφερόμενη στην ελληνόφωνη, χριστιανική, βαλκανική και ανατολική αυτοκρατορία, στο υπερχιλιετές μεσαιωνικό έπος των μυρίων δοξασιών και γρίφων...

Το ταξίδι του στον παγκόσμιο ήχο ξεκίνησε πολύ πριν ακουστούν όροι όπως «έθνικ» και «world music». Το καλοκαίρι του 1969 ο δεκαεξάχρονος τότε Γερμανός ταξιδευτής πήγε στο Μαρόκο, πολύ πριν από την τουριστική του «αξιοποίηση», και αργότερα άκουσε από βινίλια τον άγνωστο, τότε, στους Ευρωπαίους Ραβί Σανκάρ. Αυτές οι δύο εμπειρίες και η ανακάλυψη-αποκάλυψη της ιαπωνικής παράδοσης στάθηκαν καθοριστικά βιώματα στη μετέπειτα διαδρομή του.

Ακολούθησε μια παραγωγή πρωτοφανής στο είδος της, με δίσκους, εμφανίσεις, διαρκή μελέτη και εσωτερική αναζήτηση, όχι μόνο στο «πώς» αλλά και στο «γιατί» της μουσικής. Σήμερα συνεχίζει να γράφει αυθόρμητα, πιστεύοντας στο συναίσθημα και το ένστικτο, φτάνοντας σε ατμόσφαιρες «σχεδόν διαλογισμού ζεν», όπως έχουν γράψει. Ηχογραφεί ολομόναχος με πολυκάναλη πρακτική, παράξενα έγχορδα, πνευστά και κρουστά με ονομασίες που δεν υπάρχουν στα λεξικά. Σε μελωδίες και απόηχους του κόσμου, φωνές και όργανα από κάθε γωνιά του πλανήτη ενώνονται και μεταμορφώνονται σε νέες οντότητες μέσα στο έργο του. Το έργο του εκδίδει η περίφημη δισκογραφική ECM.

info:Εισιτήρια 15, 20, 30, 40 ευρώ (φοιτητικό 10 και 15 ευρώ) στα εκδοτήρια της Στέγης (Συγγρού 107-109), στα «Ιανός», «Public», «Ελευθερουδάκης», «Παπασωτηρίου», τα ΑΤΜ Easypay της Τράπεζας Πειραιώς, τηλεφωνικά στο 210-9005800 και στο www.sgt.gr [ Β.Β., Ελευθεροτυπία, Σάββατο 2 Απριλίου 2011]